|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2022:D320
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση αρ. 107/2022)
15 Ιουλίου, 2022
[Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ THΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3, 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ MD SUHEL RANA ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΑΓΚΛΑΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ANAΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΟ 14/60, ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ 1964 ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ 1991, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΝ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ, ΤΟΝ ΠΕΡΊ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ, ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2013/33/ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΝ ΝΟΜΟ, ΚΕΦ. 105, ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 115/2008/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ τους ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ:
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
3. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
ΔΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
.........
Π. Πιερίδης, για τον αιτητή
Μ. Δημητρίου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση
Αιτητής παρών.
Κα Ζ. Αδαμίδου, μεταφράστρια η οποία θα μεταφράζει από τα
ελληνικά στα αγγλικά και το αντίστροφο.
κ. Shamim Fuisaho ο οποίος θα μεταφράζει από τα αγγλικά στη Bangali
.......
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ: Ο αιτητής είναι υπήκοος του Μπαγκλαντες και όπως είναι παραδεκτό αφίχθηκε στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω μη ελεγχόμενων από τη Δημοκρατία περιοχών, διά του παράνομου αεροδρομίου «ercan», πιθανόν στις 20/4/22 και εισήλθε από τα κατεχόμενα εδάφη στις ελεύθερες περιοχές από άγνωστο σημείο και σε άγνωστο χρόνο.
Στις 14/5/2022 συνελήφθηκε στη Λευκωσία λόγω παράνομης παραμονής στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Την επομένη, 15/5/2022 εκδόθηκε διάταγμα κράτησης και απέλασης του, δυνάμει του Άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου επί του ότι εισήλθε και παρέμεινε στη Δημοκρατία παράνομα, διαπιστώθηκε ότι υπήρχε κίνδυνος διαφυγής, δεν υπήρχε δηλωθείσα διεύθυνση διαμονής και ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν επιθυμεί να αναχωρήσει για τη χώρα καταγωγής του, δεν είχε στην κατοχή του ταξιδιωτικά έγγραφα και δεν υπήρχε περιθώριο εναλλακτικών της κράτησης μέτρων.
Στις 27/5/22 μεταφέρθηκε στον χώρο κράτησης Απαγορευμένων Μεταναστών (ΧΩΚΑΜ) στη Μεννόγεια. Στις 6/6/2022, ενώ τελούσε υπό κράτηση, υπέβαλε αίτημα για παραχώρηση διεθνούς προστασίας, το οποίο απορρίφθηκε στις 7/7/22 και επιδόθηκε στον αιτητή στις 8/7/22. Στις 7/7/22 εκδόθηκε νέο διάταγμα κράτησης στη βάση του Άρθρου 9 ΣΤ(2) του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6(Ι)/2000.
Με την κρινόμενη αίτηση επιδιώκεται η έκδοση προνομιακού εντάλματος habeas corpus ad subjiciendum με το οποίο να κηρύσσεται η κράτηση και/ή φυλάκιση του παράνομη και καταχρηστική.
Το προνομιακό ένταλμα της φύσεως Habeas Corpus ad subjiciendum διασφαλίζει την ελευθερία του ατόμου. Όπως αναφέρθηκε στη Χ'Σάββας (1993) 1 Α.Α.Δ. 102 «Το Habeas Corpus ad subjiciendum είναι προνομιακή διαδικασία για τη διασφάλιση της ελευθερίας του πολίτη. Παρέχει αποτελεσματικό μέσο άμεσης απελευθέρωσης από παράνομη ή αδικαιολόγητη κράτηση, είτε στη φυλακή, είτε σε ιδιωτικό χώρο, από Αρχή ή ιδιώτη. Απαραίτητη προϋπόθεση δι' έκδοση του εντάλματος συνιστά η απόδειξη, εκ μέρους του αιτούντος, του παράνομου της κράτησης ή φυλάκισης (Καλφοπούλου (1998) 1 ΑΑΔ 55). Με τη διαδικασία του εντάλματος Habeas Corpus, ό,τι επιδιώκεται είναι η διασφάλιση του δικαιώματος της ελευθερίας διά της άμεσης απελευθέρωσης του αιτητή ο οποίος, κατ' ισχυρισμό, τελεί υπό παράνομη κράτηση. Οποτεδήποτε, στο πλαίσιο της εν λόγω διαδικασίας, διαπιστώνεται κάτι τέτοιο, το σχετικό διάταγμα εκδίδεται δικαιωματικά και όχι ως θέμα άσκησης διακριτικής εξουσίας, οπότε, ο αιτητής αφήνεται ευθύς ελεύθερος (Green v. Home Secretary (1941) 3 All E.R. 388, σελίδα 400).
