|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2022:D348
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 129/2022)
9 Σεπτεμβρίου, 2022
[ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ Κ.Κ. ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ CERTIORARI
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΠΟΥ ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΤΙΣ 5/7/2022 ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΟΜΕΡΟΥΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 30/6/2022
Λοΐζος Χατζηδημητρίου και Χαράλαμπος Βρακάς για Λοΐζος Χατζηδημητρίου & Συνεργάτες ΔΕΠΕ, για τον Αιτητή
-------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.: Το Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού εξέδωσε στις 5.7.2022, στη βάση μονομερούς αίτησης ημερομηνίας 30.6.2022 (Τεκμήριο 1) και στα πλαίσια της αίτησης γονικής μέριμνας με αρ. 99/2020, μονομερές διάταγμα με το οποίο καθορίστηκε συγκεκριμένο πρόγραμμα επικοινωνίας της Ε. Γ. (στο εξής η Καθ' ης η Αίτηση) με την ανήλικη θυγατέρα αυτής και του Αιτητή, μέχρι την εκδίκαση και αποπεράτωση της κυρίως αίτησης. Το εκδοθέν διάταγμα ορίστηκε επιστρεπτέο στις 19.7.2022 και στη συνέχεια στις 5.8.2022 λόγω μη επίδοσης του. Τελικά επιδόθηκε στον Αιτητή στις 20.7.2022.
Με αφορμή το μονομερές διάταγμα ημερομηνίας 5.7.2022 (Τεκμήριο 2), καταχωρίστηκε από τον Αιτητή στις 3.8.2022, η υπό κρίση Αίτηση, με την οποία αποβλέπει σε άδεια για καταχώριση Αίτησης προς έκδοση Προνομιακού Εντάλματος Certiorari για ακύρωση και/ή παραμερισμό του εν λόγω διατάγματος. Περαιτέρω αιτείται την αναστολή του μέχρι την εκδίκαση της παρούσας αίτησης, ως και την έκδοση διατάγματος Prohibition με το οποίο να απαγορεύεται και/ή εμποδίζεται το Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού από του να προχωρήσει και/ή συνεχίσει να εκδικάζει και αποφασίσει την επικοινωνία της Καθ' ης η Αίτηση με την ανήλικη θυγατέρα της.
Είναι η θέση του Αιτητή ότι η Δικαστής του Οικογενειακού Δικαστηρίου που εξέδωσε το μονομερές Διάταγμα ημερομηνίας 5.7.2022, ενήργησε καθ' υπέρβαση εξουσίας, καταχρηστικά και τελούσε υπό πλάνη, δεν ήταν ο φυσικός Δικαστής της Αίτησης γονικής μέριμνας με αριθμό 99/2020 και χωρίς την ύπαρξη κατεπείγοντος λόγου, αποστέρησε τον Αιτητή από το δικαίωμα του να ακουστεί. Προς υποστήριξη της εισήγησης του επικαλέστηκε τους ακόλουθους λόγους ακύρωσης του επίδικου διατάγματος.
(Α) Το Διάταγμα εκδόθηκε μονομερώς από Δικαστή, άλλο από το φυσικό Δικαστή της υπόθεσης, η οποία εκκρεμεί εδώ και 27 μήνες και συγκρούεται με προγενέστερο ενδιάμεσο διάταγμα που εκδόθηκε από το φυσικό της Δικαστή λίγες ημέρες προγενέστερα, δηλαδή στις 21.6.2022 (Τεκμήριο 3), στα πλαίσια της ίδιας υπόθεσης.
(Β) Η Δικαστής που έκδωσε το μονομερές διάταγμα ημερομηνίας 5.7.2022, όφειλε να εξαιρεθεί από την εξέταση της μονομερούς αίτησης ημερομηνίας 30.6.2022, διότι ενώπιον της εκκρεμεί αίτηση παρακοής την οποία καταχώρισε η Καθ' ης η Αίτηση εναντίον του Αιτητή και στην οποία εγείρονται ουσιαστικά τα ίδια επίδικα θέματα, δηλαδή κατά πόσο η Καθ' ης η Αίτηση εξάσκησε ψυχική και σωματική βία εναντίον της ανήλικης θυγατέρας της. Με την έκδοση του διατάγματος ημερομηνίας 5.7.2022, οι ισχυρισμοί και η υπεράσπιση του Αιτητή στην Αίτηση παρακοής δεν είναι αποδεκτοί.
