|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1992) 2 ΑΑΔ 191
15 Μαΐου, 1992.
[Α. Ν. ΛΟΙΖΟΥ, Π., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ΠΙΚΗΣ, ΚΟΥΡΡΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΠΟΓΙΑΤΖΗΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΝΙΚΗΤΑΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6(1) ΤΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ (ΚΕΦ. 154)
(Αίτηση Αρ. 1/92).
Αδικήματα που διαπράττονται εκτός της Κυπριακής Επικράτειας από πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας ενώ διατελούν στην υπηρεσία της Δημοκρατίας — Ποινικός Κώδικας Κεφ. 154 άρθρο 5 όπως τροποποιήθηκε με τον περί Ποινικού Κώδικα (Τροποποιητικό) Νόμο του 1962, (Ν.3/62).
Ανώτατο Δικαστήριο — Εξουσίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου — Καθορισμός Δικαστηρίου για εκδίκαση αδικημάτων που διαπράττονται σε ξένη χώρα — Διακριτική ευχέρεια — Ποινικός Κώδικας Κεφ. 154 άρθρο 6(1).
Ποινικά Δικαστήρια — Εγκαθίδρυση δύο ποινικών Δικαστηρίων: α) του Επαρχιακού και β) του Κακουργιοδικείου — Ο περί Δικαστηρίων Νόμος 14/60.
Επαρχιακό Δικαστήριο — Αρμοδιότητα και Δικαιοδοσία — Περιορίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 24 του περί Δικαστηρίων Νόμου Ν. 14/60 και 3 του περί Δικαστηρίων (Προσωρινοί Διατάξεις) Νόμου του 1974, Ν 43/74 — Επίσης έχει αρμοδιότητα για εκδίκαση αδικημάτων στις κυρίαρχες περιοχές των Βρεττανικών Βάσεων σε βάρος ή σε σχέση με Κύπριο με βάση τον Νόμο 14/60 - άρθρο 23(β).
Κακουργιοδικείο — Δικαιοδοσία και Αρμοδιότητα — Η δικαιοδοσία είναι απεριόριστη και η αρμοδιότητα είναι επίσης διευρυμένη και επεκτείνεται μεταξύ άλλων στην εκδίκαση αδικημάτων που διαπράττονται σε ξένη χώρα από Κύπριο ενώ τελεί στην υπηρεσία της Δημοκρατίας — Ο περί Δικαστηρίων Νόμος 14/60 άρθρο 20(1)(γ) — Προϋποθέσεις για ανάληψη δικαιοδοσίας — Δεν αλλοιώνουν τις εξουσίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου που έχει με βάση το άρθρο 6(1) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154 — Σύσταση μόνιμου Κακουργιοδικείου με βάση τον Ν. 14/60 όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 136/91.
Λέξεις και Φράσεις — "Αρμόδιο Δικαστήριο" για εκδίκαση αδικημάτων που διαπράττονται σε ξένη χώρα από Κυπρίους πολίτες στην υπηρεσία της Δημοκρατίας — Ο περί Ποινικού Κώδικα (Τροποποιητικός) Νόμος του 1962, Ν. 3/62.
Ποινική Δικονομία — Ο περί Ποινικής Δικονομίας Νόμος Κεφ. 155 άρθρο 92 — Ποιά η ακολουθητέα διαδικασία σε διερεύνηση κατηγορίας (charge) που υποβάλλεται ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου για αδικήματα που δεν υπόκεινται σε συνοπτική εκδίκαση.
Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας με αίτηση του με βάση το άρθρο 6(1) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154 όπως τροποποιήθηκε από τις διατάξεις του Ν. 3/62, κάλεσε το Ανώτατο Δικαστήριο να καθορίσει το αρμόδιο δικαστήριο που θα επιληφθεί των κατηγοριών που προσήφθησαν εναντίον πολίτη της Δημοκρατίας για αδικήματα που κατ' ισχυρισμό διαπράχθησαν στην Πρεσβεία της Μόσχας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αφού έλαβε υπόψη τις νομικές πρόνοιες που αναφέρονται ανωτέρω διέταξε να διερευνηθεί η υπόθεση από το Επαρχιακό Δικαστήριο και εφόσο παραπεμφθεί στο Κακουργιοδικείο να εκδικασθεί στη Λευκωσία.
Διάταγμα ως ανωτέρω.
Υπόθεση που αναφέρθηκε:
Radwan v Radwan [1972] 3 All E.R. 967.
Αίτηση.
