|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2020:C392
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΝΑΥΤΟΔΙΚΕΙΟΥ
(Αγωγή Αρ. 81/1999)
18 Νοεμβρίου, 2020
[ΛΙΑΤΣΟΣ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ,
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
MD SHIPMANAGEMENT LTD, από τη Βάρνα Βουλγαρίας,
Ενάγουσας,
ν.
1. ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ «LONDA», ΥΠΟ ΣΗΜΑΙΑ ΜΑΛΤΑΣ,
2. MAINLAND SHIPPING LTD, από τη Μάλτα,
Εναγομένων.
_ _ _ _ _ _
ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ (REVIEW) ΗΜΕΡ. 4.3.2019
_ _ _ _ _ _
Α. Γιωρκάτζης και Π. Γιωρκάτζης, για την Αιτήτρια-Ενάγουσα.
Α. Ανδρέου, για τους Καθ΄ ων η αίτηση-Εναγόμενους.
_ _ _ _ _ _
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από τον Λιάτσο, Δ.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.: Η Αιτήτρια-ενάγουσα, εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με έδρα τη Βάρνα της Βουλγαρίας, καταχώρησε προ εικοσαετίας περίπου την αγωγή ναυτοδικείου αρ. 81/99, επικαλούμενη συμφωνία ημερ. 7.7.1998 μεταξύ της και της Καθ΄ ης η αίτηση 2-εναγόμενης 2, εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με έδρα τη Βαλέτα της Μάλτας και με εμπλεκόμενο πλοίο το «LONDA», Καθ΄ ου η αίτηση 1-εναγόμενο 1, ισχυριζόμενη παράβαση διαφόρων όρων της υπό αναφορά συμφωνίας και αξιώνοντας έναντι των Εναγομένων Δολ. Αμερικής 98.000, τόκους και έξοδα.
Οι Εναγόμενοι, προέβαλαν ζήτημα δικαιοδοσίας. Κρίθηκε, στις 2.10.2001, από Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ότι συγκεκριμένος όρος της μεταξύ των μερών συμφωνίας, όρος 15, καταδείκνυε ότι τα μέρη συμφώνησαν την παραπομπή των ενδεχομένων διαφορών τους στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Σόφιας, με εφαρμοστέο Δίκαιο εκείνο της Βουλγαρίας. Κατέληξε, με βάση τα δεδομένα της υπόθεσης, ότι ήταν η κατάλληλη περίπτωση προς έκδοση διατάγματος αναστολής της διαδικασίας της αγωγής και, υπό τον όρο κατάθεσης σχετικής τραπεζικής εγγύησης, όπως καταχωρήσει η Ενάγουσα στο Δικαστήριο της Σόφιας αγωγή προς ικανοποίηση της απαίτησής της.
