|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2022:D321
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση αρ. 91/2022)
(i-justice)
18 Ιουλίου, 2022
[Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.]
---------------------------------
Ν. Χαραλαμπίδου (κα), για τον Αιτητή.
Κ. Χριστοφή (κα), Β. Καρακασίδου (κα) και Α. Αριστείδου (κα), για τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
--------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.: Οι αρμόδιες Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, έλαβαν πληροφορίες για εμπλοκή του Αιτητή σε τρομοκρατική/ές οργάνωση/εις αφού στο προφίλ του σε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης «Facebook», εντοπίστηκαν φωτογραφίες του στις οποίες αυτός απεικονίζεται να κρατά στη χώρα καταγωγής του, αυτόματο πυροβόλο όπλο και να φέρει στρατιωτική περιβολή με εμβλήματα συγκεκριμένων τρομοκρατικών οργανώσεων. Ο Αιτητής δεν αμφισβητεί τα πιο πάνω. Παρουσιάζει όμως το γεγονός της αγοράς και κατοχής όπλου στη Συρία, χώρα από την οποία κατάγεται, ως «μια στιγμή ανωριμότητας του στην ηλικία των 17 ετών». Σήμερα είναι ηλικίας 22 ετών περίπου.
Όσον αφορά στις περιστάσεις κάτω από τις οποίες αυτός βρέθηκε στην Κύπρο, οι έρευνες των αρμοδίων Αρχών της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατέδειξαν πως αυτός είχε αφιχθεί παράνομα στην Κύπρο. Στις 20.8.2021 πέρασε, μέσω κατεχομένων, από τα τουρκικά στρατεύματα, περιοχών στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας περιοχές, όπου εντοπίστηκε στον Καλοπαναγιώτη μαζί με άλλους ενήλικες ομοεθνείς του, παράνομους μετανάστες. Στις 31.8.2021 εισήχθη στο Κέντρο Αποκατάστασης Eden Resort αφού διαγνώστηκε με κορονοϊό. Αποδεσμεύτηκε στις 12.9.2021.
Στις 14.9.2021 υπέβαλε αίτημα διεθνούς προστασίας στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής «Πουρνάρα», όπου είχε μεταφερθεί. Την ίδια ημέρα συνελήφθη στο εν λόγω Κέντρο και ακολούθησε η έκδοση εναντίον του διατάγματος κράτησης δυνάμει του άρθρου 9ΣΤ(2) (ε) του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6(Ι)/2000, για την προστασία της εθνικής ασφάλειας. Ο Αιτητής ενημερώθηκε πλήρως για το περιεχόμενο του διατάγματος κράτησης του και για τα δικαιώματα του. Ουδέποτε όμως προσέβαλε τη νομιμότητα του εν λόγω διατάγματος κράτησης του. Στις 26.11.2021, 22.2.2022, 28.4.2022 και 16.5.2022, η αρμόδια Αρχή ενέκρινε τη συνέχιση της κράτησης του Αιτητή για την προστασία της εθνικής ασφάλειας μετά από σχετικές επανεξετάσεις, και αυτός συνεχίζει να τελεί υπό κράτηση.
Στις 19.5.2022 εγκρίθηκε αίτηση του Αιτητή για παραχώρηση δωρεάν νομικής αρωγής για την καταχώριση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus ad Subjiciendum. Στις 6.6.2022 αυτός καταχώρισε την υπό εκδίκαση αίτηση με την οποία το Ανώτατο Δικαστήριο καλείται να εξετάσει τη νομιμότητα της κράτησης του. Πρόκειται για διαδικασία με την οποία επιδιώκεται η άμεση απελευθέρωση ενός αιτητή από παράνομη ή αδικαιολόγητη κράτηση, σε φυλακή ή σε ιδιωτικό χώρο, από Αρχή ή ιδιώτη (Δημητράκης Χ΄΄ Σάββας (1993) 1 ΑΑΔ, 102 και XXX Al Lakoud v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Πολιτική Έφεση αρ. 77/20, απόφαση ημερ. 8.6.2021, ECLI:CY:AD:2021:A231).
