ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2023:A91
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. Ε6/2021
17 Μαρτίου 2023
[Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Ν.Γ. ΣΑΝΤΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
1. JUNPORT INTERNATIONAL LIMITED κ.α.
Εφεσειόντων/Εγκαλούντων-Καθ' ων η Αίτηση
και
1. FBME BANK LIMITED - ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ/ΑΛΛΟΔΑΠΗ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ΥΠΟ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ
ΑΥΤΗΣ ΚΡΙΣ ΙΑΚΩΒΙΔΗ
2. FBME BANK LIMITED ΥΠΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΈΝΗΣ ΩΣ
ΤΡΑΠΕΖΑΣ, ΣΤΗΝ ΤΑΝΖΑΝΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ (STATUTORY MANAGER) ΑΥΤΗΣ LAWRENCE MAFURU κ.α. (ΩΣ ΑΥΤΟΙ ΕΜΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ «ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ 2Α ΠΙΝΑΚΑ»
Εφεσίβλητων/Εγκαλούμενων-Αιτητών
--------------------
Αίτηση ημερομηνίας 12.3.2021
Φρ. Χατζηχάννας, για Χατζηχάννας & Σία Δ.Ε.Π.Ε., για Αιτητές-Εφεσείοντες
Π. Κούρτελος, για Κούρτελος & Συνεργάτες, για Εφεσίβλητη 1
Καμία εμφάνιση, για εφεσίβλητη 2
Θ. Ραφτοπούλου (κα) για Αλέκος Ευαγγέλου & Σία Δ.Ε.Π.Ε. για Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Γ.Ν. Γιασεμή.
-----------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ. Η FBME Bank Limited, αποτελεί εταιρεία περιορισμένης ευθύνης συσταθείσα στην Τανζανία, όπου ήταν αδειοδοτημένη να διεξάγει τραπεζικές εργασίες. Κατά το έτος 2003, η πιο πάνω εταιρεία ενεγράφη ως αλλοδαπή εταιρεία στην Κύπρο, δυνάμει του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113. Κατά το ίδιο έτος, της παραχωρήθηκε, επίσης, άδεια να διεξάγει τραπεζικές εργασίες, μέσω Υποκαταστήματος, (το Υποκατάστημα). Τούτο, αποτελούσε Αδειοδοτημένο Πιστωτικό Ίδρυμα, συμφώνως των σχετικών νόμων της Κυπριακής Δημοκρατίας, τελώντας υπό την εποπτεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Το Υποκατάστημα, βασικά, είχε την έδρα του στη Λευκωσία, οι δε δραστηριότητες του αντιπροσώπευαν το 90% του συνόλου των τραπεζικών εργασιών της FBME Bank Limited. Σ' αυτό τηρείτο και το 90% των καταθέσεων των πελατών της.
Περί τα μέσα του 2014, η FBMΕ Bank Limited χαρακτηρίστηκε από την Μονάδα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης, FinCEN, του Αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών, «ως χρηματοπιστωτικό ίδρυμα πρωτίστης ανησυχίας για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες». Ως εκ τούτου, το Υποκατάστημα άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα βιωσιμότητας. Τότε, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, ως η Αρχή Εξυγίανσης, διόρισε στις 21.7.2014 Ειδικό Διαχειριστή, ο οποίος ανέλαβε τη διαχείριση του. Στις 21.12.2015, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, ανακάλεσε και την άδεια λειτουργίας του Υποκαταστήματος, ενημερώνοντας σχετικά τον Ειδικό Διαχειριστή, καθώς, επίσης, το Θεσμικό Διαχειριστή, (Statutory Manager), της FBMΕ Bank Limited, ο οποίος είχε διοριστεί από την Κεντρική Τράπεζα της Τανζανίας, για να διαχειρίζεται τις εργασίες της, στη χώρα εκείνη.