Στις 3.10.2001 η Ενάγουσα καταχώρησε Αίτηση Αναθεώρησης (Review), για αναθεώρηση της πιο πάνω εκδοθείσας απόφασης. Παρατηρήθηκε αδράνεια στην προώθηση της εν λόγω Αίτησης για πολλά χρόνια. Τελικά, στις 5.12.2017, δόθηκαν οδηγίες από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου προς καταχώρηση περιγραμμάτων εντός 30 ημερών η κάθε πλευρά. Η Ενάγουσα παρέλειψε να συμμορφωθεί εντός της πιο πάνω προθεσμίας και, προς παράταση του χρόνου καταχώρησης του περιγράμματος αγόρευσής της, καταχώρησε, στις 5.1.2018, αίτηση εδραζόμενη στις σχετικές διατάξεις του περί Εφέσεων (Προδικασία, Περιγράμματα Αγορεύσεων, Περιορισμός του Χρόνου των Προφορικών Αγορεύσεων και Συνοπτική Διαδικασία για την Απόρριψη Προδήλως Αβάσιμων Εφέσεων) Διαδικαστικού Κανονισμού του 1996 (ο περί Εφέσεων Κανονισμός). Η αντίδικη πλευρά συγκατένευσε σχετικά και στις 8.1.2018 εκδόθηκε διάταγμα παράτασης για περίοδο περαιτέρω 30 ημερών. Παρά ταύτα, το περίγραμμα αγόρευσης της Ενάγουσας δεν καταχωρήθηκε και στις 29.6.2018 το Δικαστήριο, κατ΄ ακολουθίαν του Κανονισμού 13(ε) του περί Εφέσεων Κανονισμού, απέρριψε, λόγω της μη καταχώρησης του περιγράμματος της Ενάγουσας, την Αίτηση Αναθεώρησης, με έξοδα εις βάρος της.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω η Ενάγουσα, στις 4.3.2019, καταχώρησε την υπό κρίση αίτηση επαναφοράς, η οποία, μεταξύ άλλων, εδράζεται και πάλι στον περί Εφέσεων Κανονισμό. Προβάλλεται, στην ένορκο δήλωση που την συνοδεύει, ότι η καθυστέρηση προκλήθηκε, ουσιαστικά, λόγω δυσκολιών στην ανεύρεση των φακέλων που αφορούσαν την αγωγή ναυτοδικείου και προβλημάτων ως προς τον εντοπισμό του εκπροσώπου των Εναγομένων, σε μια προσπάθεια εξώδικης διευθέτησης της υπόθεσης. Προβάλλεται επίσης, ζήτημα που ανέπτυξαν κατά την αγόρευσή τους οι ευπαίδευτοι συνήγοροι της Ενάγουσας, ότι το Ανώτατο Δικαστήριο, ενεργώντας ως Ναυτοδικείο, δεν εφαρμόζει οποιοδήποτε Κανονισμό πέραν του περί Δικαιοδοσίας Ναυτοδικείου Διαδικαστικού Κανονισμού του 1893, ως συμπληρώνεται, όπου χρειάζεται, με τον Κ.237 του ίδιου Κανονισμού. Συνεπώς, είναι η προέκταση των θέσεών τους, λανθασμένα απορρίφθηκε η Αίτηση Αναθεώρησης στη βάση του περί Εφέσεων Κανονισμού, αφού ο εν λόγω Κανονισμός δεν τυγχάνει εφαρμογής στην παρούσα διαδικασία. Ας σημειωθεί ότι περαιτέρω θέση της Εφεσείουσας προς επιτυχία της αίτησης για επαναφορά, στη βάση ισχυρισμού περί διαγραφής της Καθ΄ ης η αίτηση 2, εγκαταλείφθηκε στο στάδιο της συζήτησης ενώπιόν μας της υπόθεσης και δεν θα μας απασχολήσει.
Ως ζήτημα λογικής προτεραιότητας, προέχει η εξέταση της εισήγησης ότι ο περί Εφέσεων Κανονισμός δεν έχει εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση.
Ο εν λόγω Κανονισμός θεσπίσθηκε το 1996, προς τον σκοπό ρύθμισης, μεταξύ άλλων, της προδικασίας και των οδηγιών ως προς την καταχώρηση περιγραμμάτων αγορεύσεων. Σύμφωνα με τον εν λόγω Κανονισμό «Εφετείο σημαίνει το Ανώτατο Δικαστήριο ή Τμήμα αυτού το οποίο ασκεί δευτεροβάθμια δικαιοδοσία». Οι διατάξεις του εν λόγω Κανονισμού «... εφαρμόζονται σε όλο το φάσμα της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, εξαιρουμένων των ποινικών εφέσεων.».
