Χούρη ν. Αστυνομίας (1989) 2 ΑΑΔ 56

Συνταγματικό Δίκαιο — Δικαίωμα προσωπικής ελευθερίας — Προσωποκράτηση για διευκόλυνση αστυνομικών ανακρίσεων σχετικά με την διάπραξη εγκλήματος — Σύνταγμα, Άρθρο 11.2(γ) και Ποινική Δικονομία, Κεφ. 155, άρθρο 24 — Το Δικαστήριο πρέπει να ικανοποιηθεί: (α) ότι οι υπόνοιες της αστυνομίας είναι ειλικρινείς και ότι η κράτηση του υπόπτου δεν επιδιώκεται για αλλότριους σκοπούς, και (β) ότι οι υποψίες είναι εύλογες λαμβάνοντας υπ' όψη τα στοιχεία που βρίσκονται στην κατοχή των αστυνομικών οργάνων — Το Δικαστήριο στο στάδιο αυτό δεν προβαίνει σε ευρήματα αξιοπιστίας μαρτύρων — Όταν ο Δικαστής που εξέδωσε το διάταγμα έλαβε υπ' όψη του τις σωστές αρχές δικαίου και δεν έλαβε υπ' όψη γεγονότα άσχετα με το επίδικο θέμα, το Εφετείο δεν επεμβαίνει — Ο χρόνος της κράτησης συναρτάται άμεσα με το ανακριτικό έργο — Γι' αυτό το αποδεικτικό βάρος επαυξάνεται σε κάθε αίτηση για ανανέωση της κράτησης.

Oι Νομικές αρχές, που ανάλυσε το Δικαστήριο, απορρίπτοντας την έφεση εναντίον του διατάγματος προσωποκρα-τήσεως φαίνονται στην πιο πάνω σημείωση.

Η έφεση απορρίπτεται.

Αναφερόμενες αποφάσεις

Tsirides v. The Police (1973) 2 C.L.R. 204,

Stamataris and Another v. The Police (1983) 2 C.L.R. 107;

Economides and Another v. The Police (1983) 2 C L R 301

Έφεση εναντίον διατάγματος προσωποκράτησης.

Έφεση από τον Ακέφ Ανις Χούρη εναντίον του διατάγματος προσωποκράτησης του για επτά μέρες μετά από αίτηση της Αστυνομίας για τη διευκόλυνση των ανακρίσεων για τη διάπραξη του εγκλήματος της παράνομης διαμετακόμισης «Φαινεθυλλίνης» ελεγχομένου φαρμάκου βάσει του Πρώτου Πίνακα του Περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου, 1977 (Νόμος 29/77).

Λ. Παπαφιλίππου με τους Χρ. Χριστοφίδη και Π. Αιθέρα, για τον Εφεσείοντα.

Α. Μ. Αγγελίδης, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους εφεσίβλητους.

ΜΑΛΑΧΤΟΣ Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γ. Μ. Πικής.

ΠΙΚΗΣ Δ.: Η έφεση στρέφεται εναντίον της προσωποκράτησης του εφεσείοντα που διατάχθηκε μετά από αίτηση της Αστυνομίας για τη διευκόλυνση των ανακρίσεων για τη διάπραξη του εγκλήματος της παράνομης διαμετακόμισης «Φαινεθυλλινης», ελεγχόμενου φαρμάκου, βάσει του πρώτου πίνακα του Περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου, 7977(Ν29/77). Η έρευνα της Αστυνομίας στο πλοίο «ΑΚΑΚ STAR» που ήταν αγκυροβολημένο στην περιοχή του λιμανιού της Λεμεσού, αποκάλυψε την ύπαρξη 2,300,000 δισκίων «Captagon» συσκευασμένων και αποθηκευμένων σε 46 από τα 49 κιβώτια φορτίου του πλοίου. Η χημική ανάλυση έδειξε ότι τα δίσκια περιείχαν «Φαινεθυλλίνη». Τα υπόλοιπα τρία κιβώτια περιείχαν Βιταμίνη Ε' συσκευασμένη σε δίσκια.