(Γ) Δεν συνέτρεχε το στοιχείο του κατεπείγοντος, ώστε να δικαιολογείτο η έκδοση μονομερώς τέτοιου δραστικού διατάγματος, το οποίο καθόρισε χωρίς περιορισμούς το πρόγραμμα επικοινωνίας της Καθ' ης η Αίτηση με την ανήλικη θυγατέρα της, η οποία την είχε καταγγείλει για ψυχολογική και σωματική βία και εναντίον της εκκρεμεί ποινική δίωξη.
(Δ) Η Καθ' ης Αίτηση δεν είχε καμία αξίωση στην ανταπαίτηση της για έκδοση διατάγματος επικοινωνίας της με την ανήλικη θυγατέρα της. Αντίθετα αξιώνει την επιμέλεια, φύλαξη και φροντίδα της και όχι την επικοινωνία της με αυτήν.
(Ε) Το διάταγμα ορίστηκε επιστρεπτέο σε μακρύ χρόνο διότι εκδόθηκε στις 5.7.2022, ορίστηκε επιστρεπτέο στις 19.7.2022 και λόγω μη επίδοσης του, στις 5.8.2022. Τελικά επιδόθηκε στον Αιτητή στις 20.7.2022.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του Αιτητή εισηγήθηκε ότι το επίδικο διάταγμα ημερομηνίας 5.7.2022 (Τεκμήριο 2), συγκρούεται με προγενέστερο διάταγμα ημερομηνίας 21.6.022 (Τεκμήριο 3), το οποίο εκδόθηκε από τον φυσικό Δικαστή της υπόθεσης, μετά από ακρόαση ενδιάμεσης αίτησης του Αιτητή - στα πλαίσια της Αίτησης αρ. 99/2020 - και με το οποίο α) αναστάληκε το διάταγμα γονικής μέριμνας ημερομηνίας 28.3.2017, δυνάμει του οποίου η Καθ' ης η Αίτηση είχε την επιμέλεια, φύλαξη και φροντίδα της ανήλικης, β) ανέθεσε στον Αιτητή την φύλαξη και φροντίδα της και γ) προσδιορίστηκε ως τόπο διαμονής της ανήλικης, ο τόπος διαμονής του Αιτητή. Περαιτέρω, σημείωσε ότι το επίδικο διάταγμα καθόρισε ένα απρόσκοπτο και διευρυμένο πρόγραμμα επικοινωνίας της Καθ' ης η Αίτηση με την ανήλικη, παρά το γεγονός ότι είχε προηγηθεί συμφωνία επί Δικαστηρίω, σύμφωνα με την οποία η επικοινωνία της Καθ' ης η Αίτηση με την ανήλικη διεξάγετο υπό την επίβλεψη τρίτων και/ή σε δημόσιους χώρους και είχαν προηγηθεί επίσης, καταγγελίες στην αστυνομία και εκκρεμεί ποινική υπόθεση εναντίον της Καθ' ης η Αίτηση για βία στην οικογένεια και ειδικότερα για ψυχική και σωματική κακοποίηση της ανήλικης.
Διεξήλθα με προσοχή ό,τι τέθηκε ενώπιον μου από τον Αιτητή και προτού ασκήσω τη διακριτική ευχέρεια που έχει το Δικαστήριο επί του θέματος να υπενθυμίσω σε συντομία τις νομικές αρχές βάσει των οποίων αποφασίζονται αιτήματα της εξεταζόμενης φύσεως.