Η Αίτηση Αναθεώρησης, «.. δε συνιστά μέτρο αναγόμενο στη δευτεροβάθμια δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αλλά μορφή αναθεώρησης, επαγόμενη την επανεξέταση του αντικειμένου της διαδικασίας.» (Geto Trading Limited v. Πλοίου M/V Vladimir Vaslyayev (1996) 1 ΑΑΔ 286). Παρά όμως τον ιδιόμορφο χαρακτήρα της, δεν παύει από του να επιζητείται, σε δεύτερο στάδιο, η παρέμβαση Τμήματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, προς εξέταση της ορθότητας πρωτόδικης κρίσης επί του θέματος της δικαιοδοσίας.
Υπό το πρίσμα αυτό, η Αιτήτρια-Ενάγουσα, υποβάλλοντας τον εαυτό της στα ρυθμιζόμενα από τον περί Εφέσεων Κανονισμό πλαίσια, έλαβε οδηγίες ως προς την πορεία της διαδικασίας. Το Δικαστήριο, εφαρμόζοντας, κατ΄ αναλογία, τον υπό αναφορά Κανονισμό, είχε δώσει, στο αρχικό στάδιο, οδηγίες προς καταχώρηση περιγραμμάτων αγόρευσης, στη βάση του σχετικού Κανονισμού 10(v). Κατ΄ εφαρμογή δε των προβλεπομένων στον Κανονισμό 12, η προθεσμία για την υποβολή του περιγράμματος αγόρευσης της Ενάγουσας παρατάθηκε, μετά από σχετικό αίτημα της πλευράς της, εδραζόμενο στον περί Εφέσεων Κανονισμό. Τέλος, η παράλειψη της Ενάγουσας προς συμμόρφωση με τις οδηγίες του Δικαστηρίου ως προς την προώθηση της ενώπιόν του διαδικασίας, ενεργοποίησε τα διαλαμβανόμενα από τον Κανονισμό 13(ε) και οδήγησε, στις 29.6.2018, στην απόρριψη της Αίτησης Αναθεώρησης.
Επιπρόσθετα, δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι το όλο φάσμα των ενεργειών της Ενάγουσας προς παράταση του χρόνου καταχώρησης του περιγράμματος αγόρευσής της, αλλά και προς υποστύλωση της αίτησης για επαναφορά, έχει ως σημείο αναφοράς τον περί Εφέσεων Κανονισμό και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να επικαλείται μη εφαρμογή των εν λόγω Κανονισμών, αφού σε τέτοια περίπτωση θα στερείτο και βάσης στήριξης το αίτημά της.
Εντέλει, βρισκόμαστε ενώπιον παραβίασης οδηγιών του Δικαστηρίου, ως προς την προώθηση της ενώπιόν του διαδικασίας. Οδηγίες στις οποίες δεν συμμορφώθηκε η πλευρά της Ενάγουσας, με άμεση συνέπεια την απόρριψη του δικονομικού διαβήματός της.
Υπό το φως της πιο πάνω κατάληξής μας, ό,τι απομένει να εξετασθεί είναι κατά πόσο, στη βάση του συνόλου των γεγονότων της παρούσας υπόθεσης, πληρούνται οι προϋποθέσεις για επαναφορά της Αίτησης Αναθεώρησης.
Οι αρχές που καλύπτουν το ζήτημα είναι καλά γνωστές και σύνοψή τους εντοπίζεται στη σχετικά πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Φωτεινή Ιβρου ν. Ελένη Μαυροκωνσταντή κ.ά., Πολιτική ΄Εφεση Αρ. Ε126/2013, ημερ. 1.2.2017, ECLI:CY:AD:2017:A31:
Οι αρχές που εφαρμόστηκαν στη βάση της σύμφυτης εξουσίας του Δικαστηρίου εφαρμόστηκαν και μετά την τροποποίηση του Κανονισμού 13(ε), όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Ρουβανιάς Λτδ ν. Δημοκρατίας (2000) 3 ΑΑΔ 191. Στην υπόθεση αυτή τονίστηκαν, επίσης, τα ακόλουθα σχετικά:
«Το κριτήριο της επαναφοράς περικλείεται στη φράση "πέραν των δυνάμεων του εφεσείοντα ή αντεφεσείοντα". Εκφράζει με σαφήνεια την πρόθεση των συντακτών του Κανονισμού να περιορίσουν στο ελάχιστο το πεδίο άσκησης της δικαιοδοσίας για επαναφορά. Προφανώς γιατί διαφορετική αντιμετώπιση θα μπορούσε να δημιουργήσει επικίνδυνα ρήγματα στην εφαρμογή της αρχής της τελεσιδικίας.
