|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2019:A352
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 151/2019)
6 Σεπτεμβρίου, 2019
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΛΙΑΤΣΟΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ/στές]
Εφεσείουσας / Αιτήτριας
_________________________
Α. Ανδρέου με Μ. Πογιατζή, για την Εφεσείουσα
Ε. Φλουρέντζου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α', εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα,
για την Εφεσίβλητη
__________________________
Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Νικολάτος, Π.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Στις 6.2.2019, εκδόθηκε από Επαρχιακό Δικαστή, προσωρινό ένταλμα σύλληψης εναντίον της Εκζητούμενης - Εφεσείουσας, δυνάμει του άρθρου 8(1)(β) του Περί Φυγοδίκων Νόμου του 1970 (Ν. 97/1970).
Σύμφωνα με το προαναφερόμενο ένταλμα, η Εκζητούμενη - Εφεσείουσα καταζητείτο από τις Αρχές της Ρωσίας, για ποινική δίωξη, δυνάμει εντάλματος σύλληψης, που εκδόθηκε από Δικαστήριο στη Ρωσία, στις 20.10.2017, και αφορούσε αδίκημα απόπειρας απάτης σοβαρής μορφής, κατά παράβαση του Ρωσικού Ποινικού Κώδικα, που, ταυτόχρονα, συνιστά και παραβάσεις διαφόρων προνοιών του Κυπριακού Ποινικού Κώδικα, Κεφ.154.
Άδεια για την καταχώρηση Αίτησης για Προνομιακό Ένταλμα Certiorari, δόθηκε στη βάση του ότι, δυνάμει του προαναφερόμενου άρθρου του Νόμου 97/70 (ο Νόμος) ένα τέτοιο ένταλμα θα έπρεπε να είχε εκδοθεί από Πρόεδρο Επαρχιακού Δικαστηρίου και όχι από Επαρχιακό Δικαστή, όπως συνέβη και στην προκείμενη περίπτωση.
Εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, καταχωρήθηκε Ένσταση, στην οποία αναφέρονται διάφοροι λόγοι. Οι λόγοι της Ένστασης περιλαμβάνουν τους εξής:
1. H αίτηση είναι άνευ αντικειμένου, καθότι το προαναφερόμενο ζήτημα έλλειψης δικαιοδοσίας του Επαρχιακού Δικαστή δεν εγέρθηκε ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου.
2. Μετά την καταχώρηση της εξουσιοδότησης του αρμοδίου Υπουργού, η διαδικασία της εξασφάλισης της παρουσίας της εκζητούμενης Εφεσείουσας στο Δικαστήριο, τέθηκε πάνω σε νέα βάση και, ουσιαστικά, η οποιαδήποτε παρατυπία θεραπεύτηκε.
3. Η όποια διαδικασία αμφισβήτησης της εγκυρότητας του Εντάλματος Σύλληψης θα έπρεπε να είχε εγερθεί είτε πριν την έναρξη της διαδικασίας ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου, στις 8.2.2019 ή, το αργότερο, με την έναρξη της ακρόασης της Αίτησης με την παρουσίαση μαρτυρίας, η οποία έγινε στις 19 και 20.3.2019.
4. Με τις πράξεις της, η εκζητούμενη Εφεσείουσα, αποδέχθηκε τη διαδικασία και τη δικαιοδοσία του Επαρχιακού Δικαστή και ακούστηκε και σχετική μαρτυρία.
5. Η αξίωση Προνομιακού Εντάλματος Certiorari από την Αιτήτρια - Εφεσείουσα, επειδή διαφωνεί, όχι με την έναρξη της διαδικασίας, από τις 8.2.2019, αλλά με το τυπικό μέρος της υπογραφής του εντάλματος σύλληψης από Επαρχιακό Δικαστή, η ισχύς του οποίου διήρκησε, ουσιαστικά, μόνο μέχρι την καταχώρηση της εξουσιοδότησης του αρμοδίου Υπουργού, είναι ανεπιθύμητη και οδηγεί σε κατακερματισμό της διαδικασίας.