Η αποστέρηση της ελευθερίας του ατόμου, θα πρέπει να περιορίζεται στην μικρότερη δυνατή διάρκεια, και να υφίσταται καθ' ον χρόνο η διαδικασία απομάκρυνσης προωθείται με τη δέουσα επιμέλεια. Ο έλεγχος της διάρκειας της κράτησης διενεργείται υπό το φως των διατάξεων του άρθρου 18ΠΣΤ και 18ΠΣΤ 5(α) του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου (Κεφ. 105), ενώ ο έλεγχος της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης υπόκειται σε προσφυγή, σύμφωνα με το άρθρο 18ΠΣΤ(3)(α).
Πέραν των νομικών ισχυρισμών που εκτίθενται από το συνήγορο του αιτητή για το παράνομο της κράτησης του πελάτη του, προβάλλεται η θέση πως δεν υπάρχει διάταγμα κράτησης το οποίο να τον αφορά αφού το εκδοθέν διάταγμα αναφέρεται σε άλλο όνομα. Συγκεκριμένα αναγράφεται το όνομα MD SUNEL RANA αντί του ορθού MD SUHEL RANA.
Η εφεσίβλητη εγείρει αριθμό λόγων ένστασης για τους οποίους η αίτηση θεωρείται απορριπτέα. Μεταξύ αυτών, ότι ο Αιτητής κωλύεται να προωθήσει την παρούσα αίτηση, καθότι προσβάλλει ή επιδιώκει τον έλεγχο της νομιμότητας της έκδοση του διατάγματος κράτησης και απέλασης του, ενώ ουδέποτε πρόσβαλε με προσφυγή και/ή αμφισβήτησε τη νομιμότητα της κράτησης του με βάση το Άρθρο14 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105, και ούτε προσέβαλε ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας το διάταγμα το οποίο εκδόθηκε δυνάμει του Άρθρου 9ΣΤ (2)(δ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Οι λόγοι ένστασης αναπτύχθηκαν εκτενώς με την αγόρευση της συνηγόρου της εφεσίβλητης όπως επίσης και οι θέσεις του αιτητή, διά του δικηγόρου του.
Σε σχετική ερώτηση του Δικαστηρίου για την αναγραφή διαφορετικού ονόματος στα διατάγματα κράτησης από εκείνο του Αιτητή, το απέδωσε σε γραφικό λάθος και παρέπεμψε στο Παράρτημα Ε της ένστασης, το οποίο περιλαμβάνει τα σχετικά με τον Αιτητή έγγραφα, από τα οποία διαπιστώνεται ότι πρόκειται για τον Αιτητή.
Έχω εξετάσει τα έγγραφα και τεκμήρια τα οποία αφορούν την υπόθεση. Παρά το ότι το διάταγμα κράτησης αναφέρει το όνομα Sunel αντί Suhel, ωστόσο όλα τα υπόλοιπα γεγoνότα καθώς και η φωτογραφία η οποία τυπώθηκε σε αυτά, δεν αφήνουν αμφιβολία ότι πρόκειται για τον αιτητή. Προέρχεται από το Μπαγκλαντές, η ημερομηνία γεννήσεως που καταγράφεται [ ] είναι η ίδια που δήλωσε στην αίτηση του για παραχώρηση ασύλου, και πρόκειται για το άτομο που εισήλθε στην Κυπριακή Δημοκρατία παράνομα, από τις μη ελεγχόμενες περιοχές, και συνελήφθηκε στις 15/5/2022. Όπως δηλώνεται από τον ίδιο στην ένορκη δήλωση του, ότι «αφίχθηκα στην Κύπρο στα κατεχόμενα στις 24/4/22 και ακολούθως στις 14/5/22 εισήλθα στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές.»