Να σημειώσω πως στις 22.6.2022 ο Αιτητής, στο πλαίσιο της πιο πάνω αίτησης, καταχώρισε αίτηση για αποκάλυψη των εμπιστευτικών εγγράφων, την οποία το Δικαστήριο απέρριψε με απόφαση του ημερ. 1.7.2022. Καταγράφονται στην εν λόγω απορριπτική απόφαση και τα ακόλουθα:
«Σημειώνω από τώρα πως ο Αιτητής γνώριζε και γνωρίζει πολύ καλά τους λόγους για τους οποίους κρατείται, αφού όπως ο ίδιος καταγράφει στην ένορκη δήλωση που υποστηρίζει την αίτηση του για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus:
'Ταξίδεψα από τη Συρία στην Τουρκία και μετέπειτα με βάρκα από την Τουρκία, καταφθάνοντας στην Κύπρο κατά ή περί τις 20 Αυγούστου 2021. Μόλις έφτασα στην Κύπρο πήγα στο Κέντρο Υποδοχής Πουρνάρα όπου υπέβαλα αίτηση ασύλου. Παρέμεινα εκεί για 25 περίπου μέρες στη διάρκεια των οποίων ήρθε η Αστυνομία να με ανακρίνει επειδή όπως μου ανέφεραν, είχαν ανακαλύψει ότι είχα αναρτήσει μια φωτογραφία μου στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Facebook, παλαιότερα και όταν ήμουν 17 ετών, στην οποία φέρω όπλο. Μου ανέφεραν ότι εξετάζουν κατά πόσο έχω σχέση με τρομοκρατία, λόγω αυτής της φωτογραφίας, και τους ανέφερα ότι δεν έχω καμία σχέση με τρομοκρατία. Εξήγησα ότι αυτή η φωτογραφία είχε ληφθεί πριν 4 περίπου χρόνια όταν ήμουν 17 ετών και την ανέβασα στο Facebook κατά ή περί το 2019 σε μια στιγμή ανωριμότητας. Τους εξήγησα ότι αγόρασα αυτό το όπλο όταν ήμουν ανήλικος και ανώριμος και ότι αυτό γίνεται από πολλούς ανήλικους στη Συρία κατά τα τελευταία χρόνια όπου μαίνεται ο πόλεμος, αφού κυριολεκτικά, τα όπλα βρίσκονται σε πρώτη ζήτηση και εύκολο να αποκτηθούν.'»
Ο Γενικός Εισαγγελέας στις 20.6.2022 καταχώρισε Ένσταση, η οποία βασίζεται σε αρκετούς λόγους, δεκαπέντε τον αριθμό. Ανάμεσα σ΄ αυτούς υπάρχουν και λόγοι ένστασης σύμφωνα με τους οποίους, η κράτηση του Αιτητή είναι αναγκαία καθότι αυτός θεωρείται άτομο επικίνδυνο για την εθνική ασφάλεια, η διάρκεια κράτησης του είναι εύλογη και/ή νόμιμη και/ή αναγκαία για την προστασία της εθνικής ασφάλειας, και εν πάση περιπτώσει αυτή δεν είναι παρατεταμένης διάρκειας.
Η Ένταση υποστηρίζεται από ένορκη δήλωση επίσης ημερομηνίας 20.6.2022, του κ. Μ. Ιωάννου, Λειτουργού στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης. Δεν θα παραθέσω το περιεχόμενο της ένορκης του δήλωσης, η οποία καλύπτει με ιδιαίτερη λεπτομέρεια τα γεγονότα, και μάλιστα με αναφορά σε συγκεκριμένα έγγραφα τα οποία επισυνάπτονται ως τεκμήρια.
Αναφέρω από τώρα ότι έχω θέσει ενώπιον μου και τα όσα ανέφεραν οι ευπαίδευτοι δικηγόροι με τις εμπεριστατωμένες αγορεύσεις τους. Το ίδιο ισχύει και για τη Νομολογία στην οποία με παρέπεμψαν.
Η κράτηση είναι περιορισμός του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος της ελευθερίας και σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι αυτοσκοπός. Η στέρηση της ελευθερίας θα πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια, και να υφίσταται καθ΄ ον χρόνο η διαδικασία απομάκρυνσης προωθείται με τη δέουσα επιμέλεια. Η δικαστική κρίση σε σχέση με το κατά πόσο η κράτηση έχει υπερβεί τον εύλογο χρόνο για σκοπούς απομάκρυνσης από τη χώρα, είναι κρίση που θα πρέπει να βασίζεται επί των ιδιαίτερων γεγονότων της κάθε υπόθεσης, όπως αυτά τίθενται ενώπιον του Δικαστηρίου (Khlaief (Αρ. 1) (2003) 1(Γ) ΑΑΔ, 1402).
Τα ιδιαίτερα γεγονότα της παρούσας αίτησης, διαφοροποιούνται από τα γεγονότα της υπόθεσης Todorovic (2014) 1 ΑΑΔ, 304, όπου εκεί αποφασίστηκε ότι η διοίκηση ενήργησε με σκοπιμότητα, αφού εξέδωσε νέο διάταγμα κράτησης και απέλασης με μοναδικό στόχο να παρακάμψει προηγούμενη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με την οποία είχε διαταχθεί η απελευθέρωση του Αιτητή (Todorovic (2013) 1(Γ) ΑΑΔ, 2578). Εδώ, όλες οι ενέργειες της διοίκησης ουδόλως αποκαλύπτουν σκοπιμότητα εκ μέρους της. Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην ένορκη δήλωση του κ. Μ. Ιωάννου, είχε προγραμματιστεί εντός των επόμενων ημερών όπως ο Αιτητής κληθεί σε σχετική συνέντευξη στο πλαίσιο εξέτασης της αίτησης του για διεθνή προστασία. Αυτό όμως δεν κατέστη δυνατό να γίνει, καθότι αυτός προσεβλήθη και πάλι από κορονοϊό. Η ευπαίδευτη δικηγόρος του Καθ' ου η αίτηση δήλωσε, και δεν αμφισβητήθηκε, πως ο Αιτητής έχει σήμερα αναρρώσει και αναμένεται εντός των επόμενων ημερών να κληθεί σε προσωπική συνέντευξη.
Εν κατακλείδι, αυτό που απομένει να εξεταστεί είναι αυτό που ανέφερε και η ευπαίδευτη συνήγορος του Αιτητή κατά την εκδίκαση της αίτησης ημερ. 22.6.2022 για αποκάλυψη εγγράφων, δηλαδή «κατά πόσο ο Αιτητής θα πρέπει να αφεθεί ελεύθερος καθότι η διάρκεια της κράτησης του έχει καταστεί παράνομη λόγω του διαρρεύσαντος χρόνου». Μέχρι την ημερομηνία που είχε εγκριθεί η αίτηση του για νομική αρωγή (19.5.2022) είχαν παρέλθει 8 περίπου μήνες από την ημερομηνία που είχε διαταχθεί η κράτηση του. Η υπό εκδίκαση αίτηση καταχωρίστηκε στις 6.6.2022.
