CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(1999) 2 ΑΑΔ 603

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΠΙΚΗ, Π., ΗΛΙΑΔΗ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ, Δ/στών

ΠΙΚΗΣ, Π.: Ο γάμος της Δήμητρας Ιωάννου και του Μαρίνου Λοΐζου, (τελέστηκε στις 14/6/98), έφερε δυστυχία στους ίδιους και οι διαμάχες τους καταστροφή στους γονείς τους. Και το κοριτσάκι τους, που ήλθε στον κόσμο πρόωρα, αντί να τους ενώσει, έγινε, συν τω χρόνω, πηγή έριδος μεταξύ των ιδίων και των γονιών τους. Οι προστριβές άρχισαν, ουσιαστικά, από την επαύριο του γάμου. Δάνειο £2.000,00, το οποίο οι νεόνυμφοι παραχώρησαν στον πατέρα της Δήμητρας, από τα χρηματικά δώρα του γάμου, και η απαίτηση του Μαρίνου για την αποπληρωμή του αποτέλεσαν εστία αντεγκλήσεων ματαξύ του ζεύγους. Κύρια εστία προστριβών υπήρξε ο αυταρχισμός του Μαρίνου και η τάση του να λύει τις συχνές διαφορές τους χειροδικώντας εις βάρος της συζύγου του. Χωρίς αναστολή ο Μαρίνος κτυπούσε τη σύζυγό του, η οποία δυσφορούσε για τη συνεχή απουσία του από το σπίτι και την ασυνέπεια προς τη νέα του οικογένεια. Μάρτυρες της βάναυσης συμπεριφοράς του Μαρίνου προς τη σύζυγό του κατέστησαν και οι γείτονες.

Αρχές Οκτωβρίου του 1998, η Δήμητρα αρρώστησε, γεγονός που την ανάγκασε να εναποθέσει προσωρινά τη φροντίδα της μικρής της κόρης στην πεθερά της. Η ασθένειά της δεν κράτησε πολύ. Η υγεία της αποκαταστάθηκε και το Σάββατο, 10 Οκτωβρίου, 1998, προγραμμάτισε έξοδο με το σύζυγό της. Οι προσδοκίες της διαψεύστηκαν. Το απόγευμα ο Μαρίνος έφυγε από το σπίτι, για σύντομη έξοδο, όπως της είπε, 20 λεπτών, η οποία όμως παρατάθηκε μέχρι τις 9.00 μ.μ. Στις διαμαρτυρίες της Δήμητρας, ο Μαρίνος αντέδρασε έντονα. Το ζεύγος λογομάχησε. Ο Μαρίνος έφυγε και πάλι από το σπίτι. ΄Οπως σωστά υπέθεσε η Δήμητρα, πήγε στο πατρικό του σπίτι. Εκεί του τηλεφώνησε και ζήτησε να της φέρουν το μικρό κοριτσάκι, παρηγοριά στη μοναξιά της^. παράκληση που δε βρήκε ανταπόκριση. Η Δήμητρα τηλεφώνησε στον πατέρα της και του είπε τα συμβάντα^. κυρίως το παράπονο για την απροθυμία να της επιστρέψουν το παιδί. Ο ίδιος την συμβούλευσε να επικοινωνήσει με την πεθερά της και να της ζητήσει να μεριμνήσει, ώστε το παιδί να επιστρέψει κοντά της. Τόσο ο Μαρίνος όσο και η μητέρα του αντέδρασαν αρνητικά. Ο Μαρίνος επέστρεψε μόνος στο σπίτι, οπόταν ξέσπασε νέος καβγάς μεταξύ του ζεύγους, στη διάρκεια του οποίου ο Μαρίνος κτύπησε τη σύζυγό του και την δάγκωσε στο σβέρκο, προκαλώντας της τραύμα, ορατό στις φωτογραφίες που λήφθηκαν τρεις μέρες αργότερα. Η Δήμητρα τηλεφώνησε εκ νέου στον πατέρα της, στο καφεστιατόριο που γνώριζε ότι βρισκόταν, και τον κατέστησε κοινωνό των συμβάντων.

