ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΝΑΥΤΟΔΙΚΕΙΟΥ

(Αγωγή Ναυτοδικείου Αρ. 8/2019)

24 Νοεμβρίου, 2023

 

[Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]

 

GLAUKOS LTD,

Ενάγουσα,

v.

 

BOOST PRO SHOP LIMITED,

Εναγόμενης.

---------

 

Στ. Νικολάου (κα) για Μ. Εconomides, Kranos & Co LLC, για την ενάγουσα.

Ε. Φράγκου (κα), για την εναγόμενη.

 

------------

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

 

Η ενάγουσα εταιρεία (εν τοις εφεξής αναφερόμενη ως «η ενάγουσα») ήταν καθόλο τον ουσιώδη χρόνο ιδιοκτήτρια του επίδικου σκάφους με την ονομασία «Anastasia S» (εν τοις εφεξής αναφερόμενο ως «το σκάφος»).  Διευθυντής της ενάγουσας είναι ο κ. Ralph Walter Becker-Heins (ΜΕ1). 

 

Η εναγόμενη εταιρεία (εν τοις εφεξής αναφερόμενη ως «η εναγόμενη») ασχολείται με τη διεξαγωγή εργασιών, περιλαμβανομένης της κατασκευής και επισκευής σκαφών.  Διευθυντής της εναγόμενης είναι ο κ. Γεώργιος Ορφανού (ΜΥ5).

 

Τον Ιούνιο του 2017 η ενάγουσα, μέσω του ΜΕ1, ανέθεσε στην εναγόμενη, μέσω του ΜΥ5, την επιδιόρθωση του σκάφους με εκτέλεση γενικών εργασιών επί αυτού και την επισκευή των μηχανών του. Αμφότεροι οι εν λόγω μάρτυρες προέβαλαν τη θέση τους ότι η συμφωνία τους έγινε εν μέρει γραπτώς και εν μέρει προφορικώς.  Παράλληλα και οι δύο αναφέρθηκαν σε γραπτή συμφωνία ημερ. 21.6.2017 (τεκ. 5) δια της οποίας η εναγόμενη ανέλαβε να προβεί σε προσδιορισμένες στη συμφωνία επιδιορθώσεις στο σκάφος.  Είναι στην πορεία, όπως θα φανεί κατωτέρω, που συμφώνησαν μέσω email αναφορικά με την αγορά επιπρόσθετων εξαρτημάτων για τους κινητήρες του σκάφους.

 

Το τεκ. 5 δεν αποτελεί συνηθισμένο έγγραφο συμφωνίας, αλλά μια λίστα εργασιών, χωρισμένη σε πέντε στήλες, ήτοι Work Description/Picture as it is now/Picture how it should like/Costs/Remarks.  Όπως διευκρινίστηκε από τον ΜΥ5 επρόκειτο για την προσφορά την οποία η εναγόμενη διαβίβασε προς την ενάγουσα και την οποία η τελευταία αποδέχθηκε με κάποιες διαφοροποιήσεις, οπότε κατέληξαν στην συμφωνία  (Επιπρόσθετα κατατέθηκε το τεκ. 5Α ως έγχρωμη απεικόνιση του τεκμηρίου 5 και το τεκ. 5Β για σκοπούς αντεξέτασης του ΜΥ5, ζήτημα στο οποίο δεν χρειάζεται να δώσω σημασία).

 

Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι το τεκ. 5 (5Α, ή 5Β) αποτελεί τη συμφωνηθείσα λίστα των εργασιών με τις συμφωνηθείσες τιμές.  Καταλήγει δε, στο ποσό των €33.602 πλέον ΦΠΑ. Αποτέλεσε κοινό τόπο ότι το ποσό αυτό τελικά μειώθηκε σε €30.600 πλέον ΦΠΑ, ήτοι συνολικά σε €36.414 και ότι το τίμημα θα καταβαλλόταν αναλόγως της προόδου των εργασιών, αφαιρουμένης της προκαταβολής εκ €12.000 που η ενάγουσα κατέβαλε στην εναγόμενη στις 23.6.2017. 

 

Το σκάφος βρισκόταν στο ναυπηγείο «Γρηγόρης και Νίκος Αυγουστή» στη Λεμεσό και η εναγόμενη, σύμφωνα με τη θέση της, ξεκίνησε τις συμφωνηθείσες εργασίες σύντομα μετά τη συμφωνία.  Τον Ιούλιο 2017 προέκυψε η ανάγκη αγοράς επιπρόσθετων εξαρτημάτων για την επισκευή των μηχανών/κινητήρων του σκάφους που αποστάληκαν για επισκευή στην Ελλάδα, στο συνεργείο της G.R.E.A.T. Hellas.  Ο ΜΥ5 ενημέρωσε τον ΜΕ1 και ζήτησε για τον σκοπό αυτό το ποσό των €32.817,30 χωρίς ΦΠΑ.  Τελικά κατέληξαν στο ποσό των €31.240 το οποίο η ενάγουσα κατέβαλε στις 28.7.2017.  Αυτά τα γεγονότα που στοιχειοθετούν ομαλή εξέλιξη της συμβατικής σχέσης μέχρι τότε αποτέλεσαν εν πολλοίς κοινό τόπο. 

 

Η απαίτηση της εναγόμενης για πληρωμή €15.000 έναντι της συμφωνίας και €8.590 ως επιπρόσθετο ποσό.

 

Τα πράγματα όμως δεν επρόκειτο να συνεχίσουν ομαλά.  Στις 4.7.2017 ο ΜΥ5 με email προς τον ΜΕ1 είχε ζητήσει το επιπρόσθετο ποσό των €8.590 που αφορούσε σε έξοδα για εργασίες, η ανάγκη των οποίων ανέκυψε κατά την αφαίρεση των μηχανών (βλ. γραπτή δήλωση ΜΕ1, παράγρ. 17).  Πρόκειται για το τεκ. 12. 

 

Το ζήτημα των €8.590 ο ΜΥ5 το επανάφερε με email του ημερ. 15.9.2017 (τεκ. 11).  Επισυνάπτοντας το εν λόγω email ημερ. 4.7.2017, ζήτησε έναντι της συμφωνίας €15.000 εντός της επόμενης εβδομάδας και το «υπόλοιπο προς εξόφληση» με την εγκατάσταση των μηχανών.  Στο «υπόλοιπο προς εξόφληση», περιέλαβε το ποσό των €8.590 ζητώντας έτσι συνολικά €12.190, πλέον ΦΠΑ επί του συνολικού ποσού.  Συνεπώς, η απαίτηση με το τεκ. 11 υπερέβαινε το ποσό της αρχικής συμφωνίας κατά €8.590. Έστω και αν ο ΜΕ1 είχε αναφέρει ότι αντιλαμβανόταν την αναγκαιότητα διεξαγωγής των εν λόγω εργασιών (βλ. επίσης τεκ. 11), δεν συμφωνήθηκε οποιοδήποτε ποσό.  Μάλιστα, ο ΜΥ5 είχε θέσει ως όρο την πληρωμή των ποσών αυτών προκειμένου να συνεχίσει και να περατώσει τις εργασίες («In order to proceed and finalise the repairs we need to receive the amount[.]»).   

 

Υπό τις περιστάσεις αυτές η συμφωνία κατέρρευσε και στις 26.10.2017 η εναγόμενη με επιστολή των δικηγόρων της προχώρησε σε τερματισμό της (τεκ. 14).

 

Άλλα δύο ζητήματα.

 

Η πλευρά της ενάγουσας επεξέτεινε την επίδικη διαφορά εισάγοντας δύο άλλα θέματα, τα οποία ακολουθούν και τα οποία καλό είναι να ξεκαθαρίσουν εξ αρχής, ώστε να επικεντρωθούμε στην ουσία η οποία, κατά πρώτο λόγο, αφορά στο ποιος εκ των δύο ήταν το υπαίτιο μέρος για την κατάρρευση της συμφωνίας.

 

Το πρώτο θέμα αφορά σε ισχυρισμό της ενάγουσας περί όρου της συμφωνίας ότι η ενάγουσα θα πλήρωνε αποκλειστικά και μόνο το κόστος των εξαρτημάτων και για υποχρέωση της εναγόμενης προς παρουσίαση προς την ενάγουσα των τιμολογίων των προμηθευτών της.  Ο ΜΥ5 δέχθηκε ότι η συμφωνία τους ήταν «as per cost», αλλά προσπάθησε να δώσει τη δική του ερμηνεία.  

 

Στην Αναφορά γίνεται λόγος για τέτοιο «ουσιώδη και/ή εξυπακουόμενο όρο». Βεβαίως ένας όρος όταν καθίσταται από τα μέρη, και όχι από τις περιστάσεις, ως ουσιώδης, το αναμενόμενο είναι να γίνεται γραπτώς.  Εν πάση περιπτώσει, ακόμα και αν συμφωνήθηκε τέτοιος όρος ως «ουσιώδης όρος», δεν έχει σημασία υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης.  Η σημασία του «ουσιώδους όρου» είναι ότι η παραβίαση του παρέχει στο αναίτιο μέρος το δικαίωμα να τερματίσει τη συμφωνία και να επιφέρει με την άσκηση της επιλογής του αυτής την ακύρωση της, διατηρώντας δικαίωμα για αποζημιώσεις (A.M. Stasis Estates Co Ltd v. George Evans Edwards κ.α. (1995) 1 ΑΑΔ 385, Thompson v. Caroon (1993) 66 P & CR 445, PC)). 

 

Στην Αναφορά, αν και καταγράφεται ότι ο όρος αυτός παραβιάστηκε, δεν προβλήθηκε περαιτέρω η θέση ότι η ενάγουσα επικαλέστηκε την παραβίαση για να τερματίσει τη συμφωνία.  Όχι μόνο δεν δικογραφήθηκε η άσκηση τέτοιας επιλογής, αλλά αντίθετα αναφέρεται ότι κατά ή περί την 14.10.2017 η ενάγουσα κάλεσε την εναγόμενη να συμμορφωθεί με τις συμβατικές της υποχρεώσεις και ότι είναι η εναγόμενη που τερμάτισε τη συμφωνία στις 26.10.2017 με επιστολή των δικηγόρων της.  Το ζήτημα συνεπώς αυτό δεν έχει σημασία για τον τερματισμό της συμβατικής σχέσης.  Η μαρτυρία όμως που το περιβάλλει θα αποβεί χρήσιμη στο έργο της αξιολόγησης. 

 

Το δεύτερο θέμα που πρέπει να ξεκαθαρίσει αφορά στον ισχυρισμό της ενάγουσας ότι η εναγόμενη είχε υποχρέωση να χρησιμοποιεί αυθεντικά ανταλλακτικά και εξαρτήματα.  H θέση αυτή της ενάγουσας βρίσκει έρεισμα στο γεγονός ότι ο ΜΥ5 σε ένα email του ημερ. 21.7.2017 (περιλαμβάνεται στη δέσμη email μεταξύ των δύο διευθυντών, τεκ. 23) που έστειλε στον ΜΕ1 αναφέρει «Please see below the offer for the parts necessary to rebuild the engines.  Note that all parts are original and they have delivery time three days to one week.»

 

Αν και στην Αναφορά περιλαμβάνεται ο ισχυρισμός περί όρου της συμφωνίας ότι η εναγόμενη θα χρησιμοποιούσε αυθεντικά ανταλλακτικά και εξαρτήματα, δεν δικογραφείται η παράβαση τέτοιου όρου.  Συνεπώς η μαρτυρία που δόθηκε περί παράβασης, έστω και χωρίς ένσταση, ήταν εκτός δικογράφων και δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη για οποιοδήποτε σκοπό.  Ούτε κατά συνέπεια το ζήτημα θα πρέπει να απασχολήσει το δικαστήριο περαιτέρω.

 

Η απαίτηση της ενάγουσας.

 

Συνεπώς, ό,τι επαρκώς και λυσιτελώς προβάλλεται στο δικόγραφο της Αναφοράς ως αντισυμβατική συμπεριφορά της εναγόμενης, είναι η μονομερής απαίτηση της για επιπρόσθετο ποσό τον Σεπτέμβριο και ο τερματισμός της συμφωνίας τον Οκτώβριο, με τη συνεπακόλουθη άρνηση ή παράλειψη της να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.  Κυρίως δε, να εγκαταστήσει κατά τα συμφωνηθέντα τους κινητήρες στο σκάφος. 

-      Λεπτομέρειες ειδικών ζημιών για τις οποίες απαιτούνται αποζημιώσεις στην παράγραφο Ε του παρακλητικού.

 

 

Ως αποτέλεσμα η ενάγουσα ισχυρίζεται ότι υπέστη ειδικές ζημιές συνεπεία παράβασης της σύμβασης, συνολικού ποσού €168.273 ως ακολούθως τις οποίες και απαιτεί στο παρακλητικό της Αναφοράς ως ειδικές αποζημιώσεις:

 

(α) Ασφαλιστική κάλυψη του σκάφους για τα έτη 2017-2019    €1.875

(β) Έξοδα αναγκαστικής ενοικίασης του χώρου

στάθμευσης του σκάφους                                                    €4.284

(γ) Αγοραία αξία ανταλλακτικών και/ή μηχανών

κατά την ημερομηνία παράδοσης τους

στην εναγόμενη                                                                                €50.000

(δ) Έξοδα επιδιόρθωσης/καταστροφής του σκάφους               €70.000

(ε) Απώλεια χρήσης και/ή απόλαυσης σκάφους

για τα έτη 2016-2020                                                                       €40.781

(στ) Έξοδα εκτίμησης                                                                                       €500

(ζ) Έξοδα αναφοράς εμπειρογνώμονα                                                          €833

                                                                                                Σύνολο     €168.273

         

Επιπρόσθετα και/ή διαζευκτικά ισχυρίζεται ότι η εναγόμενη πλούτισε αδικαιολόγητα εις βάρος της και/ή ότι η ενάγουσα κατέβαλε το ποσό των €43.242 χωρίς οποιαδήποτε χαριστική πρόθεση.  Στο παρακλητικό ζητά διάταγμα για επιστροφή του ποσού αυτού «συνέπεια διάρρηξης της συμφωνίας» ή διαζευκτικά διάταγμα για επιστροφή του ίδιου ποσού συνεπεία αδικαιολόγητου πλουτισμού και/ή ως χρήματα που έχουν εισπραχθεί (money had and received). 

