Βασιλείου ν. Δημοκρατίας (1997) 2 ΑΑΔ 7

Διάταγμα προσωποκράτησης — Διακριτική ευχέρεια — Δεν είναι απαραίτητη η συρροή όλων των παραγόντων που καθιέρωσε η νομολογία, για να εκδοθεί το εν λόγω διάταγμα.

Ποινική Δικονομία — Απόλυση υπόδικου με εγγύηση — Διακριτική εξουσία — Ο περί Ποινικής Δικονομίας Νόμος, Κεφ. 155, Άρθρο 157(1) — Εφαρμοστέες αρχές.

Ανθρώπινα Δικαιώματα — Κατοχύρωση του δικαιώματος προσωπικής ελευθερίας — Σύνταγμα Άρθρα 11 και 12 — Η εξουσία για κράτηση προσώπου εκκρεμούσης της δίκης του, δυνάμει του Άρθρου 157(1) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, πρέπει να ασκείται χωρίς να παραγνωρίζονται τα δικαιώματά του που κατοχυρώνονται με τα πιο πάνω άρθρα του Συντάγματος.

Ο Εφεσείων ο οποίος αντιμετώπιζε 41 κατηγορίες για διαρρήξεις και κλοπές στη Λεμεσό σα συναυτουργός και πρόσθετη προσωπική κατηγορία παράνομης κατοχής περιουσίας, διατάχθηκε από το Κα-κουργιοδικείο να παραμείνει υπό κράτηση μέχρι τη δίκη του. Στην έφεσή του ισχυρίστηκε ότι το Κακουργιοδικείο δεν έδωσε τη δέουσα βαρύτητα που έπρεπε στη μέχρι τότε εκπλήρωση των υποχρεώσεων του για να τον απολύσει υπό όρους, κατά παράβαση του Άρθρου 11 του Συντάγματος που διασφαλίζει το δικαίωμα προσωπικής ελευθερίας.

Το Εφετείο αφού ανέφερε ότι είναι φειδωλό στις επεμβάσεις του αναφορικά με την άσκηση της εξουσίας που παρέχεται στα ποινικά Δικαστήρια, απέρριψε την έφεση και αποφάνθηκε ότι:

Πρωταρχικός στόχος είναι να διασφαλισθεί η παράσταση του κατηγορουμένου στο Δικαστήριο στον καθορισμένο χρόνο και τόπο.

Αυτό εξαρτάται από τη φύση του αδικήματος, την πιθανότητα καταδίκης και την αυστηρότητα της ποινής.

Η συμμόρφωση κατηγορουμένου με τους όρους που τέθηκαν για την εμφάνισή του στο Δικαστήριο, δε δικαιολογεί την απόλυσή του αλλά μπορεί να συνεκτιμηθεί με τα υπόλοιπα δεδομένα της υπόθεσης. Οι επιπτώσεις της κράτησης στην προσωπική, οικογενειακή ή επαγγελματική ζωή του υποδίκου δεν υπερφαλαγγίζουν το γενικό δημόσιο συμφέρον για την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης.

Δεν παραβιάσθηκαν τα συνταγματικά δικαιώματα του κατηγορουμένου από την έκδοση του επιδίκου διατάγματος.

Η έφεση απορρίπτεται.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

Χαραλάμπους (Φορής) ν. Δημοκρατίας (1996) 2 Α.Α.Δ. 15,

Rodosthenous and Another v. Police, 1961 C.L.R. 50,

Police v. Nicola, 7 C.L.R. 14.

Έφεση.

Έφεση από τον Κλεάνθη Γεωργίου Βασιλείου εναντίον της απόφασης του Κακουργιοδικείου Λεμεσού (Ποινική Υπόθεση Αρ. 11972/96), ημερομηνίας 5 Δεκεμβρίου, 1996 με την οποία διατάχθηκε η κράτησή του μέχρι τη δίκη που όρισαν για τις 31 προσεχούς Μαρτίου.

Χρ. Π. Αδάμου, για τον Εφεσείοντα.

Μ. Παμπαλλή, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.

ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η απόφαση του δικαστηρίου θα δοθεί από το δικαστή Σ. Νικήτα.

ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Δε θα χρειαστεί να ακούσουμε και την κα Παμπαλλή. Καταλήξαμε ομόφωνα στην απόφαση μας. Το μόνο θέμα της έφεσης - και συμφωνούμε σ' αυτό με το δικηγόρο του εφεσείοντα - είναι κατά πόσον ορθά το Κακουργιοδικείο άσκησε τη διακριτική του εξουσία, διατάσσοντας την κράτηση του εφεσείοντα μέχρι τη δίκη του, που όρισε για τις 31 προσεχούς Μαρτίου. Ας θυμηθούμε εδώ ότι την εξουσία ποινικού δικαστηρίου να απολύει υπόδικο με εγγύηση παρέχει ρητά το άρθρ. 157(1) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155. Ο τρόπος άσκησής της συζητήθηκε και στην Ποιν. Έφεση αρ. 6092 Χαραλάμπους (Φορής) ν. Δημοκρατίας, ημερ. 26/1/96, που μνημονεύεται στην απόφαση του Κακουργιοδικείου, το οποίο έκρινε ότι, με βάση τα στοιχεία που υπήρχαν, επιβαλλόταν η κράτηση.

Πρέπει να λεχθεί ότι ο εφεσείων, που αφέθηκε ελεύθερος από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού που τον παρέπεμψε σε δίκη, συμμορφώθηκε με τους όρους που του επιβλήθηκαν και εμφανίστηκε στο Κακουργιοδικείο κατά την ορισθείσα ημερομηνία. Ήταν επίσης ακριβής στις προηγούμενες μία ή δύο εμφανίσεις του στο Επαρχιακό Δικαστήριο. Στηριζόμενος σε αυτό το γεγονός, της προηγούμενης συμπεριφοράς του εφεσείοντα, ο δικηγόρος του υπέβαλε ότι το Κακουργιοδικείο δεν έδωσε τη βαρύτητα που έπρεπε στη μέχρι τότε εκπλήρωση των υποχρεώσεων του για να τον απολύσει υπό όρους, προστατεύοντας έτσι το δικαίωμα ελευθερίας του, που κατοχυρώνει το άρθρο 11 του Συντάγματος.

Ο εφεσείων κατηγορείται ως συναυτουργός με άλλο πρόσωπο, του οποίου είχε διαταχθεί η κράτηση με την ίδια ευκαιρία. Συγκεκριμένα αντιμετωπίζει 41 τέτοιες κατηγορίες για διαρρήξεις και κλοπές στη Λεμεσό. Περαιτέρω αντιμετωπίζει ο ίδιος προσωπικά και πρόσθετη κατηγορία παράνομης κατοχής περιουσίας. Ο συ-γκατηγορούμενος του εφεσείοντα κρατήθηκε και για τον πρόσθετο λόγο ότι στην περίπτωση του υπήρχε η πιθανότητα διάπραξης νέων αδικημάτων, εφόσο βαρυνόταν με προηγούμενες καταδίκες. Ας σημειωθεί ότι ο εφεσείων δεν είχε παρόμοιο προηγούμενο. Αυτό ώθησε το συνήγορο να υποβάλει ότι ο πελάτης του έπρεπε να απολυθεί γιατί η κράτηση μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο στην περίπτωση που υπάρχει σώρευση όλων των παραγόντων που αναφέρθηκαν στην υπόθεση Φορή, ανωτέρω, οι οποίοι επηρεάζουν την πιθανότητα προσέλευσης του κατηγορουμένου στη δίκη του. Προβλήθηκε επίσης ως λόγος απόλυσης η κατάσταση της υγείας του καθώς και οι επιπτώσεις που η κράτηση θα έχει στην επιχείρηση και την οικογένεια του.

Τα κριτήρια που καθοδηγούν την κρίση του δικαστηρίου στο συζητούμενο θέμα εκτέθηκαν μετά την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας στη Rodosthenous & Another v. The Police (1961) C.L.R. 50. Είναι σημαντικό ότι στην υπόθεση εκείνη επισημάνθηκε ότι μόνο για σοβαρούς λόγους και σε εξαιρετικές περιπτώσεις επεμβαίνει το Εφετείο στην άσκηση της εξουσίας που παρέχεται στα ποινικά δικαστήρια. Θα προσθέταμε ότι τη θέση αυτή, ότι το Εφετείο είναι φειδωλό στις επεβάσεις του, επικρότησε ύστερα από τόσα χρόνια η υπόθεση Φορή, η οποία, όπως και άλλες αποφάσεις, υιοθετεί τις ίδιες κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με τα κριτήρια.

