|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Mιχαήλ Παντελής ν. Δημοκρατίας (2003) 2 ΑΑΔ 123
Xαραλάμπους Κώστας Τραλαλάς ν. Αστυνομίας (2004) 2 ΑΑΔ 323
Θεοφάνους Μάριος και Άλλος ν. Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (2002) 3 ΑΑΔ 384
Ghalanos Distributors Ltd ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2002) 3 ΑΑΔ 528
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Ν. 59/1976 - Ο περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας Νόμος του 1976
Ν. 59/1967 - Ο περί Εγγραφής των Κατοίκων (Τροποποιητικός) Νόμος του 1967
Ν. 59/1976 - Ο περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας Νόμος του 1976
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2017:B163
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Ποινική Έφεση 122/15
08 Mαΐου 2017
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ/ΣΤΕΣ.]
ΜΕΤΑΞΥ:
Γ.Π.Β. ΚΥΝΗΓΙ-ΚΥΝΟΛΟΓΙΑ ΛΤΔ
ΕΦΕΣΕΙΟΥΣΑΣ
και
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ
Π. Μιχαήλ, για την Εφεσείουσα
Ε. Θεοδότου (κα), για την Εφεσίβλητη
-------------------------------------
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο κ. Παρπαρίνος Δ.
------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ. Κατόπιν ακροαματικής διαδικασίας η Εφεσείουσα/Κατηγορουμένη 2 κρίθηκε ένοχη σε αμφότερες τις κατηγορίες που αντιμετώπιζε και αφορούσαν προσβολή υφιστάμενου δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας κατά παράβαση των Άρθρων 2, 3, 4, 12, 13, 14(1)(α)(β) και 22 του Περί Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας Νόμου 59(Ι)/76 όπως τροποποιήθηκε από τους Νόμους 18(Ι)/93, 128(Ι)/02, 128(Ι)/04 και 123(Ι)/06, Κ.Δ.Π. 173/77, Κ.Δ.Π. 98/78 και Άρθρο 20 του Ποινικού Κώδικα ΚΕΦ. 154. Να σημειωθεί ότι ο Κατηγορούμενος 1, ένας εκ των Διευθυντών της Εφεσείουσας αθωώθηκε και απαλλάχτηκε από τις δύο κατηγορίες.
Σύμφωνα με τις λεπτομέρειες των αδικημάτων:
«οι κατηγορούμενοι κατά το μήνα Ιανουάριο του έτους 2011 στη Λευκωσία της επαρχίας Λευκωσίας, παρήγαγαν για πώληση, άνευ της άδειας των δικαιούχων πνευματικής ιδιοκτησίας, αντίτυπο φωτογραφίας, το οποίο υπάρχει σε άλλο έργο, δηλαδή παρήγαγαν για πώληση μια φωτογραφία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Hunt and Shoot» τεύχος 2, ημερομηνίας Ιανουάριος 2009 στη σελίδα 14, ώστε να επηρεάζει επιζήμια τους δικαιούχους της πνευματικής ιδιοκτησίας του έργου αυτού, δηλαδή της εταιρείας παραγωγής του με την επωνυμία Dacor Advertising And Media Ltd" (1η κατηγορία) και
«οι κατηγορούμενοι κατά το μήνα Ιανουάριο του έτους 2011 στη Λευκωσία της επαρχίας Λευκωσίας, πωλούσαν το περιοδικό «κυνήγι» τεύχος 58 ημερομηνίας Ιανουάριος 2011, στο οποίο αναδημοσίευσαν στις σελίδες 6 και 29, άνευ της άδειας των δικαιούχων πνευματικής ιδιοκτησίας, την φωτογραφία που αναφέρεται στην κατηγορία αρ. 1 ώστε να επηρεάζουν επιζήμια τους δικαιούχους της πνευματικής ιδιοκτησίας του έργου αυτού, δηλαδή της εταιρείας παραγωγής του με την επωνυμία Dacor Advertising And Media Ltd" (2η κατηγορία).
Στην Εφεσείουσα επεβλήθηκαν χρηματικές ποινές ύψους €700 εις έκαστη κατηγορία.
