|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2020:D407
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Aίτηση Αρ. 195/2020)
1 Δεκεμβρίου 2020
[Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (N. 33/1964)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ xxx REZA MADDAH ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΟ 14/60, ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ 1964 ΜΕΧΡΙ 1991, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΝ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε., ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ, ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2013/33/ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΝΟΜΟ (ΚΕΦ. 105) ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2008/115/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ -
1) ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
2) ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΝ xxx REZA MADDAH ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 11 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5(1) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε., ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 9ΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 8 ΚΑΙ 9 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2013/33/ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18ΠΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 15 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2008/115/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ.
--------------
Ν. Χαραλαμπίδου (κα), για τον Αιτητή.
Β. Αντωνίου (κα), για τη Δημοκρατία.
---------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Ο Αιτητής αιτείται την έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus Ad Subjiciendum ώστε να αφεθεί ελεύθερος γιατί, όπως διατείνεται, κρατείται παράνομα. Η Αίτηση υποστηρίζεται με ένορκη του δήλωση ημερ.9.11.2020. Η Δημοκρατία καταχώρησε Ειδοποίηση Πρόθεσης Ένστασης, που υποστηρίζεται με ένορκη δήλωση ημερ.20.11.2020 λειτουργού στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης.
Ο Αιτητής κρατείται από την 17.5.2020, αφότου συνελήφθηκε να παραμένει στη Δημοκρατία παράνομα. Την επομένη, 18.5.2020, εκδόθηκε εναντίον του διάταγμα απέλασης και διάταγμα κράτησης δυνάμει του άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, Κεφ.105.
Η περίπτωση του Αιτητή έχει μακρύ ιστορικό. Η ένορκη του δήλωση περιέχει κάποιες επουσιώδεις ανακρίβειες και η ακριβής εικόνα προκύπτει από τα σχετικά έγγραφα που παρουσιάζονται με την ένορκη δήλωση που υποστηρίζει την ένσταση, που ο Αιτητής δεν έχει αμφισβητήσει. Περαιτέρω, κατά τη συζήτηση της Αίτησης, η δικηγόρος του αποδέχτηκε την ακρίβεια των στοιχείων αυτών.
Ο Αιτητής, ιρανός υπήκοος, που γεννήθηκε το 1968, αφίχθηκε για πρώτη φορά στην Κύπρο παράνομα την 23.9.2004. Πέντε μήνες μετά, την 24.2.2005, υπόβαλε αίτημα για να του παραχωρηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας, οπόταν και του παραχωρήθηκε άδεια προσωρινής παραμονής μέχρι 20.6.2006. Την 21.2.2006 η Υπηρεσία Ασύλου απέρριψε την αίτηση του. Υπέβαλε διοικητική προσφυγή που απορρίφθηκε από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων την 30.6.2008. Την 4.7.2008 συνελήφθηκε για παράνομη παραμονή στο έδαφος της Δημοκρατίας και την επομένη, 5.7.2008, εκδόθηκε εναντίον του διάταγμα απέλασης και διάταγμα κράτησης δυνάμει του Κεφ.105. Την 12.7.2008 δεν έγινε κατορθωτή η απέλαση του όπως είχε διευθετηθεί γιατί αντιδρούσε, ενώ ούτε τη 2.8.2008 τελεσφόρησαν οι προσπάθειες αφού κατά τη μεταφορά του στο αεροδρόμιο για να απελαθεί παρουσίασε συμπτώματα επιληπτικής κρίσης. Η απέλαση του στο Ιράν επιτεύχθηκε την 13.12.2008 και τα στοιχεία του καταχωρήθηκαν στον κατάλογο των προσώπων των οποίων η είσοδος στη Δημοκρατία απαγορεύεται, ως απαγορευμένος μετανάστης.
