|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:DOD:2020:19
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 36/2018
07 ΜΑΪΟΥ 2020
[ΣΤ. ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
Α. Γ.
ΕΦΕΣΕΙΩΝ/ΚΑΘ' ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ
ΚΑΙ
Σ-Α.Τ.
ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ/ΑΙΤΗΤΡΙΑΣ
--------------------
Γ. Κουκούνης, για Γεώργιος Κουκούνης ΔΕΠΕ, για τον Εφεσείοντα
Στ. Μαυρομάτης, για Μαυρομάτης & Χριστοδουλίδου ΔΕΠΕ, για την Εφεσίβλητη
------------------------------------------
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Παρπαρίνο, Δ.
------------------------------------
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ. Μετά από 13 έτη η έγγαμη ζωή των διαδίκων έληξε με την έκδοση διαζυγίου στις 13.5.2015. Από το γάμο τους απέκτησαν τρία παιδιά. Την Ε., την Μ.Α και τον Ν. τα οποία γεννήθηκαν αντίστοιχα στις 29.7.2003, 12.7.2006 και 5.6.2009. Κατά το χρόνο έκδοσης της πρωτόδικης απόφασης ήταν περίπου 15, 12 και 9 ετών αντίστοιχα. Η φύλαξη των τριών ανηλίκων, κατόπιν αίτησης γονικής μέριμνας, ανετέθη στην Εφεσίβλητη. Εκκρεμεί αξίωση του Εφεσείοντα για διαμονή μαζί του κατά ίσο χρονικό διάστημα. Ο Εφεσείοντας σύμφωνα με το εκδοθέν Διάταγμα έχει δικαίωμα καθορισμένης επικοινωνίας με τα παιδιά του με προβλεπόμενες διανυκτερεύσεις.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, κατόπιν ακροαματικής διαδικασίας, καθόρισε με αιτιολογημένη απόφαση του ημερ. 31.7.2018, την συνεισφορά του Εφεσείοντα στη διατροφή των τριών ανηλίκων παιδιών του ως ακολούθως:
i. "€218 από 3.4.14 και κάθε αντίστοιχη μέρα κάθε επόμενου μήνα ως συνεισφορά του στη διατροφή της ανήλικης θυγατέρας του Ε., ποσό το οποίο από 3.5.15 και κάθε αντίστοιχη μέρα κάθε επόμενου μήνα θα μειωθεί στα €140 μηνιαίως και
ii. "€218 από 3.4.14 και κάθε αντίστοιχη μέρα κάθε επόμενου μήνα ως συνεισφορά του στη διατροφή της ανήλικης θυγατέρας του Μ.-Α., ποσό το οποίο από 3.5.15 και κάθε αντίστοιχη μέρα κάθε επόμενου μήνα θα μειωθεί στα €140 μηνιαίως και
iii. "€218 από 3.4.14 και κάθε αντίστοιχη μέρα κάθε επόμενου μήνα ως συνεισφορά του στη διατροφή της ανήλικης θυγατέρας του Ν., ποσό το οποίο από 3.5.15 και κάθε αντίστοιχη μέρα κάθε επόμενου μήνα θα μειωθεί στα €140 μηνιαίως."
Παράλληλα απέρριψε ανταπαίτηση του με την οποία αξίωνε ίση συνεισφορά μεταξύ των δύο γονέων εφόσον αξιοί την ίση χρονική διαμονή των τριών παιδιών με τους δύο γονείς τους.