Με την υπό εξέταση Έφεση, η Εφεσείουσα με ένα λόγο Έφεσης, προσβάλλει την καταδίκη της ως εσφαλμένη και επίσης με ένα λόγο Έφεσης προσβάλλει ως εσφαλμένες τις επιβληθείσες ποινές με το αιτιολογικό ότι τα γεγονότα αμφοτέρων των κατηγοριών πηγάζουν από το ίδιο συμβάν, είναι όμοια και γι' αυτό το Πρωτόδικο Δικαστήριο θα έπρεπε να είχε επιβάλει ποινή μόνο στη μία κατηγορία.
Σύμφωνα με τα ευρήματα του Πρωτόδικου Δικαστηρίου, ο πυρήνας των γεγονότων είναι ότι η Εφεσείουσα "έλαβε" από την ιστοσελίδα Google την επίδικη φωτογραφία, γνωρίζοντας ότι δεν είναι η δημιουργός της και την χρησιμοποίησε στο περιοδικό της «Κυνήγι-Κυνολογία», Τεύχος 58, Ιανουαρίου 2011 (Τεκμήριο 1) το οποίο παρήχθη για πώληση και το οποίο επωλείτο. Η επίδικη φωτογραφία, σύμφωνα με το Πρωτόδικο Δικαστήριο, είναι φωτογραφία εν τη εννοία του Νόμου και αποτελεί δημιούργημα της παραπονουμένης εταιρείας Dacor Advertising and Media Ltd, την οποία δέχτηκε ως τη δημιουργό της. Η Εφεσείουσα έκανε χρήση της φωτογραφίας γνωρίζοντας ότι η ίδια δεν ήταν δημιουργός της και τη δημοσίευσε στο περιοδικό «Κυνήγι-Κυνολογία» Τεύχος 58, του μηνός Ιανουαρίου 2011 το οποίο διέθεσε προς πώληση. Όλες οι συνέργειες, ως άνω, εγίνοντο από την Εφεσείουσα χωρίς την άδεια της παραπονούμενης εταιρείας.
Τελικά το Πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι απεδείχθησαν τα συστατικά στοιχεία των αδικημάτων που αντιμετώπιζε η Εφεσείουσα σύμφωνα με το ΄Αρθρο 14(Ι)(α)(β) του Περί Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας Νόμου, Ν.59/1976 επί του οποίου εδράζοντο οι δύο κατηγορίες που αντιμετώπιζε.
Το Πρωτόδικο Δικαστήριο απασχόλησαν σε αρκετό βαθμό, μετά από σχετική εισήγηση του ευπαίδευτου συνήγορου της Εφεσείουσας/Κατηγορουμένης, οι πρόνοιες του Άρθρου 7(2)(γ) του Ν.59/1976 το οποίο αναφέρεται στις εξαιρέσεις του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας όπου δεν περιλαμβάνεται το δικαίωμα ελέγχου.
«7(2) Το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας δεν περιλαμβάνει το δικαίωμα ελέγχου
(α) .........
(β) ............
(γ) της αναπαραγωγής και διανομής αντιτύπων οιουδήποτε καλλιτεχνικού έργου μονίμως εγκατεστημένου σε μέρος όπου αυτό δύναται να βλέπεται από το κοινό,
.....................»
Το Πρωτόδικο Δικαστήριο αφού αναφέρθηκε σε ξένη νομοθεσία και λεξικό, κατέληξε ότι η υπό εξέταση υπόθεση δεν καλύπτετο από την πιο πάνω εξαίρεση. Το καταληκτικό μέρος της δικανικής διεργασίας του Πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι το ακόλουθο:
«Εκείνο που κατά την κρίση μου έχει καταλυτική σημασία στην παρούσα υπόθεση για την κατάληξη μου είναι και η χρήση της φράσης «να βλέπεται από το κοινό» σε συνάρτηση με την ερμηνεία που δίδεται πιο πάνω. Το «βλέπω» στο ίδιο λεξικό όπως πιο πάνω ερμηνεύεται ως να «είναι το λέξημα που εκφράζει γενικά ότι κάποιος έχει την ικανότητα της όρασης, ότι χωρίς συγκεκριμένο σκοπό ή πρόθεση ή ιδιαίτερη προσπάθεια χρησιμοποιεί την αίσθηση της όρασης..». Δηλαδή ακόμη και η ερμηνεία της λέξης εγκατάσταση, η οποία είναι και παραδεκτό γεγονός σε σχέση με τη φωτογραφία, ως μόνιμη τοποθέτηση/σταθερή προσαρμογή στο Google ή ακόμη και σε οποιαδήποτε άλλη ιστοσελίδα κατά την κρίση μου δεν εξυπακούει ότι «δύναται να βλέπεται από το κοινό» εντός της έννοιας της λέξης «βλέπω» όπως πιο πάνω. Η εμφάνιση της φωτογραφίας στο Google ή γενικά στο διαδίκτυο έχω την άποψη ότι εμπεριέχει κάποια επιπλέον ενέργεια για να μπορεί να «βλέπεται από το κοινό». Είναι δυνατό δηλαδή ένα μέρος του κοινού να μπορεί να τη βλέπει, έστω και ελεύθερα, αλλά το κοινό αυτό θα πρέπει να έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο και να αναζητήσει τη λέξη «εικόνες» για τις λέξεις «τα πόστα». Έχοντας κατά νου τα πιο πάνω κρίση μου είναι ότι η παρούσα περίπτωση δεν εμπίπτει εντός των προνοιών του άρθρου 7(2)(γ) του Νόμου. Έχω την άποψη ότι οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία του συγκεκριμένου άρθρου θα οδηγούσε σε παράλογα και ή ανεπιθύμητα αποτελέσματα εκτός των πλαισίων του Νόμου και των δικαιωμάτων που σκοπό έχει να προστατεύει.»
