|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2021:A466
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική ΄Εφεση Αρ. Ε177/2021)
11 Οκτωβρίου, 2021
[ΓΙΑΣΕΜΗΣ, ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ,
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ/στές]
1. XXX GEORGIOU,
2. XXX GEORGIOU,
3. XXX XXX XXX GILLE,
Εφεσείοντες-Καθ' ων η Αίτηση,
v.
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητου-Αιτητή.
____________________
Ηρακλής Κυριακίδης, μαζί με Χάρη Σαββίδη, Πολίνα Οδυσσέως (κα) και Ηλία Σατολιά, για Ηρακλής Ν. Κυριακίδης Δ.Ε.Π.Ε., για τους Εφεσείοντες.
Στάθης Ερωτοκρίτου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Εφεσίβλητο.
____________________
Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί
από το Δικαστή Γ.Ν. Γιασεμή.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Οι εφεσείοντες είναι οι καθ' ων η αίτηση 2, 4 και 5 στην Αίτηση ΄Εκδοσης Φυγοδίκου Αρ. 3/2021, του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου, (η αίτηση έκδοσης). Με την έφεση δε, προσβάλλουν την ορθότητα της απόφασης Δικαστού του προαναφερθέντος Επαρχιακού Δικαστηρίου ημερομηνίας 21.9.2021, να διατάξει την κράτησή τους μέχρι την εκδίκαση της αίτησης έκδοσης, η οποία είναι προγραμματισμένη για τον πιο πάνω σκοπό στις 12.10.2021. Σημειώνεται ότι οι καθ' ων η αίτηση 1 και 3 δεν έχουν λόγο στην παρούσα έφεση, για λόγους που δεν ενδιαφέρουν εδώ, αν και η αίτηση έκδοσης τούς αφορά εξίσου.
Η αίτηση έκδοσης υποβλήθηκε επ' αφορμή αιτήματος για έκδοση των πέντε καθ' ων η αίτηση, (οι καθ' ων η αίτηση), στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, (Η.Π.Α.), το οποίο υπέβαλε η αρμόδια αρχή της εν λόγω χώρας προς την αρμόδια αρχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, δυνάμει του Εγγράφου, που προβλέπεται από το ΄Αρθρο 3(2) της Συμφωνίας για ΄Εκδοση μεταξύ της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, που υπογράφηκε στις 25 Ιουνίου 2003, αναφορικά με την εφαρμογή της Συνθήκης μεταξύ της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής για ΄Εκδοση Φυγοδίκων, που υπογράφηκε στις 17 Ιουνίου 1996, το οποίο κυρώθηκε με τον ομώνυμο (Κυρωτικό) Νόμο του 2008, (Ν. 8(ΙΙΙ)/2008). Με αυτή δε, επιδιώκεται η προφυλάκιση των καθ' ων η αίτηση, με προοπτική την έκδοσή τους, ως ανωτέρω, δυνάμει των προνοιών του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970, (Ν. 97/1970), (όπως αυτός έχει τροποποιηθεί), (ο «Νόμος»). Εφόσον ο σκοπός του πιο πάνω σταδίου επιτύχει, η απόφαση για την έκδοση θα επαφίεται στον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, (άρθρο 11 του Νόμου).
Τα γεγονότα που οδήγησαν στην παρούσα έφεση είναι τα ακόλουθα: Στις 19.5.2021, προς το σκοπό προώθησης του, ως άνω, αιτήματος για έκδοση των καθ' ων η αίτηση, εκδόθηκε εναντίον τους προσωρινό ένταλμα σύλληψης. Τούτο εκτελέστηκε την επομένη, 20.5.2021, και οι καθ' ων η αίτηση παρουσιάστηκαν αυθημερόν ενώπιον του επιλαμβανομένου της αίτησης έκδοσης Δικαστηρίου, (το Δικαστήριο). Τα όσα έλαβαν χώρα κατά την πιο πάνω ημερομηνία και κατά τις ημερομηνίες που ακολούθησαν δεν έχουν σημασία για σκοπούς της έφεσης. Το μόνο σχετικό είναι πως, όταν, στις 20.7.2021, η αίτηση έκδοσης αναβλήθηκε, προς το σκοπό να ολοκληρωθεί η μετάφραση των εγγράφων τα οποία συνοδεύουν το αίτημα έκδοσης, τέθηκε θέμα ότι οι καθ' ων η αίτηση έπρεπε να αφεθούν ελεύθεροι υπό όρους. Σημειώνεται πως, μέχρι τότε, αυτοί τελούσαν υπό κράτηση, με τη συγκατάθεσή τους. Επίσης, είχαν συμφωνήσει ότι δικαιολογείτο να δοθεί ο αναγκαίος χρόνος για τη μετάφραση των εγγράφων τα οποία συνοδεύουν το αίτημα έκδοσης. Στη βάση αυτή, δόθηκε, τότε, αναβολή.