Πρωταρχικό μέλημα είναι να διασφαλισθεί η παράσταση του κατηγορουμένου στο Δικαστήριο στον καθορισμένο χρόνο και τόπο (βλέπε και την παλιά απόφαση Police v. Nicola, 1 C.L.R. 14,15).

Αυτό εξαρτάται από τρεις ευρύτερους παράγοντες. Ο πρώτος αφορά τη φύση του αδικήματος. Στην περίπτωση μας πρόκειται, όπως προελέχθη, για διαρρήξεις και κλοπές, που περιλαμβάνουν διαρρήξεις εν καιρώ νυκτός. Ο δεύτερος είναι η πιθανότητα καταδίκης. Εδώ το Κακουργιοδικείο, που για το σκοπό αυτό μελέτησε το φάκελο της υπόθεσης, αποφάνθηκε πως υπάρχει. Στην απόφαση του αφού επεσήμανε "και τις εκ πρώτης όψης θεληματικές καταθέσεις των κατηγορουμένων" παρατήρησε:

"μπορούμε να προβούμε σε αυτό το στάδιο (χωρίς να αξιολογούμε τη μαρτυρία που περιέχεται στις πιο πάνω καταθέσεις και με την επιφύλαξη ότι η ομολογία του 2ου κατηγορουμένου μπορεί να μην γίνει αποδεκτή) ότι από το σύνολο της μαρτυρίας διαφαίνεται η πιθανότητα ευρήματος ενοχής".

Διευκρινίζεται ότι ο δεύτερος κατηγορούμενος, στον οποίο έγινε ειδική αναφορά ανωτέρω, είναι ο εφεσείων. Ο τρίτος παράγων είναι η αυστηρότητα της ποινής που προβλέπεται για τα αδικήματα τα οποία ο εφεσείων κατηγορείται, που είναι 7 χρόνια για ορισμένες κατηγορίες και 10 χρόνια για άλλες.

Στην υπόθεση Φορή ο εφεσείων κρατήθηκε παρόλο που είχε μέχρι τότε συμμορφωθεί με τους όρους που τέθηκαν για την εμφάνιση του στο δικαστήριο. Και η κράτηση του επικυρώθηκε κατ' έφεση. Δεν κρίθηκε πως αυτό ήταν στοιχείο που, από μόνο του, δικαιολογούσε την απόλυση του, όπως ερμηνεύει την απόφαση Φορή ο συνήγορος. Θεωρήθηκε όμως στοιχείο που μπορούσε να συνεκτιμηθεί με τα υπόλοιπα δεδομένα, όπως ακριβώς έκαμε το Κακουργιοδικείο στην απόφαση του στην περίπτωση αυτή.

Η άποψη ότι πρέπει σε κάθε περίπτωση να υπάρχει συρροή όλων των παραγόντων που καθιέρωσε η νομολογία, περιλαμβανομένης και της πιθανότητας επανάληψης των αδικημάτων για τα οποία κατηγορείται ένας, δε βρίσκει έρεισμα ούτε στη λογική ούτε στη νομολογία. Οι επιπτώσεις της κράτησης στην προσωπική, οικογενειακή ή επαγγελματική ζωή του υποδίκου έστω και αν είναι δυσμενείς δεν υπερφαλαγγίζουν το γενικό δημόσιο συμφέρον για την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης.

Και η τελευταία παρατήρηση με αφορμή το σχετικό σχόλιο του συνηγόρου. Η εξουσία του άρθρ. 157(1) πρέπει να ασκείται χωρίς να παραγνωρίζονται τα δικαιώματα που κατοχυρώνουν τα άρθρ. 11 και 12 του Συντάγματος. Όμως είναι συνταγματικά θεμιτή η κράτηση προσώπου εκκρεμούσης της δίκης του, όπου υπάρχει ο κίνδυνος ο υπόδικος να μην παραστεί στη δίκη ή να επηρεάσει μάρτυρες. Δεν παραβιάστηκε κανένα συνταγματικό δικαίωμα του εφεσείοντα.

Το Κακουργιοδικείο στάθμισε με περίσκεψη κάθε σχετικό παράγοντα προτού καταλήξει. Δεν καταδείχθηκαν λόγοι που να δικαιολογούν την παρέμβαση μας. Η έφεση απορρίπτεται.

Η έφεση απορρίπτεται.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία