|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2021:D193
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Aίτηση Αρ. 16/2021)
19 Μαΐου 2021
[Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (Ν. 33/1964)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ XXX POLCHENKO, ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΜΕΣΟ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΣΤΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ ΗΜΕΡ.20.1.2021, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ Ν.95/70 ΚΑΙ Ν.97/70 ΠΕΡΙ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ, Η ΟΠΟΙΑ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΝ ΑΙΤΗΤΗ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 11 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5 ΤΗΣ Ε.Σ.Δ.Α.
Αίτηση ημερ.23.4.2021
Ε. Πουργουρίδης, για τον Αιτητή.
Μ. Ζιβανάρης, ασκούμενος δικηγόρος για Α. Μελάς εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τη Δημοκρατία, Καθ' ης η Αίτηση.
A Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού με απόφαση του ημερ. 20.1.2021 ενέκρινε αίτημα για την έκδοση στη Ρωσική Ομοσπονδία του Αιτητή για να δικαστεί για το αδίκημα της απάτης. Προς το σκοπό της έκδοσης του διέταξε και την κράτηση του.
Ο Αιτητής καταχώρισε αίτηση για την έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus Αd Subjiciendum, στη βάση του άρθρου 10 του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970 (Ν.97/1970) όπως έχει τροποποιηθεί, με το οποίο να κηρύσσεται η κράτηση του παράνομη και ενάντια στο Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Ε.Σ.Δ.Α.
Με την αίτηση διατυπώνονται παράπονα σε σχέση την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου. Το κυριότερο αφορά στην απόρριψη της εισήγησης του Αιτητή περί κακοπιστίας και αλλότριων κινήτρων πίσω από την ποινική του δίωξη στη Ρωσική Ομοσπονδία και το κατ' ακολουθία αίτημα για την έκδοση του στη χώρα αυτή για να δικαστεί.
Η καταλογιζόμενη στον Αιτητή απάτη αφορά στην παρουσίαση ψευδών στοιχείων προς τράπεζα με σκοπό την εξασφάλιση δανείων και στη συνέχεια, μετά την εξασφάλιση τους, ενέργειες με στόχο τη δόλια «πτώχευση» της δανειολήπτριας εταιρείας, θυγατρική εταιρείας της οποίας ήταν πρόεδρος, ώστε να καταδολιευτούν οι πιστωτές της.
Με ενδιάμεση απόφαση ημερ.17.3.2021 επιτράπηκε στον Αιτητή η προσαγωγή μαρτυρίας κατά την ακρόαση της κύριας αίτησης και παρουσιάστηκε έγγραφη μαρτυρία που συνίστατο σε επιστολή ημερ.2.2.2021 της δικηγόρου του Αιτητή στη Ρωσία, προς τον Αιτητή, στην οποία αναφερόταν ότι η δικηγόρος είχε λάβει γνώση της δικογραφίας σχετικά με την αίτηση που είχε καταχωριστεί για την επιβολή του προληπτικού μέτρου της κράτησης του Αιτητή και ότι: «Στην προαναφερόμενη δικογραφία της ποινικής υπόθεσης ΑΠΟΥΣΙΑΖΑΝ οι οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης «Εμπορικός Οίκος Τράνζιτ-ΝτΒ» ημερομηνίας 10/04/2015 και λογιστικός έλεγχος (λογιστική εμπειρογνωμοσύνη) ημερομηνίας 06/07/2018.» Τα δύο αυτά έγγραφα ήταν σημασίας στην ποινική υπόθεση εναντίον του Αιτητή και κατά τον Αιτητή σε αυτά στηριζόταν το αίτημα για την έκδοση του.
