|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2023:D314
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 173/2022)
14 Ιουλίου, 2023
[Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4, ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ, ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΩΣ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ CHR. KARAYIANNAS & SON DEVELOPERS LTD, ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ CERTIORARI
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 20/10/2021, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 260/2021, ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΝΑΣ ΚΛΑΪΔΗ ΩΣ ΑΙΤΗΤΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ CHR. KARAYIANNAS & SON DEVELOPERS LTD (HE172641), ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟ, ΩΣ ΚΑΘ' ΗΣ Η ΑΙΤΗΣΗ, ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΩΛΗΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ) ΝΟΜΟΥ 81(Ι)/2011
---------------
Λ. Παπαχαραλάμπους για Κούσιος, Κορφιώτης, Παπαχαραλάμπους, ΔΕΠΕ, για τον αιτητή.
Δ. Χρυσάνθου για TTC Temple Court Chambers, για την καθ΄ ης η αίτηση 1.
A Π Ο Φ Α Σ Η
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Ο αιτητής διορίστηκε ως παραλήπτης και διαχειριστής επί όλης της περιουσίας της εταιρείας Chr. Karayiannas & Son Developers Ltd (εν τοις εφεξής Κarayiannas), δυνάμει των προνοιών ομολόγου κυμαινόμενης επιβάρυνσης, προς όφελος της Gordian Holdings Ltd. Ο διορισμός του έγινε στις 26.8.2021.
Την αμέσως επόμενη μέρα, στις 27.8.2021, καταχωρίστηκε αίτηση (Γεν. Αίτηση Αρ. 260/21 Ε.Δ. Λευκωσίας) από την κα Ανδριάνα Κλαϊδη, δικηγόρο, εκπροσωπούμενη από το δικηγορικό γραφείο TTC Temple Court Chambers, με την οποία επιτεύχθηκε η εκπρόθεσμη κατάθεση ενός αγοραπωλητηρίου εγγράφου ημερ. 8.5.2014, με βάση τις πρόνοιες του περί Πώλησης Ακινήτων (Ειδική Εκτέλεση) Νόμου του 2011, Ν. 81(I)//2011. Επρόκειτο για συμφωνία πώλησης ενός διαμερίσματος από την Karayiannas, η οποία είναι ο εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης, προς την κα Κλαϊδη (τεκμ. 11).
Η καταχώριση της Γεν. Αίτησης Αρ. 260/21 την αμέσως επόμενη ημέρα του διορισμού του παραλήπτη και διαχειριστή της Karayiannas χαρακτηρίζεται από πλευράς της καθ΄ ης η αίτηση ως «απλή σύμπτωση».
Η Γεν. Αίτηση είχε επιδοθεί στον κ. Μάριο Καραγιαννά ως ένα εκ των διευθυντών της Karayiannas και στο Κτηματολόγιο. Δεν επιδόθηκε στον αιτητή. Αυτός όμως ήταν το πραγματικό ενδιαφερόμενο πρόσωπο, εφόσον ο διορισμός του είχε ως αποτέλεσμα οι εξουσίες των διευθυντών της εταιρείας, όπως ήταν ο κ. Μ. Καραγιαννάς, να ενεργούν σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που κάλυπτε το ομόλογο επιβάρυνσης να σταματήσουν (Moss Steamship Co. v. Whinney [1912] A.C. 254, Χατζηρούσου υπό την ιδιότητα του ως Παραλήπτης της εταιρείας Y. Liasides Developers Ltd (2011) 1 ΑΑΔ 1703, Αναφορικά με την Αίτηση ΑΧΜ Holdings Ltd, Πολ. Αίτ. Αρ. 20/23, ημερ. 13.5.2023). Οι διευθυντές διατηρούν απλώς ένα κατάλοιπο εξουσίας, αλλά τούτο δεν έχει σχέση με το υπό συζήτηση θέμα.
Εκείνο που έχει σημασία ήταν πως η Γεν. Αίτηση θα έπρεπε να είχε επιδοθεί στο διαχειριστή και παραλήπτη.
Ο διορισμός του ήταν σε γνώση της κας Κλαϊδη, εφόσον την ίδια ημέρα που καταχωρίστηκε η αίτηση της, στις 27.8.2021, το δικηγορικό της γραφείο, απηύθυνε επιστολή προς τον κ. Ζακχαίο εκ μέρους των αξιωματούχων της Karayiannas, με την οποία αμφισβητήθηκε ο διορισμός του και του γνωστοποιήθηκε ότι αυτοί θα αποταθούν στο Δικαστήριο για την ακύρωση του παράνομου, όπως τον χαρακτηρίζουν, διορισμού του (τεκμ. 10).
Τα πρόσωπα στα οποία η Γεν. Αίτηση επιδόθηκε δεν παρουσιάστηκαν. Το δικαστήριο στις 20.10.2021 εξέδωσε το προσβαλλόμενο τώρα διάταγμα στην παρουσία μόνο του δικηγόρου που εκπροσωπούσε την κα Κλαϊδη.
