|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2019:D144
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 7/2018)
15 Απριλίου, 2019
[Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 27-29 ΤΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΚΕΦ. 155, ΤΑ ΑΡΘΡΑ 9 ΚΑΙ 10 ΤΟΥ
ΠΕΡΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕ ΠΟΙΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΟΜΟΥ, Ν. 23(Ι)/2001 ΚΑΘΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΑΡΩΓΗ ΣΕ ΠΟΙΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΥΡΩΤΙΚΟΝ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2000,
Ν. 2 (ΙΙΙ)/2000
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
1. PETER KRAEMER HOLDINGS LIMITED,
2. MARINE SERVICE SHIPPING (GIBRALTAR) LIMITED KΑΙ 3. CHEMIKALIEN SEETRANSPORT CYPRUS LIMITED, ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ CERTIORARI
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗ ΤΟΥ
Ε. Δ. ΛΕΜΕΣΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 10/2/16 ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΕΝΤΑΛΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ CHEMIKALIEN SEETRANSPORT CYPRUS LIMITED, ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΑΜΑΡΑ ΑΡ. 2, 4001,
ΜΕΣΑ ΓΕΙΤΟΝΙΑ, ΣΤΗ ΛΕΜΕΣΟ
________________________
Ανδρέας Χαραλάμπους, για Chrysses Demetriades & Co LLC, για τους Αιτητές.
Λούης Μάρκου, μαζί με Παναγιώτη Κωνσταντινίδη, για τον Καθ' ου η Αίτηση, Γενικό Εισαγγελέα.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Η παρούσα αίτηση για έκδοση εντάλματος certiorari καταχωρίστηκε κατόπιν αδείας, η οποία δόθηκε με απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ληφθείσα κατά πλειοψηφία, στην Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 153/2016[1]. Προηγούμενη προσπάθεια της εταιρείας Marine Service Shipping (Gibraltar) Limited, η οποία, στην πραγματικότητα, αποτελεί την αιτήτρια και στην υπό εξέταση αίτηση, για την εξασφάλιση τέτοιας άδειας, πρωτόδικα, ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, απέτυχε. Κρίθηκε ότι δεν είχε αποδειχθεί εκ πρώτης όψεως υπόθεση[2].
Σκοπός του επιδιωκόμενου εντάλματος certiorari είναι ο έλεγχος της νομιμότητας, με προοπτική την ακύρωση, του εντάλματος έρευνας που εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, (το ένταλμα έρευνας), με το οποίο εξουσιοδοτείτο η διεξαγωγή έρευνας στα υποστατικά της εταιρείας Chemikalien Seetransport Cyprus Limited, η οποία έχει την έδρα της στην προαναφερθείσα πόλη. Συγκεκριμένα, το ένταλμα αυτό εκδόθηκε προς υλοποίηση εγγράφου αιτήματος της αρμόδιας Γερμανικής Αρχής προς την αντίστοιχη Κυπριακή Αρχή, για δικαστική συνδρομή σε σχέση με διερευνώμενη ποινική υπόθεση φοροδιαφυγής. Η εν λόγω έρευνα διεξάγεται στη Γερμανία και στρέφεται κατά της αιτήτριας, η οποία φέρεται να έχει την έδρα της στο Γιβραλτάρ. Δεν εγείρεται οποιοδήποτε ζήτημα σε σχέση με τα πιο πάνω γεγονότα, μέρος του πρακτικού του Δικαστηρίου, και, ειδικά, όσον αφορά το συσχετισμό που γίνεται μεταξύ των προαναφερθεισών δύο εταιρειών στην ένορκη δήλωση, στη βάση της οποίας εκδόθηκε το ένταλμα έρευνας.
Οι λόγοι που προβλήθηκαν, κατά το στάδιο της μονομερούς αίτησης για άδεια, ήταν διάφοροι και αφορούσαν σε συγκεκριμένα θέματα. Αυτοί δε, αφού εξετάστηκαν, απορρίφθηκαν, για το λόγο που έχει προαναφερθεί, με αποτέλεσμα να μην παραχωρηθεί η αιτηθείσα, σχετικά, άδεια. Οι ίδιοι λόγοι προβάλλονται και στην παρούσα διά κλήσεως αίτηση, αν και η άδεια που, τελικά, παραχωρήθηκε, αφορούσε σε ένα και μόνο λόγο, ο οποίος προσδιορίζεται στο απόσπασμα που ακολουθεί από την απόφαση της πλειοψηφίας:-
«Κατά την εξέταση της νομιμότητας της ενέργειας του Επαρχιακού Δικαστηρίου ως προς την έκδοση εντάλματος έρευνας, που περικλείει και το στάδιο της αναθεώρησης του με Certiorari, στο Ανώτατο Δικαστήριο, δεν μπορεί να αγνοηθεί ένα αντικειμενικό γεγονός το οποίο προϋπήρχε της έκδοσης, όπως ισχυρίζεται η εφεσείουσα. Αν αυτό το γεγονός πιστοποιηθεί, τότε το Επαρχιακό Δικαστήριο ενδεχομένως να υπέπεσε σε σφάλμα νόμου, ενεργώντας επί εσφαλμένων γεγονότων.