Είναι η εισήγηση του ευπαίδευτου συνήγορου για την Εφεσείουσα ότι το συμπέρασμα του Πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι λανθασμένο καθότι και ένα άγαλμα σε ένα δρόμο για να το δει κάποιος χρειάζεται να προβεί σε «κάποια επιπλέον ενέργεια», δηλ. θα πρέπει να χρησιμοποιήσει κάποιο μεταφορικό μέσο ή με τα πόδια του για να μεταβεί στο σημείο που ευρίσκεται και αυτός δεν είναι λόγος για να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι κατά τέτοιο τρόπο εγκατεστημένο που δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι «βλέπεται από το κοινό» και συνεπώς δεν εμπίπτει στις πρόνοιες το άρθρο 7(2)(γ) του Νόμου. Αυτό που έχει σημασία είναι η μονιμότητα της εγκατάστασης και εμφάνισης της εν λόγω φωτογραφίας στην ιστοσελίδα Google και άλλες ιστοσελίδες και το κριτήριο βρίσκεται στον έλεγχο της κατάστασης που περιβάλλει τη φωτογραφία δηλαδή πού και με ποιο τρόπο αυτή ήταν διαθέσιμη να τη δει ο οποιοσδήποτε και όχι τα πόσα πλήκτρα πληκτρολογούνται για να τη δει κάποιος. Τέλος ήταν η θέση ότι ούτε η γραμματική ερμηνεία του Άρθρο 7(2)(γ) του Ν.59(Ι)/1967 οδηγεί στην ερμηνεία που το Πρωτόδικο Δικαστήριο υιοθέτησε.
Εξετάσαμε με μεγάλη προσοχή όλα τα επιχειρήματα του ευπαίδευτου συνηγόρου σε συνάρτηση πάντοτε με τα όσα σχετικά προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία και ειδικότερα οι περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας Νόμοι του 1976 μέχρι 1995 ως τροποποιήθηκαν Ν.59(Ι)/1976
Στο ερμηνευτικό άρθρο 2 του Νόμου ερμηνεύονται οι λέξεις «αναπαραγωγή», «αντίτυπο» και «καλλιτεχνικό έργο».
