CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(1997) 2 ΑΑΔ 317

Εφεσείων

Εφεσίβλητου

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Νικολάου, Δ.

ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Ο εφεσίβλητος, έχοντας από το 1989 στην Κύπρο αναγνωρισμένη ειδικότητα στη Γυναικολογία Μαιευτική, διατηρούσε κλινική στη Λεμεσό. Η Σωτηρούλλα Ιωάννου, τέως από τη Λεμεσό, συνοδευόμενη από το σύζυγο της, εισήχθη το βράδυ της 25 Φεβρουαρίου 1994 στην κλινική του εφεσίβλητου για τον τοκετό του τρίτου παιδιού του ζεύγους. Ο τοκετός, που ήταν φυσιολογικός, επήλθε περίπου η ώρα 1.45 π.μ. της 26 Φεβρουαρίου 1994. Το νεογέννητο ήταν υγιές. Σε εκείνο το στάδιο η κατάσταση της μητέρας φαινόταν να βρισκόταν υπό έλεγχο. Σε σύντομο όμως διάστημα άρχισε να απασχολεί ζήτημα αιμορραγίας. Που συνεχίστηκε μέχρις ότου επέφερε τον θάνατο.

Ό,τι εν τέλει απασχόλησε στη δίκη ήταν ουσιαστικά το κατά πόσο ο εφεσίβλητος επέδειξε απερίσκεπτη συμπεριφορά με αναφορά προς τον χρόνο λήψης διαβημάτων για μετάγγιση αίματος. Άλλες πτυχές προς τις οποίες επίσης κατευθύνθηκε η προσοχή δεν αποτελούσαν παρά μόνο παραμέτρους προς εξέταση εκείνου του θέματος. Σταθερό σημείο του οποίου ήταν η μαρτυρία του παθολογοανατόμου Μ. Ματσάκη (Μ.Κ.4) ότι αιτία του θανάτου ήταν η "αιμορραγία λόγω εκτεταμένου τραυματισμού του τραχήλου της μήτρας και του κολπικού θόλου". Τη μαρτυρία για τα τραύματα τη συνόψισε ως εξής το πρωτόδικο δικαστήριο:

Επιτυχία της έφεσης σημαίνει αυτόματα και εξέταση του ενδεχομένου επανεκδίκασης της κατηγορίας δυνάμει του άρθρου 145(3)(α)(ii) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155. Παρίσταται λοιπόν ανάγκη να περιοριστούμε σε ό,τι θεωρούμε το απολύτως απαραίτητο για την έκβαση ώστε να μην προκαταλάβουμε ο,τιδήποτε.

Θα σκιαγραφήσουμε πρώτα το χρονικό των εξελίξεων κατά εκείνο το βράδυ, όπως τις μετέδωσε με τη μαρτυρία του ο σύζυγος της αποβιωσάσης. Μαρτυρία που τουλάχιστο σε αυτή την πτυχή παρέμεινε, σύμφωνα με το πρωτόδικο δικαστήριο, άτρωτη. Περίπου δεκαπέντε λεπτά μετά τον τοκετό, αυτός αντιλήφθηκε ότι καταβάλλονταν προσπάθειες για αναχαίτιση αιμορραγίας. Οι κινήσεις της συζύγου του εφεσίβλητου - η οποία ήταν και η ιδία γιατρός και παρίστατο στο μαιευτήριο - και τα όσα αυτή του ανέφερε σε δύο περιπτώσεις, μια στις 1.30 π.μ. περίπου και άλλη στις 2.00 π.μ., τον ενέβαλαν σε ανησυχία. Και εξηγούν καλύτερα γιατί, στις 2.15 π.μ., ακούοντας ο μάρτυρας δύο κραυγές πόνου της συζύγου του, εισήλθε στο μαιευτήριο. Είδε εκεί τον εφεσίβλητο να απασχολείται γυναικολογικά με τη λεχώνα της οποίας τα πόδια ήταν τοποθετημένα ψηλά. Ως εκ τούτου βγήκε έξω. Στις 3.05 π.μ. η σύζυγος του εφεσίβλητου ζήτησε από τον μάρτυρα να μεταβεί στο νοσοκομείο για να φέρει τέσσερις φιάλες αίματος. Το έπραξε όσο πιο γρήγορα μπορούσε μεταβαίνοντας με το αυτοκίνητο του. Το ταξίδι μετ΄ επιστροφής είχε μήκος 15 χλμ. Στις 3.30 π.μ. με 3.40 π.μ. παρέδωσε το αίμα. Ο εφεσίβλητος συνέχιζε να καταβάλλει προσπάθειες για να σταματήσει την αιμορραγία. Μαζί του ήταν αυτή τη φορά και ένας αναισθησιολόγος. Στις 3.50 π.μ. η σύζυγος του εφεσίβλητου και πάλι έστειλε τον μάρτυρα στο νοσοκομείο για άλλες τέσσερεις φιάλες αίματος. Επέστρεψε στις 4.15 π.μ. Βρήκε τη σύζυγο του στο χειρουργείο όπου είχε στο μεταξύ μεταφερθεί. Η κατάσταση της φαινόταν να είχε επιδεινωθεί. Απεβίωσε λίγο μετά.

