|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2022:D462
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ iJustice
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 183/2022)
1 Δεκεμβρίου, 2022
[ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ 1. STEELHOLD LIMITED (HE 152463) EK KΥΠΡΟΥ ΚΑΙ 2. CORPORATION INDUSTRIAL UNION OF DONBASS (ΑΡ. ΕΓΓΡΑΦΗΣ 24068988) ΕΚ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ MANDAMUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 26.9.2022 TOY ΕΦΟΡΟΥ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΝΟΜΟΥ (ΚΕΦ. 113) ΑΡΘΡΟ 192 ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΕΦΟΡΟΥ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 192(4) ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΝΟΜΟΥ (ΚΕΦ. 113), ΔΗΛΑΔΗ ΝΑ ΕΓΓΡΑΨΕΙ ΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ Της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ STEELHOLD LIMITED (HE152463) ΠΟΥ ΤΟΥ ΕΙΧΑΝ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΘΕΙ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΝΤΥΠΟΥ ΗΕ4 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 1.9.2022
-------------
ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ: 1. STEELHOLD LIMITED (HE152463), ΕΚ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ 2. CORPORATION INDUSTRIAL UNION OF DONBASS (ΑΡ. ΕΓΓΡΑΦΗΣ 24068988), ΕΚ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ
-------------
Σ. Κάσινος με Χ. Ζιβανάρη, για Γεωργιάδης & Πελίδης, ΔΕΠΕ, για τις Αιτήτριες
-------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.: Οι Αιτήτριες, καταλογίζουν στον Έφορο Εταιρειών (στο εξής ο Έφορος), άρνηση να εγγράψει τις αλλαγές αξιωματούχων που του γνωστοποιήθηκαν από την Αιτήτρια 1, μέσω του ειδικού έντυπου ΗΕ4 ημερ. 1.9.2022.
Συγκεκριμένα, του γνωστοποιήθηκαν οι παραιτήσεις των Μιχάλη Μιχαήλ και Συμεών Πoγκοσιάν από τις αντίστοιχες θέσεις διευθυντή και γραμματέα της Αιτήτριας 1 και ο διορισμός του Yevgeniy Muzychuk ως διευθυντή και του Maksym Nelin ως διευθυντή και γραμματέα της Αιτήτριας 1. Παρόλο που, στις 2.9.2022 (Τεκμήριο 11), η Αιτήτρια 1 κάλεσε εκ νέου τον Έφορο να προβεί στην εγγραφή των εν λόγω αλλαγών, εν τούτοις αυτός αρνήθηκε να το πράξει και με απόφαση του ημερ. 26.9.2022 (Τεκμήριο 12) απέρριψε το αίτημα της, ενημερώνοντας την ότι το έντυπο ΗΕ4, δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτό διότι «τα έγγραφα δεν μπορούν να καταχωρηθούν καθότι εκκρεμούν δικαστικές διαδικασίες (Διατ. Δικ. 797/21), οι οποίες δεν επιτρέπουν την υπογραφή της βεβαίωσης από τον υφιστάμενο γραμματέα της εταιρείας».
Συνακόλουθα, η Αιτήτρια 1 και η Αιτήτρια 2 - ως η μοναδική μέτοχος της Αιτήτριας 1 -, αιτούνται με την παρούσα, άδεια για καταχώριση Αίτησης προς Έκδοση Προνομιακού Εντάλματος Mandamus, με το οποίο ο Έφορος να διατάσσεται όπως προβεί στην υπό αναφορά εγγραφή των αλλαγών των αξιωματούχων της Αιτήτριας 1, όπως αυτές του κοινοποιήθηκαν μέσω του εντύπου ΗΕ4 ημερ. 1.9.2022.