 

Η ανταπαίτηση της εναγόμενης.

 

Στο email ημερ. 15.9.2017 (τεκ. 11) ο ΜΥ5 είχε επιπρόσθετα αναφέρει ότι εάν η ενάγουσα επιθυμούσε να διακόψει το έργο, τότε θα έπρεπε να καταβάλει για τις μέχρι τότε εκτελεσθείσες εργασίες το ποσό των €14.644,10.  Στην επιστολή τερματισμού (τεκ. 14) απαιτείτο το ποσό των €13.596,90.  Αυτό είναι το ποσό που ανταπαιτεί η εναγόμενη.  Ανταπαιτεί περαιτέρω ποσό €1.068 για τη μεταφορά των μηχανών από την Ελλάδα στην Κύπρο (τεκ. 34). 

 

Η υπεράσπιση της ενάγουσας στην ανταπαίτηση είναι ότι η εναγόμενη «δεν ολοκλήρωσε τις εργασίες και/ή μέρος των εργασιών που αναφέρονται στα τιμολόγια [.] υπ'  αρ. 3047 και 3048 και ως εκ τούτου η εναγόμενη ουδένα δικαίωμα έχει να αξιώνει από την ενάγουσα το ποσό των €14.664,10 για εργασίες που δεν ολοκλήρωσε.»  Ειδικότερα ως προς τις μηχανές είναι η θέση της ενάγουσας ότι ουδέποτε κλήθηκε να τις παραλάβει, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις της.

Η μαρτυρία της ενάγουσας.

 

-      ΜΕ1 - διευθυντής της ενάγουσας Ralph Walter Becker-Heins.

 

          Ο ΜΕ1 ισχυρίστηκε στη μαρτυρία του, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

 

Ισχυρίστηκε ότι είχε συμφωνηθεί πως η ενάγουσα θα κατέβαλλε στην εναγόμενη αποκλειστικά και μόνο το κόστος αγοράς των εξαρτημάτων με βάση τον όρο «as per cost» όπως, ως άνω, ο ίδιος τον αντιλαμβάνεται.  Συναφώς η εναγόμενη ήταν υποχρεωμένη, σε περίπτωση που η ενάγουσα το ζητούσε, να της παράσχει όλα τα σχετικά αποδεικτικά έγγραφα, τιμολόγια και συναφείς αποδείξεις σε σχέση με το κόστος των εξαρτημάτων και το γνήσιο αυτών. Γι'  αυτό τον σκοπό είχαν γίνει κάποιες συναντήσεις προηγουμένως ώστε να βρεθεί κάποια φιλική διευθέτηση ακόμα και με τη βοήθεια επαγγελματία μεσολαβητή, όμως οι εναγόμενοι επέμεναν στη θέση τους, ζητώντας πληρωμή του συνολικού ποσού που απαιτούσαν.  Τότε έστειλε το email ημερ. 11.9.2017 (τεκ. 10) απαιτώντας την παρουσίαση των τιμολογίων. Όταν έψαξε στο διαδίκτυο τις τιμές αγοράς για τα εξαρτήματα και τα ανταλλακτικά για τα οποία η εναγόμενη τον τιμολόγησε, οι τιμές που βρήκε ήταν πολύ χαμηλότερες, δηλαδή γύρω στο 30-50% μειωμένες. 

 

Σε ότι αφορά τις εργασίες που η εναγόμενη ισχυρίζεται ότι ολοκλήρωσε και για τις οποίες έλαβε το ποσό των €12.000, η εναγόμενη ουδέποτε παρουσίασε οποιεσδήποτε αποδείξεις ότι ολοκλήρωσε τις εργασίες αυτές.  Σχολιάζοντας δε τις απαιτήσεις της εναγόμενης στο email ημερ. 15.9.2017 (τεκ. 11) ανέφερε ότι «Μπόρεσα να δω μόνο μερικά από αυτά τα στοιχεία και ακόμα και εκείνα ήταν σε μη ικανοποιητική κατάσταση όπως για παράδειγμα επιδιόρθωση του transom, το πίσω μέρος του σκάφους, εκεί που είναι η πλατφόρμα για να μπορέσει να κολυμπήσει κάποιος δηλαδή το στοιχείο 1.11 (item 1.11).[1] [.]  Άλλα στοιχεία τα είδα ήταν εντελώς άχρηστα όπως για παράδειγμα η γεννήτρια η οποία δεν ήταν γεννήτρια για σκάφος [.]  Άλλα εξαρτήματα που καταγράφονται κάτω από τα στοιχεία item δεν τα είδα ποτέ και δεν ξέρω πού είναι.»  Ούτε είδε βάψιμο και καθάρισμα των μηχανών όπως αναφέρεται ως έξτρα εργασία στο τεκ. 11 (engines blasting painting after overhauling).

 

Ήταν περαιτέρω η θέση του ότι ουδέποτε η ενάγουσα αποδέχθηκε και συναίνεσε για τις πρόσθετες εργασίες στο σκάφος ύψους €8.590, ούτε δέχθηκε άλλα επιπρόσθετα έξοδα, τα οποία η εναγόμενη με το ηλεκτρονικό μήνυμα της ημερ. 15.9.2017 απαίτησε, με σκοπό τη συνέχιση των εργασιών. 

 

Παρά τις πολλαπλές προσπάθειες που καταβλήθηκαν από μέρους της ενάγουσας μετά τον παράνομο τερματισμό της συμφωνίας και μέχρι το Φεβρουάριο 2018 για εξώδικη διευθέτηση της υπόθεσης και την παράδοση και την εγκατάσταση των μηχανών του σκάφους, αυτές δεν τελεσφόρησαν επειδή η πρόταση που είχε υποβάλει η εναγόμενη στον ενάγοντα και το κόστος υλοποίησης της ήταν πολύ μεγαλύτερο από το ποσό που συμφωνήθηκε αρχικά μεταξύ των διαδίκων.  Η εναγόμενη θα επέστρεφε τις μηχανές μόνο εάν ικανοποιούσε τις αδικαιολόγητες αξιώσεις της.  Ο ίδιος ουδέποτε αρνήθηκε να παραλάβει τις μηχανές για να αποφύγει το κόστος μεταφοράς τους από την Ελλάδα.  Μέχρι σήμερα ο ίδιος δεν γνωρίζει πού βρίσκονται οι μηχανές και η εναγόμενη κατακρατεί τα εξαρτήματα και τον εξοπλισμό της μηχανής του σκάφους.  Από το 2017 μέχρι το 2020, ανέφερε ο ΜΕ1, το σκάφος ήταν ακινητοποιημένο για να γίνουν οι εργασίες από την εναγόμενη και το 2020 πωλήθηκε προς μετριασμό της ζημιάς της ενάγουσας έναντι τιμήματος €10.000. 

 

Ως αποτέλεσμα η ενάγουσα δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει και να απολαύσει το σκάφος κατά τον επίδικο χρόνο που υπερέβαινε τα τρία έτη, παρά το γεγονός ότι ήταν υποχρεωμένη να επιβαρύνεται με την καταβολή των εξόδων του.  Ειδικότερα, η ενάγουσα υπέστη τις ακόλουθες ειδικές ζημιές και έξοδα ύψους €46.398:

 

(i)           €1.875 ως ασφαλιστική κάλυψη του σκάφους για τα έτη 2017-2019

(ii)         €4.284 ως έξοδα αναγκαστικής ενοικίασης χώρου στάθμευσης του σκάφους

(iii)        €40.781 ως απώλεια χρήσης και/ή απόλαυσης σκάφους για τα έτη 2016-2020

(iv)        €500 ως έξοδα εκτίμησης

(v)         €833 ως έξοδα αναφοράς εμπειρογνώμονα

 

Επιπλέον η ενάγουσα κατέβαλε το ποσό των €43.242 στην εναγόμενη με σκοπό την αγορά ανταλλακτικών και μηχανών με σκοπό την εγκατάσταση τους στο σκάφος, αλλά η εναγόμενη κατακράτησε παράνομα τόσο τα αρχικά ανταλλακτικά, όσο και τα νέα.  Αντιλαμβάνομαι ότι το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το ποσό των €31.240 που η ενάγουσα πλήρωσε για τα εξαρτήματα των μηχανών πλέον το ποσό των €12.000 που πλήρωσε ως προκαταβολή. 

-      ΜΕ2 - Αλέξανδρος Δαμασκηνός, εκτιμητής σκαφών.

 

Από πλευράς της ενάγουσας εκτός από τον ΜΕ1 μαρτυρία προσέφερε και ο κ. Αλέξανδρος Δαμασκηνός ως εμπειρογνώμονας εκτιμητής (τα προσόντα του έχουν κατατεθεί ως τεκ. 27 χωρίς να αμφισβητηθούν) (ΜΕ2).  Παρουσίασε μια έκθεση για την «Απώλεια Μίσθωσης και Χρήσης» του σκάφους επί τη βάσει του δεδομένου που του δόθηκε ότι ο ιδιοκτήτης δεν είχε πρόσβαση στο σκάφος από τον Ιούλιο 2016 μέχρι τέλη Δεκεμβρίου 2020.  Τότε μιλούσε για συνολική απώλεια μίσθωσης και χρήσης €40.781 (τεκ. 24).  Παρουσίασε όμως αναθεωρημένους υπολογισμούς με βάση την περίοδο Ιούλιος 2017 μέχρι 28.1.2020, όταν η ενάγουσα πώλησε το σκάφος.  Η τελική θέση του είναι για απώλεια μίσθωσης €13.924 και για απώλεια χρήσης €13.221. Συνολική ζημιά €27.145 (τεκ. 25). 

 

Τέλος παρουσίασε έκθεση για τις «Ασυνήθεις Απώλειες στο Κύτος, στα Μηχανήματα και την Απώλεια Επιπρόσθετη Αξίας του Σκάφους» (Hull, Machinery and Increase Value Loss)  (τεκ. 26).  Την τελευταία έκθεση την ετοίμασε αφού επιθεώρησε το σκάφος την 31.7.2019 στην κατάσταση που βρισκόταν στο ναυπηγείο Αυγουστή στη Λεμεσό.  Όπως ανέφερε δεν βρισκόταν σε καλή κατάσταση, υπήρχαν σεντινόνερα, beach waters, υπολείμματα λαδιού που εστεροποιείτο, στις εσωτερικές επενδύσεις των διαμερισμάτων ήταν εμφανής η μούχλα και υπήρχε έντονη μυρωδιά.  Σε ότι αφορά στις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, δεν είχαν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες για να αδρανήσει το σκάφος για μεγάλη περίοδο χρόνου.  Οι μηχανές του σκάφους έλειπαν. 

 

-      ΜΕ3 - Δημήτρης Λάππας.

 

Ο ΜΕ3 αγόρασε το σκάφος στις 28.1.2020 έναντι €10.000.  Ήταν σε άθλια, είπε, κατάσταση και ένας λόγος που το αγόρασε είναι διότι έχει ομάδα που συντηρεί σκάφη με σκοπό να το συντηρήσει και να το αναβαθμίσει.  Το σκάφος ήταν μόνο το κύτος, δεν υπήρχαν μηχανές.  Εάν υπήρχαν η τιμή του θα ήταν πιο ακριβή.  Ρώτησε για τις μηχανές στο καρνάγιο της Λεμεσού, όπου βρισκόταν το σκάφος και πληροφορήθηκε, όχι από τον ΜΕ1, ότι βρίσκονταν στο γκαράζ της εναγόμενης.  Επισκέφθηκε το γκαράζ και τις είδε.  Ήταν καλυμμένες σε εξωτερικό χώρο.  Δεν είχε σκοπό να τις αγοράσει.  Ο σκοπός ήταν να τις δει ως δείγμα, ώστε να αποφασίσει κατά πόσο θα αγόραζε μηχανές του ιδίου είδους ή παρόμοιες.  Η μεταφορά τους απαιτούσε γερανό, ελαφρού τύπου.

-      ΜΕ4 - Τατιάνα Αυγουστή.

