|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2017:B249
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινικές Εφέσεις Αρ. 42/2014, 43/2014 και 44/2014)
7 Ιουλίου, 2017
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
(Ποινική Εφεση Αρ. 42/2014)
ΜΑΡΙΟΣ ΦΩΤΙΟΥ,
Εφεσείων,
ν.
EXANTAS MARINE ENTERPRISES LTD,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Εφεση Αρ. 43/2014)
ΧΑΡΗΣ ΦΩΤΙΟΥ,
Εφεσείων,
ν.
EXANTAS MARINE ENTERPRISES LTD,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Εφεση Αρ. 44/2014)
FOTIOU BROS SHIPPING LTD,
Εφεσείοντες,
ν.
EXANTAS MARINE ENTERPRISES LTD,
Εφεσίβλητης.
_ _ _ _ _ _
Αλ. Αλεξάνδρου, για τους Εφεσείοντες σε όλες τις εφέσεις.
Αδ. Πετρίδης, για την Εφεσίβλητη σε όλες τις εφέσεις.
_ _ _ _ _ _
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από τον Νικολάτο, Π.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(ex tempore)
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Προτού λάβει χώραν η εξέταση της ουσίας των εφέσεων, η πλευρά της Εφεσίβλητης έθεσε προδικαστικά ότι και οι τρεις εφέσεις θα πρέπει να απορριφθούν, αφού και οι τρεις Εφεσείοντες είχαν εξασκήσει πρωτόδικα το δικαίωμα που τους παρέχεται με βάση το άρθρο 149 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφάλαιο 155, το οποίο αφορά παραπομπή ζητήματος με υπόμνημα για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Είναι αδιαμφισβήτητα τα γεγονότα που περιβάλλουν το υπό κρίση προδικαστικό ζήτημα. Μετά την καταδίκη των κατηγορουμένων-Εφεσειόντων και στις τρεις εφέσεις και ενώ το πρωτόδικο δικαστήριο άρχισε να αναγιγνώσκει την ποινή, ο τότε δικηγόρος των Εφεσειόντων ζήτησε από το δικαστήριο την υποβολή νομικού ερωτήματος προς κρίση από το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο είχε ήδη καταχωρήσει προ ολίγων λεπτών. Το δικαστήριο, με απόφασή του, απέρριψε το αίτημα για υποβολή υπομνήματος, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι το εδάφιο 8 του άρθρου 149 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφάλαιο 155, προνοεί ότι κάθε καταδικασθείς, ο οποίος ζητά από το δικαστήριο την παραπομπή ζητήματος με υπόμνημα στο Ανώτατο Δικαστήριο, θεωρείται ότι εγκαταλείπει οποιοδήποτε δικαίωμα για άσκηση έφεσης. Το υπόμνημα για το οποίο υπέβαλαν αίτηση οι Εφεσείοντες-κατηγορούμενοι, αφορούσε στην εξουσία του πρωτόδικου δικαστηρίου να επιβάλει ποινή στους κατηγορούμενους-Εφεσείοντες, δεδομένου ότι, κατά τον ισχυρισμό τους, είχαν ήδη καταδικαστεί και τους είχε επιβληθεί και προηγουμένως ποινή για τα ίδια αδικήματα. Μετά την απόρριψη του αιτήματος για υποβολή υπομνήματος οι Εφεσείοντες-κατηγορούμενοι δεν ακολούθησαν τις πρόνοιες του άρθρου 149(3) του Κεφαλαίου 155 αλλά καταχώρησαν αίτηση για προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus.