Ο Εφεσείων θεωρεί την πρωτόδικη απόφαση ως εσφαλμένη και την προσβάλλει με 11 λόγους έφεσης. Διατείνεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο, εσφαλμένα κατέληξε ότι τα έξοδα των τριών ανήλικων τέκνων τους ανέρχονται σε €1.509 μηνιαίως, εσφαλμένα τα κατένειμε κατά ½ έκαστος των γονέων και παρέλειψε να υπολογίσει και καθορίσει τα εισοδήματα των διαδίκων. Επίσης, ότι εσφαλμένα δεν υπολόγισε την συνεισφορά εκάστου γονέα και δεν αφαίρεσε το ποσό των €1.000 στο οποίο λαμβάνουν ως ενοίκιο από οικία τους στα Λειβάδια. Εάν έπραττε αυτό όπως και τα επιδόματα ύψους €670 που λαμβάνει η Εφεσίβλητη τότε θα παρέμεινε και πιστωτικό υπόλοιπο στο οποίο θα έπρεπε το Δικαστήριο να το καταλογίσει υπέρ του. Το εκδοθέν Διάταγμα,ως διατείνεται είναι ενάντια στο Νόμο και θα πρέπει να παραμεριστεί (λόγοι Έφεσης αρ. 1-5). Με το έκτο λόγο παραπονείται ότι πρωτόδικα δεν λήφθηκαν υπόψη τα χρέη του για τα οποία καταβάλλει μηνιαίες δόσεις ενώ με τον έβδομο παραπονείται ότι εσφαλμένα απερρίφθη η ανταπαίτηση του καθότι κάλυπτε τη δική του συνεισφορά αλλά και διότι θα έπρεπε να προσμετρήσει προς όφελος του το γεγονός ότι επιζητεί όπως τα τέκνα τους διαμένουν μαζί του ίσο χρόνο. Με τον όγδοο λόγο παραπονείται για την αναδρομικότητα του Διατάγματος σύμφωνα με την οποία οφείλει να πληρώνει από 3.4.2014 και με τον ένατο λόγο προσβάλλει την απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου για αξιοπιστία της Εφεσίβλητης. Με το δέκατο λόγο παραπονείται για την απόρριψη της Ανταπαίτησης του και καταδίκη του σε έξοδα και τέλος με τον 11ο λόγο παραπονείται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο υπέρμετρα και αδικαιολόγητα καθυστέρησε στην έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης.
Όπως γίνεται κατανοητό οι περισσότεροι λόγοι συμπλέκονται και ως αποτέλεσμα θα συνεξετασθούν.
Η υποχρέωση διατροφής ανήλικου τέκνου και ενήλικου τέκνου υπό προϋποθέσεις, ρυθμίζεται από το Μέρος ΙΙ, άρθρα 33-40 των Περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμων του 1990 έως 1998, Ν.216/1990 όπως τροποποιήθηκε. Η έννοια της διατροφής δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται στενά αλλά διασταλτικά. Εις το Άρθρο 37(2) αναφέρεται ότι η "διατροφή περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση και ευημερία του δικαιούχου και επιπλέον, ανάλογα με την περίπτωση, τα έξοδα για την εν γένει εκπαίδευση του". Στην παράγρ. (Ι) του ίδιου άρθρου, σαφώς ορίζει ότι "η διατροφή προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του.". Συνεπώς η λέξη "διατροφή" δεν αποδίδει την πλατιά έννοια που ο σοφός νομοθέτης φρόντισε επιγραμματικά να αποδώσει. Η διατροφή, σύμφωνα με την έννοια που δίδει ο νόμος, δεν καλύπτει μόνο τη δαπάνη για την τροφή. Περιλαμβάνει κάθε αναγκαία βιοτική δαπάνη όπως τροφή, στέγη, ντύσιμο, φωτισμό, θέρμανση, ψυχαγωγία, νοσηλείες και φάρμακα, συγκοινωνία, επικοινωνία, έξοδα για γενική μόρφωση και επαγγελματική εκπαίδευση. Ο νομοθέτης με την διατύπωση του Νόμου καθόρισε τόσο το πλάτος της διατροφής όσο και το επίπεδο της πάντοτε μέσα στα μέτρα του δυνατού (βλ. Κουμαντου Παραδόσεις Οικογενειακού Δικαίου, 2ος Τόμος σελ. 44 κ.ε) Το μέτρο με το οποίο θα καθοριστεί η διατροφή δεν μπορεί να αποτιμάται με απόλυτους αριθμούς, ούτε αναμένεται η απόδειξη των κονδυλίων με περισσή αυστηρότητα, ενώ η κοινή λογική και η πείρα της ζωής είναι παράγοντες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες των συγκεκριμένων ενώπιον του Δικαστηρίου ατόμου (βλ. Μαρκουλίδης ν. Μαρκουλίδη κ.α. (1998) 1 Α.Α.Δ. 1386 και Παναγιώτου ν. Σφικτού (2001) 1 Α.Α.Δ. 625) όπως λέχθηκε στην Χαραλάμπους ν. Χαραλάμπους (2010) 1 Α.Α.Δ. 951.