 

Η ΜΕ4 εργάζεται στο ναυπηγείο «Γρηγόρης και Νίκος Αυγουστή», το οποίο προσέφερε κάποιες εργασίες και υπηρεσίες ενοικίασης χώρου για το σκάφος, το οποίο παρέμεινε στο ναυπηγείο από τον Ιούλιο του 2017 μέχρι τον Ιούνιο του 2019.  Κατέθεσε τρία σχετικά τιμολόγια και αντίστοιχες αποδείξεις ως τεκ. 30.  Ποσό €1.200 αφορά σε εργασίες που έγιναν και ποσό €10.729,75 αφορά στο κόστος για την ενοικίαση του χώρου.  Σε ερώτηση κατά πόσο η χρέωση για την ενοικίαση του χώρου τερματίστηκε όταν ο κ. Λάππας αγόρασε το σκάφος και το πήρε αλλού η ΜΕ4 απάντησε καταφατικά.  Παραμένει αδιευκρίνιστο το γεγονός ότι οι χρεώσεις ήταν μέχρι τον Ιούνιο του 2019 ενώ το σκάφος αγοράστηκε στις 28.1.2020.  Ανέφερε επίσης η ΜΕ4 ότι είναι απαραίτητη η εξουσιοδότηση από τον ιδιοκτήτη του ναυπηγείου για να εισέλθει κάποιος σε αυτό, ο οποίος έρχεται σε επικοινωνία με τον ιδιοκτήτη του σκάφους. 

 

 

 

 

 

Η μαρτυρία της εναγόμενης.

 

-      ΜΥ5 - διευθυντής της εναγόμενης Γιώργος Ορφανού.

 

Ο ΜΥ5 ανέφερε ότι το σκάφος βρισκόταν στο ναυπηγείο Αυγουστή.  Στις αρχικές τους επισκέψεις επί τόπου συζήτησε με τον ΜΕ1 για τις εργασίες που θα έπρεπε να γίνουν και κατέληξαν στη συμφωνία τεκ. 5.  Η πληρωμή των εργασιών συμφωνήθηκε ότι θα γινόταν τμηματικά, αναλόγως της εξέλιξης των εργασιών.  Δεν συμφωνήθηκε χρόνος αποπεράτωσης. 

 

Όταν ξεκίνησε τις εργασίες, κατόπιν συνεννόησης με τον ΜΕ1, αφαίρεσε τις μηχανές με σκοπό να τις αποστείλει στο συνεργείο με το οποίο η εναγόμενη συνεργάζεται στην Ελλάδα, το G.R.E.A.T. Hellas.  Με την αποσυναρμολόγηση των μηχανών για να μπορέσουν να διευκρινίσουν ποια εξαρτήματα είχαν ζημιές, ο ΜΥ5 μετέβη με τον ΜΕ1 στο συνεργείο της G.R.E.A.T. Hellas για να δουν τις ζημιές και ο τελευταίος συμφώνησε με τα εξαρτήματα και την αποδοχή της τελικής προσφοράς που του είχαν δώσει.  Παράλληλα γίνονταν στο ναυπηγείο Αυγουστή, διάφορες άλλες εργασίες επί του σκάφους από διάφορους υπεργολάβους της εναγομένης και την εναγόμενη.  Στη συνέχεια, αφού παραγγέλθηκαν τα εξαρτήματα προς επιδιόρθωση των κινητήρων, αυτά στάληκαν στο συνεργείο της G.R.E.A.T. Hellas.

 

Όταν τέλειωσε η επισκευή των μηχανών και ήταν έτοιμες να έρθουν στην Κύπρο για να εφαρμοστούν στο σκάφος η εναγόμενη ζήτησε τη δεύτερη τμηματική πληρωμή και ειδικότερα ζήτησε το ποσό των €15.000 ώστε να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν οι εργασίες.  Ο ΜΕ1 αντέδρασε με το email ημερ. 11.9.2017 με το οποίο για πρώτη φορά ζήτησε τα τιμολόγια των προμηθευτών της εναγόμενης. 

 

Στο μεταξύ η εναγόμενη είχε εκτελέσει εργασίες συνολικού ύψους, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, €26.644,10, ως ακολούθως, όπως καταγράφονται λεπτομερώς στη δήλωση που ο ΜΥ5 κατέθεσε ως μέρος της κύριας εξέτασης του:

 

1.            1.7[2]  Hatch covers-καταπακτή                                                                   €560

2.            1.11-/12 Scents + platform - καθίσματα-πλατφόρμα                 €5.000

3.            3.2.1 generation-γεννήτρια                                                            €250

4.            3.2.8 remote control light-προβολέας με τηλεχειριστήριο         €220

5.            3.2.9 ΜP3 player marine-ράδιο ναυτικού τύπου με MP3                      €200

6.            6.1 Fire extinguisher-πυροσβεστήρας                                                     €280

7.            6.4 Lifebuoys and supports-σωσίβια με βάση                             €50

8.            4.1 engine removal and overhaul-αφαίρεση μηχανών και

επισκευή                                                                                                        €7.000

9.       Cranage and shipping to Greece (to be offered, estimate)=

            Υπολογιζόμενα έξοδα γερανών και μεταφοράς στην Ελλάδα  €2.500

10.       6.8 Upholstery-ταπετσαρία                                                             €1.830

11.     6.10 Revarnishing wooden interior and presentation

            οf alt teak deck (material not included)-βερνίκωμα του

            ξύλινου εσωτερικού χώρου και συντήρηση του teak

            καταστρώματος                                                                                            €1.100

12.       Additional cost due to shipyard constrains during

            engine removal-επιπλέον έξοδα λόγω περιορισμού                              €1.000

13.       Engine room Coolers Cleaning 4 pieces-καθάρισμα ψυγείων

            μηχανοστασίου                                                                                             €700

14.       Engine cleaning + pounding-καθάρισμα και μπογιάτισμα

            μηχανών                                                                                                        €600

15.      Removal of engine cranage-γερανός για αφαίρεση μηχανών  €550

16.       Fabrication of engine stands-Βάσεις μηχανών                           €550

                                   

                                                                        ΣΥΝΟΛΟ                                     €22.390

                                                                        ΦΠΑ 19%                                    €4.254,10

                                                                        ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ                     €26.644,10

 

 

         

Επειδή η ενάγουσα αρνήθηκε να πληρώσει το τίμημα των μέχρι τότε εκτελεσθεισών εργασιών η εναγόμενη τερμάτισε τη συμφωνία στις 26.10.2017.  Το σκάφος βρισκόταν στη Λεμεσό και οι μηχανές του βρίσκονταν τότε επισκευασμένες στην Ελλάδα.  Η ενάγουσα όμως επέλεξε να το εγκαταλείψει και τελικά να το πωλήσει χωρίς να το επιδιορθώσει.  Ό,τι μπορούσε, από πλευράς επιδιορθωμένων αντικειμένων του σκάφους, να μεταφερθεί με το βαν της εναγόμενης εταιρείας μεταφέρθηκε σε αποθηκευτικό χώρο container κοντά στην περιοχή του boat parking του Διαμαντή.  Τις μηχανές όμως, που στο μεταξύ είχαν έρθει στην Κύπρο και βρίσκονται μέχρι σήμερα στο χώρο της εναγομένης, και τους εξωτερικούς καναπέδες η ενάγουσα δεν τις παρέλαβε ποτέ.  Όταν η εναγόμενη έφερε τις μηχανές στην Κύπρο, καταβάλλοντας το ποσό των €1.068 (τιμολόγιο αρ. 5368, ημερ. 23.9.2021, τεκ. 34), κάλεσε την ενάγουσα να τις παραλάβει, πλην όμως επειδή ο ΜΕ1 δεν ήθελε να επωμιστεί τα έξοδα μεταφοράς τους δεν τις παρέλαβε ποτέ. 

 

          Συνεπώς η ενάγουσα οφείλει το συνολικό ποσό των €15.732,10, που αντιστοιχεί στα τιμολόγια αρ. 3047, 3048 και 5368, ποσό το οποίο η εναγόμενη ανταπαιτεί.

 

-      ΜΥ1 - Γιώργος Αντωνίου.

 

Ο κ. Αντωνίου είναι ταπετσάρης αυτοκινήτων, επίπλων και σκαφών.  Ανέφερε ότι έκαμε την εργασία που φαίνεται στη συμφωνία υπό item 6.8.2 saloon lounge και item 6.8.3 galley sitting lounge, δηλαδή κατασκεύασε ταπετσαρίες για τον καναπέ και το σαλονάκι που φαίνονται στις αντίστοιχες φωτογραφίες, τεκ. 5.  Εργάστηκε ως υπεργολάβος της εναγομένης και πληρώθηκε από τον ΜΥ5.

 

 

-      ΜΥ2 - Μιχάλης Πολυδώρου.

 

Ο κ. Πολυδώρου είναι συνέταιρος του ΜΥ5 στην εναγόμενη εταιρεία.  Ο ίδιος όμως είναι μηχανικός αυτοκινήτων και έτσι δεν έχει εμπλοκή στις υποθέσεις με σκάφη, όπως δεν είχε ουσιαστική εμπλοκή στην παρούσα υπόθεση.  Είχε λάβει μέρος στην αφαίρεση των μηχανών του σκάφους και στην κατάλληλη συσκευασία τους ώστε να μεταφερθούν στην Ελλάδα.  Σε ότι αφορά σε μεταγενέστερο στάδιο ανάφερε ότι κάποιος κ. Λιπέρτης, του οποίου η σύζυγος ήταν ιδιαιτέρα του ΜΕ1, πήγε στο μαγαζί τους και παρέλαβε τα πράγματα, ό,τι είχαν εκεί, εκτός τις μηχανές που ήταν στην Ελλάδα και ένα καναπέ fiber glass μεγάλο γιατί δεν είχαν τρόπο να τον μεταφέρουν και εξ όσων θυμάται κάποια μαξιλάρια του καναπέ.  Τα μετέφερα σε boat parking, σε container.  Μετά όταν τηλεφώνησε στον κ. Λιπέρτη για να παραλάβει τα υπόλοιπα μέχρι να έρθουν οι μηχανές ο τελευταίος του είπε ότι δεν έχει σχέση πλέον με αυτή την κατάσταση και τον παρέπεμψε στον ΜΕ1. 

 

Σε ότι αφορά στην επιστροφή των μηχανών ανέφερε ότι σαν μικρή εταιρεία που είναι δεν είχαν τα λεφτά τη δεδομένη στιγμή να πληρώσουν για να φέρουν τις μηχανές.  Χρειάστηκε κάποιο διάστημα, έστελλαν λίγα-λίγα τα λεφτά και τελικά έφεραν τις μηχανές στην Κύπρο και τις τοποθέτησαν έξω από το μαγαζί τους όπως ήταν με τα σταντ τους τελειωμένες.  Ο ίδιος προσωπικά ειδοποίησε το γραφείο του ΜΕ1 ότι οι μηχανές βρίσκονταν στον χώρο τους για να τις παραλάβει αλλά αυτός δεν έβγαινε στο τηλέφωνο.

 

-      MY3 - Νίκος Αγαθοκλέους.

 

Ο κ. Αγαθοκλέους επαγγέλλεται τον κατασκευαστή σκαφών για 45 χρόνια. Δεν συνεργάστηκε ξανά με την εναγόμενη, η οποία του ανέθεσε τις εργασίες που φαίνονται στη συμφωνία τεκ. 5, υπό items 1.11 και 1.12.  Πρόκειται για καθίσματα στο πάνω μέρος του σκάφους και για πλατφόρμα στο πίσω εξωτερικό μέρος του σκάφους, αντιστοίχως, από fiber-glass.  Αυτά επρόκειτο να αντικαταστήσουν τις παλιές ξύλινες κατασκευές που υπήρχαν.  Κατασκεύασε και τα καθίσματα και την πλατφόρμα.  Ερωτούμενος εάν εγκατέστησε τις κατασκευές αυτές στο σκάφος απάντησε:

 

«Α.    Όχι.  Μόνο την πλατφόρμα πίσω. Έβαλα ένα πάγκο πάνω στο σκάφος και τον άλλο πάγκο και τις καρέκλες δεν τις έβαλα διότι εμπόδιζαν που ήταν να μπουν οι μηχανές. .»

 

 

-      ΜΥ4 - Σωτήρης Ορφανού.

 

Ο ΜΥ4 Σωτήρης Ορφανού είναι ο πατέρας του ΜΥ5.  Αυτός ισχυρίστηκε ότι με ένα κουμπάρο του έβαψαν «το σκάφος όλο μέσα, τα ερμαράκια, όλο μέσα το σαλόνι και το μηχανοστάσιο.»  Εργάστηκαν για μια εβδομάδα και πληρώθηκαν €100 την ημέρα ο καθένας, πλέον τα υλικά.  Ερωτούμενος εάν πληρώθηκαν γύρω στα €1.200 απάντησε καταφατικά. 

 

Η αξιολόγηση της μαρτυρίας.

