|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Zak & others ν. Αστυνομίας (1990) 2 ΑΑΔ 6
Yeates Andrew John και Άλλος ν. Αστυνομίας (2000) 2 ΑΑΔ 320
Ντεκερμετζιάν Κάρλος ν. Δημοκρατίας (2016) 2 ΑΑΔ 1378, ECLI:CY:AD:2016:D562
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2018:B41
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 3/2016)
23 Ιανουαρίου, 2018
[Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Τ. ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, ΔΔ]
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσείοντα
ν.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Εφεσίβλητου
--------------
Π. Πίτσιλλου (κα), εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τον εφεσείοντα.
Σωτήρης Χαραλάμπους, για τον εφεσίβλητο.
Εφεσίβλητος παρών.
-------------
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
-------------
Π Ο Ι Ν Η
(Ex tempore)
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Στις 24.6.2014, το μεσημέρι, ο εφεσίβλητος, που εργαζόταν στο ξενοδοχείο Αναστασία στον Πρωταρά, μετά από οδηγίες του διευθυντή του ξενοδοχείου όπως απομακρύνει ένα σκύλο από το χώρο του ξενοδοχείου, τοποθέτησε το σκύλο σε κουβά και τον πέταξε στο συμπιεστή σκυβάλων του ξενοδοχείου. Αργότερα την ίδια ημέρα ο σκύλος βρέθηκε έξω από το συμπιεστή σκυβάλων σε κωματώδη κατάσταση, σοβαρά τραυματισμένος σε όλο του το σώμα και με αναπνευστικά προβλήματα από τη βρωμιά, τα κτυπήματα στο θώρακα και τη ζέστη. Παρά την περίθαλψη της οποίας έτυχε, ο σκύλος, ένα σκυλάκι poodle ηλικίας περίπου 5 μηνών δεν ανένηψε και μετά παρέλευση λίγων ημερών πέθανε.
Αρχικά σε σχέση με το παραπάνω συμβάν ο εφεσίβλητος αντιμετώπισε κατηγορία ότι υπέβαλε σε κακομεταχείριση, παραμέληση και άσκοπη υπερκαταπόνηση το σκύλο, με αποτέλεσμα το φρικτό θάνατό του, κατά παράβαση του άρθρου 5(2)(α) των περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων Νόμων του 1994 έως 2013, Ν. 46(Ι)/1994, όπως τροποποιήθηκε. Το Επαρχιακό Δικαστήριο όμως τον αθώωσε θεωρώντας ότι δεν υπήρχε μαρτυρία ότι είναι ο ίδιος που έθεσε σε λειτουργία το συμπιεστή ή ότι τα τραύματα προκλήθηκαν εντός του κάδου συμπίεσης των απορριμμάτων. Μετά από έφεση όμως, η αθώωση παραμερίστηκε εφόσον επί της μαρτυρίας, ακόμα και του εφεσίβλητου, αδιαμφισβήτητα είχε αποδειχθεί μέρος της κατηγορίας, ήτοι η υποβολή του ζώου σε κακομεταχείριση, ανεξάρτητα από την πρόκληση του θανάτου. Κατόπιν τούτου, ο εφεσίβλητος κρίθηκε ένοχος ότι υπέβαλε το σκύλο σε κακομεταχείριση κατά παράβαση του άρθρου 5(1) του εν λόγω Νόμου.
Η κατάσταση που βρισκόταν ο σκύλος όταν ο εφεσίβλητος ανέλαβε να τον απομακρύνει από το ξενοδοχείο ήταν ήδη εξαιρετικά δύσκολη για το ζώο. Ήδη από τις 20.6.2014 ήταν γεμάτο ψύλλους, έβγαζε αφρούς από το στόμα του, ήταν αφρόντιστο, φαινόταν νηστικό και διψασμένο, πολύ άρρωστο και ταλαιπωρημένο. Στις 24.6.2014 ήταν σε ακόμα πιο άσχημη, άθλια κατάσταση. Μάλιστα κατά τον εφεσίβλητο εκείνη την ημέρα ήταν «σοβαρά τραυματισμένο και ετοιμοθάνατο». Είναι υπό το φως αυτών των δεδομένων που είχαμε καταλήξει ως εξής στην απόφασή μας επί της έφεσης:
«Ένα μικρό σκύλο, σε τέτοια άθλια κατάσταση, είναι που τοποθέτησε σε κουβά και πέταξε στα σκύβαλα, στον συμπιεστή σκυβάλων, κάτω από το μεσημεριανό ήλιο του κυπριακού καλοκαιριού, ο εφεσίβλητος. Είναι χαρακτηριστική η διαπίστωση του κτηνιάτρου Μ.Κ.7 ότι το ζώο είχε αναπνευστικά προβλήματα («μόλις που μπορούσε να αναπνεύσει»), όχι μόνο λόγω των τραυμάτων αλλά και λόγω της ζέστης και της βρωμιάς από τα σκουπίδια.»