Θα προχωρήσουμε πρώτα να εξετάσουμε τον ένατο λόγο που αφορά ουσιαστικά την αξιολόγηση της μαρτυρίας της Εφεσίβλητης, καθότι τυχόν επιτυχία θα έχει και τις ανάλογες συνέπειες στα υπόλοιπα εξεταζόμενα θέματα.
Παρατηρούμε, δυστυχώς, ότι ο λόγος προβάλλεται κατά γενικό ή αόριστο τρόπο. Ειδικότερα προβάλλεται στην αιτιολογία του λόγου όπως και στο περίγραμμα του Εφεσείοντα ότι "το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα δεν αναφέρθηκε στην σωρεία των ψεμάτων που η Εφεσίβλητη είπε και προέκυψαν από την αντεξέταση της, καθιστώντας την αναξιόπιστη". Με όλο το σεβασμό η αντεξέταση της Εφεσίβλητης ήταν μακρά και καταλαμβάνει 174 σελίδες των πρακτικών. Δεν είναι έργο του Εφετείου να εξετάσει τον όγκο αυτό της μαρτυρίας και να υπολογίσει ποια "ψέματα" εννοεί ο Εφεσείοντας. Όπως έχει αναφερθεί πρόσφατα στην xxx Γεωργίου ν. Wideson Bros κ.α. Π.Ε. 269/13 ημερ. 30.4.2020, ECLI:CY:AD:2020:A132, "όταν πλήττεται η αξιολόγηση της μαρτυρίας υπό πρωτόδικου Δικαστηρίου θα πρέπει να γίνεται αναφορά στα μέρη εκείνης της μαρτυρίας που κατά τη γνώμη του Εφεσείοντα υποστήριζαν τον λόγο περί εσφαλμένης αξιολόγησης και ευρημάτων." Οι γενικές αναφορές δεν βοηθούν και δεν εξυπηρετούν κανένα σκοπό. Το παράπονο του Εφεσείοντα ότι δεν σχολιάστηκε υπό του Δικαστηρίου το γεγονός ότι η Εφεσίβλητη του επιστρέφει άπλυτα τα ρούχα και "ταπεράκια" των παιδιών τα οποία χρησιμοποιούσαν κατά το χρόνο που αυτά ευρίσκονταν μαζί του είναι ορθό, αλλά ουδεμία σχέση έχει με αυτό που επιθυμεί να πλήξει ο Εφεσείοντας. Απεναντίας λαμβάνοντας υπόψιν ότι η Εφεσίβλητη παραδέκτηκε το γεγονός αυτό ισχυροποιεί την αξιοπιστία της.
Όσον αφορά το παράπονο του ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχθηκε τα ποσά που η Εφεσίβλητη ανέφερε ως έξοδα των παιδιών χωρίς αποδείξεις και χωρίς τεκμηρίωση και πάλι παρατηρούμε ότι η εισήγηση αυτή είναι αόριστη και γενική και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Η Εφεσίβλητη κατέθεσε ουκ ολίγες αποδείξεις και βεβαιώσεις για τα διάφορα κονδύλια που αξιώνει (βλ. Τεκμ. 7-27, 35-37). Είναι η κατάληξή μας ότι η αξιολόγηση της μαρτυρίας της Εφεσίβλητης έγινε εντός των καθορισμένων από την νομολογία ορίων και δεν παρουσιάζει παράλογα ή αυθαίρετα συμπεράσματα. Η αιτιολογία είναι πλήρης και επαρκής και συνεπώς δεν επιτρέπεται παρέμβαση μας.
Ο έννατος λόγος έφεσης απορρίπτεται.