Ο Αιτητής επανήλθε παράνομα στη Δημοκρατία μέσω του παράνομου αεροδρομίου Τύμπου σε χρόνο άγνωστο και εντοπίστηκε από την Αστυνομία και συνελήφθηκε την 1.3.2012. Την 16.3.2012 καταδικάστηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών για το αδίκημα της εισόδου στη Δημοκρατία ενώ ήταν απαγορευμένος μετανάστης. Την 25.7.2012 εκδόθηκε εναντίον του διάταγμα απέλασης και διάταγμα κράτησης δυνάμει του Κεφ.105. Ακολούθησε την 30.8.2013 αίτηση του για επανάνοιγμα του φακέλου του για διεθνή προστασία. Η αίτηση του απορρίφθηκε την 14.11.2013 από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων και την 17.3.2014 υπόβαλε δεύτερη αίτηση για επανάνοιγμα, που επίσης απορρίφθηκε, την 30.4.2014. Τα διατάγματα ημερ. 25.7.2012 ακυρώθηκαν και αφέθηκε ελεύθερος υπό τον όρο ότι θα αναχωρούσε από την Κύπρο οικειοθελώς μέχρι την 31.12.2014. Δεν το έπραξε για να συλληφθεί πολύ αργότερα, την 28.9.2016, να εργάζεται παράνομα σε υπό ανέγερση υποστατικό. Την 25.11.2016 το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού τον καταδίκασε σε ποινή φυλάκισης τριών μηνών για παράνομη παραμονή και παράνομη απασχόληση στη Δημοκρατία. Την 8.12.2016 εκδόθηκε εναντίον του διάταγμα απέλασης και διάταγμα κράτησης δυνάμει του Κεφ.105 που αναστάλθηκαν αφότου ο Αιτητής καταχώρησε την 8.6.2017 τρίτη αίτηση για επανάνοιγμα του φακέλου του για διεθνή προστασία. Αυτή απορρίφθηκε την 21.6.2017 ως απαράδεκτη. Την απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων προσέβαλε ο Αιτητής με προσφυγή την 7.7.2017. Έτσι τα διατάγματα ημερ. 8.12.2016 ακυρώθηκαν.
Στο σημείο αυτό παρουσιάζεται ένα κενό στα γεγονότα όπως εκτίθενται στην ένορκη δήλωση που υποστηρίζει την ένσταση. Συμπληρώνονται από τα όσα αναφέρει ο ίδιος ο Αιτητής. Είχε παραμείνει υπό κράτηση για έξι μήνες. Προφανώς αναφέρεται στην περίοδο Φεβρουαρίου 2017, μετά την αποφυλάκιση του, μέχρι και τον Ιούλιο του 2017. Αναφέρει ότι είχε αφεθεί ελεύθερος μετά από επιτυχημένη αίτηση habeas corpus.
Επανέρχομαι στα περιστατικά που ακολούθησαν την σύλληψη του την 17.5.2020. Την 15.7.2020 υπέβαλε τέταρτο αίτημα για επανάνοιγμα του φακέλου του αιτήματος του για διεθνή προστασία, οπόταν το διάταγμα κράτησης ημερ.18.5.2020 ακυρώθηκε και εκδόθηκε νέο, ημερ.16.7.2020, δυνάμει του άρθρου 9ΣΤ του περί Προσφύγων Νόμου, Ν.6(Ι)/2000, ενώ το διάταγμα απέλασης του αναστάλθηκε. Την 5.8.2020 η Υπηρεσία Ασύλου έκρινε ως απαράδεκτο το αίτημα του για επανάνοιγμα του φακέλου του για διεθνή προστασία. Ο Αιτητής είχε το δικαίωμα να καταχωρήσει προσφυγή κατά της απόφασης, οπόταν οι αρχές ανέμεναν την πάροδο της σχετικής προθεσμίας προτού προβούν σε οιαδήποτε ενέργεια. Όταν παρήλθε η προθεσμία, την 27.10.2020 το διάταγμα απέλασης και το διάταγμα κράτησης ημερ.16.7.2020 ακυρώθηκαν και εκδόθηκαν νέα, ημερ.27.10.2020, δυνάμει του Κεφ.105.