Η Αίτηση βασίζεται στο Άρθρο 155.4 του Συντάγματος στα άρθρα 3 και 9 του περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμου του 1964, στον Κανονισμό 3 του περί Ανωτάτου Δικαστηρίου (Δικαιοδοσία Έκδοσης Ενταλμάτων Προνομιακής Φύσεως) Διαδικαστικό Κανονισμό του 2018, στα άρθρα 127, 178 και 192 του περί Εταιρειών Νόμου (ΚΕΦ. 113), στην επί του θέματος νομολογία (και ειδικά στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση της TMC Trade Mark AG εκ Λιχτενστάιν για άδεια για την καταχώριση Αίτησης για έκδοση Προνομιακού Εντάλματος Mandamus, Πολιτική Αίτηση αρ. 110/2020, ημερ. 14.4.2021) και στη σύμφυτη εξουσία και διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου.
Οι ισχυρισμοί που προβάλλονται τόσο στην σχετική Έκθεση, όσο και στην Ένορκη Δήλωση του Μιχάλη Ζιβανάρη, δικηγόρου στην δικηγορική εταιρεία που εκπροσωπεί τις Αιτήτριες, ημερ. 10.11.2020, έχουν σε συντομία ως ακολούθως:
Η Αιτήτρια 1, είναι κυπριακή εταιρεία και το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου της ανήκει στην Ουκρανική Εταιρεία, Αιτήτρια 2. Με έγγραφο ψήφισμα της ημερ. 12.8.2022 (Τεκμήριο 4), η Αιτήτρια 2 αποφάσισε να παύσει τον διευθυντή της Αιτήτριας 1 Μιχάλη Μιχαήλ και να διορίσει ως νέους διευθυντές, τους Maksym Nelin και Yevgeniy Muzychuk. Ακολούθως το νέο διοικητικό συμβούλιο της Αιτήτριας 1, με έγγραφο ψήφισμα του ημερ. 24.8.2022 (Τεκμήριο 5), αποφάσισε να παύσει το γραμματέα της Αιτήτριας 1 Συμεών Πογκοσιάν και να διορίσει στη θέση του τον Maksym Nelin.
Σύμφωνα με το άρθρο 192(4) του περί Εταιρειών Νόμου ΚΕΦ. 113, οι εν λόγω αλλαγές στο μητρώο διευθυντών και γραμματέων της Αιτήτριας 1, θα έπρεπε να γνωστοποιηθούν στον Έφορο, ο οποίος έχει καθήκον να προβεί στην εγγραφή τους και σύμφωνα με την Κ.Δ.Π. 346/2000, οι γνωστοποιήσεις αυτές, γίνονται με την υποβολή του ειδικού εντύπου ΗΕ4. Παράλληλα, ο Έφορος, απαιτεί, ως θέμα πρακτικής, όπως το εν λόγω έντυπο συνοδεύεται από υπογεγραμμένη βεβαίωση του γραμματέα της Εταιρείας. Όταν όμως οι αλλαγές αφορούν σε αντικατάσταση και του γραμματέα, ο Έφορος απαιτεί, όπως η εν λόγω βεβαίωση υπογράφεται, τόσο από τον προηγούμενο, όσο και από το νέο γραμματέα.
Έχοντας υπόψη την πρακτική αυτή του Εφόρου, ο νέος γραμματέας της Αιτήτριας 1, Μ. Nelin επικοινώνησε με τον προηγούμενο γραμματέα Συμεών Πογκοσιάν και του ζήτησε να συνυπογράψει τη προαναφερθείσα βεβαίωση, ώστε να συνοδεύσει το ειδικό έντυπο ΗΕ4. Ο Πογκοσιάν ενημέρωσε τον Nelin ότι δεν μπορούσε να υπογράψει τη βεβαίωση, επικαλούμενος δικαστικό απαγορευτικό διάταγμα που εκδόθηκε στα πλαίσια της Αγωγής 797/2021, ημερ. 31.3.2021, το οποίο μεταξύ άλλων απαγορεύει: «στους Εναγόμενους 2 και 3 και/ή τους υπαλλήλους και/ή αντιπροσώπους και/ή πληρεξούσιους αυτών να προβαίνουν και/ή να επιχειρήσουν να προβούν σε οποιαδήποτε περαιτέρω αλλαγή στο διοικητικό συμβούλιο και/ή στους αξιωματούχους και/ή μετοχικό κεφάλαιο της Εναγόμενης 1 μέχρι την πλήρη εκδίκαση της ως άνω αγωγής ή μέχρι νεωτέρας διαταγής του Δικαστηρίου.»