ΛΟΓΟΙ ΕΦΕΣΗΣ ΑΡ. 1-5
Οι λόγοι αυτοί συνεξετάζονται λόγω του ότι αφορούν κοινά στοιχεία αλλά και σύμπλεξη τους στα γεγονότα της υπόθεσης.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχθηκε τα κάτωθι ποσά ως μηνιαία έξοδα των 3 ανηλίκων παιδιών των διαδίκων:
- Διατροφή €450
- Μεταφορικά €100
- Ψυχαγωγία €120
- Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη €60
- Ένδυση - Υπόδηση €150
- Φύλαξη μετά το σχολείο €29
- Χαρτζιλίκι €80
- Σταθερή τηλεφωνία €20
- Νερό-ρεύμα €60
- Αναλογία ενοικίου €200
- Αγγλικά-Μπαλέττο €125
- Ιδιαίτερα μαθήματα Μ.-Α. €115
Σ Υ Ν Ο Λ Ο €1.509
Εν συνεχεία αφού αφαίρεσε το συνολικό ποσό των €670 που λάμβανε η Εφεσίβλητη υπό μορφή επιδομάτων, ήτοι €160 για έκαστο παιδί, ως μονογονέας της οικογένειας και €190 επίδομα τέκνου, παρέμεινε υπόλοιπο €840 το οποίο κατένειμε μεταξύ των δύο γονέων εκ €420 έκαστος, που έχει ως τελική κατάληξη για τον Εφεσείοντα την έκδοση διατάγματος για μηνιαία καταβολή του ποσού των €140 για έκαστο παιδί.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Εφεσείοντα εισηγήθηκε ότι είναι εσφαλμένη η πιο πάνω προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ήτοι να καταλήξει ότι τα έξοδα των τριών ανηλίκων ανέρχονται σε €1.509 καθότι δεν αφαίρεσε την συνεισφορά έκαστου γονέα ανερχόμενη σε €400 έκαστος. Επίσης τα πιο πάνω κονδύλια για τα οποία κατέληξε το πρωτόδικο Δικαστήριο είναι υπερβολικά, αδικαιολόγητα και μη τεκμηριωμένα. Δεν αφαίρεσε από τα έξοδα των ανηλίκων το ποσό των €1000, το οποίο λαμβάνουν μηνιαίως ως ενοίκιο από την συζυγική οικία στο χωριό Λειβάδια. Μάλιστα εισηγήθηκε ότι εάν λαμβανόταν υπόψη το ποσό αυτό και προστίθετο και το ποσό των €670 που λαμβάνει η Εφεσίβλητη ως επίδομα τότε θα προέκυπτε και πιστωτικό υπόλοιπο προς όφελός του. Εισηγήθηκε περαιτέρω ότι δεν "έχει εκτιμηθεί ορθά από το πρωτόδικο Δικαστήριο η εισοδηματική δυνατότητα των δύο διαδίκων τονίζοντας ότι αυτή της Εφεσίβλητης είναι μεγαλύτερη από την "ιδική του". Αυτά αποτελούν το επίκεντρο των πιο πάνω λόγων έφεσης και εισηγήσεων του ευπαίδευτου συνηγόρου του Εφεσείοντα. Στην αιτιολογία των λόγων έφεσης και περίγραμμα του Εφεσείοντα αναφέρονται και πολλά άλλα τα οποία εκφεύγουν της παρούσης διαδικασίας και δεν είναι άξια σχολιασμού.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για την Εφεσίβλητη υποστήριξε την πρωτόδικη απόφαση ως ορθή.
Εξετάσαμε με προσοχή τα όσα τέθηκαν ενώπιόν μας και ανατρέξαμε, όπου αυτό ήταν αναγκαίο, στα πρακτικά της πρωτόδικης διαδικασίας. Θα πρέπει να λεχθεί ότι τα παράπονα του Εφεσείοντα για τα ποσά των €1000, ενοίκιο από την οικία στα Λειβάδια και €670 επιδόματα, ως ανωτέρω έχει αναφερθεί, που λαμβάνει η Εφεσίβλητη, δεν είναι βάσιμα. Το ποσό των €1.000 σύμφωνα με τα παραδεκτά γεγονότα που προέβησαν οι διάδικοι αλλά και η αναντίλεκτη μαρτυρία, εμβάζεται απευθείας στην Τράπεζα Κύπρου έναντι του κοινού στεγαστικού δανείου των δύο διαδίκων. Το ποσό επίσης των €670 αφαιρέθηκε από το συνολικό ποσό των €1509 μηνιαίως που το πρωτόδικο δικαστήριο καθόρισε ως μηνιαία έξοδα των τριών ανηλίκων.
