|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2021:A215
AΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 176/2013
[Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Τ. ΨΑΡΑ-ΜΙΤΛΙΑΔΟΥΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
02 ΙΟΥΝΙΟΥ, 2021
xxx xxx ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ
Εφεσείοντας /Αιτητής Αρ. 7
ΚΑΙ
xxx xxx ΦΙΛΙΠΠΟΥ
Εφεσίβλητος/Καθ' ου η Αίτηση
-------------------------------
Κ. Χατζηϊωάννου, για τον Εφεσείοντα
Α. Βρυωνίδης, για τον Εφεσίβλητο
---------------------------------
Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη. Θα δοθεί από τον Παρπαρίνο Δ.
------------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ. Η παρούσα έφεση είναι η τρίτη στη σειρά που αφορά την ίδια επιτόπια εξέταση και την ίδια απόφαση του Διευθυντή Κτηματολογίου ημερ. 10.4.2000 αναφορικά με συνοριακή διαφορά του ακινήτου τεμάχιο 5x0 ιδιοκτησία του Εφεσίβλητου με τρία όμορα κτήματα, τεμάχιο 1x6, τεμάχιο 1x7 και τεμάχιο 1x8. Η παρούσα αφορά το τελευταίο. Με την πιο πάνω απόφαση του ο Διευθυντής αποφάσισε ότι η διαφιλονικούμενη λωρίδα γης ανήκε στο τεμάχιο 5x0.
Οι Εφεσείοντες με επτά λόγους έφεσης προσβάλλουν την πρωτόδικη απόφαση τόσο επί της ουσίας όσο και επί των εξόδων ως εσφαλμένη. Προβάλλεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν αντελήφθηκε το ρόλο του στον έλεγχο της απόφαση του Διευθυντή του Κτηματολογίου και επιδίδεται εσφαλμένα σε έλεγχο της χωρομετρικής εργασίας του Μ.Αιτ. xxx Παναγιώτου. Ως εσφαλμένη επίσης προσβάλλει την κρίση του πρωτόδικου Δικαστηρίου να αποδεχθεί ως ορθή την χωρομετρική εργασία του Μ.Υ. Ιωακείμ και την επακόλουθη απόφαση του Διευθυντή. Με την κρίση του Δικαστηρίου αναφορικά με τη μαρτυρία του Μ.Αιτ. xxx Παναγιώτου επανέρχεται με τον τρίτο λόγο και προβάλλει ότι αυτή είναι άκρως εσφαλμένη και εχθρική. Το ίδιο προβάλλεται με τον τέταρτο λόγο αναφορικά με τη μαρτυρία του Εφεσείοντα. Με τον πέμπτο λόγο προβάλλεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν αντελήφθηκε καθόλου τη μαρτυρία του Μ.Αιτ., Ανδρέου και Μ.Υ. Δήμου. Επίσης, προβάλλεται ότι τα ευρήματα και διαπιστώσεις του Δικαστηρίου όπως και η ερμηνεία των εγκυκλίων του Διευθυντή είναι εντελώς εσφαλμένα και αυθαίρετα. Τέλος, με τον έβδομο λόγο έφεσης προβάλλεται ότι η πρωτόδικη διαταγή για τα έξοδα, είναι εσφαλμένη.
Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι υποστήριξαν με τα περιγράμματα και αγορεύσεις τους ουσιαστικά τα ίδια που υποστήριξαν και στην έφεση αρ. 160/12 με τις ανάλογες, βεβαίως, προσαρμογές λαμβάνοντας υπόψιν ότι η συνοριακή διαφορά αφορά το τεμάχιο 1x8 σε σχέση με το τεμάχιο 5x0.
Όπως και στις εφέσεις με αριθμό 160/2012 και 36/2014 τα πρόσωπα που κατέθεσαν ως μάρτυρες ήταν ουσιαστικά οι ίδιοι. Η χωρομετρική εργασία που έγινε είναι η ίδια και έγινε και για τα τρία τεμάχια, ήτοι τεμάχιο 1x6, τεμάχιο 1x7 και τεμάχιο 1x8 σε σχέση με το τεμάχιο 5x0 του Εφεσίβλητου και στις τρεις εφέσεις.