Η φράση δεν μπορεί παρά να σημαίνει εξαιρετικό, έκτακτο ή σπάνιο συμβάν ή περίσταση, που είναι απρόβλεπτο και εκτός ελέγχου.»
Έχει επανειλημμένα λεχθεί ότι, για να αναβιώσει έφεση η οποία έχει απορριφθεί, θα πρέπει το Δικαστήριο να ικανοποιηθεί ότι οι λόγοι που απέτρεψαν την έγκαιρη καταχώρηση του περιγράμματος αγόρευσης ήταν πέραν των δυνάμεων του εφεσείοντα ή του δικηγόρου του (A. Messios & Sons Ltd κ.ά. ν. Λεωνίδα (2010) 1 ΑΑΔ 1655) και η μη επαναφορά της έφεσης να ισοδυναμεί με αποστέρηση του δικαιώματος του εφεσείοντα να ασκουστεί (βλ. Χρίστου ν. Χ"Ιωάννου κ.ά. (2001 ) 1 ΑΑΔ 447).
Στην υπόθεση Α.Ν. Stasis Estates Co Ltd v. Ιωάννου (2000) 1ΑΑΔ 1082, λόγοι υγείας του δικηγόρου δεν οδήγησαν σε επαναφορά της έφεσης, εφόσον κρίθηκε ότι «δεν έχει στοιχειοθετηθεί η επίκληση λόγου πέραν των δυνάμεων του εφεσείοντα που να καθιστούσε τη μη επαναφορά της έφεσης αποστέρησης του δικαιώματος του εφεσείοντα να ακουστεί όπως αυτό συγκεκριμενοποιείται από τη νομολογία».
Στην υπόθεση Μίαρης κ.ά. ν. Λαϊκή Κυπριακή Τράπεζα Λτδ (2009) 1 ΑΑΔ 435, αναφέρθηκε ότι η αυστηρή προσέγγιση της νομολογίας δε σημαίνει ότι παραλείψεις και σφάλματα του δικηγόρου δεν μπορούν ποτέ να δικαιολογήσουν την επαναφορά απορριφθείσας έφεσης. Όπως διαφαίνεται από την απόφαση στην υπόθεση Μανώλη ν. Ελευθερίου (2000) 1 ΑΑΔ 2034, η επαναφορά μπορεί να επιτραπεί σε περιπτώσεις όπου αντικειμενικοί παράγοντες, αν και δεν απολήγουν σε "πέραν των δυνάμεων" κατάσταση, εν τούτοις, απολήγουν σε τέτοια αποδυνάμωση του δικηγόρου που να μην μπορούσε να ανταποκριθεί σε ό,τι απαιτείτο. Όπως προστέθηκε στην ίδια απόφαση, η οποία υιοθετήθηκε και στην υπόθεση Adboard Ltd κ.ά. ν. Δήμου Στροβόλου Πολ. Έφ. 148/11 ημερομηνίας 27.5.2013, τα Δικαστήρια δεν μπορούν να αυτοδεσμευθούν σε οποιοδήποτε κανόνα που θα περιόριζε τη θεμελιακή τους υποχρέωση να διασφαλίσουν την ισορροπία μεταξύ αφενός της ανάγκης συμμόρφωσης προς τις διαδικαστικές οδηγίες τους προς όφελος και της τελεσιδικίας και αφετέρου, του δικαιώματος του διαδίκου να ακουστεί. Ούτε μπορούν να καταγραφούν εκ των προτέρων εξαντλητικά οι περιπτώσεις που θα επέτρεπαν ή δεν θα επέτρεπαν επαναφορά απορριφθείσας έφεσης.»
