|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 2 ΑΑΔ 34
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Ποινική Έφεση αρ. 210/2008
26 Ιανουαρίου, 2009
[ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στές]
MURAT HOUSSEIN
Εφεσείων
- ν. -
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Εφεσίβλητης
----------------------------
Ε. Χειμώνας, για τον εφεσείοντα
Χρ. Κυθραιώτου (κα) Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την εφεσίβλητη
-----------------------
ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, Δ. : Την ομόφωνη απόφαση του δικαστηρίου θα δώσει ο δικαστής Φωτίου
........
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Ο εφεσείων, ο οποίος στο πρωτόδικο δικαστήριο (Κακουργιοδικείο Λευκωσίας) είναι ο δεύτερος κατηγορούμενος, παραπέμφθηκε το Μάϊο του 2008 μαζί με άλλα 6 πρόσωπα, σε δίκη ενώπιον του Κακουργιοδικείου το οποίο συνεδρίασε για πρώτη φορά στις 5/6/08, για αδικήματα που σχετίζονται, μεταξύ άλλων και με λαθρεμπόριο μεταναστών. Την ημέρα εκείνη το Κακουργιοδικείο ανέβαλε την υπόθεση για τις 18/6/08 για να εξεταστούν αιτήματα για νομική αρωγή για τους κατηγορουμένους 3, 4 και 7 και για απάντηση στις κατηγορίες από όλους τους κατηγορουμένους. Από πλευράς της εφεσίβλητης ζητήθηκε όπως όλοι οι κατηγορούμενοι (περιλαμβανομένου του εφεσείοντα) παραμείνουν υπό κράτηση. Οι κατηγορούμενοι 3, 4 και 7 δεν έφεραν ένσταση αλλά οι υπόλοιποι διατύπωσαν την ένσταση τους. Το Κακουργιοδικείο, για τους λόγους που αναφέρει στην απόφαση του ημερ. 5/6/08, κατέληξε ότι το αίτημα της εφεσίβλητης ήταν δικαιολογημένο και διέταξε την κράτηση. Στις 16/6/08 οι κατηγορούμενοι δεν παραδέχθηκαν ενοχή και η υπόθεση ορίστηκε για ακρόαση στις 29/10/08 με οδηγίες όπως οι κατηγορούμενοι τελούν υπό κράτηση. Σημειώνουμε ότι δεν υπήρξε έφεση κατά της απόφασης της 5/6/08. Στις 29/10/08 το Κακουργιοδικείο ανέβαλε την υπόθεση λόγω έλλειψης χρόνου, και όρισε αυτή ξανά για ακρόαση στις 23/2/09 με οδηγίες όπως οι κατηγορούμενοι τελούν στο μεταξύ υπό κράτηση. Τότε ο συνήγορος του 2ου κατηγορούμενου (εφεσείοντος) υπέβαλε αίτημα για να αφεθεί ελεύθερος με εγγυήσεις. Πρόβαλε ο συνήγορος ουσιαστικά «ότι τίθεται το θέμα του χρόνου» αφού ο εφεσείων ήταν υπό κράτηση από το Μάϊο του 2008 και εφόσον η υπόθεση ορίστηκε για τις 23/2/09, ο χρόνος κράτησης ήταν υπερβολικός. Εισηγήθηκε ότι θα μπορούσε να αφεθεί ελεύθερος με εγγύηση και για το σκοπό αυτό ήταν παρούσες η μητέρα και αδελφή του για να υπογράψουν ως εγγυητές. Η κα Κυθραιώτου εισηγήθηκε ότι όλα όσα ανάφερε το δικαστήριο στην προηγούμενη απόφασή του, δηλαδή της 5/6/08, συνεχίζουν να ισχύουν και η μόνη διαφορά είναι το θέμα του χρόνου, το οποίο όμως, σύμφωνα με νομολογία στην οποία έκανε αναφορά, εισηγήθηκε ότι στην παρούσα περίπτωση τα γεγονότα δεν καθιστούν υπερβολικό το χρόνο κράτησης.