Όσον αφορά την αξιοπιστία των μαρτύρων, είναι καλά γνωστές οι αρχές που εφαρμόζονται για επέμβαση του Εφετείου. Το Εφετείο, προκειμένου να επέμβει, θα πρέπει να καταδειχθεί σφάλμα του πρωτόδικου Δικαστηρίου κατά την αξιολόγηση της μαρτυρία και ασφαλώς το βάρος το φέρει εκείνος που επικαλείται το σφάλμα, εδώ Εφεσείοντας. Σύμφωνα με τη νομολογία και Αρχές που εφαρμόζονται εάν με βάση τη μαρτυρία που προαναφέρθη ήτο για το πρωτόδικο Δικαστήριο εύλογα επιτρεπτό να προβεί στις διαπιστώσεις του περί της αξιοπιστίας και ευρήματα στα οποία κατέληξε τότε το Εφετείο δεν επεμβαίνει (βλ. Αντρέου ν. Τσίρου Π.Ε. 26/2017 ημερ. 28.7.2020, ECLI:CY:DOD:2020:29, Α.Μ. ν. F.A.M. κ.α. Π.Ε. 249/2013 ημερ. 18.2.2020, ECLI:CY:AD:2020:A66).
Εξετάσαμε όλα τα παράπονα του Εφεσείοντα και δεν έχουμε ικανοποιηθεί ότι υπάρχει οτιδήποτε μεμπτό στο έργο του πρωτόδικου Δικαστηρίου αξιολόγησης της μαρτυρίας ενώπιον του ώστε να δικαιολογείται η επέμβαση μας. Αντίθετα, παρατηρούμε ότι το έργο αυτό διενεργήθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο με λογική επιμέλεια και πλήρη αιτιολόγηση με παραπομπή σε έγγραφη μαρτυρία/τεκμήρια ενώπιον του Δικαστηρίου.
Όσον αφορά την ουσία της διαφοράς, παρατηρούμε ότι αμφότερα τα όμορα κτήματα, τεμάχιο 1x8 και τεμάχιο 5x0 είναι εγγεγραμμένα και συσχετιζόμενα με τα εν ισχύει κτηματολογικά σχέδια. Καθήκον του Κτηματολογίου με αφορμή την αίτηση του Εφεσείοντα για συνοριακή διαφορά με βάση το Άρθρο 58 του ΚΕΦ. 224 ήταν να μεταφέρει, μέσω των μετρήσεων του, το σχέδιο επιτόπου και να καθορίσει τα σύνορα που προκύπτου ως αποτέλεσμα και τα οποία καθόριζαν την έκβαση της συνοριακής διαφοράς (βλ. Χατζησοφρωνίου Σωφρόνιος Χρίστου ως πληρεξούσιο αντιπρόσωπος του Αντώνη Χρίστου Χατζησωφρονίου και άλλος ν. Βάσος Βασιλείου κ.α. (2012) 1 Α.Α.Δ. 1534). Δεν ήτο επιτρεπτό για τον Διευθυντή να διορθώσει το σχέδιο ως εσφαλμένο ή να μην το εφαρμόσει ως τέτοιο, στην βάση της επιτόπου κατάστασης ως προς τα φυσικά στοιχεία, τα οποία δυνατόν να αντιστρατεύοντο την πιστότητα του ή να δημιουργήσουν αμφιβολίες γι΄ αυτό. Αν υπήρχε τέτοια εισήγηση η ορθή πορεία δεν ήτο η ακολουθηθείσα προσφυγή σε διαδικασία διευθέτησης συνοριακής διαφοράς δυνάμει του Άρθρου 58 αλλά η προσφυγή στο Άρθρο 61 προς διόρθωση λάθους στο σχέδιο και της προς αυτό