Όπως σημειώνεται και στη μεταγενέστερη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Κάτση κ.ά. ν. A.M.C. Hotels Ltd κ.ά. Πολ. Εφεση 315/2012, ημερ. 23.1.2020, ECLI:CY:AD:2020:A29:
«Γνώμονας άσκησης της διακριτικής ευχέρειας είναι το συμφέρον της δικαιοσύνης (Τράπεζα Κύπρου Λτδ ν. Στεφάνου κ.α. (2010) 1 ΑΑΔ 710), όμως «τα περιθώρια δεν παύουν να είναι, εκ του γράμματος του Κανονισμού, στενά και η ευχέρεια αυτή πρέπει να ασκείται με φειδώ» (E.A.S. Prestige Unite Securite Services Ltd v Δημοκρατία μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, Έφεση κατά Απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου αρ.69/2017, ημερ.6.5.2019).»
Εχουν ήδη παρατεθεί τα κρίσιμα γεγονότα που καλύπτουν την ενώπιόν μας περίπτωση. Κατ΄ αρχάς, δεν δίδεται ικανοποιητικός λόγος ως προς την καθυστέρηση της Ενάγουσας προς προώθηση του διαβήματος για επαναφορά. Όπως ήδη έχει καταγραφεί, η Αίτηση Αναθεώρησης απορρίφθηκε στις 29.6.2018, η δε ενώπιόν μας αίτηση για επαναφορά εισήχθη στις 4.3.2019. Είχε ήδη προηγηθεί αίτημα για παράταση του χρόνου από τις 8.1.2018. Εντούτοις, η πλευρά της Ενάγουσας όχι μόνο δεν συμμορφώθηκε με την παράταση που δόθηκε, αλλά ούτε και ενδιαφέρθηκε έκτοτε για την τύχη της υπόθεσής της, παρά τον κίνδυνο απόρριψής της που επικρεμμόταν. Ούτε και τα όσα επικαλέσθηκε, ως προς την αδυναμία για ετοιμασία του περιγράμματος, είναι ικανά να στοιχειοθετήσουν τις προϋποθέσεις προς επιτυχία του αιτήματος για επαναφορά. Δεν καταδείχθηκαν λόγοι, πέραν των δυνάμεων της Ενάγουσας, στα πλαίσια που η νομολογία επιτάσσει, ήτοι ένα εξαιρετικό, έκτακτο ή σπάνιο συμβάν ή περίσταση ή περιστάσεις απρόβλεπτες και εκτός ελέγχου (Επίσημος Παραλήπτης Προσωρινός Εκκαθαριστής της Εταιρείας PC Infomedia Publications Ltd κ.ά. ν. Δήμος Λευκωσίας, Πολ. Έφεση 361/2012, ημερ. 12.9.2018), ECLI:CY:AD:2018:A401.
Υπό την επιφύλαξη των πιο πάνω, έστω και αν υπήρχαν ιδιαίτερα προβλήματα, το κατάλληλο διάβημα θα ήταν η προσφυγή στο Δικαστήριο και η αναζήτηση περαιτέρω προθεσμίας προς καταχώρηση του περιγράμματος αγόρευσης.
Καταληκτικά, η απόρριψη της Αίτησης Αναθεώρησης ήταν το αναπόδραστο αποτέλεσμα των παραλείψεων και της αδιαφορίας που επέδειξε η πλευρά της Ενάγουσας και δεν δικαιολογείται υπό τις συνθήκες αυτές η έγκριση της ενώπιόν μας αίτησης για επαναφορά.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα €1500, πλέον ΦΠΑ, αν υπάρχει, εις βάρος της Αιτήτριας-Ενάγουσας.
Α.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
Τ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
Τ. ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.
Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ.
ΣΦ.