Αναφορικά με το ύψος της διατροφής και τα κονδύλια που την συναποτελούν, σταθερή είναι η νομολογία μας (Βλ. Χαραλάμπους ν. Χαράλαμπος (2010)1(Β) Α.Α.Δ. 951, IrinaΠαπαντωνίου ν. Χρ. Παπαντωνίου(2011) 1 Α.Α.Δ. 1875), ότι το μέτρο με το οποίο θα καθοριστεί δεν επιδέχεται αποτιμήσεις με απόλυτους αριθμούς, ούτε αναμένεται η απόδειξη κονδυλίων με ιδιαίτερη αυστηρότητα. Αντίθετα, η κοινή λογική και εμπειρία προσφέρει τη βάση για τέτοιο καθορισμό. Υπολογισμός του τύπου που επιστρατεύει ο Εφεσείων ήτοι ότι θα πρέπει να συνυπολογιστούν και τα έξοδα του στη διατροφή, συντήρηση και λοιπά έξοδα των τέκνων τους στο 39% του χρόνου που αυτά είναι μαζί του είναι αντινομικά, αντίθετα με σκοπούς που επιδιώκει ο Νόμος μεταξύ των οποίων είναι και η οικογενειακή αρμονία και διατήρηση της σχέσεως μεταξύ δικαιούχου και υπόχρεου σε διατροφή και θα καταντούσε το όλο θέμα λογιστικό με υπολογισμούς χρονικούς και οικονομικούς σε βαθμό λεπτών και σεντς μεταξύ των γονέων. Η επίκληση των όσων τάχα αναφέρθηκαν στην Παπαντωνίου (ανωτέρω) είναι εσφαλμένη. Η αναφορά στην ως άνω υπόθεση ότι "το ποσό το οποίο επιδιώκει ο αιτούμενος τη διατροφή γονέας προς όφελος του ανηλίκου τέκνου του αποτελεί ποσό το οποίο συνυπολογίζεται στις ευρύτερες οικονομικές δυνατότητες του γονέα αυτού και επηρεάζει συνακόλουθα και τον επιμερισμό που γίνεται μεταξύ αυτού και του ετέρου των γονέων από τον οποίο αναζητείται η διατροφή" δεν τον βοηθά καθόλου καθότι δεν είναι "ο αιτούμενος την διατροφή γονέας..." αλλά αντιθέτως ο υπόχρεος προς διατροφή.
Εξετάζοντας τα κονδύλια τα οποία έχουν εγκριθεί από το πρωτόδικο Δικαστήριο κρίνουμε ότι η προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ήταν ορθή στηριζόμενη στην αποδεκτή και κριθείσα αξιόπιστη μαρτυρία της εφεσίβλητης. Η προσέγγιση του κινήθηκε μέσα στα αποδεκτά όρια που χάραξε η νομολογία (βλ. Χαραλάμπους (ανωτέρω)).
Όσον αφορά την εισοδηματική ικανότητα των διαδίκων παρατηρούμε ότι τα παράπονά του Εφεσείοντα είναι αβάσιμα και δεν στηρίζονται επί της αποδεκτής μαρτυρίας ενώπιον του πρωτοδίκου Δικαστηρίου. Σύμφωνα με τα αποδεκτά γεγονότα αμφότεροι είναι καθηγητές εργαζόμενοι στο Δημόσιο με μηνιαίες απολαβές €2260 περίπου έκαστος πλέον 13ο μισθό. Στο εισόδημα του Εφεσείοντα θα πρέπει να προστεθεί και ένα ποσό της τάξεως των €300-€500 μηνιαίως οικονομική ενίσχυση από τους γονείς του και επιπλέον ότι διέμενε σε διαμέρισμα κοινής ιδιοκτησίας μετά της Εφεσίβλητης, ανά ½ έκαστος, χωρίς να πληρώνει ενοίκιο. Συναφώς μάλλον ευνοϊκότερα προς την πλευρά του Εφεσείοντα κρίθηκε το όλο θέμα.