Παρόμοια θέματα εξετάστηκαν στην Πολιτική Έφεση αρ. 95/20, ΧΧΧ Al Lakoud, απόφαση ημερ. 8.6.2021, όπου και εκεί η κράτηση είχε διαταχθεί για λόγους εθνικής ασφάλειας. Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από την απόφαση:
«Όπως ορθά επισημάνθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο, στην προκείμενη περίπτωση ο έλεγχος της διάρκειας της κράτησης δεν εξετάζετο μεμονωμένα, αλλά στο πλαίσιο των γεγονότων της υπόθεσης, επισημαίνοντας ότι εξετάζεται κατά πόσο οι ανάλογες και σχετικές διοικητικές διαδικασίες που διεξάγονται, εξετάζονται και συνδέονται με το λόγο κράτησης και ότι αυτές εκτελούνται χωρίς περιττές καθυστερήσεις.
Η σχετική περικοπή από την Απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου έχει ως εξής:
'Από τις 11 Φεβρουαρίου 2019, ημέρα κατά την οποία ο αιτητής τέθηκε υπό κράτηση, μέχρι της καταχώρισης της αίτησης, ημερ. 22 Οκτωβρίου 2019, μεσολάβησαν οκτώ μήνες. Η εν λόγω διάρκεια της κράτησης εξετάζεται όχι μεμονωμένα, αλλά στο πλαίσιο των γεγονότων της παρούσας υπόθεσης. Τούτου δοθέντος, η διάρκεια για να κριθεί ότι αποτελεί παρατεταμένο διάστημα, θα πρέπει να ελεγχθεί κατά πόσο από την κράτηση παραβιάζονται οι πρόνοιες του άρθρου 9ΣΤ(4)(α) του Νόμου. Σύμφωνα με το άρθρο αυτό, η κράτηση ενός αιτητή θα πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και να διαρκεί μόνο για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται σε συνάρτηση με το λόγο κράτησης του. Ταυτοχρόνως, εξετάζεται κατά πόσο οι ανάλογες και σχετικές διοικητικές διαδικασίες που διεξάγονται, εξετάζονται και συνδέονται με το λόγο κράτησης και ότι αυτές εκτελούνται χωρίς περιττές καθυστερήσεις.
Ο αιτητής κρατείται για λόγους εθνικής ασφάλειας βάσει των προνοιών του άρθρου 9ΣΤ(2)(ε) του Νόμου. Η δραστηριότητα του αιτητή, η ενυπάρχουσα επικινδυνότητα, εξετάστηκαν από τις αρμόδιες αρχές στη βάση των πληροφοριών που έλαβαν από την ημέρα κράτησης του. Ήταν το αντικείμενο που απασχόλησε το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας σε προσφυγή που υπέβαλε ο αιτητής, το αποτέλεσμα της οποίας σημειώθηκε πιο πάνω. Ταυτοχρόνως, ο αιτητής είναι υπό κράτηση, καθότι εξετάζεται η προσφυγή την οποία υπέβαλε εναντίον της απόρριψης του υποβληθέντος αιτήματος για άσυλο.
Υπό τις περιστάσεις, είμαι της γνώμης ότι το διαρρεύσαν χρονικό διάστημα δεν είναι τέτοιο, που να δικαιολογεί την έκδοση του αιτούμενου διατάγματος. (Βλ. Πολ. Αίτ. 173/2019, ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ xxxx ALSHEIKO, ημερ. 24 Οκτωβρίου 2019). Ο παράγοντας χρόνος επί του προκειμένου εξετάζεται στη βάση όλων των περιστατικών της παρούσας υπόθεσης και δεν θεωρώ ότι έχει παρέλθει τέτοιο χρονικό διάστημα που να δικαιολογεί την επέμβαση του Δικαστηρίου.'