 

          Ο ΜΕ1 ήταν ειλικρινής μάρτυρας, με ορισμένες επιφυλάξεις ως προς μια πτυχή της μαρτυρίας του που θα σημειώσω στο τέλος. Όπως καταδεικνύει η αλληλογραφία τους, ο ΜΕ1 είχε δείξει εμπιστοσύνη στα αρχικά στάδια και εκδήλωνε την εκτίμηση του προς την εναγόμενη.  Αργότερα όμως η εμπιστοσύνη του κλονίστηκε.  Το τεκ.10 αποτελείται από δύο email.  To πρώτο χρονικά (09:38) προέρχεται από τον ΜΥ5 και απευθύνεται στον ΜΕ1 και αποτελεί έντονη άρνηση στην απαίτηση της ενάγουσας για παρουσίαση των τιμολογίων των προμηθευτών.  Το δεύτερο email (13:02) είναι η απάντηση του ΜΕ1, ο οποίος επιμένει να ζητά τα τιμολόγια «as evidence and because of warranty matter».  Επίσης θέτει ζήτημα χρόνου συμπλήρωσης του έργου.  Σε email προς τον ΜΥ5 ημερ. 14.10.2017 (τεκ.13) ισχυρίζεται ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν αυθεντικά ανταλλακτικά, όπως ο ίδιος αντιλαμβανόταν την έννοια, αλλά ανταλλακτικά από την Κίνα και την Ινδία.  Ως προς την έννοια του όρου «αυθεντικά ανταλλακτικά» υπήρξε διαφωνία με τον ΜΥ5 αλλά δεν θα επεκταθώ για τους λόγους που έχω εξηγήσει.  Σημασία έχει ότι ο ΜΕ1, ο οποίος στη μαρτυρία του ανέφερε ότι είχε εντοπίσει στο διαδίκτυο τιμές πολύ χαμηλότερες για τα εξαρτήματα από ό,τι ο ΜΥ5 του παρουσίασε ως την αξία αγοράς τους, επικαλέστηκε ότι η συμφωνία τους ήταν as per cost και ζήτησε αντίγραφα των τιμολογίων των προμηθευτών.  Τότε είναι που προκλήθηκε η έντονη αντίδραση του ΜΥ5 και η αποστολή του email ημερ. 15.9.2017.  Ως προς αυτά η μαρτυρία του ΜΕ1 δεν είχε τίποτε να προσθέσει στα όσα ήδη στοιχειοθετούνται μέσα από την αλληλογραφία τους, η οποία και επιβεβαιώνει την εκδοχή του ή αντιστρόφως η μαρτυρία του επεξηγεί εύλογα τις περιστάσεις υπό τις οποίες έγινε η ηλεκτρονική αλληλογραφία που κατατέθηκε ως τεκμήρια. 

 

          Η πτυχή στην οποία η μαρτυρία του ελέγχεται αφορά στα μετέπειτα.  Σε email του ημερ. 21.7.2017 που περιλαμβάνεται στο τεκ. 23, αναφερόμενος στα «πολύ κακά νέα» αναφορικά με το υπερβολικό κόστος των εξαρτημάτων, προσθέτει ότι «the cost for refitting the boat in no way will be in a relation to what Anastasia will be worth even when in best condition.»  Ζητά να γίνουν μόνο οι εργασίες που είναι αναγκαίες ώστε να εξευρεθεί κάποιος ενδεχόμενος αγοραστής και καταλήγει ότι «I will then offer Anastasia for sale and hopefully close this chapter without severe financial losses.»  Ενώ δεν είχε πρόθεση για χρήση ή για μίσθωση του σκάφους, στη δήλωση του που κατέθεσε ως μέρος της κύριας εξέτασης του αναφέρεται σε προβλεπόμενη απώλεια χρήσης και απόλαυσης του σκάφους, προσφέροντας τη μαρτυρία του ΜΕ2 περί τούτου.    

 

Σε κάποιο άλλο σημείο της αντεξέτασης του είχε αναφέρει ότι το σκάφος έμεινε ακινητοποιημένο από το 2017 μέχρι το 2020 για να γίνουν οι εργασίες από την εναγόμενη.  Όμως η σύμβαση είχε τερματιστεί και η ενάγουσα αποδέχθηκε εν τέλει τον τερματισμό.  Δεν υπήρχαν περιθώρια για συνέχιση των εργασιών. Η πραγματικότητα είναι, όπως προκύπτει με σαφήνεια από τη μαρτυρία, πως η εξέλιξη των πραγμάτων τον απογοήτευσε σε βαθμό που να αποστασιοποιηθεί από το σκάφος παραμένοντας αδρανής μέχρι τον χρόνο που το πώλησε.  Η αδράνεια του όμως αυτή, για το λόγο που θα αναφερθεί στο κατάλληλο στάδιο, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη στην επιμέτρηση των αποζημιώσεων.   

         

Αντίθετα, για πολλούς λόγους ο ΜΥ5 δεν κρίνεται ως αξιόπιστος μάρτυρας.  Αρχίζω από το ζήτημα της απαίτησης των €8.590 για επιπρόσθετες εργασίες το οποίο η εναγόμενη προέβαλε δια του ΜΥ5 ως όρο τον οποίο όφειλε να αποδεχθεί επιτακτικά η άλλη πλευρά, προκειμένου να συνεχίσει τις εργασίες (email ημερ. 15.9.2017, τεκ. 11).  Ήταν εμφανής όμως η προσπάθεια του ΜΥ5 στη μαρτυρία του να παρουσιάσει ότι με το email εκείνο που ζητείτο και τον απασχολούσε ήταν το ποσό των €15.000 για να προχωρήσουν τις εργασίες.  Όπως είπε χαρακτηριστικά «ο σκοπός των €15.000 ήταν η δεύτερη τμηματική πληρωμή για να συνεχίσουμε τις εργασίες πάνω στο σκάφος.»  Η επιτακτική και αντισυμβατική απαίτηση για το επιπρόσθετο ποσό λησμονήθηκε. 

 

Προχωρώ με το θέμα του «as per cost».  Στην δήλωση/μαρτυρία του αρνείται  τον ισχυρισμό της άλλης πλευράς στην Αναφορά πως ήταν όρος της συμφωνίας ότι για τα επιπρόσθετα ανταλλακτικά η ενάγουσα θα κατέβαλλε μόνο το κόστος τους.  Τονίζω ότι δεν πρόκειται απλώς για θέση στο δικόγραφο που ετοιμάζεται από το δικηγόρο και συνεπώς δεν μπορεί να χρεωθεί ως αντίφαση στον ίδιο το διάδικο, αλλά για δική του μαρτυρία.  Ουδέποτε συμφωνήθηκε, αναφέρει, τέτοιο πράγμα.  Στην αντεξέταση του όμως δέχθηκε ότι η συμφωνία τους ήταν as per cost.  Προσπάθησε όμως να δώσει την εξήγηση ότι ο όρος αυτός σημαίνει ότι δεν θα έκαμε «όλο τον κόπο, θα έκαμνε όλο το ψάξιμο, θα εύρισκε όλα τα σωστά εξαρτήματα για να τους τα δώσω στην τιμή στην οποία θα τον χρέωνε ο principal του.»  Ο ίδιος με τον όρο αυτό εννοεί «τις ώρες που έχει φάει για να βρει τα ίδια πράγματα, εξαρτήματα που χρειαζόταν η κάθε εργασία, όλα τα έξοδα που θα έπρεπε να επωμιστεί για να φέρει από την Κίνα, από την Ελλάδα, από διάφορους τόπους τα εξαρτήματα.»  Όμως αυτό δεν σημαίνει, κατέληξε, ότι θα έβαζε ένα επιπρόσθετο κέρδος της τάξης του 20%.  Σημαίνει ότι χρεώνεις το πραγματικό κόστος για να φέρει το εξάρτημα π.χ. από την Κίνα.  Όμως, σε ανύποπτο χρόνο, στο προαναφερθέν email ημερ. 11.9.2017, 09:38, σε απάντηση της απαίτησης του ΜΕ1 για να παρουσιάσει τα τιμολόγια των προμηθευτών ο ΜΥ5 (τεκ. 10) αναφέρει ότι «Your request to provide you the original invoices from our suppliers/principals in order for you to determine what is the profit of our company in this project it is not a logical request.  In this respect we will not provide any invoices.»  Αναφέρεται λοιπόν σαφώς σε κέρδος της εταιρείας του.  Καταλήγει δε, λέγοντας ότι εντός της ημέρας θα επανέλθουν «with the remaining amount to be paid to finalize the project».  Είναι ο ίδιος που είχε τότε αναγνωρίσει ότι το ζήτημα αφορούσε στο κέρδος της εταιρείας του.  Εν πάση περιπτώσει, η «συμφωνία με βάση το κόστος των εξαρτημάτων» δεν μπορεί να σημαίνει συμφωνία για κόστος των εξαρτημάτων, πλέον οποιοδήποτε άλλο ποσό, το οποίο μάλιστα δεν αποκαλύπτεται στον πελάτη.  Αυτό το τελευταίο προσβάλλει την αρχή της αμοιβαίας εμπιστοσύνης που πρέπει να διέπει μια συμφωνία. 

 

Εν κατακλείδι, ο ΜΥ5 δεν είπε την αλήθεια για το ζήτημα αυτό το οποίο ήταν κρίσιμο.  Ήταν κρίσιμο ως εκ της αλληλουχίας των γεγονότων:  Στις 11.9.2017 ο ΜΕ1 εκδήλωσε έντονα την επιμονή του όπως του παρουσιαστούν τα τιμολόγια (τεκ. 10).  Στις 15.9.2017 ο ΜΥ5 ζήτησε με επιτακτικό τρόπο, ως άνω, την πληρωμή των ποσών ως όρο για τη συνέχιση του έργου, αφήνοντας ως μόνη άλλη επιλογή τη διακοπή του με πληρωμή των απαιτήσεων του, οδηγώντας την συμφωνία, αντί απλώς να δεχθεί να παρουσιάσει τα τιμολόγια, σε κατάρρευση.

 

           Ένα άλλο ζήτημα το οποίο αφορά στην αξιοπιστία του ΜΥ5 είναι το εξής.  Πριν από την παρούσα αγωγή η ενάγουσα είχε εκ λάθους καταχωρίσει αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, το οποίο εστερείτο δικαιοδοσίας. Η αγωγή εκείνη, όπως αντιλαμβάνομαι, αποσύρθηκε.  Στα πλαίσια της όμως ο ΜΥ5 είχε προβεί σε ένορκη δήλωση συνημμένη σε μια ένσταση της εναγόμενης, η οποία κατατέθηκε στην παρούσα αγωγή ως τεκ. 36.  Σε εκείνη την ένορκη δήλωση αναφέρει ότι μετά από συνεννόηση με τους δικηγόρους διευθετήθηκε συνάντηση με τον ΜΕ1 και τον συνεργάτη του, τον κ. Λιπέρτη, στις 17.1.2018 για σκοπούς εξεύρεσης εξώδικης διευθέτησης. Στη συνάντηση εκείνη συμφώνησαν όπως η εναγόμενη αποπερατώσει όλες τις εργασίες που είχε ήδη αρχίσει και εκκρεμούσαν προς ολοκλήρωση, ενώ αυτές που δεν είχαν ξεκινήσει δεν θα αναλάμβανε να τις φέρει εις πέρας.  Συνεχίζει ο ΜΥ5 λέγοντας ότι σε συμμόρφωση με την υπόσχεση του, στις 30.1.2018 απέστειλε email προς τον κ. Λιπέρτη αναφέροντας του αναλυτικά τις εναπομείνασες εργασίες προς εκτέλεση και το κόστος αυτών. 

 

Μέρος των εργασιών που χαρακτηρίζονται ως υπολειπόμενες στο τεκ. 17, στο email τεκ. 11, ημερ. 15.9.2017, χαρακτηρίζονται ως περατωθείσες και ο ΜΥ5 ζητά πληρωμή γι΄ αυτές.    

Το ίδιο έπραξε και με τη μαρτυρία του.  Στη δήλωση που κατέθεσε ως μέρος της κύριας εξέτασης του περιλαμβάνονται εργασίες που παρουσιάζονται ως εκτελεσθείσες, ενώ στο τεκ. 17 καταγράφονταν ως υπολειπόμενες.  Η αντίφαση αυτή, με δεδομένο ότι δεν είχαν εκτελεσθεί οποιεσδήποτε άλλες εργασίες μετά, υποδείχθηκε από τη δικηγόρο της ενάγουσας στον ΜΥ5 ο οποίος δεν έδωσε εξήγηση.  Ειδικότερα: 

 

1.   H εργασία υπό το item 1.7 επί της συμφωνίας Repairs/Replace both Hatch covers (owner and crew cabin) έναντι του ποσού των €560 στο email που είναι συνημμένο στην ένορκη δήλωση (τεκ. 17) προσδιορίζεται ως υπολειπόμενη εργασία, ενώ στην μαρτυρία του ΜΥ5 αναφέρεται ως εκτελεσθείσα και ανταπαιτείται το εν λόγω ποσό.  Το ίδιο και στο τεκ. 11.

 

 

2.   Το ίδιο ισχύει και για την εργασία υπό το item 3.2.1 Install small 2.7 kVA marine generator between main engines €250 plus parts.   H εργασία αυτή αναφέρεται στο τεκ. 17 με τη σημείωση «only for placing in location plus parts».  Στην μαρτυρία του ΜΥ5 όμως αναφέρεται ως εκτελεσθείσα εργασία και ανταπαιτείται το ποσό των €250.  Το ίδιο και στο τεκ. 11.

 

3.   Το ίδιο ισχύει για την εργασία υπό item 6.1 Fire extinguishers (saloon and engine room) plus inspection of FFE in engine room για το ποσό των €280 plus parts for engine room FFE.  Η εργασία αυτή στο τεκ. 17 αναφέρεται ως υπολειπόμενη με κόστος το ποσό των €280 πλέον €170 (σύνολο €450) για τα υλικά, ενώ στη μαρτυρία του ΜΥ5 προσδιορίζεται ως εκτελεσθείσα εργασία και ανταπαιτείται το ποσό των €280 χωρίς οποιαδήποτε πλέον αναφορά σε υλικά.  Το ίδιο και στο τεκ. 11.

 

4.   Το ίδιο ισχύει για την εργασία υπό item 6.10 Revarnish wooden interior για το ποσό των €1.100 πλέον τα υλικά.  Στο τεκ. 17 αναφέρεται ως υπολειπόμενη εργασία με κόστος το ποσό των €1.100 πλέον €370 υλικά (σύνολο €1.470), ενώ στη μαρτυρία του προσδιορίζεται ως εκτελεσθείσα εργασία και ανταπαιτείται το ποσό των €1.100.  Το ίδιο και στο τεκ. 11. 