Με ενδιάμεση απόφαση ημερ.14.4.2021 επιτράπηκε και στην Καθ' ης η Αίτηση η προσαγωγή μαρτυρίας κατά την ακρόαση της κύριας αίτησης και παρουσιάστηκε έγγραφη μαρτυρία που συνίστατο σε μέρος εγγράφου ημερ.1.3.2021 των ρωσικών αρχών, με το οποίο επιβεβαιωνόταν ότι η δικογραφία που επιθεωρήθηκε από τη δικηγόρο του Αιτητή ήταν η δικογραφία της διαδικασίας για επιβολή του προληπτικού μέτρου της κράτησης του Αιτητή και ότι πράγματι σε αυτή δεν περιλαμβάνονταν τα δύο υπό συζήτηση έγγραφα. Στο έγγραφο υποστηριζόταν ότι στα πλαίσια τέτοιας αίτησης δεν είναι απαραίτητη η προσκόμιση όλου του μαρτυρικού υλικού, αφού σκοπός της διαδικασίας είναι κατά πόσο θα επιβληθεί το μέτρο της κράτησης του κατηγορούμενου προσώπου και όχι η ενοχή του.
Η υπό κρίση Αίτηση είναι η τρίτη στη σειρά αίτηση για προσαγωγή μαρτυρίας, δεύτερη εκ μέρους του Αιτητή. Επιθυμεί να παρουσιάσει τέσσερεις μαρτυρικές καταθέσεις, αντίγραφα των οποίων επισυνάπτονται στην υποστηρικτική της Αίτησης του ένορκη δήλωση, με μεταφράσεις στα ελληνικά. Πρόκειται, όπως αναφέρεται στην ένορκη δήλωση, για μαρτυρικές καταθέσεις που είχαν κατατεθεί ενώπιον του ρωσικού Δικαστηρίου το οποίο εξέδωσε το διάταγμα προληπτικής κράτησης του Αιτητή. Αντίγραφα των καταθέσεων αυτών περιήλθαν στην κατοχή των δικηγόρων του Αιτητή την 29.3.2021. Αποστάλθηκαν από τους δικηγόρους του στη Ρωσική Ομοσπονδία, μετά που τους επιτράπηκε η πρόσβαση και επιθεώρηση του σχετικού φακέλου.
Το άρθρο 10(3) του Ν.97/1970 προβλέπει πρόσθετες εξουσίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου όταν επιλαμβάνεται αίτησης Habeas Corpus και με την παρ.(γ) τη δυνατότητα να διατάξει την αποφυλάκιση του υπό έκδοση προσώπου εφόσον κρίνει ότι: «λόγω του ότι η κατ' αυτoύ κατηγoρία δεv εγέvετo καλή τη πίστει ή εv τω συμφέρovτι της δικαιoσύvης, η απόδoσις αυτoύ θα απoτελεί, λαμβαvoμέvωv υπ' όψιv απασώv τωv περιστάσεωv, άδικov ή καταπιεστικόv μέτρov». Το εδάφιο (4) του ιδίου άρθρου προνοεί ότι το Ανώτατο Δικαστήριο: «δύναται να δεχθή συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία προς την άσκησιν της δικαιοδοσίας αυτού . δυνάμει του εδαφίου (3) του παρόντος άρθρου».
Σε αυτή τη βάση είχε, κατά την πρώτη αίτηση, κριθεί ότι εάν εκείνα τα έγγραφα δεν υφίσταντο, ήταν παράμετρος που μπορούσε να έχει σημασία στην κρίση της θέσης του Αιτητή ότι η εναντίον του δίωξη διενεργείται κακόπιστα. Στην ίδια βάση είχε, κατά τη δεύτερη αίτηση, κριθεί ότι η προσφερόμενη εξήγηση για την απουσία τους ήταν επίσης σχετική.
Κατά τον Αιτητή οι τέσσερεις καταθέσεις που τώρα επιθυμεί να παρουσιάσει, συνιστούν μαρτυρία άμεσα σχετική με το ζήτημα της κακοπιστίας και ύπαρξης αλλότριων κινήτρων πίσω από τη δίωξη και το αίτημα για την έκδοση του, γιατί, όπως εξηγεί, κανένας από τους μάρτυρες δεν εισηγείται ότι ο Αιτητής σχετίζεται καθ' οιονδήποτε τρόπο είτε με τη σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων της χρεώστριας εταιρείας, είτε με τις πράξεις που κατ' ισχυρισμό επέφεραν την «πτώχευση» της.