Η παραπομπή της συνήγορου του Εφεσείοντα στην απόφαση του ΕΔΑΔ, A. and Others ν. United Kingdom, Application No. 3455/2005, 19/2/2009, δεν θεωρούμε ότι είναι σχετική. Πρόκειται για υπόθεση όπου κρίθηκε ότι άτομα που κρατούνταν για παρατεταμένη διάρκεια για λόγους εθνικής ασφάλειας, χωρίς οποιαδήποτε προοπτική απέλασης, κρατούνταν κατά παράβαση του Άρθρου 5(1) της ΕΣΔΑ.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο έχοντας κατά νου ότι η υπέρβαση του εύλογου χρόνου είναι ζήτημα πραγματικό έκρινε ότι, υπό το φως όλων των γεγονότων, το διαρρεύσαν χρονικό διάστημα δεν ήταν τέτοιο που να δικαιολογεί επέμβαση του Δικαστηρίου. (Essa Morad Khlaief v. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.ά. (2003) 1 Α.Α.Δ. 1402 και Habibi Pour Ali Fasel v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Πολιτική Έφεση αρ. 236/2015, ημερ. 31/3/2016).
.................................»
Τα πιο πάνω ισχύουν και εδώ. Δεν διαπιστώνω, υπό το φως όλων των γεγονότων, ότι το διαρρεύσαν μέχρι σήμερα χρονικό διάστημα, και με δεδομένο ότι ο Αιτητής θα κληθεί σε συνέντευξη εντός των επόμενων ημερών, δικαιολογεί την παρέμβαση του Δικαστηρίου για να αφεθεί αυτός ελεύθερος. Όπως λέχθηκε και στην ΧΧΧ Al Lakoud, Πολιτική ΄Εφεση αρ. 77/20 (πιο πάνω), «. Εν προκειμένω, η συνέχιση της κράτησης του συνδέεται με την ολοκλήρωση των διαδικασιών τις οποίες ο ίδιος ο Εφεσείων εγείρει στο πλαίσιο του αιτήματος του να τύχει διεθνούς προστασίας».
Ο Αιτητής αναφέρει ακόμη ότι: «Οι συνθήκες κράτησης μου σε όλα τα κρατητήρια που έχω μεταφερθεί είναι απάνθρωπες και ταπεινωτικές, λαμβανομένου επίσης υπόψη ότι η κράτηση μου είναι διοικητικής φύσεως, δεν έχω διαπράξει οποιοδήποτε αδίκημα και δεν γνωρίζω να κρατούμαι για οποιοδήποτε άλλο λόγο». Να σημειώσω πως ο ισχυρισμός του για απάνθρωπες και ταπεινωτικές συνθήκες κράτησης του σε όλα τα κέντρα κράτησης του, είναι γενικός και αόριστος. Όσον αφορά στους λόγους κράτησης του, ο Αιτητής γνωρίζει πολύ καλά τους λόγους για τους οποίους κρατείται, οι οποίοι δεν αφορούν στην πρόσαψη οποιωνδήποτε ποινικών κατηγοριών εναντίον του. Προς τούτο παραπέμπω στο περιεχόμενο της παραγράφου 3.5 της ένορκης δήλωσης του κ. Μ. Ιωάννου και στο τεκμήριο 4 που επισυνάπτεται σ΄ αυτήν.
Τέλος, όσον αφορά στη θέση της ευπαίδευτης συνηγόρου του Αιτητή ότι το Δικαστήριο, αν κρίνει ότι η κράτηση είναι το έσχατο μέτρο, μπορεί να θέσει «εναλλακτικά μέτρα», αυτό εν προκειμένω δεν μπορεί να γίνει. Παρόμοιοι ισχυρισμοί είχαν προβληθεί και απορριφθεί στην υπόθεση ΧΧΧ Al Lakoud, Πολιτική Έφεση αρ. 95/20 (πιο πάνω), όπου λέχθηκε ότι: «Δεδομένου του λόγου που ο Εφεσείων κρατείται, ήτοι η ασφάλεια του Κράτους, δεν ετίθετο θέμα εξέτασης εναλλακτικών τρόπων κράτησης ή όρων για απελευθέρωση του».
Η Αίτηση απορρίπτεται. Τα έξοδα του διερμηνέα να καταβληθούν από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
/ΕΑΠ.