 

 

Ο ΜΕ2 Αλέξανδρος Δαμασκηνός προσήλθε στο δικαστήριο ως εμπειρογνώμονας εκτιμητής και παρουσίασε τις εκθέσεις και εκτιμήσεις που του ζητήθηκαν.  Δεν διαπιστώνεται οτιδήποτε μεμπτό στην αξιοπιστία του.  Είναι νομικά τα ζητήματα που προκύπτουν από τις εκτιμήσεις του στα οποία θα αναφερθώ στο κατάλληλο στάδιο. 

 

Ο ΜΕ3 Δημήτρης Λάππας αγόρασε το σκάφος στις 28.1.2020 έναντι €10.000.  Αυτή είναι η ουσία της μαρτυρίας του.  Δεν εγείρεται οποιοδήποτε ζήτημα αξιοπιστίας.

 

Το ίδιο ισχύει και για τη ΜΕ4 Τατιάνα Αυγουστή, η οποία κατέθεσε τα τιμολόγια και τις αποδείξεις για τις εργασίες και υπηρεσίες ενοικίασης χώρου για το σκάφος που εκδόθηκαν από το ναυπηγείο Αυγουστή. 

 

Κατά την αντεξέταση του ΜΥ1 Γιώργου Αντωνίου (ταπετσάρης) είχε υποβληθεί ότι δεν είχαν εκτελεστεί οι εργασίες που ισχυρίστηκε ότι εκτέλεσε.  Βρίσκω όμως ότι ο ΜΥ1 ήταν αξιόπιστος.  Το ίδιο ειλικρινής βρίσκω ότι ήταν και ο ΜΥ3 Νίκος Αγαθοκλέους.  Ήταν πειστικός ότι εκτέλεσε την εργασία που του ανατέθηκε, πληρώθηκε και έφυγε.

 

Διαφορετική είναι η εικόνα που σχημάτισα για τον ΜΥ4 Σωτήρη Ορφανού, πατέρα του ΜΥ5.  Η συγγενική αυτή σχέση δεν δημιουργεί εκ προοιμίου ζήτημα.  Για την εργασία όμως που ισχυρίστηκε ότι εκτέλεσε ήδη προκύπτει σκιά από την σύγκριση και την αντίφαση που προκύπτει, ως άνω, του τεκ. 11 με το τεκ. 7.  Περαιτέρω, θεωρώ μη εύλογη τη μαρτυρία του ΜΥ4 από μόνη της.  Ισχυρίστηκε ότι εργάστηκαν δύο άτομα για μια εβδομάδα προς €100 έκαστος, αποδεχόμενος ότι η αμοιβή τους «θα ήταν γύρω στα €1.200 πλέον τα υλικά».  Η συμφωνηθείσα όμως εργασία με βάση το τεκ. 5 ήταν €1.100 πλέον €370 για τα υλικά και το κυριότερο η ανταπαίτηση της εναγόμενης για την εργασία αυτή είναι για το ποσό των €1.100 μόνο.  Πώς εξηγείται να πλήρωσε στον πατέρα του διευθυντή της εταιρείας της «γύρω στα €1.200 πλέον τα υλικά» και να αξιώνει τελικά €1.100;  Την στιγμή που στον άλλο υπεργολάβο, στον ΜΥ3, πλήρωσε σύμφωνα με τη μαρτυρία του τελευταίου, περίπου €2.800 και η χρέωση και η ανταπαίτηση είναι για το ποσό των €5.000.  Αυτό δημιουργεί ένα αναπάντητο ερωτηματικό για την αξιοπιστία του λόγου του ΜΥ4, του οποίου δεν αποδέχομαι τη μαρτυρία του ως αξιόπιστη.  

Σε ότι αφορά στον ΜΥ2 Μιχάλη Πολυδώρου, συνέταιρο του ΜΥ5, όπως ο ίδιος ανέφερε δεν είχε ουσιαστική εμπλοκή στην υπόθεση.  Δέχομαι ότι σε μεταγενέστερο στάδιο μετέφερε σε container μαζί με τον κ. Λιπέρτη κάποια μαξιλάρια του καναπέ και άλλα πράγματα, όχι όμως τις μηχανές και ένα μεγάλο καναπέ fiber-glass που δεν είχαν τρόπο να τον μεταφέρουν. Σημειώνω όμως ότι δεν είχε, από νομικής άποψης όπως θα προσπαθήσω να εξηγήσω κατωτέρω, κάτι ουσιαστικό να πει.  Όπως λ.χ. η αναφορά του ότι όταν τηλεφωνούσε στο γραφείο του ΜΕ1 για να του πει πως οι μηχανές είναι στο χώρο τους, «ελάτε να τις παραλάβετε», αυτός «δεν έβγαινε στα τηλέφωνα».

 

Η παράβαση της σύμβασης και η αποκήρυξη της συμφωνίας από το υπαίτιο μέρος (repudiation).

 

          Το ζήτημα της απαίτησης του επιπρόσθετου ποσού έχει, ως άνω, καθοριστική σημασία.  Συνιστά, για τους λόγους που αμέσως παρακάτω θα προσπαθήσω να εξηγήσω, παράβαση της σύμβασης, εν πάση περιπτώσει, εκ μέρους της εναγόμενης.  Επιπρόσθετα, ο ατεκμηρίωτος και απειλητικός τρόπος με τον οποίο ζητήθηκε η δεύτερη δόση θεωρώ ότι έχει την ίδια σημασία. 

 

Το ποσό των €8.590 δεν είχε συμφωνηθεί.  Η εναγόμενη δεν έθεσε σε διαπραγμάτευση την αξία των εργασιών.  Καθόρισε το ποσό μονομερώς και το απαίτησε επιτακτικά ως όρο για να συνεχίσει τις εργασίες. 

 

Επιπρόσθετα, με τον ίδιο τρόπο απαίτησε και το ποσό των €15.000.  Στο τεκ. 11 γίνεται αναφορά σε εκτελεσθείσες εργασίες.  Όταν όμως συμφωνείται ότι οι πληρωμές θα γίνονται με βάση την πρόοδο των εργασιών, νοουμένου ότι δεν έχει συμφωνηθεί η επιμέτρηση τους από τρίτο πρόσωπο κοινής επιλογής ή οποιοσδήποτε άλλος αντικειμενικός τρόπος καθορισμού, τέτοια ρύθμιση, υπό το πρίσμα μιας συμφωνίας, εξυπακούει την συναντίληψη για τις εργασίες που μέχρι στιγμής έγιναν ή, εν πάση περιπτώσει, την πειστική τεκμηρίωση τους.  Εν προκειμένω συναντίληψη δεν υπήρχε, αλλ'  ούτε και τεκμηρίωση.  Υπενθυμίζω ότι με το τεκ. 11 απαιτούνταν ως εκτελεσθείσες εργασίες, εργασίες που στο τεκ. 36 καταγράφονταν ως υπολειπόμενες.   

 

Εν πάση περιπτώσει, η δήλωση της εναγόμενης ότι δεν θα συνέχιζε την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της εκτός εάν η ενάγουσα κατέβαλλε το πρόσθετο ποσό των €8.590, διέπεται από την νομολογιακή αρχή ότι άρνηση για εκτέλεση της συμφωνίας εκτός εάν ο ανισυμβαλλόμενος συμμορφωθεί με απαιτήσεις οι οποίες δεν προβλέπονται στη συμφωνία, συνιστά αποκήρυξη της συμφωνίας.  Ειδικότερα δε, τούτο ισχύει προκειμένου για αδικαιολόγητη απαίτηση για επιπρόσθετη πληρωμή (DRL Ltd v. Wincanton Group Ltd [2011] All ER (D) 256 (Jul)).  Στην υπόθεση εκείνη το υπαίτιο μέρος είχε, όπως και εν προκειμένω, δηλώσει προς την άλλη πλευρά ότι τότε μόνο θα συνέχιζε την εκπλήρωση των δικών του υποχρεώσεων με βάση τη συμφωνία εάν η άλλη πλευρά κατέβαλλε το επιπρόσθετο ποσό.  Η στάση του αυτή χαρακτηρίστηκε ως απειλητική με σκοπό να αναγκαστεί το αναίτιο μέρος να καταβάλει το επιπρόσθετο ποσό. 

 

Συνεπώς η εναγόμενη παρέβη τη σύμβαση και αποκήρυξε τη συμφωνία στις 15.9.2017 με το email της ημερομηνίας εκείνης και ξανά, πιο επίσημα, με την επιστολή των δικηγόρων της στις 26.10.2017. 

 

Η ακύρωση της συμφωνίας από το αθώο μέρος (rescission).

 

Η αποκήρυξη της συμφωνίας πριν από τον χρόνο εκτέλεσης της (anticipatory repudiation) δίδει το δικαίωμα στο αναίτιο μέρος να την τερματίσει και να επιφέρει, με την άσκηση της επιλογής αυτής, την ακύρωση της συμφωνίας (rescission).  Διαζευκτικά το αναίτιο μέρος μπορεί να θεωρήσει την αποκήρυξη ως ανενεργή, να επιμείνει στη συμφωνία μέχρι τον χρόνο εκτέλεσης της, να την κρατήσει ζωντανή, περιλαμβανομένων των δικών του υποχρεώσεων, αναμένοντας μέχρι τον χρόνο που θα έπρεπε η σύμβαση να είχε εκτελεστεί από το υπαίτιο μέρος, καθιστώντας το τότε υπεύθυνο για τις συνέπειες  (Frost v. Knight [1961] 3 All ER 1178, Suisse Atlantique Société d' Armement Maritime S.A. v. NV Rotterdamsche Kolen Centrale [1966] 2 All ER 61, HL).

 

Σε πρώτο στάδιο η ενάγουσα έδειξε δια του ΜΕ1 εμμονή στη σύμβαση.  Απαντώντας στις 14.10.2017 ο ΜΕ1 στο email τεκ. 11 (και τεκ. 13) αρνήθηκε την πληρωμή όπως του ζητήθηκε και παρέπεμψε στον όρο της συμφωνίας τους ότι η εργασία θα πληρωνόταν ανάλογα με την πρόοδο της.   Εισηγήθηκε δε να συζητήσουν προς εξεύρεση λύσης για τη συνέχιση του έργου. Η αποκήρυξη όμως από πλευράς της εναγόμενης υπήρξε συνεχής (continuing repudiation) (Stocznia Gdanska SA v. Latvian Shipping Co and others (No. 3) [2002] EWCA Civ 889).  Η άσκηση δε, της επιλογής του αθώου μέρους διέπεται από τους κανόνες της κοινής λογικής και της δικαιοσύνης (A.M. Stasis Estates Co Ltd v. George Evans Edwards κ.α. (1995) 1 ΑΑΔ 385).  Τούτου δοθέντος, η αρχική στάση του ΜΕ1 δεν εμπόδιζε την ενάγουσα, υπό τις περιστάσεις, να αποδεχθεί αργότερα τόσο την αποκήρυξη (15.9.2017), όσο και τον τερματισμό της συμφωνίας (26.10.2017).  

 

Ακολούθησε αλληλογραφία των δικηγόρων και συνάντηση ή συναντήσεις με σκοπό την εξεύρεση φιλικού διακανονισμού χωρίς αποτέλεσμα.  Στις 9.2.2018 (τεκ.19) και στις 20.2.2018 (τεκ. 20) οι δικηγόροι της ενάγουσας ζητούσαν πλέον την επιστροφή του εξοπλισμού του σκάφους που βρισκόταν στην κατοχή της εναγόμενης.  Ειδικότερα δε στη δεύτερη επιστολή ρητώς αναφέρεται ότι η ενάγουσα απορρίπτει την πρόταση της εναγόμενης σχετικά με την ολοκλήρωση της αποκατάστασης του σκάφους.  Όπως αυτή είχε απορριφθεί και με προηγούμενη επιστολή τους ημερ. 11.12.2017. 

 

Ως εκ των άνω προκύπτει ότι η ενάγουσα αποδέχθηκε τον τερματισμό εν πάση περιπτώσει στις 9.2.2018.    

 

 

 

Οι συνέπειες από την αποκήρυξη της σύμβασης και την αποδοχή της.

 

          Όπως διατυπώθηκε με σαφήνεια στην Α.Ν. Stasis Estates Ltd (ανωτέρω):

 

«.Η ακύρωση της συμφωνίας την αποστερεί ισχύος από την ημέρα του τερματισμού της· παύει η συμφωνία να αποτελεί πηγή συμβατικών δικαιωμάτων για οποιοδήποτε από τα μέρη.  Διασφαλίζεται όμως το δικαίωμα του αναίτιου μέρους να αξιώσει αποζημιώσεις για ζημία την οποία υπέστη λόγω της παράβασης της συμφωνίας η οποία οδήγησε στην ακύρωση της.  Το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται από το άρθρο 75 του περί Συμβάσεων Νόμου Κεφ. 149 .»