«"αναπαραγωγή" σημαίνει την άμεση ή έμμεση παραγωγή, με οποιοδήποτε μέσο ή μορφή, προσωρινά ή μόνιμα, ενός ή περισσοτέρων αντιτύπων, του συνόλου ή μέρους επιστημονικού, φιλολογικού, μουσικού ή καλλιτεχνικού έργου, ταινίας ή ηχογράφησης, βάσεις δεδομένων ή εκπομπή·
"αvτίτυπo" σημαίvει εκείvo τo oπoίo αvαπαράγεται με τη μoρφή εγγράφoυ, ηχoγράφησης, ταιvίας, εγγραφής με ηλεκτρovικό ή άλλo μέσo ή με oπoιαδήπoτε άλλη υλική μoρφή, αλλά έτσι ώστε έvα αvτικείμεvo vα μη θεωρείται αvτίτυπo κάπoιoυ αρχιτεκτovικoύ έργoυ εκτός αv τo αvτικείμεvo είvαι oικoδoμή ή πρόπλασμα·
"καλλιτεχvικόv έργov" σημαίvει, αvεξαρτήτως καλλιτεχvικής πoιότητoς, oιovδήπoτε τωv κάτωθι ή παρoμoίωv πρoς αυτά έργωv, ήτoι-
(α) ζωγραφίας, ιχvoγραφίας, μεταλλoγραφίας, λιθoγραφίας, ξυλoγραφίας, έργα χαρακτικής και τυπoγραφίας
(β) γεωγραφικoύς χάρτας, σχέδια και γραφικάς παραστάσεις
(γ) έργα γλυπτικής
(δ) φωτoγραφίας μη περιλαμβαvoμέvας εις ταιvίαv: Φωτογραφία λογίζεται ως καλλιτεχνικό έργο υπό τη μόνη προϋπόθεση ότι είναι δημιούργημα του δημιουργού της και όχι αντίγραφο υπάρχουσας φωτογραφίας,
(ε) έργα αρχιτεκτovικής υπό μoρφήv oικoδoμώv ή πρoπλασμάτωv
(στ) έργα καλλιτεχvικής δεξιότητoς μη εμπίπτovτα εις oιαvδήπoτε τωv πρoηγoυμέvωv παραγράφωv,
τηρoυμέvης δε, της διατάξεως τoυ εδαφίoυ (3) τoυ άρθρoυ 3, περιλαμβάvει υφάσματα μεθ' υφαvτώv παραστάσεωv και αvτικείμεvα εφηρμoσμέvης χειρoτεχvίας και βιoμηχαvικής τέχvης.»
Η λεκτική διατύπωση της νομοθετικής διάταξης αποτελεί την αφετηρία αλλά και το όριο όλων των ερμηνευτικών προσπαθειών. Όπου το λεκτικό του Νόμου είναι σαφές τότε αποδίδεται στις λέξεις η φυσική και συνήθης έννοια τους (βλ. Ghalanos Distributors Ltd v. Δημοκρατία (2002) 3 Α.Α.Δ. 528).
Σκοπός της ερμηνείας ενός Νόμου είναι η ανεύρεση της πρόθεσης του Νομοθέτη (βλ. Θεοφάνους κ.α. ν. Κεντρική Τράπεζα (2002) 3 Α.Α.Δ. 384, Ξενοδοχειακές Eπιχειρήσεις Πλάζα Λτδ και Άλλοι ν. Συμβουλίου Bελτιώσεως Γερμασόγειας (1998) 3 Α.Α.Δ. 348).
Στα περιστατικά της παρούσας υπόθεσης, το Πρωτόδικο Δικαστήριο στην προσπάθεια του να ερμηνεύσει την άνω διάταξη, λανθασμένα και αχρείαστα ερμήνευσε το ρήμα «βλέπεται». Η πρόθεση του Νομοθέτη όπως ξεκάθαρα αναδεικνύεται από τα πιο πάνω σαφές λεκτικό της διάταξης, είναι να μην περιλαμβάνεται στο δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, το δικαίωμα ελέγχου «της αναπαραγωγής και διανομής αντίτυπων οποιουδήποτε καλλιτεχνικού έργου μονίμως εγκατεστημένου σε μέρος ...» όπου υπάρχει δυνατότητα να βλέπεται από το κοινό και όχι ως λανθασμένα εξέλαβε το Πρωτόδικο Δικαστήριο ως «εμπεριέχουσα κάποια επιπλέον ενέργεια για να μπορεί να «βλέπεται από το κοινό».
Στην παρούσα υπόθεση, παρατηρούμε ότι πρόκειται περί αναπαραγωγής και πώλησης τογραφίας μόνιμα εγκατεστημένης στην ιστοσελίδα Google όπως και σε άλλες ιστοσελίδες, σύμφωνα με τα ευρήματα του Πρωτόδικου Δικαστηρίου τα οποία δεν προσβάλλονται, αλλά και τα παραδεκτά γεγονότα. Η δυνατότητα να βλέπεται από το κοινό αναμφίβολα δεν μπορεί βάσιμα να αμφισβητηθεί.