Το πρωτόδικο δικαστήριο έσφαλε στον τρόπο με τον οποίο αντίκρυσε τρία, καίριας σημασίας, συνυφασμένα ζητήματα. Η αναφορά μας σε αυτά δεν αποβλέπει παρά μόνο σε επισήμανση τους. Καθετί που σχετίζεται με την αξιολόγηση τους παραμένει ανοικτό. Το πρώτο αφορά την αναφερθείσα ως πρακτική να μην υπάρχει κατά τον τοκετό κάποια ποσότητα διαθέσιμου αίματος στην κλινική ανά πάσα στιγμή. Το πρωτόδικο δικαστήριο εξέλαβε την ύπαρξη τέτοιας πρακτικής ως δεδομένο που εξέφραζε χωρίς αντίρρηση το μέτρο της λογικότητας. Χωρίς να το συζητήσει για να το ελέγξει. Το δεύτερο είναι η απόσταση της τράπεζας αίματος. Μήπως όσο πιο μακρυά είναι αυτή από την κλινική τόσο πιο ενωρίς θα πρέπει να μεριμνά ο γιατρός για την εξασφάλιση του αίματος; Να λαμβάνεται δηλαδή υπόψη ο χρόνος που απαιτείται για τη μεταφορά και τα όποια απρόοπτα μπορεί να εμφανιστούν εφόσον πρόκειται για ζήτημα ζωής ή θανάτου; Στην προκείμενη υπόθεση ήταν ή δεν ήταν σχετικά μακρινή η απόσταση; Το τρίτο αφορά την ώρα κατά την οποία εμφανίστηκε το πρόβλημα της αιμορραγίας. Υπενθυμίζουμε ότι, σύμφωνα με τη μαρτυρία, ο εφεσίβλητος ειδοποιήθηκε από τη σύζυγο του πως η Σωτηρούλλα "έχανε περισσότερο αίμα από το κανονικό". Το αναφέρει ο ίδιος στην κατάθεση του. Κι αυτό, καθώς μπορεί να συναχθεί από τη μαρτυρία, έγινε πριν από τις 2.15 π.μ. που ο σύζυγος της Σωτηρούλλας εισήλθε ξανά στο μαιευτηρίο και είδε τον εφεσίβλητο να προσπαθεί να αναχαιτίσει την αιμορραγία. Η δήλωση βέβαια της συζύγου του εφεσίβλητου δεν αποτελεί μαρτυρία προς απόδειξη του γεγονότος. Σημασία εδώ μπορεί να έχει το ότι ο εφεσίβλητος όχι μόνο δεν ανασκεύασε στην κατάθεση του την ορθότητα της ληφθείσας πληροφορίας αλλά, τουναντίον, εμφανίζεται, θα μπορούσε να πει κανείς, να καταβάλλει διάφορες προσπάθειες για εντοπισμό της αιτίας. Απευθείας μαρτυρία αναφορικά με τον ρυθμό απώλειας αίματος σε συνάρτηση με τον χρόνο ίσως να μην υπήρξε. Παραμένει ωστόσο το ερώτημα αναφορικά με το κατά πόσο δεν ήταν εμφανές το πρόβλημα το αργότερο στις 2.15 π.μ. Οδηγίες στον σύζυγο της Σωτηρούλλας να μεταβεί στο νοσοκομείο για αίμα δόθηκαν στις 3.05 π.μ. Και επέστρεψε στις 3.30 π.μ. με 3.40 π.μ. Καθώς είναι προφανές, η Σωτηρούλλα βρισκόταν τότε στα πρόθυρα θανάτου χωρίς ίσως δυνατότητα σωτηρίας. Το πρωτόδικο δικαστήριο δεν συζήτησε το κατά πόσο η μαρτυρία στην οποία αναφερθήκαμε πρόσφερε δυνατότητα εξαγωγής συμπεράσματος ότι η ανάγκη για αίμα προέκυψε αρκετά ενωρίτερα από τον χρόνο κατά τον οποίο έγινε το σχετικό διάβημα για εξασφάλιση του. Οι επισημάνσεις μας αυτές κατατείνουν προς την άποψη ότι η πρωτόδικη απόφαση δεν μπορεί να υποστηριχθεί. Και πρέπει να παραμεριστεί.