Όσον αφορά τις υποχρεώσεις τους και που αφορούσαν μόνιμες αποταμιεύσεις διαφάνηκε από την μαρτυρία ότι αφορούσε το ίδιο ποσό και για τους δύο, €70 μηνιαίως. Στην περίπτωση της Εφεσίβλητης η αποταμίευση αυτή είναι εκχωρημένη σε δάνεια. Εν πάση περιπτώσει οι όποιες υποχρεώσεις είχαν αμφότεροι οι διάδικοι διαφάνηκε από τη μαρτυρία που αποδέχτηκε το Δικαστήριο ότι αυτές αφορούσαν δάνεια για απόκτηση ακινήτων και συνεπώς αποτελούν κεφαλαιουχική δαπάνη η οποία δεν λαμβάνεται υπόψιν σε διαδικασία διατροφής όπως η παρούσα. Ακόμη και η ασφάλεια με τη CypriaLife προς όφελος της Εφεσίβλητης είναι εκχωρημένη προς όφελος της Τράπεζας Κύπρου προς εξασφάλιση στεγαστικών δανείων. Συνεπώς πολύ ορθά κατέληξε το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι η εισοδηματική ικανότητα των δύο γονέων ήταν περίπου η ίδια.
Οι λόγοι Έφεσης 1-5 απορρίπτονται.
Ο 6ος λόγος ο οποίος αναφέρεται στην εσφαλμένη κρίση του πρωτόδικου Δικαστηρίου να μην καταλογίσει προς όφελος που Εφεσείοντα "τα χρέη που καταβάλλει μηνιαία για απόκτηση της συζυγικής οικίας ενώ η Εφεσίβλητη δεν πληρώνει" το πρωτόδικο Δικαστήριο αντιμετώπισε το θέμα ως ακολούθως:
"Με βάση τη μαρτυρία του Καθ' ου η αίτηση προκύπτει ότι συνέχισε να καταβάλλει μετά τη διάσταση μόνο τη δόση των €780 μηνιαίως στο ΣΤΕΛΜΕΚ (ΣΤΕΚ) μέχρι και το Μάιο του 2015 που έκανε διευθετήσεις για μείωση του ποσού στα €680 μηνιαίως. Από τον Ιούνιο του 2016 πλήρωνε μόνο τόκους δανείων, ήτοι €200 μηνιαίως και από τον Ιούνιο του 2017 καταβάλλει δόση €667 μηνιαίως.
Εν πάση περιπτώσει, τα ποσά που ο Καθ' ου η αίτηση καταβάλλει για τα χρέη, δεν μπορούν να αφαιρεθούν από τις δυνάμεις του καθ'΄ ου η αίτηση γιατί σύμφωνα με τη νομολογία, η διατροφή ανηλίκων αποτελεί πρωταρχική υποχρέωση των γονέων και προηγείται έναντι οποιωνδήποτε άλλων υποχρεώσεων τους (βλ.Δημητρίου ν. Περδίου(ανωτέρω)).
Εξάλλου, η αποπληρωμή δόσεων από τον Καθ' ου η αίτηση για τα στεγαστικά δάνεια των διαδίκων, αποτελεί κεφαλαιουχική δαπάνη προς το σκοπό απόκτησης ακίνητης ιδιοκτησίας και αφορά αιτία αγωγής στις περιουσιακές διαφορές των διαδίκων και όχι τη διατροφή των παιδιών τους. Παραθέτω απόσπασμα από την απόφαση Χαραλάμπους ν. Χαραλάμπους(ανωτέρω)."
Συμφωνούμε πλήρως με τα πιο πάνω και το μόνο που θα θέλαμε να προσθέσουμε είναι ότι το ενοίκιο ύψους €1.000 που εισπράττεται από την ενοικίαση της συζυγικής οικίας πληρώνεται απευθείας για αποπληρωμή του κοινού στεγαστικού δανείου των διαδίκων.
Ο 6οςλόγος απορρίπτεται ως αβάσιμος.
Με τον 7ο λόγο ο Εφεσείοντας παραπονείται ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την Ανταπαίτηση του καθότι όπως ισχυρίζεται ο ίδιος κάλυπτε τη συνεισφορά του σύμφωνα με τις δικές του δυνάμεις και επίσης ζητούσε όπως τα τρία ανήλικα τέκνα τους διαμένουν μαζί του ίσο χρόνο και η Εφεσίβλητη αρνείτο με αποτέλεσμα να δικαιολογεί την διατροφή και ουσιαστικά τον πλουτισμό της εις βάρος του Εφεσείοντα.