6. Η αναφορά στο Νόμο, σε Πρόεδρο Επαρχιακού Δικαστηρίου, είναι τυπική, εφόσον τα καθήκοντα της θέσης Επαρχιακού Δικαστή και Προέδρου Επαρχιακού Δικαστηρίου δεν διαφέρουν.
Η ευπαίδευτη Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η οποία επιλήφθηκε της Αιτήσεως για Certiorari, αφού άκουσε τους ευπαιδεύτους συνηγόρους των διαδίκων, οι οποίοι αναφέρθηκαν και σε σχετική Νομολογία, συμφώνησε, ουσιαστικά, με τις εισηγήσεις της ευπαίδευτης συνηγόρου της Εφεσίβλητης και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, η Αιτήτρια - Εφεσείουσα «με τη συμπεριφορά της παραιτήθηκε από τη διεκδίκηση θεραπείας όσον αφορά τη νομιμότητα του εντάλματος, το οποίο ουσιαστικά αποδέχθηκε.». Η συμπεριφορά της Εφεσείουσας, την οποία έλαβε υπόψιν του το Δικαστήριο ήταν ότι, από τις 8.2.2019 που άρχισε η διαδικασία στο Επαρχιακό Δικαστήριο, μέχρι την καταχώριση της Αίτησης για άδεια για Προνομιακό Ένταλμα Certiorari, στις 22.3.2019, αυτή δεν υπέβαλε οποιανδήποτε ένσταση, στη βάση του γεγονότος ότι η απόφαση για την έκδοση του Προσωρινού Εντάλματος εκδόθηκε από Επαρχιακό Δικαστή, αντί Πρόεδρο Επαρχιακού Δικαστηρίου. Αντίθετα η Εφεσείουσα, όχι μόνο έλαβε μέρος στην όλη διαδικασία, χωρίς ένσταση, αλλά υπέβαλε και αίτημα να αφεθεί ελεύθερη, υπό όρους, χωρίς οποιανδήποτε επιφύλαξη.
Κατά την ευπαίδευτη Δικαστή, που επιλήφθηκε πρωτοδίκως της Αίτησης για Certiorari, το γεγονός ότι δεν αμφισβητήθηκε το ένταλμα πριν από τη λήψη της συγκατάθεσης (του αρμόδιου υπουργού), ενώ τα γεγονότα ως προς την έκδοση του ήταν γνωστά στην αιτήτρια και το γεγονός ότι η Εφεσείουσα εμφανίστηκε ενώπιον Δικαστηρίου και δεν έφερε ένσταση στη συνέχιση της κράτησης της, ήταν σημαντικά στοιχεία εις βάρος της.
Πέραν των προαναφερθέντων, το πρωτόδικο Δικαστήριο, αναφέρθηκε και στην καθυστέρηση που επέδειξε η Αιτήτρια - Εφεσείουσα, και η οποία είναι σημαντικός παράγοντας, όταν αξιώνεται προνομιακή θεραπεία. Όπως παρατήρησε «Έστω και εάν η αίτηση της καταχωρήθηκε την τελευταία ημέρα της προβλεπόμενης από τον περί Ανωτάτου Δικαστηρίου (Δικαιοδοσία Έκδοσης Ενταλμάτων Προνομιακής Φύσεως) Διαδικαστικό Κανονισμό του 2018, προθεσμίας των σαράντα πέντε ημερών, εντούτοις έκδηλα υπήρξε καθυστέρηση, όπως αναλύεται πιο πάνω, με παράληψη λήψης ενεργειών εκ μέρους της αιτήτριας. Παρά το ότι το ζήτημα αυτό δεν εξετάστηκε κατά το στάδιο της άδειας, μπορεί να εξεταστεί σε αυτό το στάδιο όπου γίνεται επαναξιολόγηση των γεγονότων (βλ. Αναφορικά με τον Νικόλα Νικολάου Πολιτική Έφεση Αρ. 117/16 ημερομηνίας 25.5.2017, ECLI:CY:AD:2017:A188).».