Η τοποθέτηση του σκύλου στην κατάσταση που βρισκόταν μέσα σε ένα κουβά και η εγκατάλειψη του στο συμπιεστή σκυβάλων κάτω από τη βασανιστική ζέστη του κυπριακού καλοκαιριού μπορεί να μη συνδέθηκε με το θάνατο του ζώου, όμως θεωρούμε ότι τέτοια συμπεριφορά ουσιαστικά δεν ενέχει λιγότερη απαξία από αυτή τούτη τη θανάτωση του ζώου. Επρόκειτο για βάναυση κακομεταχείριση που αποκαλύπτει πλήρη έλλειψη συνειδητοποίησης του ελάχιστου επιπέδου συμπεριφοράς προς τα ζώα το οποίο επιβάλλεται από το Νόμο, αλλά και αποτελεί στοιχείο πολιτισμού.
Το στοιχείο της τιμωρίας και της αποτροπής προβάλλει, υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης αυτής, έντονα.
Από την άλλη, δεν μπορούν να παραβλεφθούν οι προσωπικές περιστάσεις και οι άλλοι μετριαστικοί παράγοντες, όπως αναφέρθηκαν από τον ευπαίδευτο συνήγορό του. Στην ικανή αγόρευσή του ο ευπαίδευτος συνήγορος του εφεσίβλητου τόνισε το γεγονός ότι η ποινή θα επιβληθεί με μεγάλη καθυστέρηση σε σχέση με το χρόνο διάπραξης του αδικήματος, τη στιγμή μάλιστα που ο εφεσίβλητος είχε εξ αρχής παραδεχθεί τα γεγονότα που οδήγησαν τελικά στην καταδίκη του. Με την πάροδο του χρόνου, μάλιστα, ο εφεσίβλητος, 29 ετών σήμερα, έχει στο μεταξύ νυμφευθεί και η σύζυγος του είναι έγκυος, στην 8η εβδομάδα κύησης.
Αυτά ασφαλώς έχουν σημασία και θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν. Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα γεγονότα δεν αναφέρθηκαν από τον εφεσίβλητο υπό την έννοια της μεταμέλειας, αλλά στην προσπάθειά του να αποσυνδεθεί από τη θανάτωση του ζώου.
Θα ληφθούν υπόψη και οι βεβαιώσεις για τον καλό του χαρακτήρα από τον Πρόεδρο του Κοινοτικού Συμβουλίου Ορμήδειας και από τον ιερέα της Κοινότητας, που παρουσίασε η υπεράσπιση. Ο Πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου τον χαρακτηρίζει ως «φιλόζωο».
Στα ίδια πλαίσια κινείται και βεβαίωση της κας Στέλλας Στυλιανού, μέλους της Επαρχιακής Επιτροπής Ευημερίας των Ζώων Λάρνακας, που επίσης παρουσίασε η υπεράσπιση. Στη βεβαίωση αυτή αναφέρεται ότι το επίδικο επεισόδιο ήταν ένα «ατυχές μεμονωμένο γεγονός γιατί (ο εφεσίβλητος) αγαπά πολύ τα ζώα και ιδιαίτερα τα σκυλιά». Βεβαίως, όπως διευκρινίστηκε κατόπιν παρέμβασης του Δικαστηρίου και μετά από ολιγόλεπτη διακοπή, η κα Στυλιανού, ένα από τα 9 μέλη της Επιτροπής που έχει εγκαθιδρυθεί με βάση το άρθρο 19 του σχετικού Νόμου εκφράζει μόνο την προσωπική της άποψη χωρίς να δεσμεύει την Επιτροπή. Εν τοιαύτη περιπτώσει, δεν ήταν ορθή η χρήση του λογότυπου της Επιτροπής και η μεταφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο αντίστοιχης εικόνας.