Αίτηση με την οποία ο Γενικός Εισαγγελέας ζητά από το Ανώτατο Δικαστήριο να καθορίσει το δικαστήριο που θα επιληφθεί των κατηγοριών που έχουν προσαφθεί εναντίον πολίτη της Δημοκρατίας για αδικήματα που κατ' ισχυρισμό διαπράχθηκαν στην αλλοδαπή, ενώ τελούσε στην υπηρεσία της Δημοκρατίας.
Μ. Τριανταφυλλίδης, Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, και Μ. Παμπαλλή (κα), δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον αιτητή.
Α. ΛΟΙΖΟΥ, Π. : Η απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από το Δικαστή Γ. Μ. Πική.
ΠΙΚΗΣ, Δ.: Με αίτηση του Γενικού Εισαγγελέα καλείται το Ανώτατο Δικαστήριο να καθορίσει το δικαστήριο που θα επιληφθεί των κατηγοριών που έχουν προσαφθεί εναντίον του Αντρέα Γεωργίου Σκαρπάρη, πολίτη της Δημοκρατίας, για αδικήματα που κατ' ισχυρισμό διαπράχθηκαν στην αλλοδαπή (Πρεσβεία της Μόσχας), ενώ τελούσε στην υπηρεσία της Δημοκρατίας. Η αίτηση υποβλήθηκε βάσει του άρθρου 6(1) του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 (όπως τροποποιήθηκε από τις διατάξεις του Ν 3/62), που προβλέπει:
"Αδίκημα διαπραχθέν εν ξένη χώρα διά την οποίαν θα έχη εφαρμογήν ο Ποινικός Κώδιξ ή οιοσδήποτε άλλος Νόμος της Δημοκρατίας δυνάμει του άρθρου 5, θα εκδικάζηται υπό τοιούτου αρμοδίου Δικαστηρίου, ως δύναται να καθορίση το Ανώτατον Δικαστήριον, τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 159 του Συντάγματος."
Με την τροποποίηση του άρθρου 5 του Ποινικού Κώδικα, που επέφερε ο περί Ποινικού Κώδικα (Τροποποιητικός) Νόμος του 1962, Ν 3/62, επεκτάθηκε η εφαρμογή των προνοιών του και σε ορισμένες κατηγορίες αδικημάτων που διαπράττονται εκτός της κυπριακής επικράτειας, περιλαμβανομένων και αδικημάτων που διαπράττονται από Κύπριους πολίτες ενώ διατελούν στην υπηρεσία της Δημοκρατίας. Όπως εξήγησε ο Γενικός Εισαγγελέας, ο οποίος μας παρέσχε τη βοήθειά του για την επίλυση του αναφυέντος θέματος, το απαραβίαστο των κτιρίων των διπλωματικών αποστολών δε μεταβάλλει τη γεωγραφική πραγματικότητα ως προς τον τόπο διάπραξης του αδικήματος. Οι χώροι διπλωματικής ασυλίας συνιστούν μέρος του εδάφους της χώρας στην οποία υφίστανται [Radwan v. Radwan [1972] 3 All E.R. 96η. Ο καθορισμός του κυπριακού Δικαστηρίου που επιλαμβάνεται αδικημάτων που διαπράττονται στην αλλοδαπή, επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όπως ορίζει το άρθρο 6(1). Η εξουσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου περιορίζεται στον καθορισμό δικαστηρίου με αρμοδιότητα να επιληφθεί των αδικημάτων. Αυτό υποδηλώνεται από τον όρο "αρμόδιο δικαστήριο", όπως απαντάται στο σχετικό άρθρο του νόμου.
Η αρμοδιότητα και δικαιοδοσία των ποινικών δικαστηρίων της χώρας καθορίζεται στον περί Δικαστηρίων Νόμο, του 1960 - Ν 14/60 (όπως έχει κατ' επανάληψη τροποποιηθεί). Ο περί Δικαστηρίων Νόμος εγκαθιδρύει δυο ποινικά δικαστήρια, με διαφορετική δικαιοδοσία και αρμοδιότητα : (α) το Επαρχιακό Δικαστήριο και (β) το Κακουργιοδικείο.
(α) Το Επαρχιακό Δικαστήριο έχει περιορισμένη δικαιοδοσία και αρμοδιότητα. Η δικαιοδοσία του περιορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 24 του Ν 14/60 στη συνοπτική εκδίκαση αδικημάτων που τιμωρούνται κατ' ανώτατο όριο με ποινή φυλάκισης 3 ετών, και με τη συγκατάθεση του Γενικού Εισαγγελέα αδικημάτων που τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα 7 έτη. Επίσης παρέχεται δικαιοδοσία στο Επαρχιακό Δικαστήριο να επιλαμβάνεται υποθέσεων που έχουν παραπεμφθεί στο Κακουργιοδικείο και υποβιβάζονται από το Γενικό Εισαγγελέα για συνοπτική εκδίκαση βάσει του άρθρου 155(β) του Κεφ. 155.