 

 

Η ενάγουσα συνεπώς είχε πλέον, καταρχάς, το δικαίωμα να ζητήσει αποζημιώσεις για παράβαση της σύμβασης, οι οποίες σύμφωνα με παγιωμένη αρχή του κοινοδικαίου που ενσωματώθηκε στο άρθρο 73(1) του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149, σκοπό έχουν την αποκατάσταση του αθώου μέρους στην ίδια θέση που θα βρισκόταν, στο βαθμό που αυτό μπορεί να επιτευχθεί με το χρήμα, αν δεν αθετείτο η συμφωνία (Robinson v. Harman [1848] 1 EXCH 850, Johnson and another v. Agnew [1980] Α.C. 367).  Κλασική είναι η διατύπωση που έγινε του κανόνα από τον Baron Parke στην Robinson, 855:

 

«The rule of the common law is that where a party sustains a law by reason of a breach of contract, he is, so far as money can do it, to be placed in the same position, with respect to damages, as if the contract had been performed. »

 

          Όπως διευκρινίστηκε στην AΛΠΑΝ (ΑΔΕΛΦΟΙ ΤΑΚΗ) ΛΤΔ κ.α. ν. Θέλμας Τρυφωνίδου (1996) 1 ΑΑΔ 679, η αποζημίωση για παράβαση της σύμβασης δεν «έχει την έννοια της αποκατάστασης εκείνης της απώλειας ή της ζημίας που στην πραγματικότητα υπέστη το αθώο μέρος». Η αντίληψη αυτή κρίθηκε ότι αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 73(1) όπως έχουν αυθεντικά ερμηνευθεί τόσο στην Αγγλία όσο και στην Κύπρο.

         

Άλλη αρχή που διέπει τις αποζημιώσεις για παράβαση της σύμβασης είναι ότι αυτές υπολογίζονται, κατά κανόνα, κατά την ημέρα διάρρηξης της σύμβασης, αφού εκείνος είναι ο χρόνος που αποκρυσταλλώνεται η ζημία του αθώου μέρους (Cyfield Development Co Ltd v. I-TEL (CYPRUS) LTD (2012) 1 AAΔ 957, Miliangos v. George Frank (Textile) Ltd [1976] A.C. 443, 468, Johnson v. Agnew (ανωτέρω, 400)).  Όπου όμως ένας διάδικος εμμένει για καλό λόγο να εφαρμόσει τη σύμβαση, ανεξάρτητα από την παράβαση της, όπως συχνά συμβαίνει όταν ο διάδικος επιζητεί την ειδική εκτέλεση, τότε υπάρχει βάσιμο έδαφος ώστε να υπολογιστούν οι ζημίες σε μεταγενέστερο χρόνο, εφόσον σε τέτοια περίπτωση θεωρείται πως η ζημία αποκρυσταλλώνεται κατά την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου να απορρίψει την αξίωση για ειδική εκτέλεση (Saab and another v. Holy Monastery of Ay. Neophytos (1982) 1 CLR 499, 521). 

 

          Άλλο είδος απαίτησης που μπορεί να προκύψει από παράβαση σύμβασης είναι η απαίτηση για αδικαιολόγητο πλουτισμό (unjust enrichment) σε περίπτωση πλήρους αποτυχίας του ανταλλάγματος.  Ο αδικαιολόγητος πλουτισμός αποσκοπεί στην αποκατάσταση της αξίας του οφέλους που αποκτήθηκε αθέμιτα από την άλλη πλευρά, ώστε ο ενάγων να αποκατασταθεί στην προηγούμενη του θέση (βλ. McFarlane v. Tayside Health Board [1999] 4 All ER 961, 977, 997-998). Πρόκειται για θεραπεία διακριτή από την αποκατάσταση της ζημίας με αποζημίωση για παράβαση της σύμβασης.  Δεν έχει ως έρεισμα τη σύμβαση, αλλά πηγάζει από τις αρχές της επιείκειας ως θεραπεία στη βάση οιωνεί σύμβασης (quasi contract). Υπό την έννοια αυτή μπορεί να έχει θέση, σε περίπτωση παράβασης σύμβασης, όταν στοιχειοθετείται πλήρης αποτυχία του ανταλλάγματος με αποτέλεσμα το υπαίτιο μέρος να αποκτά αθέμιτο όφελος (Fibrosa Spolka Akcyjna, Appellants and Fairbairn Lawson Combe Barbour Ltd, Respondents [1943]  AC 32, Rowland v. Divall [1923] 2 Q.B. 500, CA, Rover International Ltd v. Cannon Film Sales Ltd (No3) [1989] 3 All ER 423, Stocznia Gdanska SA (ανωτέρω)).  O προσπορισμός οφέλους από τον εναγόμενο, ως εκ του γεγονότος ότι ο ενάγων έπραξε ή έδωσε κάτι σε αυτόν, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για επιτυχία τέτοιας αξίωσης (Foskett v. McKeown [2000] 3 All ER 97, 118).

 

          Το αναίτιο μέρος μπορεί να επιλέξει να βασίσει την αγωγή του είτε σε απαίτηση για αδικαιολόγητο πλουτισμό, είτε σε απαίτηση για αποζημιώσεις για παράβαση της σύμβασης κατά τον συνήθη τρόπο.  Η νομολογία του High Court της Αυστραλίας υποδηλώνει ότι οι δύο αυτές απαιτήσεις δεν μπορούν να συνδυαστούν (Baltic Shipping Co v. Dillon, The Michael Lermontov [1992] LRC (Comm) 724).  Αγγλική αυθεντία δεν φαίνεται να απευθύνεται ευθέως επί του θέματος.  Όμως η υπόθεση Millar's Machinery Co Ltd v. David Way & Son (1935) 40 Com Cas 204, CA, αναφέρεται ως παράδειγμα τέτοιου συνδυασμού, ώστε δυνατόν να αποτυπώνει την ορθή αρχή δικαίου στην Αγγλία, νοουμένου ότι δεν θα απολήγει σε διπλή αποζημίωση για την ίδια απώλεια (βλ. Halsbury's Laws of England/Restitution and Unjust Enrichment, (Vol 88 (2019))/6, para 491).  

 

Η εξέταση της απαίτησης της ενάγουσας.

 

          Η εναγόμενη έχει εγείρει με το δικόγραφο της «προδικαστική ένσταση» ότι «η ενάγουσα κωλύεται λόγω υποσχέσεως (promissory estoppel) και/ή λόγω συμπεριφοράς» κλπ.  Τέτοιοι ισχυρισμοί δεν προωθήθηκαν με την τελική αγόρευση.  Ορθά, εφόσον δεν έχουν έρεισμα.

 

          Έχοντας υπόψη τις παραπάνω αρχές, για τους παρακάτω λόγους, η απαίτηση της ενάγουσας πάσχει σε μεγάλο βαθμό από πλευράς θεμελίωσης και εν πάση περιπτώσει από πλευράς απόδειξης.  Ειδικότερα:

 

-      Η απαίτηση για «Έξοδα επιδιόρθωσης/καταστροφής Σκάφους €70.000».

 

Αρχίζοντας από το πρώτο σκέλος, η αξίωση αποζημιώσεων αφορά στα «Έξοδα Επιδιόρθωσης/καταστροφής Σκάφους». Όμως τέτοια αξίωση για παράβαση σύμβασης, με τον τρόπο που έγινε, ως αξίωση για αποζημιώσεις για ειδικές ζημίες, αντίκειται προς το άρθρο 73(1) και την παγιωμένη, ως άνω, νομολογία.  Δεν αξιώνεται η αποκατάσταση της ενάγουσας στην ίδια θέση που θα βρισκόταν εάν δεν αθετείτο η συμφωνία.  Ό,τι αξιώνεται είναι «η αποκατάσταση εκείνης της απώλειας ή της ζημίας που στην πραγματικότητα υπέστη το αθώο μέρος».  Τούτο εφόσον απαιτούνται «έξοδα επιδιόρθωσης/καταστροφής σκάφους» και «αγοραία αξία ανταλλακτικών και/ή μηχανών κατά την ημερομηνία παράδοσης τους στην εναγόμενη». 

 

«Η αποκατάσταση του αθώου μέρους έχει ως λόγο την τοποθέτηση του στη θέση την οποία θα ελάμβανε εάν η συμφωνία εφαρμοζόταν και όχι τη ζημία την οποία υπέστη προς αντιμετώπιση των συνεπειών της διάρρηξης της συμφωνίας.» (ΑΛΠΑΝ (ανωτέρω)).  Η εφαρμογή της αρχής αυτής εν προκειμένω έχει την έννοια ότι αν η εναγόμενη δεν αθετούσε τη συμφωνία, στο τέλος η ενάγουσα θα είχε ένα επισκευασμένο σκάφος όπως ήταν η συμφωνία τους.  Αντ'  αυτού κατά τον χρόνο της διάρρηξης της συμφωνίας είχε ένα μη επισκευασμένο σκάφος στο οποίο δεν είχαν τοποθετηθεί οι μηχανές.  Η αποκατάσταση σε χρήμα θα μπορούσε να επιτευχθεί με την καταβολή ως αποζημίωσης της διαφοράς της αξίας των δύο. 

Την ίδια λανθασμένη λογική ακολούθησε και η μαρτυρία που προσφέρθηκε μέσω του ΜΕ2.  Αυτή δεν αφορούσε στην εκτιμώμενη αξία που θα μπορούσε να έχει το σκάφος εάν επιδιορθωνόταν κατά τα συμφωνηθέντα, αλλά είχε ως βάση τις δαπάνες που θα ήταν αναγκαίες για τις επιδιορθώσεις των φθορών και την αναπλήρωση των μηχανών του σκάφους. Πέραν της λανθασμένης βάσης της εκτίμησης, λανθασμένος ήταν και ο χρόνος.  Το κριτήριο από πλευράς χρόνου θα έπρεπε να ήταν ο χρόνος της παράβασης και όχι ο Ιούλιος του 2019. 

 

-      Η απαίτηση για απώλεια χρήσης και/ή απόλαυσης του σκάφους για τα έτη 2016 - 2020 €40.781.

 

Πρόβλημα εντοπίζεται και με τις απαιτήσεις για απώλεια χρήσης και μίσθωσης.  Η μαρτυρία που δόθηκε δεν ήταν απλώς ασαφής και αόριστη, όπως κρίθηκε στην προαναφερθείσα υπόθεση ΑΛΠΑΝ.  Στην πραγματικότητα δεν δόθηκε σχεδόν καμιά ουσιαστική μαρτυρία.  Η μόνη αναφορά είναι οι υπολογισμοί του ΜΕ2 με βάση κάποιες «παραδοχές, οι οποίες αποτελούν τη συνήθη πρακτική».  Στις «παραδοχές» αυτές περιλαμβάνεται ότι το σκάφος είναι νηολογημένο «ως παράκτιο εμπορικό σκάφος και ναυλώνεται είτε για μισή μέρα είτε σε ολόκληρη βάση» και «το σκάφος πωλείται στο τέλος της περιόδου».  Στην υπόθεση ΑΛΠΑΝ η μόνη μαρτυρία που δόθηκε αναφορικά με την απώλεια κέρδους εξικνείτο στις εκτιμήσεις του διευθύνοντος συμβούλου των εφεσειόντων για το ύψος των συναλλαγών που θα επραγματοποιούντο στο ενοικιασθέν υποστατικό που κατά παράβαση της συμφωνίας δεν παραδόθηκε στους εφεσείοντες και το κέρδος που θα προέκυπτε από αυτές.  Σημειώνεται στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι:

 

«Δεν έγινε οποιαδήποτε συγκεκριμένη μελέτη, ούτε εξειδικεύθηκε με λογιστικό ή άλλο έγκυρο τρόπο το κέρδος το οποίο κατά κανόνα επραγματοποιείτο από τις εμπορικές συναλλαγές των εφεσειόντων.  Ασαφής ήταν επίσης η μαρτυρία του όπως ορθά διαπίστωσε το πρωτόδικο δικαστήριο, για το ύψος των συναλλαγών στο υποστατικό.  Ελλείπει στην προκείμενη περίπτωση σαφής απόδειξη απώλειας εμπορικού κέρδους.»

 

Στη δική μας περίπτωση ελλείπει ακόμα και η πρόθεση εμπορικού κέρδους.  Όπως και η πρόθεση για ιδίαν χρήση του σκάφους.  Υπενθυμίζεται η δήλωση του ΜΕ1 ότι σκοπός του ήταν να βρει αγοραστή. 

 

Συνεπώς η μαρτυρία του ΜΕ2 δόθηκε σε λάθος βάση σε ό,τι αφορά το κριτήριο της αποζημίωσης για παράβαση σύμβασης, αλλά και χωρίς έρεισμα στις πραγματικές περιστάσεις σε ό,τι αφορά στις υποτιθέμενες μελλοντικές απώλειες οι οποίες άλλωστε υπολογίστηκαν με αναφορά σε λανθασμένα χρονικά πλαίσια.  Ως εκ τούτου ούτε η απαίτηση για έξοδα εκτίμησης και αναφοράς εμπειρογνώμονα δεν μπορεί να γίνει δεκτή.

 

-      Η απαίτηση για ασφαλιστική κάλυψη του σκάφους για τα έτη 2017 -2019 €1.875.

 

Η απαίτηση για ασφαλιστική κάλυψη του σκάφους παρέμεινε ως λεκτική αναφορά χωρίς καμιά εξήγηση.  Ειδικά παραμένει το ερώτημα κατά πόσο εάν ετηρείτο η συμφωνία δεν θα απαιτείτο και πάλι η ασφαλιστική κάλυψη του σκάφους. 

 

-      Η απαίτηση για ενοικίαση χώρου.