Το πλοίο είναι εγγεγραμμένο στο κυπριακό νηολόγιο και ανήκει σε εταιρεία την οποία, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, διευθύνει ο ύποπτος ο οποίος φαίνεται να είναι και ο κύριος μέτοχος της πλοιοκτήριας εταιρείας. Η Κύπρος δεν περιλαμβανόταν αρχικά στο δρομολόγιο του πλοίου* τούτο είχε προσεγγίσει το λιμάνι της Λεμεσού μετά από οδηγίες του ΕΙ Khouri. Τα 49 κιβώτια που ήταν το μοναδικό φορτίο του πλοίου είχαν παραληφθεί από το λιμάνι «ΜΠΑΡ» της Γιουγκοσλαβίας και είχαν προορισμό το Λίβανο. Οι αστυνομικές ανακρίσεις που είχαν διεξαχθεί σε συνεργασία με τις τελωνειακές Αρχές δημιούργησαν υπόνοιες για τη συμμετοχή του εφεσείοντα στη διάπραξη του εγκλήματος. Η κατάθεση του καπετάνιου του πλοίου έτεινε να ενοχοποιήσει τον ύποπτο, όπως είχε κατατεθεί στο Δικαστήριο. Συνοπτικά, τα στοιχεία τα οποία είχαν δημιουργήσει υπόνοιες του υπόπτου ήταν:-

(α) Ο κατάπλους του πλοίου στην Κύπρο με δικές του οδηγίες σε συσχετισμό με την αρχικά προγραμματιζόμενη πορεία του πλοίου.

(β) Το γεγονός ότι το πλοίο δε μετέφερε άλλο φορτίο από τα 49 κιβώτια παρά τη χωρητικοτητά του, και

(γ) η άφιξη του εφεσείοντα στην Κύπρο τρεις μέρες μετά από την προσέγγιση του πλοίου στο λιμάνι της Λεμεσού.

Στη κατάθεση του ενώπιον του Δικαστηρίου ο ύποπτος αρνήθηκε γνώση του γεγονότος ότι το πλοίο μετέφερε ελεγχόμενο φαρμακο και έδωσε εξηγησεις που έτειναν να διασκεδάσουν τις υποψίες σε βάρος του. Ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι το πλοίο επρόκειτο να παραλάβει από το Γιουγκοσλάβικο λιμάνι, εκτός από 40 κιβώτια φαρμάκων, και μεγάλο φορτίο ξυλείας το οποίο όμως φορτώθηκε σε άλλο πλοίο λόγο) της καθυστέρησης στον κατάπλου του «ΑΚΑΚ STAR» στο λιμάνι του ΜΠΑΡ. Επειδή το πλοίο παρέμεινε σχεδόν άδειο έγιναν διευθετήσεις για την παραλαβή φορτίου και από την Κύπρο με προορισμό το Λίβανο. Είναι γι' αυτό το λόγο που δόθηκαν οδηγίες στον καπετάνιο να οδηγήσει το πλοίο στην Κύπρο καθ' οδό προς το Λίβανο. Τέλος, ο El Khouri κατέθεσε ότι η άφιξή του στην Κύπρο ήταν άσχετη με την κάθοδο του πλοίου και απέβλεπε αποκλειστικά στη διεκπεραίωση άλλων εργασιών του. Διατηρεί, όπως είπε, στην Κύπρο ναυτιλιακό γραφείο στο οποίο στεγάζεται και η υπεράκτια εταιρεία την οποία διευθύνει. Το μόνο που γνώριζε για το περιεχόμενο του φορτίου των 49 κιβωτίων ήταν ότι επρόκειτο για φάρμακα, όπως άλλωστε περιγράφεται το φορτίο και στη φορτωτική. Όπως είναι παραδεκτό ο Δικαστής που είχε επιληφθεί της αίτησης άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια κατευθυνόμενος από τις αρχές που διέπουν την έκδοση εντάλματος προσωποκράτησης. Η έκδοση εντάλματος προσωποκράτησης ρυθμίζεται από το άρθρο 11(2)(γ) του Συντάγματος και από το άρθρο 24 του Περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου Κεφ. 155. Στην απόφαση γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις υποθέσεις Tsirides v. Police* Stamataris and Another v. Police** και Economides and Another v. Police,*** που καθορίζουν το νομικό πλαίσιο που διέπει την έκδοση εντάλματος προσωποκράτησης.

Ο συνήγορος του εφεσείοντα στην αγόρευση του εισηγήθηκε, χωρίς να παραγνωρίζει ότι η έκδοση εντάλματος προσωποκράτησης είναι κατ' εξοχή θέμα διακριτικής ευχέρειας, ότι τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου δεν είχαν καταδείξει ότι ο ύποπτος γνώριζε την πραγματική φύση του περιεχομένου του φορτίου. Και τόνισε ότι η κατάθεση του καπετάνιου στις Αστυνομικές Αρχές δε μπορεί να υποτεθεί ότι απέδιδε γνώση στον ύποπτο του πραγματικού χαρακτήρα του περιεχομένου του φορτίου. Ο κ. Παπαφιλίππου υπέβαλε ότι οι υπόνοιες της Αστυνομίας ήταν αόριστες και επομένως δεν εδικαιολογείτο η έκδοση του εντάλματος.