συσχετιζόμενης εγγραφής. Εδώ, αυτό έγινε. Το Κτηματολόγιο μετέφερε επιτόπου το σχέδιο με βάση τις μετρήσεις που έγιναν από τον χωρομέτρη Ιωακείμ τις οποίες το πρωτόδικο Δικαστήριο βρήκε ως ορθές. Ο μάρτυρας χρησιμοποιώντας σύγχρονο σύστημα και μέθοδο, σταθερά σημεία, το χωρομετρικό βιβλίο όπου υπήρχαν προηγούμενες χωρομετρικές εργασίες ή πληροφορίες προέβη στις μετρήσεις οι οποίες ελέγχθησαν από το αρμόδιο τμήμα της χαρτογράφησης και κρίθηκαν ορθές. Από τις μετρήσεις και απόφαση του Διευθυντή δεν μειώνεται το εμβαδόν κανενός των δύο τεμαχίων. Η μόνη διαφοροποίηση είναι η διαμόρφωση της επιτόπου κατάστασης ώστε το σύνορο των δύο τεμαχίων να συνάδει με τα εν χρήσει σχέδια. Το παράπονο του Εφεσείοντα ότι στις μετρήσεις του χωρομέτρη Ιωακείμ δεν λήφθηκαν υπόψιν σημεία όπως ο "Καζαμάς" ή αεροφωτογραφίες παρέμεινε αβάσιμο και δικαιολογήθηκε πλήρως η μη χρήση τους. Το πρώτο ήτο σε απόσταση πέραν των 1000 μέτρων ενώ οι αεροφωτογραφίες δεν είναι μέσο αποτύπωσης διαχρονικής κατάστασης πραγμάτων αλλά πρόσκαιρων καταστάσεων. Επίσης, εσφαλμένη είναι η εισήγηση ότι ο μάρτυρας Ιωακείμ δεν έκαμε ορθή χρήση των εγκυκλίων. Προσεκτική εξέταση της μαρτυρίας αποδεικνύει το αντίθετο. Το πρωτόδικο Δικαστήριο με πλήρη αντίληψη και γνώση των αρχών της νομολογίας, εξέταση υποθέσεων όπως η παρούσα και με καθοδήγηση που άντλησε από τις αποφάσεις του Ανωτάτου που μνημονεύει στην απόφαση του ορθά έκρινε κάθε επίδικο σημείο που του τέθηκε. Ως αποτέλεσμα οι λόγοι έφεσης 1-6 απορρίπτονται.
Με το έβδομο λόγο έφεσης προσβάλλεται ως εσφαλμένη η πρωτόδικη διαταγή αναφορικά με τα έξοδα. Προκειμένου να γίνει αντιληπτό το όλο θέμα, παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από την πρωτόδικη απόφαση:
"Με έχει προβληματίσει το θέμα των εξόδων, όχι υπέρ ποιου θα είναι τα έξοδα, αφού έχοντας κατά νου την νομολογία αυτά επιδικάζονται υπέρ του εφεσίβλητου, αλλά ο τρόπος επιβάρυνσης αυτών αφού για την εφεσείουσα 1 δεν υπάρχει διοριστήριο δικηγόρου με βάση το οποίο να διορίζοντο οι Α.Κ. Χατζηϊωάννου & Υιοί δικηγόροι της, επειδή αυτή είχε αποβιώσει πριν από την έκδοση της απόφασης του Διευθυντή και της καταχώρισης της έφεσης όπως είναι παραδεκτό από όλους. Γεγονός που επικαλείται και ο κ. ΧΊωάννου, στο οποίο απέδωσε άλλη ερμηνεία την οποία το Δικαστήριο απέρριψε.