Έχοντας αυτά υπόψη και με δεδομένο ότι ο αιτητής δεν αμφισβήτησε με προσφυγή τη νομιμότητα του διατάγματος απέλασης και κράτησης το οποίο εκδόθηκε δυνάμει του Άρθρου 14 του Κεφ. 105, ούτε το διάταγμα κράτησης δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου, δεν νομιμοποιείται στην έκδοση διατάγματος habeas corpus.
Συναφή τα όσα αναφέρονται στο σύγγραμμα του Π. Αρτέμη «Προνομιακά Εντάλματα» σελ. 82:
«Το ζήτημα κράτησης προσώπου δυνάμει διατάγματος απέλασης δεν εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου στο οποίο ανήκει το ένταλμα habeas corpus όπως και τα άλλα προνομιακά βάσει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος, αλλά στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου που σημαίνει ότι θε μπορούσε να εξεταστεί μόνο στο πλαίσιο της Αναθεωρητικής δικαιοδοσίας βάσει του Άρθρου 146, υπάρχει μεταξύ των δύο απόλυτος διαχωρισμός: βλ. Holy See of Kitium v. Munisipal Council of Limassol 1 R.S.C.C. 15, Hussein Ramadan n Electricity Authority of Cyprus and Another 1 R.S.C.C. 49. Σε αυτό το ζήτημα αναφέρθηκα και στην απόφαση μου στην Χ. Κυριακίδου Αιτ. αρ. 121/97 ημερ. 14/11/97. Στη δε Phedias I Kyriakides v. Republic 1 R.S.C.C. 66, υπογραμμίζεται (στη σελ 75) ότι σε περίπτωση δυσκολίας - γιατί η διαχωριστική γραμμή μπορεί κάποτε να είναι λεπτή όπως φαίνεται και από τη Δημοκρατία ν. Τόκα (1995) 3 ΑΑΔ 218 - το ζήτημα εξετάζεται κατ' αρχήν με αναφορά στο κατά πόσο εμπίπτει στην Αναθεωρητική δικαιοδοσία δυνάμει του Άρθρου 146 και όχι αντίστροφα.»
Εκείνο το οποίο σε τέτοια διαδικασία εξετάζεται είναι η διάρκεια της κράτησης, η οποία πρέπει να περιορίζεται στη μικρότερη δυνατή και να υφίσταται καθ' όν χρόνο η διαδικασία απομάκρυνσης προωθείται με τη δέουσα επιμέλεια. Ο έλεγχος της διάρκειας αυτής, διενεργείται υπό το φως των διατάξεων του Άρθρου 17ΠΣΤ(α) του περι Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου Κεφ. 105, ενώ ο έλεγχος της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης υπόκειται σε προσφυγή, σύμφωνα με το Άρθρο 18ΠΣΤ(3)(α).
Οι ανωτέρω πρόνοιες της νομοθεσίας μας, μεταφέρουν στην Κυπριακή έννομη τάξη τα όσα διαλαμβάνονται στο άρθρο 15 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, όπως υποδεικνύεται στην απόφαση Shuying v. Δημοκρατίας (2012) 1 ΑΑΔ 2725:
«Το Άρθρο 15 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, οι πρόνοιες της οποίας ενσωματώθηκαν στον περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμο Κεφ. 105, αποτελεί το νομικό πλαίσιο το οποίο διέπει το θέμα της κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας υποκείμενου σε διαδικασίες επιστροφής κλπ. Σύμφωνα με την πιο πάνω διάταξη οποιαδήποτε κράτηση πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και να διατηρείται μόνο καθόσον χρόνο η διαδικασία απομάκρυνσης εξελίσσεται και εκτελείται με τη δέουσα επιμέλεια. Το ίδιο άρθρο περιέχει πρόνοιες η εφαρμογή των οποίων αποτελεί τις ασφαλιστικές δικλείδες για την προστασία των δικαιωμάτων του υποκειμένου σε κράτηση για τους σκοπούς του νόμου, υπηκόου τρίτης χώρας. Μεταξύ άλλων προβλέπεται ότι κάθε κράτος μέλος καθορίζει περιορισμένη περίοδο κράτησης η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες. Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να παρατείνουν το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα των έξι μηνών παρά μόνο για περιορισμένο χρόνο που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο σε περιπτώσεις κατά τις οποίες, παρόλες τις εύλογες προσπάθειές τους, η επιχείρηση απομάκρυνσης είναι πιθανό να διαρκέσει περισσότερο επειδή «(α) ο συγκεκριμένος υπήκοος της τρίτης χώρας αρνείται να συνεργαστεί ή (β) καθυστερεί η λήψη εγγράφων από τρίτες χώρες.»