Ο συνήγορος, οποίος προωθεί την αίτηση έκδοσης ενώπιον του Δικαστηρίου εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, διαφώνησε με την εισήγηση οι καθ' ων η αίτηση να αφεθούν ελεύθεροι υπό όρους. Αίτημα δε, το οποίο αυτός υπέβαλε για την κράτησή τους, έγινε δεκτό σε σχέση με τους καθ' ων η αίτηση 2 έως 5, οι οποίοι τέθηκαν υπό κράτηση, ώστε να διασφαλιζόταν η παρουσία τους στο Δικαστήριο στις 14.9.2021. Κατά την πιο πάνω ημερομηνία, είχε οριστεί η αίτηση έκδοσης για ακρόαση. Η απόφαση, σχετικά, του Δικαστηρίου εκδόθηκε στις 22.7.2021. Με αυτήν, η καθ' ης η αίτηση 1 παρέμεινε ελεύθερη υπό όρους. Στις 14.9.2021, υποβλήθηκε, και πάλι, αίτημα για αναβολή, για τον ίδιο πιο πάνω σκοπό. Αυτό εγκρίθηκε από το Δικαστήριο, όπως, επίσης, και ανάλογο αίτημα για κράτηση των καθ' ων η αίτηση 2 έως 5, στη βάση ότι υπήρχε κίνδυνος αυτοί να φυγοδικήσουν. Η σχετική απόφαση εκδόθηκε στις 21.9.2021 και είναι το αντικείμενο της παρούσας έφεσης.
Η «Διαδικασία εκδόσεως», όπως χαρακτηριστικά αναγράφεται στον πλαγιότιτλο του άρθρου 9 του Νόμου, διεξάγεται με βάση τις πρόνοιες του εν λόγω άρθρου. Εν προκειμένω, για σκοπούς των πλείστων θεμάτων που εγείρονται με την έφεση, σχετικές είναι οι πρόνοιες στο εδάφιο (3) αυτού, το οποίο προβλέπει τα εξής:-
«(3) Καθ' όσον αφορά εις την διεξαγομένην δυνάμει του παρόντος άρθρου διαδικασίαν, το επιληφθέν της εκδόσεως Δικαστήριον κέκτηται τας αυτάς εξουσίας, περιλαμβανομένης και της εξουσίας όπως αναβάλη την εκδίκασιν της υποθέσεως και εν τω μεταξύ να διατάξη την προφυλάκισιν ή την επί εγγυήσει απόλυσιν του συλληφθέντος δυνάμει του εντάλματος προσώπου, η δε δίκη διεξάγεται κατά τον αυτόν, ή δυνατόν, τρόπον, ως εάν επρόκειτο περί συνοπτικής εκδικάσεως αδικήματος, φερομένου ως διαπραχθέντος υπό του εν λόγω προσώπου.»
Με τους λόγους έφεσης 1 και 5, ουσιαστικά, τίθεται θέμα εσφαλμένης αντίληψης του Δικαστηρίου αναφορικά με τη φύση και το σκοπό της διαδικασίας που αφορούσε το αίτημα κράτησης των εφεσειόντων μέχρι τις 12.10.2021, που είναι ορισμένη η αίτηση έκδοσης για ακρόαση. ΄Οπως τίθεται, ειδικά, στον πρώτο λόγο έφεσης, το Δικαστήριο «εξέλαβε εντελώς εσφαλμένα τον σκοπό της κράτησης πριν την ακρόαση της αίτησης έκδοσης». Στο ίδιο πλαίσιο, είναι και η εισήγηση, στον πέμπτο λόγο έφεσης, από την άποψη ότι το Δικαστήριο φέρεται να αποφάσισε την κράτηση των εφεσειόντων, «στηριζόμενο σε αφηρημένα και/ή μη στέρεα και/ή σαφή κριτήρια». Οι θέσεις, ανωτέρω, διατυπώθηκαν με αφορμή, όπως συνάγεται από τους ίδιους τους λόγους έφεσης, τη διαπίστωση του Δικαστηρίου, σε κάποιο σημείο της απόφασής του, ότι: «Η κράτηση εκζητούμενου προσώπου γίνεται με σκοπό να διασφαλιστεί η έκδοση του στο κράτος το οποίο έχει ζητήσει την έκδοσή του. Πρώτιστος σκοπός αυτός είναι.»