Με όλο το σεβασμό προς τον Εφεσείοντα και συνήγορό του, τα πιο πάνω είναι παντελώς αβάσιμα. Το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε ενώπιον του και εξέτασε αίτηση της Εφεσίβλητης για έκδοση διατάγματος εναντίον του Εφεσείοντα διατροφής των τριών ανηλίκων τέκνων της. Καθηκόντως δεν είχε άλλη επιλογή παρά να την εξετάσει σύμφωνα με τους δικογραφημένους ισχυρισμούς με βάση την υφιστάμενη κατάσταση πραγμάτων κατά την καταχώριση της αίτησης. Η φύλαξη των τέκνων στον δεδομένο χρόνο δόθηκε στην Εφεσίβλητη με διάταγμα Δικαστηρίου ημερομηνίας 3.2.2007. Οι επιθυμίες του Εφεσείοντα για φύλαξη των τέκνων κατ' ίσον χρόνον, μπορούσαν να μετουσιωθούν σε κατάλληλο αίτημα στην κατάλληλη διαδικασία. Εν ελλείψει οιουδήποτε άλλου Διατάγματος πλην αυτού ημερομηνίας 3.2.2007 καθιστούσαν το αίτημα του Εφεσείοντα αβάσιμο και χωρίς καμία τύχη.
Ο έβδομος λόγος απορρίπτεται.
Παραπονείται ο Εφεσείων με τον όγδοο λόγο ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε Διάταγμα Διατροφής και μάλιστα με μεγαλύτερο ποσό από 3.4.2014 ήτοι για €218 μηνιαίως και ακολούθως για €140 μηνιαίως ενώ αυτός κάλυπτε τη δική του συνεισφορά όλες τις περιόδους και σε τίποτε δεν υπολείπετο της Εφεσίβλητης.
Θα πρέπει να λεχθεί ότι η διαφορά των €200 κρίθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι ήταν πληρωτέα λόγω του ότι η Εφεσίβλητη και τα τρία ανήλικα τέκνα διέμεναν σε ενοικιαζόμενα υποστατικά όπου πλήρωνε αρχικά €500 μηνιαίως και αργότερα €580 μηνιαίως. Για όση περίοδο παρέμεινε στη συζυγική οικία ήτοι μέχρι 18.5.2015 δεν έλαβε το πρωτόδικο Δικαστήριο υπόψη το ποσό των €200. Η εισήγηση του ότι αυτός κάλυπτε τη δική του συνεισφορά έχει εξεταστεί νωρίτερα όταν εξετάζονταν οι λόγοι έφεσης 1-5 και απερρίφθη και συνεπώς δεν θα επαναλάβουμε εκ νέου τα όσα έχουμε πει.
Ο όγδοος λόγος απορρίπτεται.
Με τον δέκατο λόγο παραπονείται ο Εφεσείων ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα τον καταδίκασε σε έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας, ενώ δεν δικαιολογείτο κάτι τέτοιο εφόσον ο ίδιος έπρεπε να επιβραβευτεί για τα όσα έκανε και συνείσφερε για τα ανήλικα τέκνα τους.
Σύμφωνα με τον γενικό κανόνα, τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα. Απόκλιση από τον κανόνα δικαιολογείται οποτεδήποτε καταφαίνεται ότι διάδικος συνέβαλε αδικαιολόγητα στη διόγκωση των εξόδων της δίκης για λόγους που δεν σχετίζονται με το αποτέλεσμα. (βλ. Χάσικος κ.α. ν. Χαραλαμπίδη (1990) 1 Α.Α.Δ. 389, Θρασυβούλου ν. Arto Estates Ltd (1993) 1 A.A.Δ. 12, και Alam El Joseph v. Τουμαζή (1998) 1 Α.Α.Δ. 968).