Με δεδομένη την πιο πάνω κατάσταση πραγμάτων, την 1.11.2016, καταχωρίστηκε από ομάδα καταθετών της FBMΕ Bank Limited, στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, η εναρκτήρια αίτηση αρ. 454/2016. Με αυτή, οι αιτητές ζητούσαν την έκδοση αριθμού διακηρυκτικών αποφάσεων, για αναγνώριση ότι συγκεκριμένα ποσά τα οποία βρίσκονται κατατεθειμένα σε ανταποκρίτριες τράπεζες, κατέχονται από την FBMΕ Bank Limited προς όφελος τους, δυνάμει καταπιστεύματος, στη βάση των αρχών του δικαίου της επιείκειας. Καθ' ων η αίτηση σε αυτή, ήταν τα ακόλουθα μέρη: 1. FBME Bank Limited - Υποκατάστημα, διά του Ειδικού Διαχειριστή της και 2. FBME Bank Limited, εγγεγραμμένη ως τράπεζα στην Τανζανία, διά του Θεσμικού Διαχειριστή της (Statutory Manager). Στον τίτλο της εναρκτήριας αίτησης, οι πιο πάνω διαχειριστές αναφέρονται, ο κάθε ένας, με το όνομα του.
Στις 19.12.2016, ο Ειδικός Διαχειριστής, καθ΄ ων η αίτηση 1 στην εναρκτήρια αίτηση, καταχώρησε αίτηση στο Δικαστήριο, με την οποία ζητούσε τη διαγραφή της, για τους διάφορους λόγους που παρατίθενται σε αυτή. Τελικώς, το Δικαστήριο έκαμε δεκτή την εν λόγω αίτηση και απέρριψε την εναρκτήρια αίτηση, «ως παράτυπο και άκυρο δικονομικό διάβημα έναρξης της διαδικασίας». Οι αιτητές σε αυτή, ως εφεσείοντες πλέον, καταχώρισαν την υπό τον ως άνω αριθμό έφεση, με την οποία επιζητούν την ακύρωση της πιο πάνω απορριπτικής απόφασης. Εφεσίβλητος στην έφεση, είναι ο Ειδικός Διαχειριστής της FBMΕ Bank Limited στην Κύπρο, ενώ στον τίτλο της αναφέρεται και ο Θεσμικός Διαχειριστής. Με την υπό εξέταση αίτηση, οι εφεσείοντες ζητούν την τροποποίηση του τίτλου της έφεσης, ώστε ο Ειδικός Διαχειριστής και ο Θεσμικός Διαχειριστής, να αντικατασταθούν από τους εκκαθαριστές της FBME Bank Limited στην Τανζανία, που είναι το Deposit Insurance Board ή D.I.B. Πρόκειται για όργανο, το οποίο διορίστηκε ως οι εκκαθαριστές της FBMΕ Bank Limited από την Κεντρική Τράπεζα της Τανζανίας, με ισχύ από τις 8.5.2017, μετά και την ανάκληση της άδειας λειτουργίας της πρώτης, να διεξάγει τραπεζικές εργασίες, στη χώρα εκείνη. Η εν λόγω αίτηση, σαφώς, δεν υπεισέρχεται στην ουσία της διαφοράς, στην οποία αφορούσε η προαναφερθείσα εναρκτήρια αίτηση.
Τα πιο πάνω γεγονότα, αποτελούν σύντομο ιστορικό της πορείας του Υποκαταστήματος, ειδικά, για την περίοδο από τα μέσα του έτους 2014 και μετά, που διαπιστώθηκε ότι αυτό αντιμετώπιζε προβλήματα βιωσιμότητας. Όπως προκύπτει από τις ένορκες δηλώσεις, το περιεχόμενο των οποίων επικαλέστηκαν οι διάδικοι στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, μέχρι τώρα, έχει ληφθεί, σχετικά, μεγάλος αριθμός δικαστικών μέτρων, από τα εμπλεκόμενα μέρη, σε σχέση με την FBMΕ Bank Limited. Ένα από αυτά, λήφθηκε από το D.I.B. Πρόκειται για την εναρκτήρια αίτηση αρ. 373/2017 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, με την οποία το D.I.B. ζητά να αναγνωριστεί ως οι εκκαθαριστές της FBME Bank Limited, στην Κύπρο. Παρεμπιπτόντως, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, έφερε ένσταση στην πιο πάνω αίτηση, μεταξύ άλλων και για το λόγο ότι η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τανζανίας, να θέσει την FBME Bank Limited υπό εκκαθάριση και να διορίσει το D.I.B ως εκκαθαριστές, δεν είναι εγγράψιμη, με βάση το κυπριακό δίκαιο. Εν πάση περιπτώσει, η εν λόγω εναρκτήρια αίτηση θα κριθεί από το Δικαστήριο. Στο παρόν στάδιο, ό,τι ενδιαφέρει είναι η ύπαρξη της πιο πάνω εναρκτήριας αίτησης, προερχόμενης, μάλιστα, από το ίδιο το D.I.B., του οποίου, ζητείται, με την παρούσα αίτηση, η συμπερίληψη στον τίτλο της έφεσης, ως εφεσίβλητου, σε αντικατάσταση του Ειδικού Διαχειριστή και του Θεσμικού Διαχειριστή, όπως έχει προαναφερθεί.
