public Νικολάτος, Μύρων-Μιχαήλ Γεωργίου Οικονόμου, Τεύκρος Θ. Ψαρά-Μιλτιάδου, Τάσια K.Kύζη (κα), για Γεωργιάδη amp;amp;amp; Πελίδη ΔΕΠΕ, για την Εφεσείουσα Α.Παπασιάντης, για τον Εφεσίβλητο. CY AD Κύπρος Ανώτατο Δικαστήριο 2018-05-21 el Τμήμα Νομικών Εκδόσεων, Ανώτατο Δικαστήριο ΕΠΙΠΛΩΣΕΙΣ ΝΟΡΑ ΛΤΔ ν. ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ, Ποινική Έφεση 131/15, 21/5/2018 Δικαστική Απόφαση

ECLI:CY:AD:2018:D244

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Ποινική Έφεση 131/15

 

21 Μαϊου, 2018

 

(ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΨΑΡΑ - ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ/στές)

 

 

ΕΠΙΠΛΩΣΕΙΣ ΝΟΡΑ ΛΤΔ

 

Εφεσείουσα,

ν.

 

ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

 

Εφεσίβλητου.

_ _ _ _ _ _

 

K.Kύζη (κα), για Γεωργιάδη & Πελίδη ΔΕΠΕ, για την Εφεσείουσα

Α.Παπασιάντης, για τον Εφεσίβλητο.

_ _ _ _ _ _

 

ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.:  Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τη Δικαστή Τ.Ψαρά-Μιλτιάδου.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Ψαρά-Μιλτιάδου,Δ.: Η εφεσείουσα-κατηγορούμενη 1 είχε κριθεί ένοχη, κατόπιν ακροαματικής διαδικασίας, στο αδίκημα της έναρξης εργασιών χωρίς άδεια οικοδομής από την αρμόδια αρχή, κατά παράβαση των άρθρων 3.(1)(β), 9 και 20 του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ.96, όπως τροποποιήθηκε, και των σχετικών κανονισμών.

 

Σύμφωνα με τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, στις 7.5.1984 ο Δήμος Λευκωσίας, παραχώρησε στην Ανδρούλα Αχιλλέως Κόκκινου, (πρώην κατηγορούμενη 5) άδεια οικοδομής επί του τεμαχίου 393(πρώην 1168), Φύλλο ΧΧΙ, Σχ.54.5.ΙΙ, στην ενορία Αγ.Ομολογητές, άδεια που ίσχυε μέχρι τις 6.5.1985.  H εγκεκριμένη χρήση της οικοδομής είναι «αίθουσα έκθεσης επίπλων»

 

Η εφεσείουσα είναι εταιρεία και ασχολείται με την πώληση επίπλων.  Είναι δε η κάτοχος της οικοδομής που έχει ανεγερθεί στο πιο πάνω τεμάχιο.  Η ιδιοκτήτρια του τεμαχίου με συμφωνία εκχώρησης άδειας χρήσης είχε παραχωρήσει στην εφεσείουσα άδεια να χρησιμοποιεί το οικόπεδο αποκλειστικά και μόνο ως έκθεση επίπλων.  Η δε οικοδομή είχε ανεγερθεί με έξοδα της εφεσείουσας.  Σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχέδια τα οποία επισυνάπτονται στην άδεια οικοδομής, εγκρίθηκε η ανέγερση μιας διόροφης οικοδομής με μεταλλικό σκελετό από RHS (πασαμάνα), που θα περιλάμβανε ισόγειο εκθεσιακό χώρο και όροφο  με μια σκάλα στο κέντρο του ισογείου που είχε πρόσβαση στον όροφο. Σύμφωνα με τον πρώτο όρο της άδειας οικοδομής και τα εγκεκριμένα σχέδια, κάθε τμήμα της οικοδομής ή ακάλυπτη βεράντα ύψους πέραν των 4' - 0" έπρεπε να βρίσκεται σε απόσταση όχι λιγότερη των 10' - 0'' από τις συνοριακές γραμμές των γειτνιαζόντων τεμαχίων και των δημοσίων δρόμων (γραμμή ρυμοτομίας).