Η πιο πάνω παρατήρηση του Δικαστηρίου είναι απόλυτα ορθή, ως προς τον τελικό σκοπό του Νόμου. Το Δικαστήριο, όμως, δεν παρέλειψε να αναφερθεί, συγχρόνως, στις πρόνοιες του άρθρου 9(3), ως διέπουσες, όπως το έθεσε, την εξουσία του «μεταξύ άλλων να αναβάλει την εκδίκαση της υπόθεσης και εν τω μεταξύ να διατάξει την προφυλάκιση ή απόλυση του καθ' ου η αίτηση με εγγύηση». Οριοθέτησε, έτσι, με σαφήνεια, την εξουσία του, στη βάση της οποίας διέταξε την προφυλάκιση των καθ' ων η αίτηση, κατά το στάδιο πριν από την τελική απόφασή του επί της αίτησης έκδοσης, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος αυτής. Επιπρόσθετα, το Δικαστήριο, ορθώς, διαπίστωσε ότι, σε σχέση με την προφυλάκιση καθ' ου η αίτηση σε αίτηση έκδοσης, λαμβάνονται υπόψη οι παράγοντες, αναλόγως της περίπτωσης, οι οποίοι έχουν καθιερωθεί από τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και εφαρμόζονται για την κράτηση κατηγορουμένου προσώπου, σε ποινική υπόθεση, μέχρι τη δίκη του. Δεν έχει, επομένως, καταδειχθεί, με τους συγκεκριμένους λόγους έφεσης, αλλά και κατά την αγόρευση του συνηγόρου των εφεσειόντων, ποιο είναι το σφάλμα του Δικαστηρίου ως προς την ερμηνεία και τον τρόπο εφαρμογής του άρθρου 9(3). Ως εκ των ανωτέρω, οι προαναφερθέντες λόγοι έφεσης κρίνονται ανεδαφικοί.
Με το δεύτερο λόγο έφεσης, επικρίνεται, ως λανθασμένη, η διαπίστωση του Δικαστηρίου ότι υπάρχει κίνδυνος φυγοδικίας, αν οι εφεσείοντες αφεθούν ελεύθεροι υπό όρους, αυτού παραλείποντος να λάβει, συγχρόνως, υπόψη τις προσωπικές τους περιστάσεις. Η πιο πάνω εισήγηση τέθηκε, ειδικά, σε σχέση με τους εφεσείοντες 1 και 2, στη βάση ότι αυτοί έχουν ισχυρούς δεσμούς με την Κύπρο, λόγω της μόνιμης διαμονής τους εδώ και της κατοχής από αυτούς ακίνητης ιδιοκτησίας στην επαρχία Πάφου· τούτο, σε συνδυασμό, όπως γίνεται περαιτέρω εισήγηση, ότι το Δικαστήριο έδωσε υπέρμετρη βαρύτητα στο γεγονός ότι οι εν λόγω οι εφεσείοντες κατέχουν, συγχρόνως με την Κυπριακή, και τη Βρετανική υπηκοότητα. ΄Οσον αφορά τον εφεσείοντα 3, υποβλήθηκε ότι το Δικαστήριο δεν έδωσε τη δέουσα σημασία ότι αυτός πάσχει από συγκεκριμένη ανίατη ασθένεια, περιοριζόμενο να αναφέρει, συναφώς, ότι, εφόσον αυτός το ζητήσει, μπορεί να τού παρασχεθεί η απαιτούμενη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Η απάντηση του Δικαστηρίου σε σχέση με τις πιο πάνω εισηγήσεις ήταν πως τα γεγονότα στα οποία αυτές αφορούσαν ήταν γνωστά στους εφεσείοντες στις 22.7.2021, που αυτοί τέθηκαν υπό κράτηση, παρά την ένστασή τους. Ωστόσο, δεν αναφέρθηκαν στο Δικαστήριο, τότε, προς υποστήριξη της σχετικής ένστασής τους. Εν ολίγοις, τα προαναφερθέντα γεγονότα δεν αφορούσαν σε κάτι νέο, το οποίο προέκυψε μετά την πιο πάνω ημερομηνία, όταν οι εφεσείοντες τα επικαλέστηκαν στις 14.9.2021. Κατά συνέπεια, αυτοί δε δικαιολογείτο να τα θέσουν ενώπιόν του κατά την εξέταση του αιτήματος κράτησής τους, κατά την τελευταία πιο πάνω ημερομηνία. Η αντιμετώπιση, ανωτέρω, του Δικαστηρίου είναι ορθή. Παρόμοια αντιμετώπιση υποδείχθηκε στην υπόθεση Δημητρίου κ.ά ν. Δημοκρατίας (2013) 2 Α.Α.Δ. 416 ότι έπρεπε να είχε τύχει εφαρμογής στην πρωτόδικη διαδικασία, η οποία ήταν το αντικείμενο της έφεσης ενώπιόν του. Συνακόλουθα, ούτε και ο δεύτερος λόγος έφεσης μπορεί να επιτύχει.