Το Κακουργιοδικείο, αφού ανάφερε ότι πράγματι το θέμα του χρόνου είναι παράγων που λαμβάνεται υπόψη, ενόψει της απόφασης που επικαλέστηκε η κα Κυθραιώτου (Γενικός Εισαγγελέας ν. Μανουσαρίδη κα (2001) 2 Α.Α.Δ. 639), κατέληξε ότι «ο χρόνος των 8 μηνών που θα ήταν οι κατηγορούμενοι υπό κράτηση δεν είναι τέτοιος που να δικαιολογεί διάταγμα για να μείνουν ελεύθεροι οι δυο κατηγορούμενοι που έφεραν ένσταση». Έτσι, για τους λόγους που είχε αναφέρει στην προηγούμενη απόφασή του, κατέληξε ότι δεν βρίσκει να υπάρχει οποιαδήποτε διαφοροποίηση που να δικαιολογεί το αίτημα του εφεσείοντος για να μείνει ελεύθερος. Εναντίον της απόφασης της 29/10/08 καταχωρήθηκε η παρούσα έφεση από τον ίδιο τον εφεσείοντα με λόγο έφεσης ότι «λανθασμένα αποφασίστηκε όπως παραμείνει υπό κράτηση μέχρι τη δίκη».
Ο γενικός κανόνας είναι ότι ένας κατηγορούμενος κατά τη διάρκεια της δίκης του, είτε αυτή γίνεται συνοπτικά είτε ενώπιον Κακουργιοδικείου, θα πρέπει να είναι ελεύθερος με ή χωρίς εγγυήσεις, αφού αυτό συνάδει και με τις πρόνοιες του Άρθρου 11.1 του Συντάγματος. Όμως υπάρχουν περιπτώσεις που υφίστανται τέτοιοι λόγοι οι οποίοι δικαιολογούν την κράτηση του κατηγορούμενου εκκρεμούσης της δίκης του, κάτι που συμβαίνει πιο συχνά σε υποθέσεις που εκδικάζονται από Κακουργιοδικείο.
Σύμφωνα με τη νομολογία, που υπάρχει αρκετή σχετικά με το θέμα αυτό, το ζήτημα αν θα παραμείνει ένας κατηγορούμενος υπό κράτηση μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης του, εξετάζεται με αναφορά στα πιο κάτω κριτήρια:
(α) στον κίνδυνο μη προσέλευσης του στο δικαστήριο κατά τη δίκη,
(β) στην πιθανότητα διάπραξης άλλων αδικημάτων, και
(γ) στην πιθανότητα επηρεασμού μαρτύρων.
Οποιοσδήποτε από τους πιο πάνω λόγους ικανοποιείται, είναι αρκετό.
Αναφορικά με τον πρώτο λόγο, δηλαδή τον κίνδυνο μη προσέλευσης του κατηγορουμένου στη δίκη, αυτός δεν καταδεικνύεται μόνο από στοιχεία που μπορεί να διαθέτει η κατηγορούσα αρχή, αλλά μπορεί να ικανοποιηθεί (α) από τη σοβαρότητα του αδικήματος, (β) την πιθανότητα καταδίκης και (γ) την ποινή που δυνατό να επιβληθεί. Όταν αυτά συντρέχουν, δημιουργούν εύλογα τον κίνδυνο να μην προσέλθει ο κατηγορούμενος στη δίκη του. (Βλ. μεταξύ άλλων Ψύλλας ν. Δημοκρατίας (2001) 2 Α.Α.Δ. 801, Adnan v. Δημοκρατίας (2004) 2 Α.Α.Δ. 183, Γιωργαλλίδης ν. Αστυνομίας (2005) 2 Α.Α.Δ. 526 και πιο πρόσφατα Νίκος Νικολάου ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφεση 200/08 ημερ. 28/11/08).