Η τελευταία αυτή εξέλιξη δεν αναφέρεται στην ένορκη δήλωση του Αιτητή που υποστηρίζει την Αίτηση του, όπου αναφέρει ότι δεν έχει ενημερωθεί για οιοδήποτε άλλο διάταγμα πέραν του διατάγματος κράτησης του δυνάμει του Ν.6(Ι)/2000.
Το Habeas Corpus Ad Subjiciendum είναι προνο΅ιακή διαδικασία για την εξασφάλιση της ελευθερίας του πολίτη, που παρέχει αποτελεσ΅ατικό ΅έσο ά΅εσης απελευθέρωσης από παράνο΅η ή αδικαιολόγητη κράτηση (Δημητράκης Χ"Σάββα (1993) 1 Α.Α.Δ. 102, 106-7). Προσφέρει τη δυνατότητα στον πολίτη να α΅φισβητήσει τη νο΅ι΅ότητα της κράτησης του και είναι ΅ια θεραπεία η οποία επικεντρώνεται στο πρόσωπο που τελεί υπό κράτηση (Ζανά (2013) 1(Β) Α.Α.Δ. 1156, 1162-3).
Σε σχέση με την κράτηση δυνάμει του Ν.6(Ι)/2000, ο έλεγχος της διάρκειας της διενεργείται υπό το φως των διατάξεων του άρθρου 9ΣΤ(4)(α) του Νόμου που προνοεί ότι: «Η κράτηση αιτητή έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και διαρκεί μόνο για όσο διάστημα ισχύει λόγος κράτησης που προβλέπεται στο εδάφιο (2).» Ακόμα, στο άρθρο 9ΣΤ(4)(β) προβλέπεται ότι: «Οι διοικητικές διαδικασίες που συνδέονται με λόγο κράτησης που προβλέπεται στο εδάφιο (2) εκτελούνται χωρίς περιττές καθυστερήσεις. Καθυστερήσεις των διοικητικών διαδικασιών που δεν μπορούν να αποδοθούν στον αιτητή δεν δικαιολογούν την συνέχιση της κράτησης». Σε σχέση με την κράτηση δυνάμει του Κεφ.105, ο έλεγχος της διάρκειας της διενεργείται υπό το φως των διατάξεων του άρθρου 18ΠΣΤ(1) του Νόμου που προνοεί ότι «Τέτοια κράτηση έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και διατηρείται μόνον καθόσον χρόνο η διαδικασία απομάκρυνσης εξελίσσεται και εκτελείται με τη δέουσα επιμέλεια».
Σύμφωνα με την ένορκη δήλωση του αρμόδιου λειτουργού που υποστηρίζει την ένσταση και που δεν έχει αμφισβητηθεί, οι αρμόδιες υπηρεσίες καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για απέλαση του Αιτητή και για έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων.
Ο Αιτητής αναφέρεται στο συνολικό χρόνο που έχει παραμείνει υπό κράτηση στη Δημοκρατία, ωστόσο αποδέχεται ότι ο χρόνος που έχει σημασία για σκοπούς της παρούσας αίτησης είναι από 17.5.2020 που συνελήφθηκε και τέθηκε υπό κράτηση για τελευταία φορά. Η κρίσιμη περίοδος όπως χαρακτηρίζεται στη αγόρευση της δικηγόρου του. Προηγούμενες περίοδοι κράτησης του, παρά το ότι αφορούσαν το σκοπό της απέλασης του, δεν έχουν ουσιαστική σημασία. ’λλωστε είχε απελαθεί, επανέλθει στην Κύπρο διαπράττοντας ποινικά αδικήματα για τα οποία καταδικάστηκε και φυλακίστηκε, ενώ από τον Ιούλιο του 2017 ήταν ελεύθερος.