Ο εφεσίβλητος πήγε με το αυτοκίνητό του στο σπίτι της κόρης του, που δεν ήταν μακριά από εκεί που βρισκόταν. Φεύγοντας, είπε στην παρέα του ότι θα επιστρέψει. Συνάντησε τη Δήμητρα στην κατοικία της λίγο μετά τις έντεκα το βράδυ. Η Δήμητρα του εξιστόρησε τα διαδραματισθέντα και του έδειξε το τραύμα που έφερε στο σβέρκο. Μετά από σύντομη παραμονή, ο εφεσίβλητος αποχώρησε από το σπίτι της κόρης του, χωρίς να της αναφέρει ο,τιδήποτε για τα επόμενα βήματα ή τις προθέσεις του^. προθέσεις που εκδηλώθηκαν ευθύς μετά την αναχώρησή του, γύρω στις 11.15 μ.μ. Πήρε το αυτοκίνητό του και κατευθύνθηκε στο σπίτι των συμπεθερικών του, όπου έφτασε σε δεκαπέντε, περίπου, λεπτά. Κατέβηκε, πήρε το κυνηγετικό όπλο, που μετέφερε στο αυτοκίνητό του για τους σκοπούς της εργασίας του στο Δήμο Αγίου Αθανασίου - (εξόντωση αδέσποτων σκύλων) - και οπλισμένος με αυτό, εισχώρησε στο προαύλιο της κατοικίας του Ανδρέα και της Μαρίας Λοΐζου. Την ώρα της καθόδου του, η Μαρία Λοΐζου, η συμπεθερά του, και ο γαμπρός του κάθονταν στη φωταγωγημένη βεράντα της ισόγειας κατοικίας τους. Ο Ανδρέας, ο πατέρας του Μαρίνου, παρακολουθούσε τηλεόραση στον ηλιακό. Η πόρτα της εισόδου στον ηλιακό ήταν ανοικτή. Η παρουσία του εφεσίβλητου έγινε αισθητή και οι προθέσεις του αντιληπτές. Η Μαρία έσπευσε να απομακρυνθεί από τη βεράντα, εισχωρώντας στον ηλιακό, πράγμα που προσπάθησε να κάμει και ο Μαρίνος, έρποντας προς την ίδια κατεύθυνση, για να μην είναι εύκολος στόχος, προειδοποιώντας τον πατέρα του: «Βαστά σιηπέττο, εν να μας παίξει τούτος». Ο Ανδρέας προσπάθησε να βοηθήσει το γιο του να μπει στον ηλιακό και να κλείσει την πόρτα. Σ' εκείνο το σημείο και ενώ η πόρτα ήταν ανοικτή, ο εφεσίβλητος, ο οποίος είχε φτάσει στη βεράντα, τους πυροβόλησε δύο φορές (διαδοχικά) από μικρή απόσταση, φέρνοντας την καταστροφή. Από τα πυρά του πλήγηκαν και οι τρεις στόχοι των εγκληματικών του πράξεων. Η Μαρία Λοΐζου πληγώθηκε θανάσιμα^. ο σύζυγος και ο γιος της σοβαρά. Ως αποτέλεσμα του τραυματισμού τους, ο πατέρας (Ανδρέας) έχασε το αριστερό και ο υιός (Μαρίνος) το δεξιό του μάτι. Στη σκηνή του εγκλήματος προσέτρεξε ο άλλος γιος του ζεύγους Λοΐζου, ο Κώστας, από την ανώγειο κατοικία του, ο οποίος κατάφερε να αφοπλίσει το Βίκτωρα Ιωάννου και να τον τρέψει σε φυγή.

Ο εφεσίβλητος είχε συναίσθηση του ολέθρου που έσπειρε στο πέρασμά του^. άφησε πίσω «πεθαμένους», ομολόγησε στην Αστυνομία, που τον επισκέφθηκε στο σπίτι του γύρω στις δύο το πρωί της επόμενης μέρας. Ομολόγησε τα εγκλήματά του, παρέχοντας ως κίνητρο την κακομεταχείριση της κόρης του. Μετά τη σύλληψή του, προέβη σε θεληματική κατάθεση στις Αστυνομικές Αρχές. «΄Ενοχος» απάντησε στις τρεις κατηγορίες, που του προσάφθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου -

Πρωταρχική ευθύνη για τον καθορισμό ποινής έχει το πρωτόδικο Δικαστήριο. Το Εφετείο επεμβαίνει μόνο, εφόσον διαπιστώνεται ότι η ποινή είναι καταφανώς υπερβολική ή ανεπαρκής. Και στις δύο περιπτώσεις, το κριτήριο διαπίστωσης της απόκλισης από το μέτρο είναι το ίδιο - υπερβολή ή ανεπάρκεια, εξ αντικειμένου, διαπιστουμένη - (βλ., μεταξύ άλλων, Philippou v. Republic (1983) 2 C.L.R. 245^. Γεωργίου ν. Αστυνομίας (1991) 2 C.L.R. 525^. Γεν. Εισαγγελέας ν. Φανιέρου (1996) 2 Α.Α.Δ. 303).