 

Περί τις αρχές του Νιόβρη του 2010, ο τεχνικός του Δήμου Λευκωσίας, Δ.Δημητρίου (ΜΚ1) διενήργησε δύο επιτόπου επισκέψεις στην οικοδομή (με δύο ημέρες διαφορά η πρώτη από την δεύτερη), μετά από καταγγελία που προήλθε από την ιδιοκτήτρια του τεμαχίου. Κατά τις εν λόγω επισκέψεις διαπίστωσε ότι εκτελούνταν οι ακόλουθες εργασίες στην οικοδομή, οι οποίες ήταν εκτός του πλαισίου της άδειας οικοδομής και των εγκεκριμένων σχεδίων:

(α) Αλλαγή μεταλλικού σκελετού της οικοδομής σε κολώνες,

(β) Αλλαγή ψευδοροφής και κατάργηση του ορόφου της οικοδομής.

(γ) Επέκταση, προσθήκη νέου μεταλλικού σκελετού στο περίβλημα της οικοδομής, με μεταλλική επένδυση.

(δ) Επέκταση στην πρόσοψη επί της Λεωφόρου Kennedy, υπερυψωμένου εκθεσιακού χώρου, ο οποίος επεκτείνεται πέραν της οικοδομικής γραμμής.

(ε) Ανέγερση υπερυψωμένου διαδρόμου στο πίσω μέρος, στο ισόγειο, ο οποίος επεκτείνεται μέσα, μέχρι τα σύνορα στην πάροδο της οδού Χριστόδουλου Σώζου.

(στ) Αντικατάσταση των γυάλινων διαχωριστικών των γραφείων με γυψοσανίδες.

 

Η έναρξη των πιο πάνω εργασιών σε κάποιο χρόνο, πριν από τις αρχές Νοεμβρίου του 2010, έγινε από την εφεσείουσα.  Τον Ιούλιο του 2011 ο ΜΚ1 μετά από επίσκεψη του στην οικοδομή διαπίστωσε ότι οι εργασίες είχαν αποπερατωθεί.

 

Για τις πιο πάνω αναφερόμενες εργασίες στην οικοδομή δεν υποβλήθηκε αίτηση για να χορηγηθεί πολεοδομική άδεια ούτε αίτηση για να χορηγηθεί άδεια οικοδομής.

 

Σύμφωνα, περαιτέρω, με τα συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου οι πιο πάνω αναφερόμενες εργασίες που έγιναν από την εφεσείουσα στην οικοδομή, συνιστούν δομικές μετατροπές και προσθήκες σε υφιστάμενη οικοδομή και, εντός της έννοιας του Άρθρου 3(1) του Νόμου οι οποίες δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις που ρητά και εξαντλητικά ορίζονται στο άρθρο 2 του Νόμου αλλά ούτε στις δευτερεύουσες εργασίες του Πρώτου Παραρτήματος στη Κατηγορία IV παράγραφος 1 και 2 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Γενικό Διάταγμα Ανάπτυξης (Κ.Δ.Π. 859/03) για τις οποίες δεν απαιτείται άδεια της Πολεοδομικής Αρχής.  Επίσης σύμφωνα με τα πρωτόδικα συμπεράσματα αυτές οι μετατροπές και προσθήκες, άλλαξαν εντελώς την όψη της οικοδομής από την εγκεκριμένη οικοδομή και δεν επηρεάζουν, αποκλειστικά, το εσωτερικό της οικοδομής αλλά αφορούν και επεκτάσεις του εκθεσιακού χώρου πέραν της εγκεκριμένης οικοδομικής γραμμής. Αποτέλεσε, τελικά, συμπέρασμα του Δικαστηρίου πως για όλες τις πιο πάνω μετατροπές και προσθήκες απαιτείται η εκ των προτέρων εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας και άδειας οικοδομής από την αρμόδια αρχή.

 

Στην εφεσείουσα στις 2.6.2015 επιβλήθηκε χρηματική ποινή €700.  Εξεδόθη επίσης διάταγμα κατεδάφισης των πιο πάνω αναφερομένων δομικών μετατροπών και προσθηκών στην υφιστάμενη οικοδομή (και συγκεκριμένα σημεία α-στ)[1].  Το πρωτόδικο Δικαστήριο διέταξε αναστολή εκτέλεσης  του διατάγματος για δύο μήνες με πρόνοια για ακύρωση του, μόνο εάν και εφόσον η εφεσείουσα εξασφαλίσει εντός αυτού του χρονικού διαστήματος τις σχετικές άδειες.