Η παροχή άδειας για καταχώριση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari ή Prohibition - όπως και η έκδοση τέτοιων ενταλμάτων - εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου (Θεοδούλου (Αρ.1) (1990) 1 Α.Α.Δ. 438) η οποία, όταν προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο και ειδικά έφεση, πολύ σπάνια και σε εξαιρετικές περιπτώσεις ασκείται θετικά. (Βλ. Αναφορικά με τις αιτήσεις της Αυγής I. Κωνσταντινίδου κ.α. (1992) 1 Α.Α.Δ. 853). Ακόμα και αν ο αιτητής ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμη υπόθεση (Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41). Κι αυτό καθότι η διαδικασία έκδοσης προνομιακού εντάλματος δεν συνιστά υποκατάστατο του ενδίκου μέσου της έφεσης (Αναφορικά με το Γενικό Εισαγγελέα (Αρ.3) (1993) 1 Α.Α.Δ. 42 και Αναφορικά με την αίτηση της Global Consolidator Public Ltd (2006) 1 Α.Α.Δ. 464), ούτε στοχεύει στον έλεγχο της ορθότητας της πρωτόδικης απόφασης, αλλά στη νομιμότητα της απόφασης (Αναφορικά με την αίτηση της Marewave Shipping & Trading Company Ltd (1992) 1 Α.Α.Δ. 116). Γενικά, θα μπορούσε να λεχθεί ότι το Δικαστήριο μπορεί να ασκήσει θετικά τη διακριτική του ευχέρεια για χορήγηση άδειας όπου αποκαλύπτεται εκ πρώτης όψεως συζητήσιμη υπόθεση και διαφαίνεται από το τηρηθέν πρακτικό του (πρωτόδικου) Δικαστηρίου έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας, έκδηλη νομική πλάνη, δόλος, προκατάληψη και μη τήρηση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης (Α. Κωνσταντινίδης (2003) 1 Α.Α.Δ. 1298, Τζ. Περέλλα (Αρ.2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 692).
Έχοντας υπόψη τις προαναφερθείσες νομικές αρχές να υπενθυμίσω κατ' αρχάς ότι ναι μεν η έκδοση προσωρινού διατάγματος χωρίς να ακουστεί η άλλη πλευρά συνιστά παρέκκλιση από τους κανόνες της φυσικής δικαιοσύνης, αλλά τέτοια παρέκκλιση είναι επιτρεπτή κατά το Δίκαιο της Επιείκειας εφόσον καταδεικνύεται το στοιχείο του κατεπείγοντος. Είναι γι' αυτό το λόγο που το Ανώτατο Δικαστήριο έχει τονίσει κατ' επανάληψη την ανάγκη όπως ex parte διατάγματα εκδίδονται με φειδώ, εκφράζοντας ταυτόχρονα και έντονες ανησυχίες για την παρατηρούμενη ευκολία με την οποία εκδίδονται.
Όμως λαμβανομένου υπόψη ότι το Οικογενειακό Δικαστήριο έχει ήδη ορίσει το προσβαλλόμενο διάταγμα στις 6.9.2022 για σκοπούς καταχώρισης ένστασης από τον Αιτητή και συνεπώς ο Αιτητής θα έχει κάθε δυνατότητα να εγείρει στο πλαίσιο της διαδικασίας οριστικοποίησης ή μη του διατάγματος, όποιους λόγους θεωρεί κατάλληλους για ακύρωση του - μεταξύ των οποίων και τους λόγους που εγείρει με την παρούσα Αίτηση, συμπεριλαμβανομένου και του στοιχείου του κατεπείγοντος που αποτελεί δικαιοδοτικό όρο - πολύ λίγα περιθώρια υπάρχουν για την χορήγηση της αιτούμενης άδειας. Βέβαια δεν παραγνωρίζω ότι με βάση πάγιες αρχές της νομολογίας (βλ. μεταξύ άλλων, Κωνσταντινίδης (2003) 1 Α.Α.Δ. 1298 και Base Metal Trading Ltd v. Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 1535), το Ανώτατο Δικαστήριο δύναται όταν διαπιστώσει πως συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις, να επέμβει και να χορηγήσει άδεια έστω και αν υπάρχουν άλλα ένδικα μέσα. Στην παρούσα όμως περίπτωση δεν βλέπω να συντρέχουν τέτοιες εξαιρετικές περιστάσεις ώστε να γίνει χρήση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου προς παροχή της αιτούμενης άδειας. Παραπέμπω σχετικά στην απόφαση της Ολομέλειας Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.ά. (2012) 1 Α.Α.Δ. 878, η οποία επανέλαβε την επί του προκειμένου θέση της νομολογίας με αναφορά στο πιο κάτω απόσπασμα από την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Base Metal Trading Ltd v. Fastact Developments Ltd κ.ά. (ανωτέρω).
«Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος παρέχεται μόνο όταν καταδεικνύεται από τον αιτητή ότι υπάρχει, στην ουσία, συζητήσιμο ζήτημα και, περαιτέρω, στην περίπτωση όπου προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή άλλη θεραπεία, ότι συντρέχουν επαρκώς εξαιρετικές περιστάσεις οι οποίες να καθιστούν συζητήσιμο το ότι πρέπει να γίνει παρέκκλιση από τον κανόνα ότι, εφόσον προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή άλλη θεραπεία, ο αιτητής δεν θεωρείται ότι απέδειξε συζητήσιμο ζήτημα. (Βλ. μεταξύ άλλων, R. v. Secretary of State (1986) 1 All ER 717, Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Στ. Μεστάνας (2000) 1 Α.Α.Δ. 247). Στην Hellenger Trading Ltd (2000) 1 Α.Α.Δ. 1965, διευκρινίστηκε, ορθά, ότι η αρχή αυτή «ισχύει γενικά, ανεξάρτητα από το λόγο για τον οποίο επιδιώκεται το διάταγμα». Έστω, δηλαδή, και αν ο προβαλλόμενος λόγος είναι έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας. (Βλ. επίσης, Σ. Μαρκίδης κ,ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 552). Αν δε, παρά τη μη ύπαρξη εξαιρετικών περιστάσεων, χορηγηθεί άδεια για καταχώρηση αίτησης για certiorari, η μη ύπαρξη τέτοιων περιστάσεων συνιστά, a fortiori, λόγο απόρριψης της αίτησης.»
Ενόψει των πιο πάνω, ναι μεν ενδεχομένως να έχει έρεισμα το παράπονο του Αιτητή ότι το επίδικο διάταγμα δημιουργεί αντίφαση με το προγενέστερο διάταγμα ημερομηνίας 21.6.2022, αβεβαιότητα, ασάφεια και αδυναμία ή δυσκολία του Αιτητή να συμμορφωθεί με το επίδικο διάταγμα, αλλά είναι και αυτό θέμα που μπορεί να τεθεί και εξεταστεί από το Οικογενειακό Δικαστήριο, αφού ο Αιτητής θα έχει προβάλει και τις δικές του θέσεις, ώστε έχοντας πλέον όλα τα στοιχεία ενώπιον του, να ασκήσει την διακριτική του ευχέρεια ως προς την περαιτέρω τύχη του επίδικου Διατάγματος.
Τέλος, το παράπονο του Αιτητή ότι ο χρόνος που έχει παρέλθει από την έκδοση του επίδικου διατάγματος στις 5.7.2022 μέχρι τις 20.7.2022 που αυτό επιδόθηκε στον Αιτητή, δεν αποτελεί εύλογο χρόνο επίδοσης, δεν με βρίσκει σύμφωνη. Όπως αναφέρθηκε από τον Αιτητή, το επίδικο διάταγμα είχε οριστεί επιστρεπτέο στις 19.7.2022 και λόγω μη επίδοσης του ορίστηκε στη συνέχεια στις 5.8.2022. Ωστόσο αυτό επιδόθηκε στον Αιτητή στις 20.7.2022, δηλαδή μετά παρέλευση 15 ημερών, χρόνος που δεν μπορεί να θεωρηθεί ως απομακρυσμένος, ώστε να κριθεί ότι το Οικογενειακό Δικαστήριο ενήργησε έξω από τα πλαίσια της δικαιοδοσίας του. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι ο Αιτητής άφησε να παρέλθει υπεραρκετός χρόνος από τις 20.7.2022 που του επιδόθηκε το επίδικο Διάταγμα μέχρι τις 6.9.2022 που αυτό είναι ορισμένο ενώπιον του Οικογενειακού Δικαστηρίου για σκοπούς καταχώρισης ένστασης εκ μέρους του, στοιχείο που εκθεμελιώνει τους σχετικούς ισχυρισμούς του. Ό,τι θα μπορούσε να λεχθεί, είναι ότι τέτοιας φύσεως διατάγματα θα πρέπει να εκδικάζονται το συντομότερο δυνατό, ώστε να εκλείψουν οποιεσδήποτε πολυπλοκότητες στη διαδικασία, αλλά κυρίως προς όφελος της ανήλικης και αυτό αναμένεται να γίνει και στην παρούσα περίπτωση.
Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω, η Αίτηση για άδεια καταχώρισης αίτησης για έκδοση Εντάλματος Certiorari απορρίπτεται.
ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.
/Α.Λ.Ο.