Αντίθετα, ο κ. Α. Μ. Αγγελίδης εισηγήθηκε ότι τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου δημιουργούσαν εύλογες υπόνοιες για συμμετοχή του υπόπτου στη διάπραξη του εγκλήματος, που δικαιολογούσαν την κράτησή του για διευκόλυνση των αστυνομικών ανακρίσεων. Η συγκυρία της άφιξης του πλοίου και του υπόπτου στην Κύπρο, εισηγήθηκε ο κ. Αγγελίδης, όπως και η προσέγγισή του χωρίς εμφανή λόγο σε κυπριακό λιμάνι, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το φορτίο αποτελείτο σχεδόν στο σύνολό του από ελεγχόμενα φάρμακα, ήταν στοιχεία που αφ' εαυτών δημιουργούσαν σοβαρές υπόνοιες για τη συμμετοχή του υπόπτου στη διάπραξη του εγκλήματος.

Όπως υποδεικνύεται στην υπόθεση Stamataris η διατύπωση και μόνο υπονοιών εκ μέρους των ανακριτικών Αρχών δε δικαιολογεί την έκδοση εντάλματος προσωποκράτησης. Το Δικαστήριο πρέπει να ικανοποιηθεί -

(ι) ότι οι υπόνοιες της Αστυνομίας είναι ειλικρινείς και ότι η κράτηση του υπόπτου δεν επιδιώκεται για αλλότριους σκοπούς, και

(ιι) ότι οι υποψίες είναι εύλογες λαμβάνοντας υπόψη

*(1973) 2 Α.Α.Δ., 204.

** (1983) 2 Α.Α.Δ. ,107.

*** (1983) 2 Α.Α.Δ., 301.

τα στοιχεία που βρίσκονται στην κατοχή των Αστυνομικών Αρχών.

Περαιτέρω, στην υπόθεση Stamataris επεξηγείται ότι δε δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου με την έκδοση εντάλματος προσωποκράτησης όταν διαπιστώνεται ότι ο Δικαστής που είχε εκδώσει το διάταγμα άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια με βάση τις ορθές αρχές δικαίου και δεν έλαβε υπόψη του γεγονότα άσχετα με το επίδικο θέμα. Η εκτίμηση των γεγονότων ανάγεται στην κρίση του Δικαστή. Δεν είναι έργο του όμως να προβαίνει σε ευρήματα αξιοπιστίας σχετικά με τις συγκρουόμενες εκδοχές που προβάλλονται ενώπιον του Δικαστηρίου. Το αντικείμενο της διαδικασίας για την έκδοση εντάλματος προσωποκράτησης είναι η εξακρίβωση της γνησιότητας και το εύλογο των υπονοιών των αστυνομικών Αρχών για συμμετοχή ή σύμπραξη του υπόπτου στη διάπραξη του εγκλήματος.

Σκοπός της κράτησης του υπόπτου, πρέπει να υπενθυμίσουμε, είναι η διευκόλυνση των αστυνομικών ανακρίσεων. Επομένως, ο χρόνος της κράτησης συναρτάται άμεσα με το ανακριτικό έργο το δε αποδεικτικό βάρος επαυξάνεται σε κάθε αίτηση για ανανέωση της κράτησης (βλέπε, Stamataris, ανωτέρω). Είναι χρέος της Αστυνομίας να αξιοποιεί στο ακέραιο το χρόνο που της παρέχεται για την ολοκλήρωση των ερευνών της. Εύλογα αναμένεται ότι σε περίπτωση αίτησης για την ανανέωση της προσωποκράτησης του υπόπτου θα δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες για τη φύση, όχι απαραίτητα για το περιεχόμενο της μαρτυρίας η οποία τείνει να καταδείξει ότι ο ύποπτος είχε γνώση του περιεχομένου του φορτίου. Στην προκειμένη περίπτωση δε διαφεύγει της προσοχής μας ότι η μαρτυρία που τέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου δεν είχε συγκεκριμένο χαρακτήρα αναφορικά με τη γνώση του υπόπτου για το περιεχόμενο του φορτίου.

Συνεκτιμώντας όλα τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστή ο οποίος είχε εκδώσει το ένταλμα, και λαμβάνοντας υπόψη ότι άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια με βάση τις σωστές αρχές δικαίου, καταλήγουμε ότι δε δικαιολογείται η επέμβασή μας.

Η έφεση απορρίπτεται.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία