|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Vuitton ν. Δέρμοσακ Λτδ και άλλης (1992) 1 ΑΑΔ 1453
Rousounides & Soteriou Trading Limited και Άλλος ν. Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού (2002) 1 ΑΑΔ 1274
T. A. Micrologic Computer Consultants Ltd ν. Microsoft Corporation (2002) 1 ΑΑΔ 1802
ΜΟΔΕΣΤΟΥ ν. ΑΔΑΜΙΔΗ, Πολιτική Έφεση αρ. 120/2013, 127/13, 18/6/2019, ECLI:CY:AD:2019:A231
ΚΟΖΑΚΟΥ κ.α. ν. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Πολιτική Εφεση Αρ. E127/2013, 13/6/2019, ECLI:CY:AD:2019:A254
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2019:A311
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική έφεση αρ. E209/2013)
16 Ioυλίου, 2019
[ΠΑΝΑΓΗ, ΛΙΑΤΣΟΣ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
Μεταξύ:
COSTAPPIS BROS LTD
Eφεσείουσα/Εναγόμενη/Καθ΄ης η αίτηση 1
και
1. xxx ΚΡΗΤΙΚΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΚΑΙ xxx ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ ΑΝΔΡΕΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ, τέως από την ΄Εγκωμη
2. xxx ΚΡΗΤΙΚΟΥ
3. xxx ΚΡΗΤΙΚΟΥ
4. xxx ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
5. xxx ΚΡΗΤΙΚΟΥ
6. xxx ΚΡΗΤΙΚΟΥ
Εφεσίβλητοι/Ενάγοντες/Αιτητές
_ _ _ _ _ _
A.Γαβριηλίδου, (κα), για την εφεσείουσα
Ελπ.Κουλλαπή, (κα), για Σ.Μαμαντόπουλο & Συνεταίρους ΔΕΠΕ, για τους εφεσίβλητους 1, 2, 3, 5 και 6
Ειρ.Ιωάννου, (κα), για Ε.Ευθυμίου, για την εφεσίβλητη 4.
_ _ _ _ _ _
ΠΑΝΑΓΗ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από την Ψαρά-Μιλτιάδου, Δ.
----------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Οι εφεσίβλητοι/ενάγοντες καταχώρησαν στις 11.11.2011 κλητήριο ένταλμα (Ο.2.1) εναντίον της εφεσείουσας και άλλων εναγομένων. Την ίδια ημέρα καταχώρησαν μονομερή αίτηση με την οποία ζητούσαν και έλαβαν ενδιάμεσο διάταγμα με το οποίο απαγορευόταν στην εφεσείουσα να μεταβιβάσει ή πωλήσει ή με άλλο τρόπο επιβαρύνει ή αποξενώσει «τα 26/75 μερίδια που κατέχουν στο ακίνητο με αρ.εγγραφής 2/1xx2, Φ/ΣΧ 21/53Ε1, τεμάχιο 2-7x7, τοποθεσία Αρρεναγωγείο, Δήμος ΄Εγκωμης, επαρχία Λευκωσίας περιλαμβανομένων και των οποιωνδήποτε οικοδομημάτων και ημιτελών διαμερισμάτων που έχουν ανεγερθεί εντός αυτού». Μετά την καταχώρηση ένστασης από την πλευρά της εφεσείουσας το Δικαστήριο εξέτασε τους εκατέρωθεν ισχυρισμούς και με την εκκαλούμενη απόφαση ημερ. 26.11.2013 κατέστησε το εν λόγω προσωρινό διάταγμα απόλυτο. Το κυριότερο μέρος της αιτιολογίας του πρωτόδικου Δικαστηρίου συναντάται στις σελ.13-15 της εκκαλούμενης απόφασης και έχει ως εξής:
"Στην συγκεκριμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τις θεραπείες των Αιτητών στην Έκθεση Απαίτησης τους, (εννοείται προφανώς το κλητήριον ένταλμα) αυτοί ζητούν Διάταγμα του Δικαστηρίου που να διατάσσει τους Καθ' ων η Αίτηση να μεταβιβάσουν επ' ονόματι τους τα 4/9 μερίδια του ακινήτου τα οποία αυτοί μεταβίβασαν επ' ονόματι των Καθ' ων η Αίτηση 1 δυνάμει των επίδικων Συμφωνιών. Επιπλέον οι Αιτητές ζητούν αποζημιώσεις για ζημιές και απώλειες που υπέστηκαν, ποσό πέραν των €900.000,00 που απαιτείται για την αποπεράτωση των οκτώ διαμερισμάτων της αντιπαροχής, ενδιάμεσα οφέλη, τιμωρητικές και επαυξημένες αποζημιώσεις. Με άλλα λόγια, η αξίωση των Αιτητών δεν περιορίζεται μόνο σε αποζημιώσεις, ώστε να ληφθεί υπόψη η θέση των Καθ' ων η Αίτηση ότι είναι ιδιοκτήτες ακινήτων αξίας πολλών εκατομμυρίων Ευρώ, ότι έχουν τεράστια οικονομική επιφάνεια ως και ότι ουδέποτε δημιουργήθηκε πρόβλημα στις συναλλαγές τους. Επομένως, οι Αιτητές αν πετύχουν στην έκδοση των αιτούμενων με την αγωγή Διαταγμάτων ως ανωτέρω, στην περίπτωση που οι Καθ' ων η Αίτηση αποξενώσουν τα επίδικα μερίδια του ακινήτου που είναι εγγεγραμμένα επ' ονόματι τους, θα προκληθούν περιπλοκές σε βαθμό που θα είναι δύσκολο και πολύ πιθανόν αδύνατο να ικανοποιηθούν τα Διατάγματα που ήθελε εκδώσει το Δικαστήριο εναντίον τους. Σ' ότι αφορά την θέση της ευπαίδευτης συνηγόρου των Καθ' ων η Αίτηση ότι δεν υπάρχει μαρτυρία ότι οι Καθ' ων η Αίτηση 1 θα αποξενώσουν την περιουσία τους, σχετική είναι η πιο πάνω νομολογία, συνυπολογίζοντας τον ισχυρισμό των Αιτητών περί πληροφόρησης τους ότι οι Καθ' ων η Αίτηση διαθέτουν προς πώληση τα ημιτελή διαμερίσματα των δύο πολυκατοικιών, για τον οποίο ισχυρισμό, οι Καθ' ων η Αίτηση παρέλειψαν να αντεξετάσουν σχετικά τον ενόρκως δηλούντα Αιτητή 5... Κάτω από αυτά τα δεδομένα, κρίνω ότι ικανοποιείται και η τρίτη προϋπόθεση και ό,τι παρέμεινε προς εξέταση είναι το ισοζύγιο της ευχέρειας. Ενόψει των όσων έχουν λεχθεί, κρίνω ότι το αναφερθέν ισοζύγιο κλίνει υπέρ των Αιτητών".
Η εφεσείουσα θεωρεί λανθασμένη την πρωτόδικη κρίση με τρεις λόγους έφεσης, πως δηλαδή λανθασμένα το Δικαστήριο θεώρησε ότι η μη αποκάλυψη από τους εφεσίβλητους όλων των στοιχείων σε σχέση με το ιδιοκτησιακό καθεστώς του επίδικου ακινήτου και «το γεγονός ότι οι αιτητές απέκρυψαν από το Δικαστήριο ότι η εναγόμενη 1 δεν αποξένωσε οποιονδήποτε μερίδιο της και ότι για την αποπεράτωση του συνόλου των πολυκατοικιών απαιτείται μόνο ποσό €580,000», δεν θεωρούνται ουσιώδη γεγονότα τα οποία επενήργησαν στην άσκηση των εξουσιών του Δικαστηρίου για την έκδοση του διατάγματος (1ος λόγος έφεσης). Επίσης πως λανθασμένα έκρινε ότι η αξίωση των εφεσιβλήτων δεν περιορίζεται μόνο σε αποζημιώσεις, εφόσον ζητείται διάταγμα για επαναμεταβίβαση των 4/9 του ακινήτου (3ος λόγος έφεσης). Ακόμη προβάλλεται η θέση ότι λανθασμένα το Δικαστήριο έκρινε ότι πληρείται η τρίτη προϋπόθεση του άρθρου 32 καθώς και ότι το ισοζύγιο για την έκδοση του διατάγματος κλίνει υπέρ των εφεσιβλήτων. (4ος λόγος έφεσης). Σημειώνεται ότι ο 2ος λόγος έφεσης έχει αποσυρθεί.
Στα αντίστοιχα περιγράμματα των διαδίκων γίνεται εκτενής ανάλυση των πιο πάνω λόγων έφεσης, πλην όμως προέχει να εξεταστεί η θέση η οποία προβλήθηκε από την εφεσείουσα ότι η καθυστέρηση της προώθησης της αγωγής από τους εφεσίβλητους αποτελεί τροχοπέδη στην όλη εξέλιξη της διαδικασίας και θα πρέπει να οδηγήσει σε ακύρωση του διατάγματος από μόνο αυτό το λόγο, εφόσον η καθυστέρηση συνιστά μορφή κατάχρησης της διαδικασίας. Συγκεκριμένα, η έκθεση απαίτησης εκ μέρους των εφεσιβλήτων καταχωρήθηκε στις 21.10.2015 ενώ όπως αναφέρθηκε πιο πάνω η αγωγή είχε καταχωρηθεί στις 11.11.2011 και το προσωρινό διάταγμα εξεδόθη στις 14.11.2011. Απόλυτο δε έγινε, στις 26.11.2013.
Επί του γεγονότος της καθυστέρησης της καταχώρησης της έκθεσης απαίτησης, άρα προώθησης της αγωγής, πρέπει να λεχθεί ότι δεν υπήρξε αντίθετη θέση από την πλευρά των εφεσιβλήτων εκτός από τη θεώρηση που περιλαμβάνεται στις σελ.7 και 8 του περιγράμματος τους, με την οποία ουσιαστικά ισχυρίζονται ότι υπάρχει καθυστέρηση και εκ μέρους της πλευράς της εφεσείουσας ως προς την καταχώρηση της έκθεσης υπεράσπισης της. Επίσης τίθενται θέματα που άπτονται της ουσίας της υπόθεσης λέγοντας ότι ενώ η συμφωνία αντιπαροχής υπεγράφη στις 28.4.2006 καθυστερημένα εξεδόθησαν άδειες οικοδομής, λόγω συμπεριφοράς της εφεσείουσας.
Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ότι δεν είναι δυνατό το θέμα της καθυστέρησης να κριθεί στη βάση των γεγονότων ή των ισχυρισμών που τίθενται σε συνάρτηση με την ουσία της υπόθεσης. Το θέμα εξετάζεται διαδικαστικά στα πλαίσια της αγωγής.
Παραμένει αναντίλεκτο το γεγονός ότι έχει παρέλθει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα που οι εφεσίβλητοι, όντας πλέον αποκτήσει το όφελος του συντηρητικού διατάγματος, δεν έπραξαν ο,τιδήποτε προς την κατεύθυνση προώθησης της αγωγής τους. Η αόριστη επίκληση του λόγου απώλειας του φακέλου λόγω μετακόμισης του γραφείου, δεν συνιστά δικαιολόγηση. Ομιλούμε για διάστημα 4 περίπου ετών. Συνεπώς δεν πρόκειται για μια χρονική περίοδο που μπορούσε φυσιολογικά να κριθεί ως εύλογη. Ως εκ τούτου τίθεται το ερώτημα εάν θα πρέπει η ανενέργεια αυτή καταλυτικά να οδηγήσει σε ακύρωση του διατάγματος και επιτυχία της έφεσης, υπό το πρίσμα της ύπαρξης κατάχρησης της διαδικασίας που δεν θα επέτρεπε πλέον στο Εφετείο να εξετάσει την ουσία της έφεσης.
Το θέμα μας απασχόλησε προσφάτως στην Κοζάκου κ.ά. ν. Νικολάου, Πολ.εφ.αρ.Ε127/13, 13.6.2019, από την οποία παραθέτουμε σχετικό απόσπασμα:
«Στην υπόθεση Vuitton v. Δέρμοσακ Λτδ κ.ά. (1992) 1 ΑΑΔ 1453, υποδείχθηκε, per curiam, η ορθή διάσταση ενδιάμεσης θεραπείας σε συνάρτηση με το πλαίσιο της όλης υπόθεσης. Λέχθηκε, συγκεκριμένα,
"Πριν τελειώσουμε, θέλουμε να επισύρουμε την προσοχή σε μια απαράδεκτη τακτική. Παρά την επιμονή των εφεσειόντων στην εξασφάλιση επειγόντως ενδιάμεσης θεραπείας, παρέλειψαν να προωθήσουν την εκδίκαση της υπόθεσης, παραλείποντας μέχρι και την ακρόαση της έφεσης, τριάμισυ περίπου χρόνια μετά την αγωγή, να καταχωρήσουν την έκθεση με την απαίτηση τους. Θέλουμε να τονίσουμε ότι η παροχή ενδιάμεσης θεραπείας δεν είναι αυτοσκοπός αλλά μέτρο συνυφασμένο με την πιθανότητα εξασφάλισης ανάλογης θεραπείας κατά τη δίκη. Το κύριο έρεισμα για την παροχή προσωρινής θεραπείας είναι η αντικειμενική αδυναμία της άμεσης διεξαγωγής της δίκης. Επομένως βαρύνεται ο διάδικος που την επιδιώκει να προλειάνει, το ταχύτερο, το έδαφος για την εκδίκαση της υπόθεσης."
Ακολούθησε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στις οποίες εφαρμόσθηκαν τα όσα λέχθηκαν στην υπόθεση Vuitton (Akis Express v. Aris Express (1998) 1A Α.Α.Δ. 149, Goody's Evagorou Ltd. v. Lani Restaurants Ltd (1998) 1 Α.Α.Δ. 1572, Rousounides & Soteriou Trading Ltd κ.ά. v. ΚΟΤ (2002) 1 Α.Α.Δ. 1274, Κίτσιoς κ.ά. v. A.C. Kitsios Motors Ltd κ.ά. (2010) 1 ΑΑΔ 1262 και Ελευθερίου ν. Λαϊκού Καφεκοπτείου Δημόσια Λτδ (2014) 1A ΑΑΔ 244).
Προσεκτική ανασκόπηση της πιο πάνω νομολογίας οδηγεί στην κατάληξη ότι σε όλες τις περιπτώσεις η παράλειψη έγκαιρης καταχώρησης του δικογράφου της ΄Εκθεσης Απαίτησης κάλυπτε εκτεταμένο χρονικό διάστημα και είχε ως κοινή συνισταμένη την επακόλουθη υπόσκαψη της συνταγματικής επιταγής για ταχεία εκδίκαση προς τελικό καθορισμό των δικαιωμάτων των διαδίκων. Από το σύνολο της νομολογίας αναδύεται η απαράδεκτη συμπεριφορά παράλειψης καταχώρησης του υπό αναφορά δικογράφου ακόμη και όταν εκδικαζόταν η έφεση ή, στην καλύτερη περίπτωση, καταχώρησής του λίγες μέρες πριν την εκδίκαση της κατ΄ έφεση διαδικασίας που αφορούσε την προσβολή εκδοθέντος πρωτοδίκως απαγορευτικού διατάγματος. Υπό τις πιο πάνω συνθήκες, το Εφετείο οδηγήθηκε στην απόρριψη των εφέσεων, χωρίς να εξετάσει την ουσία τους, τονίζοντας ότι η συμπεριφορά αυτή και η παρατηρηθείσα καθυστέρηση στην προώθηση εκδίκασης της υπόθεσης, συνιστούσε κατάχρηση της διαδικασίας».
Δέον να σημειωθεί ότι το γεγονός ότι η έκθεση απαίτησης καταχωρήθηκε πριν την εκδίκαση της έφεσης είναι κάτι που δεν επηρεάζει το εγειρόμενο θέμα. (βλ. Ελευθερίου ν. Λαϊκού Καφεκοπτείου (ανωτέρω).
Στην υπόθεση ΄Οξυνου κ.ά. ν. Ρόλη Λου, (2011)1B ΑΑΔ 1066 αναφέρθηκαν και τα ακόλουθα:
«Συνιστά πάγια αρχή της νομολογίας μας ότι η παράλειψη από πλευράς διαδίκου που έχει εξασφαλίσει ενδιάμεση θεραπεία, να προωθήσει την υπόθεση του επαναπαυόμενος στο γεγονός της εξασφάλισης μιας τέτοιας θεραπείας, ενδεχομένως να καθιστά τη συνέχιση ισχύος της ενδιάμεσης θεραπείας, κατάχρηση της διαδικασίας, γεγονός που συνεπάγεται τον τερματισμό της θεραπείας».