Οι διευθυντές και ο γραμματέας της Karayiannas παραλείπουν μέχρι σήμερα να υποβάλουν προς τον αιτητή τη νενομισμένη έκθεση αναφορικά με την περιουσιακή κατάσταση της εταιρείας (statement of affairs of the company). Στα πλαίσια των καθηκόντων του όμως ο αιτητής διαπίστωσε ότι η Karayiannas είναι ο εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης του εν λόγω διαμερίσματος και περαιτέρω ότι τούτο κατοικείται. Όταν με επιστολή του ζήτησε στοιχεία από τον ένοικο (τεκμ.6), αντ' αυτού στις 31.8.2022 έλαβε επιστολή από το δικηγορικό γραφείο TTC Temple Court Chambers, στην οποία αναφερόταν ότι το διαμέρισμα το είχε αγοράσει από το 2014 η κα Κλαϊδη και ότι στις 20.10.2021 εκδόθηκε το επίμαχο τώρα διάταγμα. Παράλληλα προειδοποιήθηκε πως σε περίπτωση που προσπαθήσει να εισέλθει στο διαμέρισμα της πελάτιδος τους θα καταγγελθεί στην Αστυνομία.
Ήταν η πρώτη φορά που ο αιτητής έλαβε γνώση της ύπαρξης του διατάγματος ημερ. 20.10.2021. Οπότε καταχώρισε την παρούσα αίτηση με την οποία ζητά την έκδοση προνομιακού εντάλματος certiorari προς ακύρωση του στη βάση της παράβασης των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης, ως και λόγω δόλου και απάτης και δόλιας παραπλάνησης του δικαστηρίου.
Στους λόγους ένστασης της καθ΄ ης η αίτηση προβάλλεται πως ο διορισμός του αιτητή είναι παράνομος και συνεπώς η αίτηση καταχρηστική, εφόσον εκκρεμεί και αγωγή αναφορικά με το παράνομο του διορισμού. Γίνεται λόγος επίσης για εναλλακτικά ένδικα μέσα και ειδικότερα για τη δυνατότητα αμφισβήτησης της νομιμότητας του διατάγματος με καταχώριση αίτησης παραμερισμού του.
Σε ό,τι αφορά στα γεγονότα όπως ο αιτητής τα έθεσε και τα έχω καταγράψει στην αρχή της απόφασης, η καθ΄ ης η αίτηση δεν προέβαλε άρνηση ή οποιαδήποτε αμφισβήτηση στους λόγους ένστασης της. Είναι με την ένορκη δήλωση που συνοδεύει την ένσταση, η οποία καταχωρίστηκε από δικηγόρο του TTC Temple Court Chambers, κατ' εξουσιοδότηση της καθ΄ ης η αίτηση, που αναφέρεται ότι απορρίπτει κατηγορηματικά τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς του αιτητή. Εν πάση όμως περιπτώσει τα γεγονότα αυτά αποδεικνύονται από τα τεκμήρια τα οποία έχει επισυνάψει ο αιτητής στην υπό εξέταση τώρα αίτηση του.
Η παράλειψη επίδοσης στον παραλήπτη και διαχειριστή, ακόμα και αν επρόκειτο για εξ αντικειμένου παράλειψη, είχε ως αποτέλεσμα να στερηθεί της ευκαιρίας να ακουστεί ενόσω ήταν ενδιαφερόμενο πρόσωπο.
Όπως διακηρύχθηκε στη θεμελιακή υπόθεση Δημοκρατία ν. Πουλλή (2001) 3 ΑΑΔ 1060:
«Η παροχή ευκαιρίας σε κάθε πρόσωπο να ακουστεί σε υπόθεση που το αφορά αποτελεί αξίωμα της φυσικής δικαιοσύνης, οι ρίζες του οποίου ανάγονται στα πρώτα στάδια διαμόρφωσης των θεσμών της δίκης.»
Στη ίδια απόφαση υποδεικνύεται επίσης το θεμελιακό πως η μη επίδοση της διαδικασίας στους διαδίκους καθιστά άκυρη τη διαταγή ή απόφαση που εκδίδεται έτσι ώστε το πρόσωπο που επηρεάζεται από τέτοια διαταγή να μπορεί δικαιωματικά να ζητήσει τον παραμερισμό της ως οφειλόμενο χρέος προς τη δικαιοσύνη.
Aναμφίβολα η παράβαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης κατ' εξοχήν εμπίπτει στην ακυρωτική εμβέλεια των προνομιακών ενταλμάτων certiorari.
Το επόμενο ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον ο αιτητής θα μπορούσε να έχει στη διάθεση του άλλο ένδικο μέσο.