Οι δικηγόροι της Αιτήτριας 1 επικοινώνησαν στην συνέχεια, με λειτουργούς του Εφόρου για να τους εξηγήσουν τον λόγο που η εν λόγω βεβαίωση δεν είχε υπογραφεί από τον προηγούμενο γραμματέα, όμως η απάντηση ήταν ότι, χωρίς την υπογραφή και του προηγούμενου και του νέου γραμματέα, ο Έφορος κατά κανόνα, δεν προβαίνει στην εγγραφή των αλλαγών που του κοινοποιούνται. Ακολούθησε η επιστολή των δικηγόρων της Αιτήτριας 1 ημερ. 8.9.2022 (Τεκμήριο 11) και υπό κρίση αρνητική απάντηση του Εφόρου ημερ. 26.9.2022 (Τεκμήριο 12).
Τα πιο πάνω, διατείνεται ο δικηγόρος των Αιτητριών, ικανοποιούν τις προϋποθέσεις για χορήγηση της αιτούμενης θεραπείας, καθ' ότι ο Έφορος με την άρνηση του (ως ανωτέρω), έχει παραγνωρίσει αφενός, την επιτακτική υποχρέωση που του εναποθέτει το άρθρο 192(4) του ΚΕΦ. 113 «να προβαίνει στην εγγραφή της γνωστοποίησης» και το δικαίωμα της Αιτήτριας 2 - με βάση το άρθρο 178 του ΚΕΦ. 113 και τα άρθρα 97-98 του καταστατικού της Αιτήτριας 1 - να παύει και να διορίζει τους συμβούλους της Αιτήτριας 1, ως και το δικαίωμα της Αιτήτριας 1 να διορίζει γραμματέα, με βάση το άρθρο 112 του καταστατικού της. Η εν λόγω υποχρέωση του Εφόρου, δεν αναιρείται από οποιαδήποτε πρακτική και ο Έφορος δεν νομιμοποιείται να θέτει όρο που δεν περιέχεται στο Νόμο, για την εκτέλεση του καθήκοντος του.
Όπως, περαιτέρω, διατείνεται ο δικηγόρος των Αιτητριών, η παρούσα υπόθεση αναδεικνύει εξαιρετικές περιστάσεις και η παράλειψη του Εφόρου - ο οποίος είναι επιτακτικά επιφορτισμένος με την εκτέλεση δημόσιου καθήκοντος - να εγγράψει τις αλλαγές αξιωματούχων της Αιτήτριας 1, εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου, αφού αφορά σε αστικής φύσεως δικαιώματα που επηρεάζουν άμεσα τις Αιτήτριες. Η αιτούμενη θεραπεία είναι η πλέον δίκαιη, εύλογη και αποτελεσματική για τις Αιτήτριες υπό τις περιστάσεις και δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική θεραπεία που να διασφαλίσει την πιστή εφαρμογή του Νόμου και το καθήκον του Εφόρου να τον εφαρμόσει.
Τα όσα διατυπώνονται στην Αίτηση προκειμένου να δοθεί αιτούμενη άδεια, προωθήθηκαν και μέσω της γραπτής αγόρευσης, αλλά και διά ζώσης από τον ευπαίδευτο συνήγορο των Αιτητριών και τα έχω διεξέλθει με την πρέπουσα προσοχή.