Στρεφόμενοι στα γεγονότα της δικής μας υπόθεσης εξετάσαμε το θέμα με αναφορά και στην απόφαση της 5/6/08 αφού με την υπό έφεση απόφαση της 29/10/08 υιοθετείται ξανά η αιτιολογία της προηγούμενης απόφασης. Ο λόγος για τον οποίο βασικά η εφεσίβλητη είχε ζητήσει την κράτηση όλων των κατηγορουμένων ήταν ο πρώτος, δηλαδή ο κίνδυνος μη προσέλευσης τους στη δίκη. Το Κακουργιοδικείο, με αναφορά στη σοβαρότητα των αδικημάτων, ιδιαίτερα αυτού του λαθρεμπορίου μεταναστών, στην πιθανότητα καταδίκης, όπως προέκυπτε στις καταθέσεις και στην ποινή που ήταν δυνατό να επιβληθεί, κατέληξε ότι όλα αυτά δημιουργούσαν εύλογα τον κίνδυνο να αποφύγει ο εφεσείων να εμφανιστεί στη δίκη του, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι κατοικεί στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, περιοχή που δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ο συνήγορος του εφεσείοντος ουσιαστικά εισηγήθηκε ότι δεν ικανοποιείται το κριτήριο της πιθανότητας για καταδίκη. Δέχθηκε ότι με κατάθεσή του ο πρώτος κατηγορούμενος ενοχοποιεί τον δεύτερο (εφεσείοντα) αλλά ήταν η θέση του ότι αυτό δεν έπρεπε να ληφθεί υπόψη από το Κακουργιοδικείο αφού και ο πρώτος κατηγορούμενος αρνήθηκε ενοχή.
Μπορούμε να πούμε χωρίς δυσκολία ότι η θέση αυτή του ευπαιδεύτου συνηγόρου του εφεσείοντος είναι νομικά εσφαλμένη. Υπάρχει αρκετή νομολογία ότι στο στάδιο εξέτασης αν θα παραμείνει ένας κατηγορούμενος υπό κράτηση εκκρεμούσης της δίκης του ή όχι, ενοχοποιητική κατάθεση από συγκατηγορούμενο μπορεί να ληφθεί υπόψη (βλ. μεταξύ άλλων Νίκος Νικολάου ν. Αστυνομίας, Ποιν. Εφεση 200/08 ημερ. 29/11/08 με αναφορά και σε προηγούμενη νομολογία δηλαδή την Ευριπίδου κα ν. Αστυνομίας (2007) 2 Α.Α.Δ. 337 και Κουννάς κα ν. Δημοκρατίας (2007) 2 Α.Α.Δ. 423. Σχετική επίσης είναι και η υπόθεση Στέλλα Μαλά ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφεση αρ. 20/08 ημερ. 14/2/08.
Με βάση τα πιο πάνω καταλήγουμε ότι στην παρούσα υπόθεση ικανοποιούνταν όλα τα κριτήρια περιλαμβανομένης και της πιθανότητας για καταδίκη, ούτως ώστε και το συμπέρασμα του δικαστηρίου ότι υπάρχει κίνδυνος μη προσέλευσης του εφεσείοντος στη δίκη του, είναι ορθό. Η αναφορά του Κακουργιοδικείου στο ότι ο εφεσείων διαμένει στις κατεχόμενες περιοχές δεν έχει την έννοια ότι ο εφεσείων έτυχε διαφορετικής μεταχείρισης διότι είναι τουρκοκύπριος, αλλά συνδέεται με τη δυσκολία να εξασφαλιστεί η παρουσία του εφεσείοντος στο δικαστήριο, αν αποφασίσει να μην προσέλθει στη δίκη του. (βλ. Adnan v. Αστυνομίας, πιο πάνω).
Αναφορικά με το χρόνο κράτησης ο οποίος στην παρούσα περίπτωση είναι περίπου 10 μήνες, παρόλο που είναι κατά δυο μήνες περισσότερος από το χρόνο που αναφέρεται στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας ν. Μανουσαρίδης, πιο πάνω, δε νομίζουμε ότι δικαιολογεί παρέμβαση μας. Άλλωστε οι 8 μήνες που ήταν η κράτηση στην εν λόγω υπόθεση δεν έχουν καθοριστεί ως το μέγιστο του χρόνου που μπορεί να είναι ένας υπό κράτηση, αλλά όλα εξαρτώνται από τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης. Ελπίζουμε εδώ ότι στις 23/2/09 θα διεξαχθεί η δίκη ούτως ώστε να μην παραταθεί ακόμα περισσότερο ο χρόνος κράτησης του εφεσείοντος.
Ενόψει όλων των πιο πάνω η έφεση κρίνεται ανεδαφική και απορρίπτεται.
Δ.
Δ.
Δ.
/ΚΑσ