Ο χαρακτηρισμός των προνομιακών ενταλμάτων certiorari ως το κατάλοιπο ή ως η εφεδρεία των εξουσιών του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεν είναι μια απλή λεκτική αναφορά. Υποδηλώνει ότι η προσφυγή στο ύστατο αυτό οπλοστάσιο του δικαίου δεν είναι δικαιωματική. Ούτε, πολύ περισσότερο, διαδικασία ρουτίνας. Αποτελεί εξαιρετική διαδικασία και απολήγει σε θεραπεία που χορηγείται κατά προνόμιο. Τούτο σημαίνει ότι ο διάδικος δεν έχει δικαίωμα να ζητήσει την ενεργοποίηση της εάν έχει κάποια άλλη εναλλακτική θεραπεία, εξ ου και ο ύστατος εφεδρικός ρόλος του προνομιακού εντάλματος, εκτός εάν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι.
Η ανάγκη της διαφύλαξης της κατ' εξαίρεση και κατά προνόμιο απόδοσης της θεραπείας που απομένει στο κατάλοιπο και την εφεδρεία των εξουσιών του Ανωτάτου Δικαστηρίου συσχετίστηκε με αυτό τούτο το δημόσιο συμφέρον, εφόσον χαρακτηρίστηκε πολύ πρόσφατα από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου ως καίριας σημασίας για την ορθή και προς το δημόσιο συμφέρον δικαιοδοτική λειτουργία του (Αναφορικά με την Αίτηση των Boris Minths κ.α., Πολ. Έφ. Αρ. 25/23, ημερ. 13.7.2023).
Είναι υπό το πρίσμα αυτό που προχωρώ στον περαιτέρω προβληματισμό ως ακολούθως:
Στην υπόθεση Πουλλή έχει αναγνωριστεί ότι ενυπάρχει συμφυής εξουσία στο ίδιο το δικαστήριο που εξέδωσε την απόφασή ή το διάταγμα ως αποτέλεσμα παράβασης αρχών της φυσικής δικαιοσύνης, να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη, ακόμα και χωρίς θεσμοθετημένη διαδικασία, ως χρέος οφειλόμενο προς τη δικαιοσύνη (ex debito justitiae).
Εφόσον η ακυρωτική και διορθωτική δικαιοδοσία εμπίπτει στην σύμφυτη εξουσία του ιδίου του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση ή το διάταγμα, η περαιτέρω σημασία της τομής που επήλθε στη νομολογία μας με την υπόθεση Πουλλή είναι ότι δεν απαιτείται η επίκληση κάθε φορά της εφεδρείας των δικαιοδοσιών του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Διευκρινίζεται δε ότι όταν διαπιστώνεται θεμελιακή ακυρότητα της δίκης, το δικαστήριο δεν λειτουργεί προς αναθεώρηση προηγούμενης απόφασης του. Ενεργεί ως «δικαστήριο της δικαιοσύνης» (court of law) ασκώντας τις εξαιρετικές συμφυείς του εξουσίες με μόνο σκοπό την επαναφορά της δικαϊκής τάξης (Cyprus Popular Bank Public Co Ltd ν. Πιτσιλλίδη, Πολ. Έφ. Αρ. 245/18, ημερ. 17.7.2020).
Θα μπορούσε έτσι να λεχθεί πως ο παραμερισμός του διατάγματος ημερ. 20.10.2021 θα ήταν δυνατός από το ίδιο το δικαστήριο που το εξέδωσε, ακόμα και χωρίς προδιαγεγραμμένο τύπο αίτησης, ακόμα και αυτεπάγγελτα (Cyprus Popular Bank Public Co Ltd ν. Πιτσιλλίδη, ανωτέρω).
Η παρούσα όμως υπόθεση δεν αφορά απλώς μια εξ αντικειμένου παράλειψη να γνωστοποιηθεί η διαδικασία στο επηρεαζόμενο πρόσωπο. Οι περιστάσεις είναι ιδιάζουσες και εξαιρετικές. Η καταχώριση της Γεν. Αίτησης Αρ. 260/21 την αμέσως επόμενη ημέρα του διορισμού του αιτητή, η παράλειψη να του επιδοθεί η Γεν. Αίτηση, ενώ ο διορισμός του ήταν εις γνώση της αιτήτριας στην Αίτηση εκείνη ως και των δικηγόρων της και η διατήρηση του αιτητή στο σκοτάδι, μέχρις ότου ο ίδιος να ανακαλύψει το διαμέρισμα και τον ένοικο, συνιστούν συμπεριφορά και αποτελούν περιστάσεις υπό τις οποίες κρίνεται επιβεβλημένη η άμεση διορθωτική παρέμβαση, με την έκδοση ακυρωτικού εντάλματος ώστε το διάταγμα που εξασφαλίστηκε με τέτοιο τρόπο να εξαφανιστεί από το στερέωμα του δικαίου χωρίς άλλη καθυστέρηση. Εν όψει τούτου δεν θα εξετάσω το έτερο σκέλος της αίτησης και τις αυστηρές προϋποθέσεις που απαιτούνται από τη νομολογία για να στοιχειοθετηθεί ο δόλος ως λόγος έκδοσης certiorari.
Η αίτηση επιτυγχάνει. Εκδίδεται ένταλμα certiorari με το οποίο το διάταγμα ημερ. 21.10.2021 ακυρώνεται με €2.000 έξοδα πλέον ΦΠΑ υπέρ του αιτητή.
Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
/φκ