ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
(1998) 2 ΑΑΔ 437
ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Ποινική έφεση αρ.6389
ΕΝΩΠΙΟΝ
: ΑΡΤΕΜΙΔΗ, ΚΡΑΜΒΗ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗ, Δ/στωνΣάββας Χαριδήμου Καρυολαίμου
εφεσείων
- ν -
Δημοκρατίας
εφεσίβλητης
........................
14 Δεκεμβρίου, 1998
Για τον εφεσείοντα: κ.Μ.Κυπριανού με κα.Κατσελλή
Για την εφεσίβλητη Δημοκρατία: κα.Μ.Παπαϊωάννου και κα.Μ.Κυρμίζη - Δικηγόροι της Δημοκρατίας
..................
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Ο εφεσείων, μαζί με άλλο πρόσωπο, ήσαν συγκατηγορούμενοι ενώπιον του μόνιμου κακουργιοδικείου, που συνεδρίαζε στην Πάφο, όπου παραδέκτηκαν κατηγορία για ένοπλη ληστεία, κατά παράβαση των άρθρων 282, 223 και 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ.154. Το κακουργιοδικείο επέβαλε σ΄αυτούς ποινή πενταετούς φυλάκισης, αφού έλαβε υπόψη του τα γεγονότα της υπόθεσης και τις προσωπικές περιστάσεις των κατηγορουμένων.
Ο εφεσείων και ο συνεργάτης του κατέστρωσαν σχέδιο να ληστέψουν τη Συνεργατική Πιστωτική Εταιρεία Κάτω Πάφου. Προς τούτο εφοδιάστηκαν με κουκούλες και γάντια, τα οποία φόρεσαν πριν από τη διάπραξη του εγκλήματος. Ο εφεσείων κρατούσε επίσης ομοίωμα όπλου, και ο συνεργάτης του μαχαίρι. Μετέβησαν στη σκηνή με αυτοκίνητο
ενοικιάσεως και αφού όρμησαν μέσα στα γραφεία της Συνεργατικής Πστωτικής Εταιρείας αιφνιδίασαν το προσωπικό και τους παριστάμενους. Ο συγκατηγορούμενος του εφεσείοντα άρπαξε τον υπάλληλο από το γιακά και τον ανάγκασε να ανοίξει το χρηματοκιβώτιο, από το οποίο πήραν £12.180. Στη συνέχεια απομακρύνθηκαν για να μεταβούν στο σπίτι του τελευταίου, όπου πέταξαν το μαχαίρι και το ομοίωμα του όπλου σε σηπτικό λάκκο και μέτρησαν το προϊόν της ληστείας.Η Αστυνομία έδρασε βάσει συγκεκριμένων πληροφοριών και συνέλαβε τους δράστες, οι οποίοι ομολόγησαν το έγκλημα τους και επέστρεψαν σχεδόν ολόκληρο το ποσό που εκλάπη. Από αυτό έλειπαν μόνο £100.
Αναφορικά με τις προσωπικές περιστάσεις του εφεσείοντα, το κακουργιοδικείο είχε ενώπιον του λεπτομερή έκθεση λειτουργού κοινωνικής ευημερίας, από την οποία φαινόταν πως από μικρή ηλικία επέδειξε αντικοινωνική συμπεριφορά, κυρίως με συμπτώματα ανυπακοής, ευερεθιστικότητας και επιθετικότητας. Είχε φοιτήσει μόνο μέχρι την τρίτη τάξη του γυμνασίου. Δεν σταθεροποιήθηκε σε οποιοδήποτε επάγγελμα, η δε αδυναμία του προς την κατεύθυνση ομαλής κοινωνικής προσαρμογής ανάγκασαν τις αρμόδιες αρχές της Εθνικής Φρουράς να τον απολύσουν πρόωρα. Νυμφεύθηκε το 1980, αλλά οικογενειακές ρήξεις οδήγησαν σε διάσταση το ζεύγος. Ο εφεσείων συζεί τώρα με άλλη γυναίκα. ΄Εχει τέσσερα παιδιά που λειτουργούν κανονικά στη ζωή, μολονότι η επικοινωνία τους με τον εφεσειοντα δεν είναι τακτική και αισθάνονται κοινωνική αμηχανία από την εν γένει συμπεριφορά του πατέρα τους.