Η υπό εξέταση αίτηση και η εναρκτήρια αίτηση αρ. 373/2017, ουσιαστικά, επιδιώκουν τον ίδιο σκοπό: την ανάληψη από το D.I.B. ως εκκαθαριστών της FBME Bank Limited, στην Κύπρο. To D.I.B., προφανώς, αποτελεί θεσμικό όργανο, το οποίο υφίσταται και λειτουργεί στη Δημοκρατία της Τανζανίας. Υπενθυμίζεται, πως με την εναρκτήρια αίτηση αρ. 373/2017 ζητείται, ειδικά, όπως αυτό τύχει αναγνώρισης στη βάση του δικαίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να αναλάβει τον πιο πάνω ρόλο. Με την υπό εξέταση αίτηση, αντιθέτως, παρακάμπτεται το ουσιώδες αυτό στάδιο, δηλαδή της αναγνώρισης τέτοιας δυνατότητας, ως ανωτέρω, του D.I.B. Στην πραγματικότητα, όμως, με τα προαναφερθέντα δύο δικαστικά μέτρα, επιδιώκεται, συγχρόνως, ο ίδιος σκοπός που έχει προλεχθεί. Παρεμπιπτόντως, η ύπαρξη της γενική αίτησης αρ. 373/2017, είναι σε γνώση των αιτητών στην παρούσα διαδικασία.
Τίθεται, έτσι, ευθέως, θέμα κατά πόσο η καταχώρηση της υπό εξέταση μεταγενέστερης αίτησης, αποτελεί κατάχρηση της δικαστικής διαδικασίας. Στην υπόθεση Beogradska D.D. (1996) 1 A.A.Δ. 911, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, μετά από ανασκόπηση της σχετικής νομολογίας, αποφάσισε ότι αν το δικαστήριο διαπιστώσει την ύπαρξη και προώθηση, συγχρόνως, δύο ξεχωριστών δικαστικών μέτρων, προς επίτευξη του ίδιου σκοπού, δύναται να αναστείλει ή να απορρίψει, το ένα από αυτά, αναλόγως της περίπτωσης. Η ταυτόχρονη προώθηση τους, συνιστά κατάχρηση της δικαστικής διαδικασίας. Το δικαστήριο, ενεργώντας, ως ανωτέρω, ασκεί σύμφυτη δικαιοδοσία. Όπως λέχθηκε στην υπόθεση Διευθυντής των Φυλακών ν. Τζεννάρο Περρέλλα (1995) 1 Α.Α.Δ. 217, στη σελίδα 222, «. η δικαιοδοσία για τη χρήση πρόσφορων μέσων για την παρεμπόδιση κατάχρησης των δικαιοδοσιών είναι σύμφυτη, ενυπάρχει σε κάθε Δικαστήριο, απόρροια της κυριαρχίας των Δικαστηρίων στους μηχανισμούς για την απονομή της δικαιοσύνης».
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως έχει ήδη διαπιστωθεί, η εναρκτήρια αίτηση αρ. 373/2017, προηγήθηκε της υπό εξέταση αίτησης και προωθεί την αναγνώριση του D.I.B. προς το σκοπό ανάθεσης του ως εκκαθαριστές της FBME Bank Limited. Επομένως, δυνητικά, κρίνεται πιο δόκιμο μέτρο, δεδομένου του αιτήματος που προωθείται με αυτή, ανεξαρτήτως και της δυνατότητας του Ειδικού Διαχειριστή, να συνεχίσει υπό την πιο πάνω ιδιότητα του. Ως εκ τούτου, η υπό εξέταση αίτηση κρίνεται καταχρηστική και δεν μπορεί να επιτύχει.
Για τους πιο πάνω λόγους η συγκεκριμένη αίτηση απορρίπτεται. Επιδικάζονται έξοδα υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον των αιτητών, τα οποία καθορίζονται στο ποσό των €5.900.- πλέον Φ.Π.Α.
Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.
Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.
Ν.Γ. ΣΑΝΤΗΣ, Δ.
/γκ