Το Δικαστήριο, εν πάση περιπτώσει, έχει ενώπιον του τα γεγονότα που καταδεικνύουν μια βάναυση συμπεριφορά του εφεσίβλητου εις βάρος ενός απροστάτευτου ζώου που βρισκόταν σε άθλια κατάσταση. Όσο κι αν ληφθεί υπόψιν το λευκό μητρώο του εφεσίβλητου και οι διαβεβαιώσεις για την ευρύτερη του στάση, όπως και οι προσωπικές και οικογενειακές περιστάσεις, δεν μπορεί να εξουδετερωθεί η ανάγκη για την ορθή ποινική μεταχείριση τέτοιας βάναυσης συμπεριφοράς.
Υποβλήθηκε περαιτέρω η εισήγηση ότι βρίσκει εφαρμογή η υπόθεση Russel Zak and Others v. Αστυνομίας (1990) 2 ΑΑΔ 6, στην οποία κρίθηκε ότι η φυλάκιση με αναστολή δεν ήταν αναπόφευκτη εφόσον οι δράστες, δεκαεννιάχρονοι επαγγελματίες στρατιώτες στη βρετανική βάση Επισκοπής θα απολύονταν, όπως προέβλεπαν επιτακτικά οι σχετικοί κανονισμοί. Στα ίδια πλαίσια εντάσσεται και η Yeates ν. Αστυνομίας (2000) 2 ΑΑΔ 320. Επρόκειτο για περιπτώσεις όπου η επιβολή ποινής φυλάκισης θα οδηγούσε άνευ ετέρου στην απώλεια της εργασίας των κατηγορουμένων (βλ. Κάρλος Ντεκερμετζιαν ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφεση αρ. 86/2016, ημερ. 20.12.2016, ECLI:CY:AD:2016:D562).
Εν προκειμένω όμως, σύμφωνα με τη Σύμβαση Απασχόλησης Οπλιτών στην Εθνική Φρουρά που έχει τεθεί ενώπιον μας, ο τερματισμός δεν επέρχεται αυτόματα αλλά παρέχεται ευχέρεια στον Υπουργό να τερματίσει τη σύμβαση («δύναται») και τούτο μάλιστα μόνο εάν η καταδίκη αφορά κακούργημα ή αδίκημα που ενέχει έλλειψη τιμιότητας ή ηθικής αισχρότητας ή άλλα συγκεκριμένα αδικήματα (παράγρ. 9.2.1) που δεν φαίνεται να είναι εν προκειμένω σχετικά. Ούτε η δυνατότητα που παρέχεται για τερματισμό της σύμβασης λόγω αδυναμίας, με γραπτή ειδοποίηση (30) ημερών, στην οποία αναφέρθηκε ο κ. Χαραλάμπους, παρέχει εξουσία για άνευ ετέρου απόλυση (παράγρ. 9.2.4).
Κρίνουμε ότι η επιβολή ποινής φυλάκισης είναι αναπόφευκτη. Οι ελαφρυντικές περιστάσεις και ειδικά η σημαντική αλλαγή, στο μεταξύ, στην οικογενειακή κατάσταση του εφεσιβλήτου θα ληφθούν υπόψη ώστε να περιοριστεί η έκταση της ποινής η οποία καθορίζεται σε 4 μήνες.
Ερχόμενοι να εξετάσουμε θέμα ενδεχόμενης αναστολής υπό το πρίσμα του νόμου και της νομολογίας θεωρούμε ότι δεν στοιχειοθετείται βάσιμος λόγος για αναστολή της ποινής εφόσον η αρχή της αποτρεπτικότητας και η σημαντική ανάγκη αποτελεσματικής εφαρμογής του νόμου χάριν της προστασίας των ζώων είναι υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης βαρύνουσες και υπερέχουν.
Επιβάλλεται ποινή φυλάκισης 4 μηνών. Ο χρόνος που παρέμεινε υπό κράτηση θα ληφθεί υπόψη.
Π.
Δ.
Δ.
/ΚΧ»Π