Το κακουργιοδικείο ενδιέτριψε στο σκεπτικό της απόφασης του και με την κατευθυντήρια νομολογία, προτού καταλήξει στην αρμόζουσα ποινή. ΄Εδωσε βαρύτητα, και πολύ ορθά, στη σοβαρότητα του εγκλήματος, και βεβαίως στις περιστάσεις κάτω από τις οποίες διαπράχθηκε. ΄Εκρινε, τέλος, πως η ενδεδειγμένη
ποινή ήταν αυτή της φυλάκισης για χρονικό διάστημα 5 ετών.Ο συνήγορος του εφεσείοντα υποστήριξε ενώπιον μας πως η ποινή είναι έκδηλα υπερβολική, δίδοντας έμφαση στο πραγματικό γεγονός της άμεσης ομολογίας του εγκλήματος από τον εφεσείοντα κατά τη σύλληψη του, την εκδήλωση μεταμέλειας και την επιστροφή των χρημάτων που κλάπηκαν στη ληστεία. Προέβη σε ανασκόπηση της νομολογίας που αφορά στην επιμέτρηση της αρμόζουσας ποινής σε παρόμοιας φύσης εγκλήματα και ανάλογες περιστάσεις.
΄Εχουμε τη γνώμη πως από τη νομολογία μας αποδεικνύεται ότι η ποινή που επιβλήθηκε στον εφεσείοντα ήταν επιεικής.
Ενώ η υπόθεση εκκρεμούσε ενώπιον μας, ο δικηγόρος του εφεσείοντα καταχώρισε, στις 5.11.98, αίτηση για άδεια να προσθέσει ακόμη ένα λόγο έφεσης, η οποία και έγινε αποδεκτή. Ο λόγος αυτός διατυπώνεται ως εξής: «Η κατάσταση της υγείας του εφεσείοντα κατά τη διάρκεια της κράτησης του και οι εξελίξεις που ακολούθησαν δικαιολογούν τη μείωση της επιβληθείσας ποινής».
Αυτό ουσιαστικά ήταν και το ζήτημα που μας απασχόλησε, και στο οποίο έδωσε ξεχωριστή βαρύτητα ο συνήγορος. Το θέμα προέκυψε ως εξής: Ο εφεσείων, λίγες μέρες μετά την καταδίκη του, συγκεκριμένα στις 4.11.97, παραπονέθηκε για παράλυση του δεξιού χεριού και ποδιού, οπόταν και μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. ΄Εχουν κατατεθεί ενώπιον μας ιατρικά πιστοποιητικά, κυβερνητικών και ιδιωτών γιατρών, που εξέτασαν τον εφεσείοντα. Το πιο πρόσφατο εκδόθηκε στις 4.11.98 από Ιατρικό Συμβούλιο αποτελούμενο από τρεις ιατρούς με διαφορετική ειδικότητα. Το Συμβούλιο διαπίστωσε πως η κατάσταση του εφεσείοντα παρέμεινε η ίδια, όπως είχε περιγραφεί στις προηγούμενες ιατρικές εκθέσεις, δηλαδή είχε δεξιά ημιπάρεση που τον δυσκολεύει αρκετά στη μετακίνηση και τη λειτουργικότητα γενικότερα. Σύμφωνα με τη γνωμάτευση η πάθηση του εφεσείοντα δεν οφείλεται σε συγκεκριμένη οργανική βλάβη και η πιο πιθανή διάγνωση είναι πως ανάγεται σε σωματομετατρεπτική διαταραχή. Συστήνεται δε περαιτέρω ψυχιατρική και ψυχολογική παρακολούθηση και υποστήριξη. Ο ιδιώτης ψυχίατρος κ.Μικελλίδης εκφράζει την άποψη πως η κατάσταση του εφεσείοντα οφείλεται σε υστερική αιτιολογία και θα χρειαστεί πάρα πολύς καιρός να ανανήψει. Κατά τη γνώμη του η έγκλιση του στις κεντρικές φυλακές θα έχει ολέθρια αποτελέσματα στη ψυχολογική του σφαίρα.