 

Ως προς την απαίτηση για την ενοικίαση χώρου στάθμευσης: η απαίτηση είναι για €4.284.  Η ΜΕ4 κα Τατιάνα Αυγουστή παρουσίασε τιμολόγια για €10.729,75.  Δεν μπορεί να δοθεί ποσό μεγαλύτερο της απαίτησης.  Το ενοίκιο μέχρι και τον Αύγουστο του 2018 ήταν €200 το μήνα. Αυξήθηκε σε €400 από το Σεπτέμβριο και μετά.  Τα τιμολόγια που παρουσίασε η ΜΕ4 ήταν από τον Ιούλιο του 2017. Ο κρίσιμος όμως χρόνος εν προκειμένω είναι ο Φεβρουάριος 2018, όταν η ενάγουσα αποδέχθηκε την αποκήρυξη της σύμβασης. O ενάγων δεν έχει υποχρέωση να λάβει μέτρα προς μείωση της ζημιάς του (duty to mitigate) μέχρι τον χρόνο που θα ασκήσει την επιλογή να αποδεχθεί την αποκήρυξη της συμφωνίας (White and Carter (Councils) Ltd v. McGregor [1961] 3 All ER 1178).  Επεκτείνονται δε μέχρι τον Ιούλιο του 2019.  Έχω παραπάνω αναφερθεί στην αδράνεια του ΜΕ1 και την χωρίς έρεισμα θέση του ότι πολύ μετά τον τερματισμό της συμφωνίας ανέμενε, υποτίθεται, από την εναγόμενη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.  Η εναγόμενη όμως δεν έχει θέσει στο δικόγραφο της, όπως είχε το βάρος να θέσει και να αποδείξει, θέμα «καθήκοντος» της ενάγουσας για μείωση της ζημιάς της (Roper v. Johnson [1873] LR 8 CT 167, 181, Mathieu v. Hinds [2022] All ER (D) 66 (Apr)).  Ανεξάρτητα από την πώληση του σκάφους τον Ιανουάριο του 2020, η μαρτυρία που προσέφερε η ενάγουσα για μίσθωση χώρου καλύπτει, ως εκ των άνω, την περίοδο από Φεβρουάριο 2018 μέχρι Ιούλιο 2019 (Φεβρουάριος 2018 μέχρι Αύγουστος 2018 Χ €200, σύνολο €1.400 πλέον ΦΠΑ και Σεπτέμβριος 2018 μέχρι Ιούνιο 2019 Χ €400, σύνολο €4.000 πλέον ΦΠΑ). H εκτεταμένη παραμονή του σκάφους στους χώρους του Αυγουστή, μετά την αποδοχή του τερματισμού της συμφωνίας, ήταν το αποτέλεσμα της παράβασης της συμφωνίας, χωρίς να έχει τεθεί από την άλλη πλευρά, ως όφειλε, θέμα περιορισμού της, ως εκ της αδράνειας του ΜΕ1.  Η ενάγουσα έχει αποδείξει τη ζημία μέχρι του ποσού που απαιτεί, ήτοι €4.284 χωρίς να τίθεται θέμα περιορισμού του. 

 

-      Η απαίτηση για αξία ανταλλακτικών και/ή μηχανών κατά την ημερομηνία παράδοσης τους στην εναγόμενη €50.000.

 

Μαρτυρία για την αξία των μηχανών κατά την ημερομηνία παράδοσης τους στην εναγόμενη, πριν την κατ'  ισχυρισμό επιδιόρθωση τους δεν υπάρχει.  Το ποσό που κατέβαλε η ενάγουσα για αγορά ανταλλακτικών προς επιδιόρθωση τους αξιώνεται ξεχωριστά με βάση τις αρχές του αδικαιολόγητου πλουτισμού και όχι ως παράβαση σύμβασης.  Επαναλαμβάνεται ότι δεν θα μπορούσε η σχετική δαπάνη να αξιώνεται ως αποζημίωση για παράβαση σύμβασης.  Εν πάση περιπτώσει δεν θα μπορούσε να αξιώνεται δύο φορές, επί διαφορετικής βάσης κάθε φορά.

 

Συνεπώς από όλες τις ζημίες που στην απαίτηση συμποσούνται στο ποσό των €168.273 η ενάγουσα έχει αποδείξει και δικαιούται το ποσό των €4.284. 

 

 

-      Η απαίτηση για το ποσό των €43.242.

 

Η απαίτηση αυτή αφορά το ποσό των €31.240 που η ενάγουσα κατέβαλε για την αγορά των εξαρτημάτων προς επιδιόρθωση των μηχανών πλέον των €12.000 που κατέβαλε ως προκαταβολή.  Είναι η θέση της ότι τα ποσά αυτά πληρώθηκαν χωρίς χαριστική πρόθεση και η εναγόμενη έχει αποκομίσει όφελος.  Η ενάγουσα απαιτεί τα ποσά αυτά ως αδικαιολόγητο πλουτισμό (unjust enrichment) και/ή ως «χρήματα που έχουν εισπραχθεί» (money had and received) για αντάλλαγμα το οποίο έχει πλήρως αποτύχει (for a consideration which has wholly failed).  Σημειώνεται ότι η ενάγουσα επέλεξε τελικά σε σχέση με τις μηχανές να αξιώσει το ποσό που, ως άνω, κατέβαλε επί αυτής της βάσης και να μην ζητήσει θεραπεία με βάση το αστικό αδίκημα της ιδιοποίησης (conversion) (άρθρο 39 του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148), όπως προδιέγραφαν οι επιστολές των δικηγόρων της, τεκ. 19 και 20, όπου ρητά τέθηκε ως αδιαμφισβήτητο το ζήτημα της ιδιοκτησίας των μηχανών.  Αυτό όμως δεν αποτελεί κώλυμα, ούτε άλλωστε τέθηκε τέτοιο ζήτημα από την άλλη πλευρά.      

 

Κατά κανόνα η αξίωση για αδικαιολόγητο πλουτισμό προϋποθέτει πλήρη αποτυχία του ανταλλάγματος.  Σε περιπτώσεις όμως που η πληρωμή που έγινε από τον ενάγοντα συνδέεται με διαιρετή (divisible) υποχρέωση του εναγόμενου η οποία δεν εκτελέστηκε καθόλου, τότε ο ενάγων μπορεί να αξιώσει το μέρος εκείνο του ανταλλάγματος που αντιστοιχεί στην εν λόγω υποχρέωση, στη βάση της αποτυχίας της συγκεκριμένης πληρωμής (Fibrosa Spolka Akcyjna (ανωτέρω)).

 

Το κατά πόσον μια σύμβαση είναι εις ολόκληρο (entire) ή διαιρετή, δηλαδή δύναται να διαιρεθεί σε μέρη ή ακόμα και σε επιμέρους αυτοτελείς υποχρεώσεις με αντίστοιχο επιμερισμό του ανταλλάγματος για κάθε τέτοια υποχρέωση, εξαρτάται από την ερμηνεία της συγκεκριμένης σύμβασης. Εν προκειμένω δεν συμφωνήθηκε η εξόφληση με την καταβολή ενός συνολικού ποσού στο τέλος αλλά οι πληρωμές συμφωνήθηκαν να γίνονται τμηματικά με βάση την πορεία των εργασιών.  Έτι περαιτέρω, οι εργασίες διακρίθηκαν μία προς μία και καθορίστηκε για εκάστη το αντάλλαγμα.   Συνεπώς η σύμβαση ήταν διαιρετή όπως είναι το σύνηθες σε συμβάσεις έργου και σε συμβάσεις παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών.  Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά του ΜΥ5 στη μαρτυρία του για τον σταδιακό τρόπο που συμφωνήθηκε να γίνονταν οι πληρωμές: «Ήταν νόμος του παζαριού.  Κάτι γραπτό, κάτι συγκεκριμένο δεν υπήρχε.  Πηγαίναμε με τους νόμους του παζαριού.  Μας έδωσαν μια προκαταβολή και στην πορεία.  Ήταν όρος του παζαριού.  Θα πηγαίναμε με τούτο το μοτίβο.»

 

Ειδικά από την όλη σύμβαση μπορεί να διακριθεί η συμφωνία για την επιδιόρθωση των μηχανών, η οποία είχε ως ακολούθως:

 

4. Main Engines Detroit

4.1	Thorough overhaul of both engines incl. inspection of turbo chargers absolute safe operating condition	€10.900	No parts included €1.800 removal €2.600 fitting €6.000 overhaul €500 sea trial
4.2	Check and clear complete engine cooling water system	€0	Incl. in €2.600 for engine fitting
4.3	Cranage and shipping to Greece	To be offered	Estimate €2.500

 

Το μέρος της συμφωνίας που αφορούσε στην επιδιόρθωση των μηχανών, αποτελώντας και το ουσιαστικό μέρος της συμφωνίας, διακρίνεται με ευχέρεια από τα υπόλοιπα.  Είναι μάλιστα σε σχέση με αυτό το μέρος της συμφωνίας που ακολούθησε αυτοτελής και περαιτέρω διαπραγμάτευση και οι διάδικοι κατέληξαν σε συμφωνία για την αξία της αγοράς των εξαρτημάτων, ως υποχρέωση της εναγόμενης έναντι χρηματικού ποσού το οποίο κατέβαλε η ενάγουσα.  Υπ'  αυτή την έννοια το ποσό των €31.240 αποτελούσε μέρος του ανταλλάγματος που είχε συμφωνηθεί για την επιδιόρθωση των μηχανών.  

 

Οι μηχανές, σύμφωνα με βεβαίωση της G.R.E.A.T. Hellas, την οποία ο ΜΥ5 παρουσίασε αυτοβούλως κατά την αντεξέταση του, με τη δικηγόρο της ενάγουσας να δηλώνει ότι «δεν έχει ένσταση», είχαν επιδιορθωθεί (τεκ. 38).  Η δικηγόρος της ενάγουσας όμως παρά τη αποδοχή της κατάθεσης του τεκ. 38 και μάλιστα παραδόξως στο στάδιο της αντεξέτασης του ΜΥ5, αμφισβήτησε σαφώς ότι η εναγόμενη εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της σε σχέση με τις μηχανές. Τόσο διότι δεν αποδείχθηκε η δέουσα επισκευή τους, όσο και διότι δεν τοποθετήθηκαν στο σκάφος.  Σε ό,τι αφορά το ζήτημα αυτό είναι ο ίδιος ο ΜΥ5 ο οποίος σε email του προς τον ΜΕ1 ημερ. 27.7.2017 (τεκ.37) ανέφερε: «Please note that all works and repairs to the engines will be carried out in accordance to manufacturer recommendations.  On completion of repairs we will generate separate reports for the repairs of the engines which will include all finding and measurements report as well objective evidence of original spares used for these engines.»  Αντεξεταζόμενος, με αναφορά στο τεκ. 37, είπε:  

«Α.    Nα εξηγήσω στο Δικαστήριο ότι όταν γίνεται επισκευή σε σκάφος, σε πλοία, σε μηχανές πλοίων με την αποπεράτωση των εργασιών, το ξεκίνημα και τον επιτυχή τερματισμό των sea trials γίνεται report το οποίο παραδίδεται πάνω στο σκάφος ή πάνω στο πλοίο από τον συγκεκριμένο service engineer που κάμνει τη δουλειά ότι οι εργασίες έγιναν.

Δικαστήριο: Ποιοι ήταν οι service engineers;

Α.      Εμείς, αυτοί που έκαμαν τη δουλειά. Η εταιρεία που έκαμνε τη δουλειά δίδει ένα τελικό report. Αυτό γράφει ποια πράγματα έχουν γίνει, ποια findings βρέθηκαν μέχρι την αποπεράτωση τους και τα να δοθεί το repair report πρέπει να τελειώσουν τα sea trials.  Αν δεν τελειώσουν τα sea trials δεν μπορείς να δώσεις ένα ολοκληρωμένο report ότι όλα είναι εντάξει.  Και να εξηγήσω.  Όταν βγει μηχανή είναι επισκευή.  Δεν σημαίνει ότι τέλειωσε, ξεκινά και είναι όλα εντάξει πάνω στα σκάφη που δεν είναι όπως τα αυτοκίνητα.  Υπάρχουν συστήματα τα οποία πρέπει να δουλεύουν σωστά για να υποστηρίξουν τη μηχανή.  Π.χ. το cooling spot της μηχανής το συγκεκριμένο μηχάνημα είναι από το 2017, το οποίο εξηγούσα στον κ. Becker ότι με την αποπεράτωση των εργασιών θα δοθεί και το συγκεκριμένο report το οποίο θα ήταν τμηματικά αναφερόμενο στο κάθε σημαντικό κομμάτι της μηχανής.»

 

Υπό το φως των θέσεων του ίδιου του ΜΥ5 είναι φανερό ότι τα όσα αναφέρονται στο τεκ. 38, ακόμα και αν ληφθούν ως δεδομένα και αξιολογηθούν στο μέγιστο, δεν μπορούν να στοιχειοθετήσουν δέουσα εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων της εναγόμενης σε σχέση με τις μηχανές.  Αυτές μεταφέρθηκαν στην Κύπρο το 2018, σε χρόνο μετά τον τερματισμό της σύμβασης, σε χρόνο δηλαδή που η υποχρέωση της εναγόμενης για δέουσα επισκευή και εγκατάσταση των μηχανών είχε ήδη τερματιστεί από την ίδια.  Όπως προαναφέραμε, με παραπομπή στην A.N. Stasis Estates Co Ltd, η ακύρωση της συμφωνίας την αποστερεί ισχύος από την ημέρα του τερματισμού της.  Εν πάση περιπτώσει οι μηχανές δεν τοποθετήθηκαν ποτέ στο σκάφος, ούτε και δοκιμάστηκαν.