Σημειώνεται περαιτέρω πως στις 7/7/2022 το διάταγμα κράτησης και απέλασης του αιτητή δυνάμει του Άρθρου 14 του Κεφ. 105 ακυρώθηκε και την ίδια ημέρα εκδόθηκε διάταγμα κράτησης του, δυνάμει του Άρθρου 9ΣΤ(2) του περί Προσφύγων Νόμου.
Το σύννομο αυτού του διατάγματος δεν εξετάζεται με προνομιακό ένταλμα habeas corpus. Εκείνο που εξετάζεται είναι η διάρκεια της κράτησης βάσει του Άρθρου 9ΣΤ(7)(α)(1) του περί Προσφύγων Νόμου. Ο αιτητής κρατείται συνολικά από 15/5/22, όταν το πρώτον συνελήφθη και δεν μπορεί να θεωρηθεί υπερβολικός ο χρόνος, αφού ουδέποτε εγκαταλείφθηκε ο σκοπός κράτησης του, και περαιτέρω ενόψει απουσίας ταξιδιωτικών εγγράφων και μη δηλωθείσας διεύθυνσης διαμονής, δεν υπήρχε περιθώριο εναλλακτικών, της κράτησης μέτρων. (Bondar (αρ. 2) (2004) 1 ΑΑΔ 2075. Η εφεσίβλητη έχει ενεργήσει, με τη δέουσα ταχύτητα, χωρίς καμία ολιγωρία και δεν έχει διαπιστωθεί ούτε και προβλήθηκε ζήτημα κακοπιστίας εκ μέρους της.
Στην υπόθεση Saadi v. United Kingdom, Appl. No. 13229/03, ημερ. 29/1/2008, στην οποία η συνήγορος της εφεσίβλητης παρέπεμψε το Δικαστήριο, λέχθηκε πως:
«βάσει του Άρθρου 5(1)(στ) της ΕΣΔΑ, η αρχή της αναλογικότητας προϋποθέτει ότι η κράτηση δε δύναται να συνεχίζεται για μη εύλογο χρονικό διάστημα. Συγκεκριμένα το υπό αναφορά εδάφιο καθορίζει τις εξής προϋποθέσεις στη βάση των οποίων κρίνεται το εύλογο της διάρκειας της κράτησης ενός αιτητή:
ι. Η κράτηση του αιτητή προϋποθέτει ύπαρξη καλής πίστης από πλευράς των αρχών της Δημοκρατίας.
ii. Η αναλογικότητα της κράτησης με το σκοπό αυτής,
iii. Ο χώρος και οι συνθήκες κράτησης να είναι οι κατάλληλες,
iv. Η διάρκεια της κράτησης να μην εκφεύγει της εύλογα επιτρεπτής για το σκοπό που στοχεύει να επιτελέσει.»
Ενόψει όλων των ανωτέρω κρίνεται πως η διάρκεια κράτησης του αιτητής δεν έχει ξεπεράσει τα όρια του μη εύλογου και απαραίτητου για επίτευξη του σκοπού για τον οποίο κρατείται.
Η αίτηση απορρίπτεται.
Δ. Σωκράτους, Δ.
/ΚΑς