Σύμφωνα με τη νομολογία, για να παραχωρηθεί άδεια για καταχώριση αίτησης για έκδοση εντάλματος mandamus - όπως συμβαίνει για όλα τα προνομιακά εντάλματα - θα πρέπει να καταδειχθεί από τον αιτητή ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμο ζήτημα και ότι δεν υπάρχει άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία, εκτός κι αν αποδείξει ότι συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις που καθιστούν αναγκαία την χρήση του εξαιρετικού αυτού μέτρου (Re Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Re Μεστάνα (2000) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1469, Βase Metal Trading Ltd v. Fastact Development Ltd κ.α. (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1535).
Η θεραπεία που παρέχεται με το ένταλμα mandamus είναι εφικτή μόνο στις περιπτώσεις που ο Αιτητής έχει δικαίωμα να ζητήσει την εκτέλεση καθήκοντος που επιβάλλει ο νόμος, όχι μόνο σε σχέση με αποφάσεις κατώτερων δικαστηρίων αλλά και κατά παντός οργάνου, προσώπου ή αρχής που ασκεί δημόσια εξουσία και που οφείλει να εκτελέσει καθήκον εκ του Νόμου. Παραθέτω σχετικά αυτούσιο το πιο κάτω απόσπασμα από το Σύγγραμμα Halsbury´s Laws of England, 3η έκδοση, Τόμος 11, παρ. 159 όπου στις σελ. 84 και 85 αναφέρονται τα εξής:-
"The order of mandamus is an order of a most extensive remedial nature, and is, in form, a command issuing from the High Court of Justice, directed to any person, corporation, or inferior tribunal, requiring him or them to do some particular thing therein specified which appertains to his or their office and is in the nature of a public duty. Its purpose is to supply defects of justice; and accordingly it will issue, to the end that justice may be done, in all cases where there is a specific legal right and no specific legal remedy for enforcing that right; and it may issue in cases where, although there is an alternative legal remedy, yet that mode 0 redress is less convenient, beneficial and effectual."
Όπως προκύπτει από τη νομολογία, για έκδοση εντάλματος mandamus το ζήτημα που ανακύπτει πρέπει να εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού και όχι του δημοσίου δικαίου (Ιn Re Moschatos(1985) 1 C.L.R. 381 και Re Κυριακίδου (1997) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1459). Εάν το παραλειπόμενο καθήκον εμπίπτει στο δημόσιο δίκαιο δεν χωρεί η έκδοση Mandamus. Για τη διάκριση, το κριτήριο είναι ουσιαστικό και καθοριστική είναι η εγγενής φύση της πράξης σε συνδυασμό με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Εάν με την πράξη επιδιώκεται πρωταρχικά η εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού τότε η πράξη εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου. Εάν επηρεάζει μόνο τα συμφέροντα των συμβαλλομένων μερών, χωρίς να αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού, έστω και αν το δημόσιο συμφέρον υπεισέρχεται παρεμπιπτόντως, τότε πρόκειται για πράξη που εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου. Κριτήριο της διάκρισης είναι ο σκοπός στον οποίο η νομοθεσία αποβλέπει και το ενδιαφέρον του κοινού στη συγκεκριμένη λειτουργία και αποφάσεις (Tamasos Tobacco Supplies and Co v. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Εφόρου Εταιρειών (1991) 3 ΑΑΔ 407). Η διάκριση έχει κατ΄ επανάληψη τύχει αναγνώρισης και εφαρμογής (Αntoniou v. The Republic (1984) 3 CLR 623, Machlouzarides v. The Republic (1985) 3 CLR 2342, Hellenic Bank Ltd v. Republic (1986) 3 CLR 481, Photiades and another v. Photiades and another (1988) 3 CLR 2084, Midland Bank Project Finance Ltd v. Δημοκρατίας (1989) 3 ΑΑΔ 2099, Λαϊκή Κυπριακή Τράπεζα Λτδ ν. Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του Εφόρου Εταιρειών (Αρ.2) (1990) 3 ΑΑΔ 1997, Γεωργίου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (1995) 3 ΑΑΔ 425, Κυπριακή Δημοκρατία ν. Ιωαννίδης κ.α., Α.Ε. Αρ. 101/10 και 136/10, 15.7.2016, Λοΐζου, Πολ. Έφ. Αρ. 138/18, 20.7.2018).