Αφού γίνεται μια αναφορά στην υπόθεση Vuitton ανωτέρω διατυπώνεται η εξής κατάληξη:
«Εκεί όμως όπου η καθυστέρηση στην προώθηση της αγωγής είναι αδικαιολόγητη και δημιουργεί τη βάσιμη εντύπωση ότι η έκδοση του προσωρινού διατάγματος αποτελούσε αυτοσκοπό για τον ενάγοντα, τότε δικαιολογείται το συμπέρασμα ότι η καθυστέρηση συνιστά κατάχρηση της διαδικασίας. Για μια ενδιαφέρουσα συζήτηση επί του συγκεκριμένου θέματος παραπέμπουμε και στις υποθέσεις Goody's Evagorou Ltd v. Lani Restaurants Ltd (1998)1 ΑΑΔ 1572, Rousounides & Soteriou Trading Limited κ.ά. v. Κ.Ο.Τ. (2002) 1 Α.Α.Δ. 1274, Άκης (Μεταφορές Δεμάτων Εξπρες) Λτδ. εμπορευόμενοι υπό την επωνυμία Akis Express v. C. Koukkouris Trading Co.Ltd εμπορευόμενοι υπό την επωνυμία Aris Express (1998) 1 Α.Α.Δ. 149, T.A.Micrologic Computer Consultants Ltd. v. Microsoft Corporation (2002) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1802 και Χριστόφορος Κίτσιος κ.ά. v. A.C. Kitsios Motors Ltd. δια του Επίσημου Παραλήπτη ως εκκαθαριστή της εταιρείας κ.ά. (2010) 1 A.A.Δ. 1262.
Αρχικά θα πρέπει να πούμε ότι το γεγονός ότι το συγκεκριμένο ζήτημα δεν εγείρεται στα πλαίσια των λόγων έφεσης, αλλά για πρώτη φορά τέθηκε ενώπιον μας στα πλαίσια του περιγράμματος των εφεσειόντων, δεν εμποδίζει το δικαστήριο, ως είναι η θέση των ευπαιδεύτων συνηγόρων της εφεσίβλητης, από του να προχωρήσει και να το εξετάσει. Η διακριτική εξουσία του δικαστηρίου να αποτρέπει κατάχρηση των διαδικασιών του έχει σύμφυτο χαρακτήρα και όπως η νομολογία μας έχει κατ' επανάληψη επισημάνει μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποτεδήποτε κρίνεται αναγκαία για την περιφρούρηση της αποτελεσματικής λειτουργίας των δικαστικών διαδικασιών».
Επανερχόμενοι στα δεδομένα της παρούσας υπόθεσης θεωρούμε ότι η λήψη ενός τέτοιου δραστικού διατάγματος δεν συμβαδίζει με τη διαδικαστική ανενέργεια της πλευράς των εφεσιβλήτων για τέτοιο εκτεταμένο χρονικό διάστημα 4 ετών. Σημειώνεται πως σε καμιά από τις ανωτέρω αυθεντίες η παράλειψη καταχώρησης έκθεσης απαίτησης δεν κάλυπτε τέτοιο μεγάλο χρονικό διάστημα. Αντικειμενικά και μόνο η παρέλευση 4 ετών για να καταχωρηθεί η έκθεση απαίτησης στην απουσία οποιουδήποτε λόγου για την καθυστέρηση αυτή δεν μπορεί να οδηγήσει σε επικύρωση αυτής της πρακτικής. ΄Εκδηλα, κατά την κρίση μας, πρόκειται για συμπεριφορά που δεικνύει κατάχρηση. Δεν μπορεί να λειτουργήσει υπέρ του διαδίκου που επωφελείται από ένα διάταγμα εάν σημειώθηκε και καθυστέρηση στην καταχώρηση της έκθεσης υπεράσπισης. Είναι φανερό ότι η καθυστέρηση των 4 ετών προκύπτει και αφορά μόνο παράλειψη υποχρέωσης των διαδίκων που επωφελήθηκαν από την έκδοση του διατάγματος. Δηλαδή, των εφεσιβλήτων. Η μακρά και αδικαιολόγητη καθυστέρηση μετατοπίζει το κύριο βάρος στην εξασφάλιση της ενδιάμεσης θεραπείας ώστε να λειτουργεί ως αυτοσκοπός. Τα Δικαστήρια οφείλουν να ανακόπτουν αυτή την πρακτική.
Με βάση την κρίση μας ότι πρόκειται για κατάχρηση της διαδικασίας, κατ΄ακολουθία των νομολογηθέντων αρχών, δεν θα εξετάσουμε την ουσία της έφεσης. Η έφεση επιτυγχάνει για τον πιο πάνω λόγο. Το διάταγμα ακυρώνεται, το ίδιο και η συναφής διαταγή για τα έξοδα. Τα έξοδα της έφεσης oμού με τα πρωτόδικα συνολικά επιδικαζόμενα σε €2,500 πλέον ΦΠΑ αν υπάρχει, υπέρ της εφεσείουσας.
ΠΑΝΑΓΗ, Δ.
ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.