Κατά την Καθ' ης η Αίτηση οι μαρτυρικές καταθέσεις που επιδιώκεται να προσαχθούν θα μπορούσαν να είχαν προσαχθεί στη διαδικασία ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου ή ακόμα η παρουσίαση τους να ζητείτο με την πρώτη αίτηση του Αιτητή για προσαγωγή πρόσθετης μαρτυρίας.
Δεν αμφισβητήθηκε ότι τα αντίγραφα των καταθέσεων αποστάλθηκαν στους δικηγόρους του Αιτητή την 29.3.2021 και σε αυτή τη βάση δεν θα ήταν δυνατό να αποτελέσει η παρουσίαση τους ζήτημα στην πρώτη αίτηση που καταχωρίστηκε την 19.2.2021. Ούτε ότι επρόκειτο για καταθέσεις που δόθηκαν κατά ή περί τον Απρίλιο του 2018 δεν θα είχε, στην ίδια βάση, σημασία. Ωστόσο, με την επιστολή ημερ.19.4.2021 των δικηγόρων του Αιτητή στη Ρωσία, που επισυνάπτεται στην υποστηρικτική της αίτησης ένορκη δήλωση, αναφέρεται ότι ο λόγος για τον οποίο αυτοί δεν έλαβαν γνώση της δικογραφίας νωρίτερα ήταν τα μέτρα που σχετίζονται με την πανδημία Covid-19 και συγκεκριμένα η αναστολή της λειτουργίας των δικαστηρίων στην πόλη του Βλαδιβοστόκ. Επιχειρηματολογεί η Καθ΄ ης η Αίτηση ότι εφόσον η διαδικασία ενώπιον του ρωσικού Δικαστηρίου, στην οποία ο Αιτητής εκπροσωπείτο από δικηγόρους, είχε τελειώσει την 1.2.2019 με την έκδοση σχετικής απόφασης, σε περίοδο που δεν είχε εμφανιστεί ακόμα ο ιός Covid-19 και προτού επιβληθούν οποιαδήποτε περιοριστικά μέτρα για αντιμετώπιση της πανδημίας, η επιθεώρηση του φακέλου και η λήψη αντιγράφων θα μπορούσε να είχε γίνει από τότε. Επισημαίνει ακόμα η Καθ' ης η Αίτηση ότι προς υποστήριξη της πρώτης αίτησης του Αιτητή για πρόσθετη μαρτυρία, δεν είχε αναφερθεί ευθαρσώς η ίδια δικαιολογία, ότι δηλαδή η αδυναμία επιθεώρησης του φακέλου οφειλόταν στην αναστολή της λειτουργίας των δικαστηρίων λόγω της πανδημίας.
Όπως προκύπτει από την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού με την οποία εγκρίθηκε το αίτημα για την έκδοση του Αιτητή, η σχετική αίτηση καταχωρίστηκε την 6.8.2019 και την ίδια μέρα εκτελέστηκε και το ένταλμα σύλληψης εναντίον του. Η σύλληψη του διενεργήθηκε στην παρουσία του δικηγόρου του και ο Αιτητής απάντησε: «This case is not genuine». Ήταν, επομένως, από τότε γνώστης της αίτησης για την έκδοση του και ενδεχομένως να μπορούσε από τότε να εξασφαλίσει, από τον φάκελο της διαδικασίας στο ρωσικό Δικαστήριο, τα έγγραφα που έκρινε ότι θα του ήταν χρήσιμα στην προώθηση των θέσεων του κατά τη διαδικασία της αίτησης για την έκδοση του.