Στην περίπτωση που το παραλειπόμενο καθήκον εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο πρέπει να αποδείξει ότι έχει ιδιαίτερο έννομο ενδιαφέρον στην εφαρμογή του Νόμου (Re BNK East Med Ltd (1997) 1 A.A.Δ. 1302 και Αναφορικά με την Αίτηση της Ζαβρίδου, Πολιτική Έφεση αρ. 129/2021, ημερ. 15.11.2021, ECLI:CY:AD:2021:A510) και ότι, πριν καταφύγει στο ένδικο μέσο mandamus, αξίωσε από το δημόσιο όργανο, την εκτέλεση του νόμιμου καθήκοντος και το αίτημα του απερρίφθη. Παραθέτω επί τούτου, το πιο κάτω απόσπασμα από το Σύγγραμμα του Basu «Commentary of the Constitution of India», 5η έκδοση, τόμος 3, σελ. 479, το οποίο αναφέρεται στην ΒΝΚ East Met Ltd (ανωτέρω).
"The application must be preceded by a distinct demand for performance of the duty, in order to give the party an opportunity to consider whether he should comply or not, and such demand must be shown to have been met by a refusal either by words or conduct, so that the Court may be satisfied that the party complained of is determined not to do what is demanded "»
Έχοντας υπόψη τις πρόνοιες του άρθρου 192(4) του ΚΕΦ. 113, τη σχετική νομολογία και τις εισηγήσεις του ευπαίδευτου συνήγορου των Αιτητριών, θεωρώ ότι στοιχειοθετείται εκ πρώτης όψεως υπόθεση, ώστε να πρέπει να δοθεί απάντηση εκ μέρους του Εφόρου, για την κατ' ισχυρισμό παράλειψη και την ρητή, όπως παρουσιάζεται, άρνηση του, να προβεί στην υπό κρίση εγγραφή. Σημειώνω ότι παρόμοια ήταν και η προσέγγιση άλλου αδελφού Δικαστή στην Αίτηση της TMC TRADE MARK AG εκ ΛΙΧΤΕΝΣΤΑΙΝ, Πολιτική Αίτηση αρ. 97/2020, ημερ. 7. 9. 2020, με την οποία δόθηκε άδεια για καταχώριση αίτησης mandamus, μετά από άρνηση του Εφόρου για εγγραφή διευθυντών, γραμματέα και εγγεγραμμένου γραφείου, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 192(4) του ΚΕΦ. 113. Σημειώνω περαιτέρω και την απόφαση του ίδιου αδελφού Δικαστή, στην αίτηση διά κλήσεως, Πολιτική Αίτηση αρ. 110/2020 ημερ. 14.4.2021, με την οποία εκδόθηκε διάταγμα της φύσεως mandamus και διατάχθηκε ο Έφορος όπως εντός ρητής προθεσμίας προβεί, σύμφωνα με το άρθρο 192(4) του ΚΕΦ. 114, σε εγγραφή των γνωστοποιήσεων που εμφαίνοντο στα ειδικά έντυπα ΗΕ2 και ΗΕ4 που του είχαν παραδοθεί.
Δίδεται άδεια για καταχώριση Αίτησης για έκδοση Εντάλματος mandamus, εντός 10 ημερών από σήμερα.
Η Αίτηση να οριστεί από τον Πρωτοκολλητή το ταχύτερο δυνατό, αφού συνεννοηθεί με το Δικαστήριο και να επιδοθεί στον Έφορο Εταιρειών.
Αντίγραφο της Αίτησης να επιδοθεί και στο πρόσωπο που φέρεται ως ο προηγούμενος γραμματέας της Αιτήτριας 1, Συμεών Πογκοσιάν.
ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.
/Α.Λ.Ο.