 

Προσβάλλεται τόσο η καταδίκη όσο και η ποινή με 4 λόγους έφεσης.  Οι 3 λόγοι που αφορούν την καταδίκη έχουν ως εξής:

 

1^ος λόγος έφεσης:  Λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι αποδείχτηκαν όλα τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας.

 

2^ος λόγος έφεσης:  Το πρωτόδικο δικαστήριο έσφαλε όταν αποφάσισε ότι αυτές οι μετατροπές και οι προσθήκες στην οικοδομή δεν ενέπιπταν στις πρόνοιες του άρθρου 3(1) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Γενικού Διατάγματος Ανάπτυξης του 2003, για τις οποίες δεν απαιτείτο η εξασφάλιση άδειας.

 

4^ος λόγος έφεσης:  Το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε λανθασμένα την μαρτυρία του ΜΚ1, Τεχνικού του Δήμου Λευκωσίας.

 

Είναι ορθό να ξεκινήσουμε από τον 4^ο λόγο έφεσης αφού αφορά την αξιολόγηση του ΜΚ1. 

 

Είναι γνωστό ότι το Εφετείο πολύ περιορισμένα δύναται να επέμβει πρωτόδικα στο έργο της αξιολόγησης.

 

Με όλο το σεβασμό, αυτά που υποδείχθηκαν ως ανακρίβειες ή μη τοποθετήσεις του ΜΚ1, από την πλευρά της εφεσείουσας, δεν κλόνισαν, ούτε κατ΄ελάχιστον, τη θετική κατάταξη του από το πρωτόδικο Δικαστήριο.  Ο ΜΚ1 έδωσε πλήρεις περιγραφές και λεπτομέρειες για τις επιτόπιες εξετάσεις του. ΄Οπως δε παρατηρείται και πρωτοδίκως, έπεισε πως μπορούσε να καταθέσει ως ειδικός κατά πόσο η επιτόπου κατάσταση της οικοδομής, ως την εντόπισε, ανταποκρίνεται στα εγκεκριμένα σχέδια.  ΄Αλλωστε, ούτε η εμπειρογνωμοσύνη του είχε αμφισβητηθεί αλλά ούτε, του υποβλήθηκε - σε πραγματικό επίπεδο - άλλη θέση.

 

Όπως δε ορθά παρατηρεί το πρωτόδικο Δικαστήριο, το ουσιαστικό σημείο για το οποίο υπήρξε «αμφισβήτηση» (εάν οι εργασίες εξαιρούνται από την υποχρέωση εξασφάλισης αδείας) ήταν νομικό θέμα για το Δικαστήριο και όχι για το μάρτυρα να το αποφασίσει.

 

Οι λόγοι έφεσης 1 και 2 μπορούν να εξετασθούν από κοινού αφού αφορούν στη νομική πτυχή και το νομικό υπόστρωμα της καταδίκης.

 

Το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθά αναλύοντας το άρθρο 3(1) του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ.96 σε συνδυασμό με τις ερμηνευτικές διατάξεις του αρθ.2 του Κεφ. 96 κατέληξε ότι η έννοια της οικοδομής καλύπτει:

(α) οποιαδήποτε κατασκευή από οποιαδήποτε ύλη

(β) που περικλείει ή οριοθετεί ή

  (γ) έχει σκοπό να περικλείει ή να οριοθετεί

 (δ) οποιαδήποτε γη ή χώρο.

Αφού δε, περαιτέρω, αναλύει τα σχετικά άρθρα 3(2), 20(1)(α) και 2 ορθά προσφεύγει στην υπάρχουσα νομολογία (βλ. την Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου ν. Δήμου Αγλαντζιάς (2006) 2 Α.Α.Δ. 291, όπου ελέχθη ότι, το κατά πόσον μια κατασκευή θεωρείται «οικοδομή» ή όχι, είναι θέμα πραγματικό, τη Sheraton Estates Co.Ltd v. Συμβούλιο Βελτιώσεως Αγ.Νάπας (1989) 2 Α.Α.Δ. 76, όπου τονίστηκε ότι το αρθ.3(1)(β) απαγορεύει, ρητά, όχι μόνο την ανέγερση οικοδομής χωρίς άδεια αλλά και την επανοικοδόμηση ή αλλαγή, τις προσθήκες ή επιδιορθώσεις κ.ά.).