 

Ήταν η θέση της εναγόμενης ότι θα έπρεπε η ενάγουσα να παραλάβει τις μηχανές και όχι η ίδια να τις παραδώσει. Συνεπώς δεν διέπραξε ως προς τις μηχανές  παράβαση σύμβασης.  Επαναλαμβάνω όμως ότι εν πάση περιπτώσει οι μηχανές μεταφέρθηκαν στην Κύπρο μετά τον τερματισμό της συμφωνίας.

 

Άλλωστε, η υποχρέωση που ανέλαβε η εναγόμενη για επιδιόρθωση, εγκατάσταση και δοκιμή των μηχανών με βάση την αρχή της ακριβούς εκπλήρωσης των συμβατικών υποχρεώσεων, θα έπρεπε να είχε εκπληρωθεί όπως συμφωνήθηκε (exact performance).  Τέτοια υποχρέωση περιορίζεται από τον κανόνα de minimis (de minimis rule), όταν δηλαδή η απόκλιση από τα συμφωνηθέντα είναι αμελητέα σε βαθμό που πρέπει να αγνοηθεί (Margaronis Navigation Agency Ltd v. Henry W. Peabody & Co of London Ltd [1964] 3 All ER 333).  Εν προκειμένω δεν επρόκειτο για μια απλή απόκλιση.  Ασφαλώς δεν υπήρξε δέουσα εκπλήρωση.

 

Το επόμενο ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον η παράβαση αυτή συνιστούσε μερική ή πλήρη αποτυχία του ανταλλάγματος, ώστε να δικαιολογείται η αξίωση για επιστροφή του καταβληθέντος ποσού.  Η απάντηση εξαρτάται και πάλι από την ερμηνεία της σύμβασης (Stocznia Gdanska SA v. Latvian Shipping Co and others [1998] 1 Αll ER 883, 896).  Με δεδομένο το σχετικό γραπτό κείμενο της συμφωνίας που έχει παρατεθεί ανωτέρω, η πρόθεση των μερών εύλογα προκύπτει.  Έχει μάλιστα επεξηγηθεί συγκεκριμένα από τον ίδιο τον ΜΥ5.  Η παραλαβή των μηχανών από την Ελλάδα - μετά τον τερματισμό - και η τοποθέτηση τους έξω από το εργαστήριο της εναγόμενης δεν αποτελεί καθ'  οιονδήποτε τρόπο εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αυτή είχε αναλάβει.  Καταλήγω ως εκ των άνω ότι υπήρξε πλήρης αποτυχία ανταλλάγματος, με το αντάλλαγμα να θεωρείται αμέσως διακριτό το ποσό των €31.240 που καταβλήθηκαν στα πλαίσια του συνολικότερου συμφωνηθέντος ανταλλάγματος για την επισκευή των μηχανών. 

 

Αναφορικά με το ποσό των €12.000: Σχετική είναι η εργασία που διακρίνεται αυτοτελώς στη συμφωνία ως «new upholstery and cushions» (item 6.8.1 (bed in owner cabin) και 6.8.2 (saloon lounge)) για την οποία συμφωνήθηκε ως αντάλλαγμα το ποσό των €1.830 (βλ. μαρτυρία ΜΥ1).  Σχετική επίσης είναι η εργασία για τις κατασκευές από fiber glass για τις οποίες συμφωνήθηκε ως αντάλλαγμα το ποσό των €2.600 (item 1.11 (πάγκος - καθίσματα)) και €2.400 (item 1.12 (πλατφόρμα)) αντιστοίχως, σύνολο €5.000 (βλ. μαρτυρία ΜΥ3).  Έγιναν επίσης εργασίες σε σχέση με την αφαίρεση των μηχανών και τη μεταφορά τους στην Ελλάδα, όπως και η κατ'  ισχυρισμόν επισκευή τους στην Ελλάδα.  Όμως για ό,τι έχει σχέση με τις μηχανές έχω ήδη ανωτέρω αποφασίσει ότι δεν συνιστά τελικά ούτε μερική εκπλήρωση. 

 

Επανέρχομαι συνεπώς στις άλλες δύο εργασίες.  Εάν θεωρηθεί ότι εκπληρώθηκαν δεόντως τούτο θα αποτελούσε υπεράσπιση στην αξίωση για αδικαιολόγητο πλουτισμό, υπό την έννοια ότι δεν θα επρόκειτο πλέον για πλήρη αποτυχία του ανταλλάγματος;

 

Κατά κανόνα, με βάση το κοινοδίκαιο, το δικαστήριο εξετάζοντας μια απαίτηση στη βάση πλήρους αποτυχίας του ανταλλάγματος δεν προβαίνει σε καταμερισμό των πληρωμών από τα μέρη. Όμως η σύγχρονη νομολογία καταδεικνύει μια πιο φιλελεύθερη προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία θα μπορούσε να επιτραπεί η ανάκτηση καταβληθέντων χρημάτων, έστω και αν έγινε μερική εκτέλεση, τουλάχιστον στις περιπτώσεις που είναι δυνατός ο καταμερισμός.  «The modern law allows recovery wherever apportionment can be carried out.» (Emden's Construction Law, by Crown Office Chamber/Chapter 6, Payments/Failure of Consideration [6.150] με παραπομπή στην απόφαση Goss v. Chilcott [1997] 2 All ER 110, PC), όπου στη σελίδα 117 αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:

 

«But even if part of the capital sum has been repaid, the law would not hesitate to hold that the balance of the loan outstanding would be recoverable on the ground of failure of consideration; for at least in those cases in which apportionment can be carried out without difficulty, the law will allow partial recovery on this ground (see David Securities Pty Ltd v. Commonwealth Bank of Australia (1992) 175 CLR 353 at 383).»

 

Τηρουμένων των όσων λέχθηκαν αναφορικά με την αφαίρεση των μηχανών και των όσων αναφέρονται στο τεκ. 38, οι μόνες εργασίες που αποδείχθηκαν ήταν το ταπετσάρισμα των καναπέδων, όχι όμως η τοποθέτηση τους στο σκάφος, όπως ημιτελής παρέμεινε και η τοποθέτηση των κατασκευών fiber-glass.  Αντιλαμβανόμενος το πρόβλημα ο ΜΥ5 ανέφερε στη μαρτυρία του ότι «Οι καναπέδες ή εκείνο το structure που έγινε πίσω έγινε σε εργοστάσιο που κάνουν fiber glass και έπρεπε να μεταφερθεί και να εγκατασταθεί.  Ο κ. Becker χρεώθηκε μόνο την κατασκευή τους.»  Ρωτήθηκε τότε εάν υπάρχει τιμολόγιο που να δείχνει ότι όντως χρεώθηκε μόνο για την κατασκευή τους.  Ήταν φανερή η προσπάθεια υπεκφυγής του όταν του ζητήθηκε να παραπέμψει σε τιμολόγιο σύμφωνα με το οποίο η ενάγουσα χρεώθηκε μόνο για την κατασκευή. Όταν δε, αντικρούστηκε με το τιμολόγιο 3047, όπου φαίνεται πλήρης χρέωση, ήτοι €5.000 για τα items 1.11 - 1.12 και €1.830 για το item 6.8, απάντησε:  «Εγώ δεν είπα αυτό.» 

 

Η ανάγκη να διαφοροποιήσει την κατασκευή των καθισμάτων και της πλατφόρμας από τον υπεργολάβο και τη συμπλήρωση της εργασίας αυτής από την εναγόμενη προκύπτει ευλόγως από το γεγονός πως ο εργολάβος (ΜΥ3) χρέωσε για τη δική του εργασία περίπου €2.800, ενώ το συμφωνηθέν αντάλλαγμα για την ενάγουσα ήταν €5.000. 

 

Ανεξάρτητα από το τι είπε ή δεν είπε ο ΜΥ5, η ενάγουσα δεν συμφώνησε να καταλήξει με μία από τις δύο κατασκευές fiber-glass στο σκάφος και με μαξιλάρια σε κάποιο container, σε ένα σκάφος - και τούτο είναι το πιο βασικό - χωρίς μηχανές.  Συμφώνησε στην επισκευή του σκάφους όπως περιγράφεται στη συμφωνία, έδωσε προκαταβολή για τον σκοπό αυτό και δεν έλαβε οποιοδήποτε αντάλλαγμα.   Τα όσα εκτέλεσε η εναγόμενη πόρρω απέχουν από του να θεωρηθούν ως εκπλήρωση της σύμβασης.  Η ενάγουσα κατέβαλε €12.000 χωρίς να λάβει το αντάλλαγμα. 

 

Εν πάση περιπτώσει, εάν θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπήρξε μερική εκπλήρωση, αυτή με ευχέρεια μπορεί να διακριθεί.  Πρόκειται για το ποσό των €1.830 του ταπετσάρη (ΜΥ3) και το ποσό των €2.800 του ΜΥ2 για την κατασκευή του πάγκου και της πλατφόρμας.  Αυτά τα ποσά θα μπορούσαν να διακριθούν και να αφαιρεθούν ώστε το υπόλοιπο να παραμένει ως ποσό για το οποίο υπήρξε αποτυχία του ανταλλάγματος.  Με δεδομένο πάντα, επαναλαμβάνω χάριν τονισμού, ότι όσα έγιναν σε σχέση με τις μηχανές έχει ήδη κριθεί πως δεν συνιστούσαν εκπλήρωση.  Συνεπώς εάν έχω λάθος στην προσέγγιση για την επιστροφή των €12.000, εν πάση περιπτώσει η ενάγουσα θα εδικαιούτο στην επιστροφή των €7.370 (€12.000 μείον €2.800 και €1.830).

 

Ως εκ των άνω θα εκδοθεί απόφαση υπέρ της ενάγουσας για το ποσό των €31.240, για το ποσό των €12.000 και για το ποσό των €4.284. 

 

          Η απαίτηση για €168.000 πλέον €43.242 ήταν φανερά διογκωμένη.  Με την δέουσα προετοιμασία και εύλογη επιμέλεια  θα έπρεπε να περιοριστεί η απαίτηση στα σωστά της πλαίσια και να καταχωριστεί στο Επαρχιακό Δικαστήριο (Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου, βλ. παράγρ. 2 στο Παράρτημα 2 του άρθρου 22Β του περί Δικαστηρίων Νόμου, Ν. 14/1960, όπως ίσχυε τότε).  Με το αναπόδεικτο υπέρογκο παρακλητικό απασχόλησε το Ανώτατο Δικαστήριο.

 

Η ανταπαίτηση.

 

          Με την ανταπαίτηση η εναγόμενη ανταπαιτεί €15.732.  Φαίνεται όμως ότι στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται δύο φορές η αξίωση για το κόστος μεταφοράς των μηχανών στην Κύπρο.  Ό,τι ανταπαιτεί η εναγόμενη είναι οι κατ'  ισχυρισμόν εκτελεσθείσες εργασίες με βάση τα τιμολόγια 3047 και 3048 (€25.596,90) μείον η προκαταβολή €12.000 (€13.596,90) και το κόστος μεταφοράς των μηχανών στην Κύπρο (€1.068).  Το άθροισμα που προκύπτει είναι €14.664,90.  Το ποσό της ανταπαίτησης υπερβαίνει το ποσό αυτό κατά €1.067,20. 

 

Εν πάση περιπτώσει η μαρτυρία για την εκτέλεση των εργασιών δεν κρίθηκε, ως άνω, αξιόπιστη.  Σε ό,τι δε αφορά στις εργασίες σε σχέση με τις μηχανές, το ταπετσάρισμα και τις κατασκευές από fiber-glass, θα ήταν αντιφατική η απόδοση αποζημίωσης στην εναγόμενη, εν όψει του προηγηθέντος ευρήματος ότι επρόκειτο για ολική αποτυχία του ανταλλάγματος εκ μέρους της.  Εάν το εύρημα αυτό είναι εσφαλμένο, υπό την έννοια που προσπάθησα να εξηγήσω ανωτέρω, η ενάγουσα θα εδικαιούτο στην επιστροφή του ποσού των €7.370.

 

Κατάληξη.

 

Ως εκ των άνω η ενάγουσα δικαιούται απόφαση για το ποσό των €31.240, για το ποσό των €12.000 και για το ποσό των €4.284.   Ζητείται νόμιμος τόκος αδιακρίτως γι΄ αυτό και θα δοθεί απόφαση για το άθροισμα των ποσών αυτών, ήτοι για €47.524 με νόμιμο τόκο.  Έξοδα θα δοθούν στην κλίμακα του ποσού όπου εμπίπτει η απόφαση.  Η διαδικασία όμως επεκτάθηκε, για τους λόγους που προσπάθησα ανωτέρω να εξηγήσω, άστοχα και συνεπώς αχρείαστα.  Γι'  αυτό θεωρώ ορθό και δίκαιο τα έξοδα να περιοριστούν.  Η ανταπαίτηση έχει εκδικαστεί με την απαίτηση.  Δεν θα δοθούν έξοδα για την ανταπαίτηση.

 

Εκδίδεται απόφαση υπέρ της ενάγουσας για το ποσό των €47.524 με νόμιμο τόκο και το ένα δεύτερο των εξόδων, όπως θα υπολογιστούν από τον πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το δικαστήριο.  Η ανταπαίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.

 

 

                                                                   Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.

 

 

 

/φκ