Καταληκτικά, το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την Αίτηση της Αιτήτριας - Εφεσείουσας, αφού έλαβε υπόψιν του, όπως ανέφερε, τα ιδιαίτερα περιστατικά της υπόθεσης, υπό το φως όλων των προαναφερθέντων και ασκώντας τη διακριτική του ευχέρεια.
Με την παρούσα Έφεση, προσβάλλεται η ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης, με τέσσερις λόγους έφεσης:
1. Ότι, το πρωτόδικο Δικαστήριο, έσφαλε, κρίνοντας ότι η παράλειψη της Εφεσείουσας να εγείρει το ζήτημα της ακυρότητας του προσωρινού Εντάλματος Σύλληψης, στα πλαίσια της διαδικασίας ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου, συνιστούσε παραίτηση από τη διεκδίκηση αντίστοιχης θεραπείας. Στα πλαίσια αυτού του λόγου, γίνεται και ισχυρισμός ότι, ουδεμία αδικαιολόγητη καθυστέρηση παρατηρήθηκε στην καταχώρηση της σχετικής Αίτησης.
2. Ότι, εσφαλμένα, το πρωτόδικο Δικαστήριο έλαβε υπόψιν του, στα πλαίσια της διαδικασίας έκδοσης Certiorari, τις επιπτώσεις που θα είχε η ακύρωση του προσωρινού εντάλματος σύλληψης, στη διαδικασία της αίτησης έκδοσης φυγοδίκου.
3. Ότι, το πρωτόδικο Δικαστήριο, εσφαλμένα κατάληξε στο ότι το τυχόν δικαίωμα της Αιτήτριας - Εφεσείουσας σε αποζημιώσεις για παράνομη κράτηση, δεν ήταν «του παρόντος» και
4. Ότι, το πρωτόδικο Δικαστήριο, όφειλε να είχε εξετάσει το ζήτημα της καθυστέρησης υποβολής της Αίτησης, κατά το στάδιο της λήψης άδειας για καταχώρηση της Αίτησης και όχι κατά το στάδιο της εξέτασης της ίδιας της Αίτησης. Η υπόθεση Νικολάου (ανωτέρω), στην οποία αναφέρθηκε το πρωτόδικο Δικαστήριο, διαφοροποιείται από την παρούσα, δεδομένου ότι, από το 2018, υπάρχει θεσμοθετημένη προθεσμία σαράντα πέντε ημερών, για την καταχώρηση Αίτησης και η Αιτήτρια - Εφεσείουσα ενήργησε εντός της προαναφερόμενης προθεσμίας.
Μελετήσαμε με πολλή προσοχή όλα τα ενώπιον μας στοιχεία, υπό το φως των ικανών αγορεύσεων των ευπαιδεύτων συνηγόρων των διαδίκων. Συμφωνούμε με την Εφεσείουσα, ως προς τον πρώτο λόγο έφεσης της. Ο Επαρχιακός Δικαστής, ο οποίος εξέδωσε το προσωρινό Ένταλμα Σύλληψης, στις 6.2.2019, στερείτο δικαιοδοσίας, δυνάμει του Νόμου, να το πράξει. Ο Νόμος, ρητώς, προβλέπει, στο άρθρο 8(1)(β), ότι, τέτοιο ένταλμα θα έπρεπε να είχε εκδοθεί από Πρόεδρο Επαρχιακού Δικαστηρίου και όχι από Επαρχιακό Δικαστή. Θεωρούμε ότι, η έλλειψη δικαιοδοσίας, εκ μέρους του Επαρχιακού Δικαστή, να εκδώσει το προαναφερόμενο προσωρινό Ένταλμα Σύλληψης εναντίον της Αιτήτριας - Εφεσείουσας, επέφερε, εξ' υπαρχής, ακυρότητα του Εντάλματος και η ακυρότητα αυτή δεν μπορούσε να επηρεαστεί καθ' οιονδήποτε τρόπο από τη στάση της Αιτήτριας - Εφεσείουσας, η οποία δεν ήγειρε ένσταση και συμμετείχε στη διαδικασία ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου. Η έλλειψη δικαιοδοσίας δεν είναι κάτι το οποίο θεραπεύεται από τη μη υποβολή ένστασης ή ακόμα και τη συγκατάθεση του επηρεαζομένου. Επομένως, και με όλο τον προσήκοντα σεβασμό, θεωρούμε ότι, το πρωτόδικο Δικαστήριο έσφαλε αναφορικά με το ζήτημα αυτό. Διαφωνούμε, επίσης, με το πρωτόδικο Δικαστήριο και ως προς το ότι η μεταγενέστερη εξουσιοδότηση του αρμοδίου Υπουργού θεράπευσε, ουσιαστικά, αναδρομικά, την έλλειψη δικαιοδοσίας. Υπό τις περιστάσεις αυτές, το πρωτόδικο συμπέρασμα ότι, με τη συμπεριφορά της, η Αιτήτρια - Εφεσείουσα, παραιτήθηκε από το δικαίωμα διεκδίκησης θεραπείας όσον αφορά τη νομιμότητα του προσωρινού εντάλματος, δεν μπορεί να ευσταθήσει. Τέτοια προσέγγιση θα ισοδυναμούσε με θεραπεία μιας, εξ' υπαρχής, ακυρότητας.
Συμφωνούμε και με τον δεύτερο λόγο έφεσης, ότι, δηλαδή, οι επιπτώσεις που, ενδεχομένως, θα είχε μεταγενέστερα, στη διαδικασία έκδοσης φυγοδίκου, η ακύρωση του προσωρινού Εντάλματος Σύλληψης, δεν θα έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψιν στα πλαίσια της διαδικασίας έκδοσης Certiorari.
Ο τρίτος λόγος έφεσης δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, κατά πόσον, δηλαδή, η Αιτήτρια - Εφεσείουσα δικαιούται να αξιώσει αποζημιώσεις για παράνομη κράτηση.
Αναφορικά με το ζήτημα της καθυστέρησης, το οποίο εγείρεται με τον τέταρτο λόγο έφεσης, παρατηρούμε ότι, ζήτημα καθυστέρησης δεν ηγέρθη με την ένσταση του Εφεσίβλητου. Εν πάση, όμως, περιπτώσει, συμφωνούμε με την εισήγηση του ευπαίδευτου συνηγόρου της Εφεσείουσας, ότι, στην προκείμενη περίπτωση, δεν υπήρξε τέτοια ουσιαστική καθυστέρηση, η οποία θα έπρεπε να είχε ληφθεί υπόψιν εις βάρος της Εφεσείουσας κατά την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Σημειώνουμε ότι, η Αίτηση καταχωρήθηκε εντός της καταληκτικής προθεσμίας των σαράντα πέντε ημερών που προβλέπει ο Διαδικαστικός Κανονισμός του 2018.
Ενόψει των προαναφερθέντων, θεωρούμε ότι η πρωτόδικη απόφαση θα πρέπει να παραμεριστεί και παραμερίζεται. Εκδίδεται Προνομιακό Ένταλμα Certiorari, με το οποίο ακυρώνεται το προαναφερόμενο προσωρινό Ένταλμα Σύλληψης που εκδόθηκε εναντίον της Αιτήτριας - Εφεσείουσας, στις 6.2.2019. Τα έξοδα επιδικάζονται υπέρ της Αιτήτριας - Εφεσείουσας, όπως θα υπολογιστούν από τον αρμόδιο Πρωτοκολλητή και θα υποβληθούν για έγκριση από το Δικαστήριο.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.
ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
/ΜΣ