Ακολούθως, το πρωτόδικο Δικαστήριο προέβη στα πιο κάτω συμπεράσματα:

«Με βάση τα κατατεθέντα τεκμήρια και τα ευρήματα στα οποία προβαίνω ανωτέρω, της ερμηνευτικής διάταξης ως και της ευρείας ερμηνείας που η νομολογία απέδωσε στον όρο «μετατροπή», «προσθήκη» ή «επισκευή», στα περιστατικά της παρούσας δεν χωρεί αμφιβολία ότι οι εργασίες που έγιναν από την κατηγορουμένη 1 στην υφιστάμενη οικοδομή και καθορίστηκαν πιο πάνω, συνιστούν δομικές μετατροπές και προσθήκες σε υφιστάμενη οικοδομή εντός της έννοιας του Άρθρου 3(1) του Νόμου οι οποίες δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις που ρητά και εξαντλητικά ορίζονται στο άρθρο 2 του Νόμου αλλά ούτε στις δευτερεύουσες εργασίες του Πρώτου Παραρτήματος στην Κατηγορία IV παράγραφος 1 και 2 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Γενικό Διάταγμα Ανάπτυξης (Κ.Δ.Π. 859/03) για τις οποίες δεν απαιτείται άδεια της Πολεοδομικής Αρχής, ως η εισήγηση της συνηγόρου των κατηγορουμένων 1 και 2. Από τα ευρήματα στα οποία προβαίνω ανωτέρω, υπήρξε μετατροπή στο μεταλλικό σκελετό της οικοδομής, στην ψευδοροφή και στον όροφο της οικοδομής και των γυάλινων διαχωριστικών των γραφείων. Περαιτέρω υπήρξε προσθήκη νέου μεταλλικού σκελετού στο περίβλημα της οικοδομής με μεταλλική επένδυση, προσθήκη στην πρόσοψη της οικοδομής επί της Λεωφόρου Kennedy, υπερυψωμένου εκθεσιακού χώρου που επεκτείνεται πέραν της οικοδομικής γραμμής, προσθήκη υπερυψωμένου διαδρόμου στο πίσω μέρος της οικοδομής, στο ισόγειο, ο οποίος επεκτείνεται μέχρι τα σύνορα της παρόδου της οδού Χριστόδουλου Σώζου. Δεν υπάρχει ενώπιον του Δικαστηρίου οποιαδήποτε αποδεκτή μαρτυρία που να υποστηρίζει την θέση της υπεράσπισης ότι αυτές οι μετατροπές και προσθήκες έγιναν για την συντήρηση και βελτίωση της εγκεκριμένης οικοδομής. Οι υποβολές της υπεράσπισης ως προς αυτό το θέμα παρέμειναν στη σφαίρα της υποβολής και δεν τεκμηριώθηκε με μαρτυρία. Άλλωστε με βάση την αποδεκτή και αναντίλεκτη μαρτυρία αυτές οι μετατροπές και προσθήκες, άλλαξαν εντελώς την όψη της οικοδομής από την εγκεκριμένη οικοδομή και δεν επηρεάζουν αποκλειστικά το εσωτερικό της οικοδομής αλλά αφορούν και επεκτάσεις του εκθεσιακού χώρου πέραν της εγκεκριμένης οικοδομικής γραμμής. Κατά συνέπεια, για όλες τις πιο πάνω μετατροπές και προσθήκες απαιτείται η εκ των προτέρων εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας και άδειας οικοδομής από την αρμόδια αρχή».

 

Ουσιαστικά η εφεσείουσα επαναλαμβάνει δια των λόγων έφεσης αυτά που και πρωτοδίκως έθεσε ως υπεράσπιση.

 

Σε κανένα σημείο των αιτιάσεων για λανθασμένα πρωτόδικα συμπεράσματα, η πλευρά της εφεσείουσας δεν έπεισε.  Αντιθέτως, στη βάση της μαρτυρίας που εδόθη και των τεκμηρίων ενώπιον του Δικαστηρίου, τα πρωτόδικα συμπεράσματα ήσαν τα μόνα εύλογα και ορθά.  Το ίδιο και η νομική κατάταξη των επίδικων ενεργειών.  Η εφεσείουσα, ως έχουσα το βάρος, δεν έπεισε για το λανθασμένο της πρωτόδικης κρίσης.  Οι σχετικοί λόγοι έφεσης απορρίπτονται. 