Είναι ορθή η επισήμανση της δικηγόρου του ότι μετά την απόρριψη του τελευταίου αιτήματος του για επανάνοιγμα του φακέλου του για διεθνή προστασία την 5.8.2020 οι Αρχές δεν εμποδίζονταν από το νόμο από του να ενεργήσουν και να πραγματοποιήσουν την απέλαση του. Ωστόσο, η συμπεριφορά των Αρχών να επιδείξουν ανοχή παρέχοντας στον Αιτητή την ευκαιρία να εξαντλήσει όλα τα νομικά μέτρα που είχε στην διάθεση του και να αναμένουν να παρέλθει το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο του επιτρεπόταν να προσβάλει την απόφαση ημερ.5.8.2020 προτού ενεργήσουν, δεν μπορεί να προβάλλεται από τον Αιτητή ως βάση για παράπονο ότι οι Αρχές επέδειξαν αδράνεια και κωλυσιεργία στην προώθηση του σκοπού της απέλασης του.
Υποστήριξε ακόμα η δικηγόρος του ότι η συνέχιση της κράτησης του δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό, στη βάση ότι δεν υπάρχει εύλογη προοπτική απέλασης του γιατί ο ίδιος επιμένει ότι δεν αποδέχεται να απελαθεί στο Ιράν και δεν συνεργάζεται με τις Αρχές ώστε να πραγματοποιηθεί η απέλαση του. Οι λόγοι για τους οποίους αρνείται να συνεργαστεί αποτέλεσαν αντικείμενο των αιτημάτων του για διεθνή προστασία που απορρίφθηκαν και δεν μπορούν να θεμελιώσουν δικαιολογία για τη συμπεριφορά του (Seyed Mahdi Rashidi, Πολιτική Αίτηση 54/2016, ημερ.22.8.2016, ECLI:CY:AD:2016:D406). Γεγονός παραμένει ότι ο Αιτητής δεν έχει ταξιδιωτικά έγγραφα και αρνείται να συνεργαστεί για την έκδοση διαβατηρίου από την πρεσβεία της χώρας του στην Κύπρο, όμως τα εμπόδια που παρουσιάζονται λόγω της συμπεριφοράς του Αιτητή όσο και αν δυσκολεύουν τις προσπάθειες για την απέλαση του δεν την καθιστούν αδύνατη ή όχι λογική προοπτική. Και σε ότι αυτή του η συμπεριφορά μπορεί να προσμετρήσει είναι στο να εξηγήσει καθυστέρηση στην απέλαση του εκεί όπου υπό άλλες περιστάσεις δεν θα ήταν δικαιολογημένη.
Η πάροδος του χρόνου και εφόσον δεν επιτυγχάνεται ο σκοπός της απέλασης και δεν φαίνεται να προωθούνται με τη δέουσα επιμέλεια τα κατάλληλα μέτρα, μπορεί να αναδείξει ότι η προοπτική της απέλασης έπαψε να είναι πρόσφορη, οπόταν και η συνέχιση της κράτησης αδικαιολόγητη, κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας και παράνομη (Khlaief v. Δημοκρατίας κ.ά. (2003) 1 (Γ) Α.Α.Δ.1402 και Habibi Pour Ali Fasel ν. Δημοκρατίας, Πολιτική έφεση Αρ.236/2015, ημερ.31.3.2016). Όμως, στη προκειμένη περίπτωση και κάτω από τις ιδιαίτερες της περιστάσεις, ο εύλογος χρόνος για την πραγματοποίηση της απέλασης δεν έχει παρέλθει.
Είναι η κατάληξη του Δικαστηρίου ότι δεν έχει σε κανένα χρονικό στάδιο παρατηρηθεί εγκατάλειψη του σκοπού της απέλασης του Αιτητή ή παράλειψη της προώθησης του. Η διάρκεια της κράτησης του Αιτητή δεν ήταν σε κανένα στάδιο αδικαιολόγητη και ουδέποτε κατέστη παράνομη.
Η Αίτηση απορρίπτεται.
Χ. Μαλαχτός, Δ.