Από την άλλη δεν διαφεύγει της προσοχής μου ότι ο εφεσείοντας 7 κατέστη ο μόνος ιδιοκτήτης πριν από την έναρξη της ακρόασης της έφεσης. Παραμένουν όμως τα ίδια πρόσωπα ως εφεσείοντες όπως αυτά εμφαίνονται στην έφεση.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εφεσίβλητος έθεσε αυτό το θέμα εξ αρχής στην ένσταση του και δεν λήφθηκαν μέτρα θεραπείας. Ότι τούτο αποτέλεσε ζήτημα που αποφασίστηκε από το Δικαστήριο αφού αφέθηκε μέχρι το τέλος της υπόθεσης με εκατέρωθεν εισηγήσεις στις αγορεύσεις των δικηγόρων. Την έκταση που έλαβε τούτο και σε σχέση με τα υπόλοιπα ζητήματα που εξετάστηκαν από το Δικαστήριο, τόσο σε αριθμό όσο και ουσίας και ενασχόλησης του Δικαστηρίου μ' αυτά. Ότι οι δικηγόροι Α.Κ. Χατζηϊωάννου & Υιοί δεν θα μπορούσαν να είναι δικηγόροι της εφεσείουσας 1, ως άνω εξηγείται, βλ. Δ.2, Θ.14. Ότι ήταν δική τους ευθύνη η αναγραφή της αποβιώσασας ως εφεσείουσας 1 στην Έφεση που με ευκολία μπορούσαν να διαπιστώσουν ότι δεν υπήρχε διοριστήριο δικηγόρου, όπως π.χ. από το απλό μέτρημα των εφεσειόντων και των διοριστήριων δικηγόρου και ότι οι εφεσείοντες 2 έως 9 δεν ευθύνονται γι' αυτό το θέμα και δεν θα πρέπει να επιβαρυνθούν με τα έξοδα που δημιουργήθηκαν ένεκα τούτου του θέματος, βλ. Δ.59, καταλήγω ότι ένα μέρος των εξόδων θα πρέπει να καταβληθεί από τους δικηγόρους Α.Κ. Χατζηϊωάννου & Υιοί.
Υπό τις περιστάσεις θεωρώ ορθό και δίκαιο όπως το ποσοστό εξόδων που πρέπει να καταβληθεί από τους δικηγόρους Α.Κ. Χατζηϊωάννου & Υιοί ενόψει όσων έχουν αναφερθεί πιο πάνω, ανέρχεται στο 1/20 του συνόλου των εξόδων.
Συνεπώς η έφεση - αίτηση απορρίπτεται με έξοδα υπέρ του εφεσίβλητου και εναντίον των δικηγόρων Α.Κ. Χατζηϊωάννου & ΥιοΓκατά 1/20 και το υπόλοιπο των 19/20 εναντίον των εφεσειόντων 2,3,4,5,6,7,8 και 9 όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο."
Σύμφωνα με τον γενικό κανόνα τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα. Απόκλιση από τον κανόνα δικαιολογείται οποτεδήποτε καταφαίνεται ότι διάδικος συνέβαλε αδικαιολόγητα στην διόγκωση των εξόδων της δίκης για λόγους που δεν σχετίζονται από το αποτέλεσμα (βλ. Spinneys Cyprus Ltd v. Χριστάκη Χρίστου και άλλων (2004) 1 Α.Α.Δ. 1833).
Εξετάσαμε με προσοχή την πρωτόδικη απόφαση επί των εξόδων και κρίνουμε ότι αυτή είναι εσφαλμένη. Τα όσα καταλογίζονται στους δικηγόρους του Εφεσείοντα ήταν γνωστά στο Δικαστήριο εξαρχής και παρόλα ταύτα επέτρεψε, αδικαιολόγητα και με την ανοχή του την συνέχιση της διαδικασίας επιδοκιμάζοντας με τον τρόπο αυτό τη συμπεριφορά των δικηγόρων η οποία, βεβαίως, και δεν ήταν η ενδεδειγμένη υπό τις περιστάσεις. Αποδοχή της κατάστασης αυτής από το Δικαστήριο και εν συνεχεία η αποδοκιμασία της με την επιδίκαση μέρους των εξόδων εις βάρος των δικηγόρων του Εφεσείοντα στο τέλος, χωρίς μάλιστα αυτοί να κληθούν να αναφέρουν τις απόψεις τους κρίνεται εσφαλμένη. Ως αποτέλεσμα το μέρος της Διαταγής για τα έξοδα που αφορά τους συνήγορους του Εφεσείοντα, ακυρώνονται.
Έχοντας υπόψιν τα πιο πάνω, η Έφεση απορρίπτεται με €3.000 έξοδα εις βάρος του Εφεσείοντα. Η μερική επιτυχία και που αφορά τη Διαταγή για έξοδα δεν μπορεί να αποτρέψει την επιδίκαση εξόδων εις βάρος του Εφεσείοντα.
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
Τ. ΨΑΡΑ-ΜΙΤΛΙΑΔΟΥΣ, Δ.
/γκ