 

Παραμένει να εξεταστεί ο τρίτος λόγος έφεσης που αφορά την ποινή επί τω ότι «το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα επέβαλε την επιβληθείσα ποινή».  Πολλάκις έχει αναφερθεί ότι το Εφετείο δεν επεμβαίνει στις ποινές που το πρωτόδικο Δικαστήριο επιβάλλει εκτός εάν η ποινή είναι εσφαλμένη για λόγους αρχής ή είναι έκδηλα υπερβολική ή ανεπαρκής. Η ποινή σε καμία περίπτωση δεν είναι έκδηλα υπερβολική και με κανένα τρόπο δυσανάλογη με το αδίκημα.  Αναφορικά δε με το εκδοθέν διάταγμα δεν προβλήθηκαν λόγοι γιατί δεν έπρεπε να εκδοθεί.  Η εφεσείουσα βεβαίως επιχειρηματολόγησε στη βάση τεραστίου οικονομικού κόστους που θα έχει για την ίδια η συμμόρφωση με το διάταγμα. Με όλο το σεβασμό, δεν είναι προεξάρχουσας σημασίας, το κόστος.  Ο σκοπός του νόμου είναι η διασφάλιση της εγκυρότητας της πολεοδομικής νομοθεσίας και της εν γένει νομιμότητας.  Δεν επρόκειτο για ασήμαντες παρεκκλίσεις ή παραβιάσεις, όπως εξηγήθηκε και πρωτοδίκως.  Επρόκειτο για ουσιαστικές προσθήκες και μετατροπές.

 

Στην Α/φοί Λαμπριανίδης ν. Συμβ. Βελτιώσεως Γερίου (1989)2 Α.Α.Δ. 390 αναφέρθηκε πως η έκδοση διατάγματος για την κατεδάφιση παράνομης οικοδομής μπορεί να αποφευχθεί μόνο στις περιπτώσεις εκείνες όπου η παρέκκλιση από τους όρους οικοδομής είναι ασήμαντη.  (βλ. επίσης και Χ΄Τοφή ν. Επάρχου Λάρνακος, ποιν.εφ.150/15, 5.4.2017, ECLI:CY:AD:2017:B129 και ΄Επαρχος Λάρνακος ν. 1. Μarinakis Developers a.o., ποιν.εφ.173/14, 24.3.2017), ECLI:CY:AD:2017:B112. 

 

Στην κρινόμενη περίπτωση το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθά περιόρισε το διάταγμα στις ενστάσιμες προσθήκες και μετατροπές - παρεκκλίσεις όπως ρητά τις προσδιόρισε ανωτέρω.

 

Δεν βρίσκουμε ο,τιδήποτε το μεμπτό στον τρόπο που το Επαρχιακό Δικαστήριο λειτούργησε, ώστε να χωρεί επέμβαση μας.  Και ο λόγος έφεσης 3 απορρίπτεται. 

 

Παρατηρούμε εξάλλου και τα ακόλουθα:  Η πλευρά της εφεσείουσας για ένα και πλέον έτος μετά την εκφώνηση της καταδικαστικής απόφασης επεδίωκε αναβολές   και εξασφάλιζε χρόνο για να μπορέσει να συμμορφωθεί, κάτι που εντέλει δεν έγινε.

 

Παρά το γεγονός - όχι χωρίς δισταγμό - θεωρήσαμε ότι η έφεση μπορούσε να ακουστεί, αφού κρίναμε ότι δεν ισχύει η Αθανασίου ν. Αστυνομίας (2003) 2 Α.Α.Δ. 325, αλλά η Τρικωμίτης ν. Ανδρέου (2003) 2 Α.Α.Δ. 487,  στα ειδικά αυτής περιστατικά, βρίσκουμε, ότι η συμπεριφορά της εφεσείουσας μπορούσε να κριθεί εν γένει καταχρηστική.  Ενόψει όμως του αποτελέσματος της έφεσης δεν θα επεκταθούμε περαιτέρω.

 

Η έφεση απορρίπτεται συνολικά, με €1,500 έξοδα πλέον ΦΠΑ, εάν υπάρχει, υπέρ του εφεσίβλητου.

 

                                                          ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.

 

                                                          ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.

 

                                                          ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.