Με τον τρίτο λόγο έφεσης, οι εφεσείοντες εισηγούνται ότι το Δικαστήριο ανέβαλε την ακρόαση της αίτησης έκδοσης, όταν αυτή ήταν ορισμένη για ακρόαση στις 14.9.2021, και, συγχρόνως, διέταξε την κράτησή τους, παραλείποντας «να επιδείξει την δέουσα επιμέλεια κατά τον χρόνο που οι Εφεσείοντες τελούσαν υπό κράτηση, ...». ΄Εδωσε δε, αδικαιολόγητα, βαρύτητα στο σκοπό της αναβολής, που αφορούσε στο ότι έπρεπε να δοθεί χρόνος ολοκλήρωσης της μετάφρασης των εγγράφων που συνοδεύουν το αίτημα έκδοσης.
Το Δικαστήριο εξέτασε το θέμα τούτο, υπό το φως του λόγου για τον οποίο είχε ζητηθεί η αναβολή, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι εφεσείοντες, διά των δικηγόρων τους, ήταν πάντοτε σύμφωνοι ότι έπρεπε να δοθεί χρόνος για τη μετάφραση των προαναφερθέντων εγγράφων, τα οποία και οι ίδιοι θεωρούν αναγκαία για την υπόθεσή τους. Στο πλαίσιο δε τούτο, έκρινε πως ο χρόνος κράτησης των εφεσειόντων τελούσε σε λογικά πλαίσια, ώστε να δικαιολογείτο η έκδοση σχετικής διαταγής, εφόσον συνέτρεχαν, όπως διαπίστωσε, και όλοι οι σχετικοί παράγοντες προς τούτο. Υπό τις περιστάσεις, η διαπίστωσή του κρίνεται ορθή. Καταλήγοντας, διαπιστώνεται πως ούτε και ο λόγος έφεσης 3 μπορεί να επιτύχει.
Ο τέταρτος λόγος έφεσης διαφέρει από τους λοιπούς λόγους. Με αυτόν, τίθεται θέμα ότι η διαταγή για κράτηση, ως άνω, των εφεσειόντων 1 και 2, με δεδομένο ότι αυτοί είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, αντιβαίνει στο ΄Αρθρο 11.2 του Συντάγματος. Στο βαθμό που ενδιαφέρει, αυτό προβλέπει τα εξής:-
«2. Ουδείς στερείται της ελευθερίας αυτού, ειμή ότε και όπως ο νόμος ορίζη εις τας περιπτώσεις:
......................................................................................................
(στ) ... σύλληψης ή κράτησης πολίτη της Δημοκρατίας προς το σκοπό της έκδοσης ή παράδοσής του με βάση ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης ή σύμφωνα με διεθνή σύμβαση που δεσμεύει την Δημοκρατία, ...»
Η πιο πάνω πρόνοια είναι απόλυτα σαφής. Προβλέπει δε, αποκλειστικά, για τη δυνατότητα σύλληψης ή κράτησης πολίτη της Δημοκρατίας, προς επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού έκδοσής του. Είναι φανερό ότι η εν λόγω πρόνοια δεν ασχολείται ευθέως με το στάδιο που προηγείται της τελικής απόφασης του δικαστηρίου αναφορικά με αίτηση έκδοσης, κατά το οποίο δυνατό να προκύψει ανάγκη προφυλάκισης του καθ' ου η αίτηση, μέχρι τότε. Η δυνατότητα αυτή του δικαστηρίου μπορεί, όμως, με βεβαιότητα, να λεχθεί ότι αποτελεί απότοκο της πιο πάνω συνταγματικής εξουσίας. Εν πάση περιπτώσει, σημειώνεται πως, με την υπό εξέταση εισήγηση εκ μέρους των συγκεκριμένων εφεσειόντων, δεν τέθηκε, ειδικά, θέμα αντισυνταγματικότητας της συγκεκριμένης πρόνοιας του άρθρου 9(3) του Νόμου, που προβλέπει για την προφυλάκιση καθ' ου η αίτηση, εκκρεμούσης της εκδίκασης αίτησης έκδοσης. Δε χρειάζεται, επομένως, να εξεταστεί, περαιτέρω, το θέμα τούτο, στο πλαίσιο της παρούσας έφεσης. Καταλήγοντας, ούτε και ο τέταρτος λόγος έφεσης ευσταθεί.
Με την ευκαιρία τούτη, τονίζεται ότι αίτηση για έκδοση φυγοδίκου επιβάλλεται να εκδικάζεται πάνω σε καθημερινή βάση, μέχρι την περάτωσή της. Προς το σκοπό αυτό, πρέπει να γίνεται από το Δικαστήριο ο αναγκαίος προγραμματισμός.
Για τους πιο πάνω λόγους, η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται.
Γ.Ν. Γιασεμής, Δ.
Α. Πούγιουρου, Δ.
Λ. Δημητριάδου-Ανδρέου, Δ.
/ΜΠ