Τα πιο πάνω τονίσθηκαν στην Spinneys Cyprus Ltd v. Χρίστου κ.α. (2004) 1 Α.Α.Δ. 1833. Δεδομένου ότι δεν μας τέθηκε οτιδήποτε βάσιμο για απόκλιση από τον γενικό κανόνα έχουμε την άποψη ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθά ακολούθησε τον κανόνα πλην όμως δεν έλαβε υπόψιν όλα τα δεδομένα. Η Αίτηση και Ανταπαίτηση συνεκδικάστηκαν. Συνεπώς, θα ήταν άδικο για τον Εφεσείοντα να επιβαρυνθεί δύο φορές έξοδα για τα ίδια θέματα. Συνεπώς ο λόγος αυτός θα πρέπει να επιτύχει για το μέρος αυτό μόνο.
Με τον 11ο λόγο ο Εφεσείων παραπονείται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο υπέρμετρα και αδικαιολόγητα καθυστέρησε στην έκδοση της απόφασης του, ήτοι την επιφύλαξε στις 31.1.2018 και την εξέδωσε στις 31.7.2018.
Είναι η θέση του Εφεσείοντα ότι η καθυστέρηση που παρατηρείται στην έκδοση της απόφασης τον έφερε σε περαιτέρω δεινή θέση, πλουτίζοντας την Εφεσίβλητη και καταδεικνύεται αδικία εις βάρος του.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για την Εφεσίβλητη δικαιολογεί την καθυστέρηση στο γεγονός μετάθεσης της πρωτόδικου Δικαστού σε άλλο Δικαστήριο, χωρίς να καθορίζεται χρονικά πότε έγινε αυτό.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν αναφέρει οτιδήποτε σχετικό στην απόφαση του. Στα περιστατικά της παρούσας υπόθεσης παρατηρούμε ότι η απόφαση εξεδόθη μέσα στο χρονικό πλαίσιο των 6 μηνών που καθορίζεται από το Διαδικαστικό Κανονισμό για την έγκαιρη έκδοση αποφάσεων του 1986. Περαιτέρω, παρατηρούμε ότι η σταθερή νομολογία επί του θέματος είναι ότι δεν υπάρχει αρχή δικαίου ότι η καθυστέρηση, από μόνη της, οδηγεί αυτόματα στην ακυρότητα της εκδοθείσας απόφασης. Προκειμένου να οδηγήσει σε τέτοιο αποτέλεσμα θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να έχει προκληθεί δικαιολογημένος φόβος ότι εξαιτίας της καθυστέρησης το Δικαστήριο δεν ήταν σε θέση να αξιολογήσει την ενώπιον του μαρτυρία ή να φαίνεται ότι συνεπεία της καθυστέρησης προέκυψαν δυσμενή αποτελέσματα στην ετοιμασία της απόφασης (βλ. Μακρή κ.α. ν. Χ'Ευαγγέλου (1993) 1 Α.Α.Δ. 203, Παπακόκκινου κ.α. ν. Δήμου Πάφου (1998) 1 Α.Α.Δ. 2398, Τεμβριώτου ν. Αντωνιάδη (1994) 1 Α.Α.Δ. 494).
Ενώπιον μας δεν φάνηκε και δεν μας τέθηκε ότι εξαιτίας της καθυστέρησης προκλήθηκε πρόβλημα στην αξιολόγηση της μαρτυρίας ή της ετοιμασίας της απόφασης ή οποιοδήποτε άλλο δυσμενές αποτέλεσμα που η νομολογία αναγνωρίζει. Επομένως, είναι η κατάληξη μας ότι ο λόγος έφεσης δεν είναι βάσιμος και ως τέτοιος απορρίπτεται.
Η έφεση επιτυγχάνει μερικώς, ως αναφέρθη ανωτέρω όταν εξετάζαμε τον 10ο λόγο έφεσης. Παρόλα ταύτα τα έξοδα να είναι εις βάρος του Εφεσείοντα όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή, λόγω της συντριπτικής αποτυχίας της έφεσης.
Η πρωτόδικη απόφαση αναφορικά με τα έξοδα τόσο στην αίτηση όσο και στην ανταπαίτηση παραμερίζονται. Εκδίδεται Διαταγή όπως τα έξοδα της Αίτησης και Ανταπαίτησης να είναι εναντίον του Εφεσείοντα/Καθ' ου η Αίτηση όπως αυτά υπολογιστούν από την Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο, αλλά λόγω του ότι η Αίτηση και Ανταπαίτηση συνεκδικάστηκαν, να είναι ένα σετ εξόδων.
ΣΤ. ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
/γκ