Η ευχέρεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου να δεχτεί συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία σε σχέση με την άσκηση της εξουσίας του δυνάμει του εδαφίου (3) του άρθρου 10 είναι ευρεία και ασκείται έχοντας υπόψη τη φύση της διαδικασίας και το διακύβευμα. Ότι το Habeas Corpus είναι προνομιακή διαδικασία για τη διασφάλιση της ελευθερίας του πολίτη, που παρέχει αποτελεσματικό μέσο άμεσης απελευθέρωσης από παράνομη ή αδικαιολόγητη κράτηση ( Χ"Σάββα (1993) 1 Α.Α.Δ. 102, 106-7). Κυρίαρχη παράμετρος στην άσκηση της ευχέρειας του Δικαστηρίου είναι η σχετικότητα που η μαρτυρία μπορεί να έχει. Εφόσον παρουσιάζεται ως σχετική θα πρέπει να επιτραπεί να τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου και η τυχών απουσία επιμέλειας από τον Αιτητή στο να την εξασφαλίσει και αποταθεί για να την παρουσιάσει πιο νωρίς μπορεί να συγχωρεθεί, νοουμένου ότι δεν στοιχειοθετείται κατάχρηση της διαδικασίας.
Έγινε τέτοια εισήγηση από την Καθ' ης η Αίτηση, που ωστόσο δεν έχει τεκμηριωθεί. Δεν έχει καταδειχτεί ότι η υπό κρίση αίτηση προωθείται για την εξυπηρέτηση αλλότριου σκοπού ή ότι ο Αιτητής, που παραμένει υπό κράτηση, θα αποκομίσει οιονδήποτε όφελος από μια περαιτέρω μικρή καθυστέρηση στη διεκπεραίωση της κύριας αίτησης.
Στο ουσιαστικότερο της μέρος η ένσταση εδράζεται στη θέση ότι η μαρτυρία που επιδιώκεται να προσαχθεί δεν εμπίπτει στα συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία που μπορεί να δεχτεί το Ανώτατο Δικαστήριο στα πλαίσια εξέτασης αίτησης για Habeas Corpus και είναι περιττή και όχι αναγκαία στην κύρια αίτηση. Στη βάση ότι το Ανώτατο Δικαστήριο δεν έχει εξουσία να κρίνει την ορθότητα ή νομιμότητα της απόφασης του ρωσικού Δικαστηρίου, την οποία ο Αιτητής θα μπορούσε, ως είχε δικαίωμα, να προσβάλει εφόσον διαφωνούσε με αυτή. Επίσης γιατί το Ανώτατο Δικαστήριο δεν μπορεί να αναθεωρήσει τα ευρήματα του Επαρχιακού Δικαστηρίου που επιλήφθηκε της έκδοσης ή να επέμβει στην άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας, εφόσον κινήθηκε μέσα στα νόμιμα πλαίσια της.
Οι επίδικες μαρτυρικές καταθέσεις είχαν παρουσιαστεί κατά τη διαδικασία ενώπιον του ρωσικού Δικαστηρίου. Ήταν μαρτυρία αναφορικά με τα ποινικά αδικήματα για τα οποία διωκόταν ο Εφεσείοντας και για τα οποία, στη συνέχεια ζητήθηκε η έκδοση του στη Ρωσική Ομοσπονδία. Είναι εξ ορισμού σχετικές με τα επίδικα ζητήματα στην κύρια αίτηση και θα ήταν ορθό και δίκαιο να επιτραπεί στον Εφεσείοντα να τις παρουσιάσει και να έχει κάθε ευχέρεια να προωθήσει τις θέσεις του.
Κατά την εκδίκαση της κύριας αίτησης το Δικαστήριο δεν θα ελέγξει την ορθότητα της απόφασης του ρωσικού Δικαστηρίου και η εξέταση στοιχείων μαρτυρίας που τέθηκαν ενώπιον του ρωσικού Δικαστηρίου εκείνου δεν στοχεύει σε τέτοιο έλεγχο. Θα εξεταστούν με αναφορά στο εγειρόμενο ζήτημα, κατά πόσο δηλαδή η κατηγορία εναντίον του Αιτητή δεν είχε γίνει με καλή πίστη ή προς το συμφέρον της δικαιοσύνης. Τα στοιχεία μαρτυρίας θα απασχολήσουν το Δικαστήριο σε σχέση με το ζήτημα αυτό και μόνο.
Η Αίτηση εγκρίνεται.
Χ. Μαλαχτός, Δ.