Το ζήτημα της υποβολής υπομνήματος για τη γνώμη του Ανωτάτου Δικαστηρίου, επεξηγείται και αναλύεται στο σύγγραμμα του Γεώργιου Μ. Πική «Ποινική Δικονομία στην Κύπρο», δεύτερη αναθεωρημένη έκδοση, σελίδες 342-345. Επεξηγείται στο προαναφερόμενο σύγγραμμα ότι, αν ο δικαστής αρνηθεί να παραπέμψει ζήτημα διά υπομνήματος για τη γνώμη του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τότε ο αιτητής ακολουθώντας την κατάλληλη διαδικασία, μπορεί να ζητήσει από το Ανώτατο Δικαστήριο την ακύρωση του πρωτόδικου διατάγματος και το Ανώτατο Δικαστήριο δύναται, είτε να καταστήσει το πρωτόδικο διάταγμα απόλυτο, είτε να το ακυρώσει. Αυτό δυνάμει του άρθρου 149(3) του Κεφαλαίου 155. Σύμφωνα με το άρθρο 149(8) του Κεφαλαίου 155, όπως ορθά παρατήρησε και η ευπαίδευτη πρωτόδικος δικαστής στην παρούσα διαδικασία, πρόσωπο το οποίο εξαιτείται την υποβολή υπομνήματος εγκαταλείπει οποιοδήποτε δικαίωμα να ζητήσει από το Ανώτατο Δικαστήριο άδεια άσκησης έφεσης. Αυτό ήταν το νομικό καθεστώς που ίσχυε στην Κύπρο πριν την ανεξαρτησία, όμως θεωρείται ότι και μετά την ανεξαρτησία, όταν δόθηκε πλέον δικαίωμα άσκησης έφεσης χωρίς άδεια σε όλες τις περιπτώσεις, οι πρόνοιες αυτού του άρθρου 149(8) ισχύουν. Συνάγεται δηλαδή ότι, πρόσωπο το οποίο αξιώνει την υποβολή υπομνήματος, απεμπολεί κάθε δικαίωμα υποβολής έφεσης. Το δικαίωμά του περιορίζεται στο δικαίωμα που παρέχεται από το άρθρο 149(3) του Κεφαλαίου 155. Αυτά επεξηγούνται στο προαναφερόμενο σύγγραμμα στις σελίδες 344-345. Σημειώνουμε ότι, η υποβολή αιτήματος παραπομπής υπομνήματος στην προκείμενη περίπτωση, έγινε όχι στη μέση της ακροαματικής διαδικασίας με σκοπό την καθοδήγηση του πρωτόδικου δικαστηρίου επί συγκεκριμένου θέματος, αλλά στο τέλος της διαδικασίας, όταν το πρωτόδικο δικαστήριο εξέδωσε ήδη καταδικαστική απόφαση για τους Εφεσείοντες και βρισκόταν στο στάδιο της επιβολής ποινής. Παρατηρούμε ακόμη ότι, οι λόγοι τους οποίους επικαλέστηκαν οι κατηγορούμενοι-Εφεσείοντες κατά την υποβολή του αιτήματος για παραπομπή ζητήματος στο Ανώτατο Δικαστήριο, είναι ουσιαστικά πανομοιότυποι με τους βασικούς λόγους έφεσης 1 και 2 στις παρούσες εφέσεις, οι οποίες καταχωρήθηκαν μετά την απόρριψη του αιτήματος για υποβολή υπομνήματος.
Στην υπόθεση Κοιλιάρης Λτδ κα ν. Ιατρικών Υπηρεσιών (1995) 2 ΑΑΔ 274, απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, παρατηρήθηκε ότι το άρθρο 149 του Κεφαλαίου 155 είναι συνυφασμένο με την τάξη πραγμάτων που ίσχυε πριν τη θέσπιση του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960, Ν. 14/60 και κατ΄ επέκταση του δικαιώματος έφεσης, που προβλέπεται από το άρθρο 25 του Νόμου. Οι διατάξεις του άρθρου 149 έχουν σε μεγάλο βαθμό υπερσκελισθεί από τις πρόνοιες του άρθρου 25 του Ν. 14/60. Το άρθρο 149(8) του Κεφαλαίου 155, ρητά προβλέπει ότι, η υποβολή υπομνήματος στο Ανώτατο Δικαστήριο συνεπάγεται την εγκατάλειψη του δικαιώματος έφεσης. Η έφεση παρέχει το κατάλληλο πλαίσιο για τη θεώρηση σε δεύτερο βαθμό τόσο της καταδίκης, όσο και της ποινής που επιβάλλεται στον κατηγορούμενο. Η παραπομπή ζητήματος βάσει του άρθρου 149 πρέπει να αποθαρρύνεται, παρατηρεί η Ολομέλεια.
Καθοδηγούμενοι λοιπόν από τις προαναφερόμενες αυθεντίες και αρχές, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι κατηγορούμενοι-Εφεσείοντες στις παρούσες εφέσεις με την άσκηση του δικαιώματος υποβολής αιτήσεως για υπόμνημα στο Ανώτατο Δικαστήριο απεμπόλησαν το δικαίωμα έφεσης και περιορίστηκαν στο δικαίωμα που τους παρέχει το άρθρο 149 του Κεφαλαίου 155.
Υπό τις περιστάσεις η προδικαστική ένσταση γίνεται δεκτή και οι εφέσεις απορρίπτονται χωρίς εξέταση της ουσίας τους, ως εκ προοιμίου αβάσιμες, λόγω της απεμπόλησης, όπως προαναφέραμε, του δικαιώματος των Εφεσειόντων προς υποβολή εφέσεων.
Εξοδα υπέρ της Εφεσίβλητης και εις βάρος των Εφεσειόντων, να υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και να υποβληθούν προς έγκριση από το δικαστήριο.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.
Α.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.
ΣΦ.