΄Οπως έχουμε ήδη αναφέρει η πάθηση του εφεσείοντα εκδηλώθηκε στις φυλακές μετά την καταδίκη του. Δεν ήταν επομένως υπαρκτό στοιχείο, όταν το κακουργιοδικείο αποφάσιζε την ποινή. Η αναφορά των περιστατικών, για την εκδήλωση και εξέλιξη της υγείας του εφεσείοντα έγινε ενώπιον μας,
κατ΄εφαρμογή της νομολογίας μας, όπως εξελίκτηκε, μεταξύ άλλων, στις υποθέσεις:- Rena Francois Barhouch v. της Δημοκρατίας (1987) 2 Α.Α.Δ. 245
- Michalakis Andreou Psyllas v. Police (1979) 2 C.L.R. 224
- Mohamed Zewar ν. Δημοκρατίας (1990) 2 Α.Α.Δ. 384
- Adli Yousef El-Disi ν. Δημοκρατίας (1991) 2 Α.Α.Δ. 536
Πρόσφατα δε υιοθετήθηκε, μολονότι δεν εφαρμόστηκε γιατί κρίθηκε πως η ποινή ήταν εν πάση περιπτώσει επιεικής, στην Vali Bagher Pour Chokami, από το Ιράν, ν. Δημοκρατίας της Κύπρου Ποινική έφεση αρ.6357 ημερ.14.7.98.
΄Εχουμε τη γνώμη πως από την πιο πάνω νομολογία διαπιστώνεται ότι σε τέτοιες περιπτώσεις το εφετείο λειτουργεί ουσιαστικά ως πρωτόδικο δικαστήριο που εξετάζει, και ενδεχομένως μειώνει, την επιβληθείσα ποινή, λόγω των «εξαιρετικών περιστάσεων» που αποκαλύπτονται ενώπιον του κατά τη συζήτηση της έφεσης. Να παρατηρήσουμε πως στην υπόθεση Mohamed Zewar το ίδιο το εφετείο διέταξε ιατρική εξέταση του εφεσείοντα, και προσκομίστηκε ενώπιον του ιατρικό πιστοποιητικό, στη βάση του οποίου αποφάσισε να μειώσει την ποινή φυλάκισης του εφεσείοντα από 4.5 σε 3.5 χρόνια. Στην El-Disi το εφετείο άκουσε ειδικό ιατρό, ο οποίος εξέτασε τον εφεσείοντα αναφορικά με την όραση στο δεξί του μάτι, πάθηση που είχε εκδηλωθεί και εξελιχθεί μετά την καταδίκη του.
Η λειτουργία του εφετείου με τον τρόπο που αναφέραμε πιο πάνω, μας εμβάλλει σε σοβαρές σκέψεις και προβληματισμούς, για λόγους που δε θα συζητήσουμε τώρα, γιατί δεν θεωρούμε ορθό να παρεκλίνουμε από τη νομολογία, όπως έχει ευθυγραμμιστεί. Θα αφήσουμε το ζήτημα να επανεξεταστεί από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Αρκεί να πούμε πως, στην κρίση μας, ο λόγος που το εφετείο σ΄αυτές «τις εξαιρετικές περιστάσεις», όπως χαρακτηρίζονται, λειτουργεί ως πρωτόδικο δικαστήριο για να αξιολογήσει στοιχεία που παρουσιάζονται για πρώτη φορά ενώπιον του, έχει ως βάση την υψηλόφρονα αρχή της επίδειξης επιείκειας και ελέους. ΄Οπως ελέχθη από το δικαστή Watkins L.J. στην υπόθεση που μνημονεύεται στην Zewar v. Δημοκρατία (σελ.384).
«The time has come to show the mercy of this Court to the appellant; and in the very exceptional circumstances of this case we order that her sentence is to be reduced so that she can be released immediately».
Και σε μετάφραση:
«΄Εφθασε ο καιρός να δείξουμε το έλεος του Δικαστηρίου σ΄αυτή την εφεσείουσα, και υπό τις πολύ εξαιρετικές περιστάσεις αυτής της υπόθεσης διατάσσουμε τη μείωση της ποινής της, έτσι που να απολυθεί αμέσως».
Στην υπό συζήτηση υπόθεση ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, ασκώντας τις εξουσίες που έχει από το Σύνταγμα, συμβούλευσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος και ανέστειλε την επιβληθείσα ποινή στον εφεσείοντα, υπό όρους. Το ζήτημα, επομένως, της υγείας του εφεσείοντα, που δυνατό να καθιστούσε την ποινή που του επιβλήθηκε δυσβάστακτη και καταθλιπτική, αντιμετωπίστηκε από τα αρμόδια όργανα της πολιτείας.
Εμείς κρίνουμε πως, σύμφωνα με τις νομικές αρχές και τα γεγονότα που είχε ενώπιον του το κακουργιοδικείο, η επιβληθείσα ποινή ήταν επιεικής, και δεν υπάρχουν οποιαδήποτε περιθώρια μείωσης της.
Η έφεση απορρίπτεται.
Δ.
Δ.
Δ.
/MAA