Η αρμοδιότητα του Επαρχιακού Δικαστηρίου είναι επίσης περιορισμένη. Αυτή περιορίζεται σε αδικήματα που διαπράττονται στα διοικητικά όρια της επαρχίας στην οποία εδρεύει. Δυνάμει του άρθρου 3 του περί Δικαστηρίων (Προσωριναί Διατάξεις) Νόμου του 1974, Ν 43/ 74, διαρκούσης της έκρυθμου καταστάσεως, όπως ορίζεται στο νόμο, η τοπική αρμοδιότητα του δικαστηρίου επεκτείνεται σε κάθε επαρχία της Κύπρου. Μόνο περιορισμένη αρμοδιότητα παρέχεται στο Επαρχιακό Δικαστήριο για την εκδίκαση υποθέσεων εκτός της επικράτειας. Βάσει του άρθρου 23(β) του Ν 14/60, παρέχεται αρμοδιότητα στο Επαρχιακό Δικαστήριο να εκδικάζει αδικήματα τα οποία διαπράττονται μέσα στις κυρίαρχες περιοχές των Βρεττανικών Βάσεων σε βάρος Κυπρίου ή σε σχέση με Κύπριο.
(β) Αντίθετα, η δικαιοδοσία του Κακουργιοδικείου είναι απεριόριστη και είναι ομοτέρμουσα με τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα [άρθρο 20(1) του Ν 14/60], και κάθε άλλου νόμου που προβλέπει τη διάπραξη αδικήματος. Η αρμοδιότητα του Κακουργιοδικείου είναι επίσης διευρυμένη και επεκτείνεται, μεταξύ άλλων, στην εκδίκαση αδικημάτων τα οποία διαπράττονται σε ξένη χώρα από Κύπριο πολίτη ενώ αυτός τελεί στην υπηρεσία της Δημοκρατίας [άρθρο 20(1)(γ) του Ν 14/60].
Συνεπώς, το μόνο δικαστήριο το οποίο έχει αρμοδιότητα να επιληφθεί των αδικημάτων για τα οποία κατηγορείται ο Αντρέας Γ. Σκαρπάρης, είναι το Κακουργιοδικείο.
Το γεγονός ότι η ανάληψη δικαιοδοσίας από το Κακουργιοδικείο προϋποθέτει -
(α) παραπομπή της υπόθεσης προς εκδίκαση από το Κακουργιοδικείο βάσει του άρθρου 93(θ) του Κεφ. 155 (βλ. επίσης τον περί Ποινικής Δικονομίας (Προσωριναί Διατάξεις) Νόμο του 1974, Ν 42/74, και
(β) την καταχώρηση κατηγορητηρίου (information) από το Γενικό Εισαγγελέα (άρθρο 107 - Κεφ. 155).
δεν αλλοιώνει τις εξουσίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου βάσει του άρθρου 6(1) του Κεφ. 154, ούτε μεταβάλλει τις δικονομικές προϋποθέσεις για την παραπομπή του θέματος στο αρμόδιο δικαστήριο. Εφόσο αρμόδιο δικαστήριο είναι το Κακουργιοδικείο, για να επιληφθεί του θέματος πρέπει να ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις που θέτει ο περί Ποινικής Δικονομίας Νόμος, Κεφ. 155, που αναφέρεται πιο πάνω.
Αδικήματα τα οποία εκφεύγουν της αρμοδιότητας του Επαρχιακού Δικαστηρίου δεν υπόκεινται σε συνοπτική εκδίκαση και, συνεπώς, η διερεύνηση κατηγορίας (charge) που υποβάλλεται ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου, υπόκειται στις διατάξεις του άρθρου 92 του Κεφ. 155, δηλαδή σε προανάκριση, ή, όπου συντρέχουν οι προϋποθέσεις του Ν 42/74 (όπως τροποποιήθηκε από το Ν 44/83), παραπομπή στο Κακουργιοδικείο άνευ της διεξαγωγής προανακρίσεως.
Το άρθρο 6(1) παρέχει ευχέρεια και για τον καθορισμό του τόπου διεξαγωγής της δίκης. Βάσει της τροποποίησης που επέφερε ο Ν 136/91 στις σχετικές διατάξεις του Ν 14/ 60, συστάθηκε μόνιμο Κακουργιοδικείο το οποίο συνεδριάζει διαδοχικά σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου.
Η παρούσα υπόθεση θα διερευνηθεί από το Επαρχιακό Δικαστήριο, και εφόσο παραπεμφθεί στο Κακουργιοδικείο, θα εκδικασθεί στη Λευκωσία.
Διάταγμα ως ανωτέρω.