Παρόλα ταύτα, όμως, ο λόγος έφεσης δεν μπορεί να κριθεί βάσιμος. Η εξαίρεση του Άρθρου 7(2)(γ) αναφέρεται σε «αναπαραγωγή και διανομή» και όχι σε «αναπαραγωγή και πώληση" που αφορά τις κατηγορίες και όπως είναι τα μή εφεσιβληθέντα ευρήματα του Πρωτόδικου Δικαστηρίου. Οι δύο έννοιες είναι διαφορετικές. Η πώληση προϋποθέτει αντάλλαγμα για το αγαθό που διατίθεται ενώ η διανομή, αντιθέτως, περιορίζεται σε παράδοση αντικειμένου. Συνεπώς, η κατάληξη του Πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι δεν τυγχάνει εφαρμογής η εξαίρεση του Άρθρου 7(2)(γ) είναι ορθή αλλά με το αιτιολογικό που έχει αναφερθεί πιο πάνω.
Ο πρώτος λόγος Έφεσης απορρίπτεται.
Αναφορικά με το δεύτερο λόγο έφεσης παρατηρούμε ότι η Εφεσίβλητη δεν παραπονείται για το ύψος της χρηματικής ποινής που της επιβλήθηκε αλλά ότι για την ίδια αξιόποινη συμπεριφορά τιμωρήθηκε δύο φορές.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος της Εφεσείουσας προκειμένου να υποστηρίξει το λόγο Έφεσης αναφέρθηκε στη Κώστας Χαραλάμπους Τραλαλάς ν. Αστυνομίας (2004) 2 Α.Α.Δ. 323 όπου λέχθηκαν τα ακόλουθα:
«Το θέμα της επιβολής διαδοχικών ποινών έχει εξετασθεί από το Εφετείο στην υπόθεση Μιχαήλ ν. Δημοκρατίας (2003) 2 A.A.Δ. 123, με αναφορά στην πλούσια αγγλική νομολογία που παρέχει και τις κατευθυντήριες γραμμές. Η βασική αρχή είναι ότι δεν πρέπει να επιβάλλονται διαδοχικές ποινές για κατηγορίες που ουσιαστικά συνιστούν μια ενιαία συμπεριφορά αφού αυτό θα οδηγούσε σε υπερβολή την ουσιαστική ποινή για επί μέρους μικρότερης σοβαρότητας κατηγορίες. Παράλληλη αρχή είναι ότι εν πάση περιπτώσει το σύνολο των διαδοχικών ποινών που ενδεχομένως να επιβληθούν πρέπει να έχει αναλογία προς τη σοβαρότητα των επί μέρους κατηγοριών. Ο Δικαστής, όπως λέγεται, πρέπει να δει στην υπόθεση από απόσταση και να αναρωτηθεί κατά πόσο η συνολική ποινή είναι αρμόζουσα προς τα δεδομένα της.»
Εξετάσαμε με προσοχή όλα τα δεδομένα της παρούσας υπόθεσης και παρατηρούμε ότι η Πρωτόδικη Δικαστής επιβάλλοντας τις δύο ποινές δεν εξέτασε το θέμα της συνολικότητας των ποινών. Θα πρέπει, βεβαίως, να λεχθεί ότι δεν τέθηκε τέτοιο θέμα πρωτόδικα από την Εφεσίβλητη. Αυτό βεβαίως δεν μας εμποδίζει να το εξετάσουμε στα πλαίσια της παρούσας Έφεσης. Εκείνο που διαπιστώνουμε, σε συμφωνία με τον ευπαίδευτο συνήγορο της Εφεσίβλητης, είναι ότι οι δύο κατηγορίες συνιστούν μια ενιαία συμπεριφορά και για το λόγο αυτό το Πρωτόδικο Δικαστήριο θα έπρεπε να αποφύγει την επιβολή ποινής στην 2η κατηγορία. Εφόσον, σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση, κρίθηκε στην 1η κατηγορία ότι η Εφεσίβλητη παρήγαγε για πώληση την φωτογραφία τότε ασφαλώς η πώληση της δια μέσω περιοδικού που ήταν το αντικείμενο της 2ης κατηγορίας δεν μπορεί παρά να ήταν μέρος της όλης κολάσιμης συμπεριφοράς της Εφεσίβλητης.
Ο 2ος λόγος έφεσης επιτυγχάνει και η επιβληθείσα ποινή στην 2η κατηγορία ακυρώνεται και παραμερίζεται.
Η Έφεση επιτυγχάνει μερικώς ως ανωτέρω.
Καμιά διαταγή για έξοδα.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.
Α. Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.