Η συναισθηματική φόρτιση (ένταση), κάτω από την οποία λειτουργεί ο δράστης του εγκλήματος, προσμετρά ως μετριαστικός παράγοντας - (βλ., μεταξύ άλλων, Georghios Kyprianou v. The Republic (1971) 2 C.L.R. 158^. Costas Christodoulou Katsiaris v. Republic (1975) 2 C.L.R. 17^. Σάββα ν. Δημοκρατίας (1992) 2 Α.Α.Δ. 231, 238^. Ιωάννου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1996) 2 Α.Α.Δ. 200, 208). Ο λόγος έγκειται στην αποδυνάμωση, κάτω από την ένταση, των μηχανισμών αυτοελέγχου, που τείνουν να καταστείλουν την οργή και να μετριάσουν το πάθος.

Η τιμωρία δεν αποτελεί αυτοσκοπό αλλά μέτρο άμυνας έναντι παραβιάσεων του δικαίου και υπονόμευσης των αρχών του. Η ανάγκη προστασίας ποικίλλει, ανάλογα με τη σοβαρότητα του εγκλήματος. ΄Οπως υποδείξαμε στην πρόσφατη απόφασή μας στην Πισκόπου ν. Δημοκρατίας, Ποινική ΄Εφεση Αρ. 6660, 23/6/99, «... το στοιχείο της αποτροπής είναι αλληλένδετο με τη σοβαρότητα της κατηγορίας εγκλημάτων, στην οποία ανήκει το υπό τιμωρία έγκλημα, και με την εγγενή ανάγκη για την αποτροπή τους.», (σελ. 11). Οι συνέπειες εγκλήματος βίας, όπως υποδείξαμε στην ίδια απόφαση, προσμετρούν στον καθορισμό της σοβαρότητάς του^. μόνο όπου δεν είναι προβλεπτές μειώνεται η σημασία τους. Στην προκείμενη περίπτωση, οι συνέπειες του εγκλήματος του εφεσίβλητου ήταν προβλεπτές σ' όλη την έκτασή τους.

Στον καθορισμό της σοβαρότητας του εγκλήματος, υπεισέρχονται και υποκειμενικοί παράγοντες, όπως οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έδρασε ο κατηγορούμενος^. ώστε να καταφανεί το βάρος των ευθυνών του για το έγκλημα. Το άτομο του παραβάτη, η λειτουργία του στον ιδιαίτερο και τον κοινωνικό χώρο, επίσης, προσμετρά στον καθορισμό της τιμωρίας. Η εξατομίκευση της ποινής καθιστά το άτομο του παραβάτη ένα από τους άξονες προσδιορισμού της τιμωρίας. Δεν εξουδετερώνει, όμως, όπως έχουμε κατ' επανάληψη τονίσει, τη σοβαρότητα του εγκλήματος ή την ανάγκη για την καταστολή του (αποτροπή) με τα μέσα που παρέχει το δίκαιο, στον κοινωνικό χώρο - (βλ., μεταξύ άλλων, Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 224^. Σωκράτους ν. Δημοκρατίας (1994) 2 Α.Α.Δ. 132^. Κόκκινος ν. Αστυνομίας (1995) 2 Α.Α.Δ. 135).

Διαφωνούμε με τον κ. Ευσταθίου - ότι τα γεγονότα της υπόθεσης ή το κλίμα, κάτω από το οποίο έδρασε ο εφεσίβλητος, μπορεί να παραλληλισθούν με τα γεγονότα σειράς αγγλικών αποφάσεων, στις οποίες μας παρέπεμψε^*, όπου το έγκλημα της ανθρωποκτονίας ήταν το άμεσο αποτέλεσμα σοβαρής πρόκλησης του δράστη.

Εφόσον η ποινή κρίνεται καταφανώς ανεπαρκής και για το λόγο αυτό παραμερίζεται, καθίσταται έργο του Εφετείου ο καθορισμός της - (βλ., μεταξύ άλλων, Γεωργίου ν. Αστυνομίας και Γεν. Εισαγγελέας ν. Φανιέρου, (ανωτέρω)).

Οι ποινές να συντρέχουν.