... Το ζήτημα της δικαιοδοσίας το οποίο στα ιδιάζοντα γεγονότα της υπόθεσης περικλείει και το θέμα της καθυστέρησης και της μη αποκάλυψης, αφορά πρωτίστως το εκδώσαν το ένταλμα Επαρχιακό Δικαστήριο και όχι το Γερμανικό Δικαστήριο ... Αν πιστοποιείται πρόβλημα δικαιοδοσίας του Επαρχιακού Δικαστηρίου, αυτό το πρόβλημα δεν πρέπει να αφεθεί να μεταφερθεί ενώπιον των Γερμανικών Δικαστηρίων. Το ζήτημα, επομένως, πρέπει να εξεταστεί από το πρωτόδικο Δικαστήριο. ...»
΄Οπως προκύπτει, ειδικά, από το δεύτερο μέρος του αποσπάσματος, ανωτέρω, παραχωρήθηκε άδεια, προκειμένου να εξεταστεί κατά πόσο το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, (το Επαρχιακό Δικαστήριο), είχε δικαιοδοσία, με την έννοια της εξουσίας, προφανώς, που του παραχωρείται από το νόμο, να εκδώσει το ένταλμα έρευνας. Τούτο θα γίνει, με δεδομένο τον ισχυρισμό της αιτήτριας ότι, κατά το χρόνο της έκδοσης του εντάλματος έρευνας, «η συγκεκριμένη δικαστική εντολή έληξε ή μάλλον αυτό το γεγονός το απέκρυψε εσκεμμένα» ο αιτηθείς την έκδοσή του Αρχιαστυφύλακας Φ.O.. Ο, ως άνω, ισχυρισμός παραπέμπει στη θέση ότι, κατά το Γερμανικό Δίκαιο, η εν λόγω δικαστική εντολή, υπό τύπο εντάλματος έρευνας, (η δικαστική εντολή), όπως εξηγείται, ίσχυε μόνο για περίοδο έξι μηνών. Βέβαια, όπως, επίσης, επισημαίνεται στο απόσπασμα, ανωτέρω, ο πιο πάνω ισχυρισμός, προκειμένου να γίνει δεκτός στο υπό εξέταση πλαίσιο, πρέπει «να πιστοποιηθεί» ως «ένα αντικειμενικό γεγονός το οποίο προϋπήρχε της έκδοσης όπως ισχυρίζεται η εφεσείουσα», δηλαδή η αιτήτρια.
Στην υποστηρικτική της παρούσας αίτησης ένορκη δήλωση, αναφέρεται και αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι το ένταλμα έρευνας εκδόθηκε οκτώ και πλέον μήνες μετά την παραλαβή, από την αρμόδια αρχή της Δημοκρατίας, του προαναφερθέντος αιτήματος για δικαστική συνδρομή. Είναι δε μέσα στο διάστημα αυτό που η δικαστική εντολή είχε, κατ' ισχυρισμό, λήξει. Δεν υπάρχει, όμως, απόδειξη ότι ο Αρχιαστυφύλακας Φ.Ο. γνώριζε περί της ύπαρξής της· πόσο μάλλον ότι γνώριζε πως αυτή θα ίσχυε για συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Οι εν λόγω διαπιστώσεις εξηγούν, ακριβώς, την παρατήρηση στο απόσπασμα, ανωτέρω, ότι ο πιο πάνω ισχυρισμός πρέπει να «πιστοποιηθεί», και, μάλιστα, ως «ένα αντικειμενικό γεγονός», το οποίο να μην επιδέχεται οποιασδήποτε αμφισβήτησης. Αποτελεί, άλλωστε, βασικό κανόνα ότι η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου τούτου, δυνάμει του ΄Αρθρου 155.4 του Συντάγματος, ασκείται μόνο στη βάση μη αμφισβητουμένων γεγονότων· ακόμα δε και στην περίπτωση που αυτά τίθενται ενώπιόν του ενόρκως, όπως συμβαίνει όταν η έκδοση εντάλματος certiorari επιδιώκεται στη βάση, ειδικά, της έλλειψης δικαιοδοσίας του κατώτερου δικαστηρίου, (βλ. R. v. Northumberland Comp. App. Tribunal [1952] 1 All E.R. 122, σελίδα 131).
Στην προκειμένη περίπτωση, ο πιο πάνω ισχυρισμός, εκ μέρους της αιτήτριας, αναφορικά με τη χρονική διάρκεια της δικαστικής εντολής, ουδόλως, έγινε δεκτός από τον καθ' ου η αίτηση. Γι' αυτό, οι δύο πλευρές, προς ενίσχυση, η κάθε μια, της θέσης της, κατέθεσαν μαρτυρία, μέσω ενόρκων δηλώσεων, προς απόδειξη της αντικειμενικής υπόστασης της δικαστικής εντολής, με αναφορά στη χρονική διάρκειά της, κατά το Γερμανικό Δίκαιο. ΄Οπως διαπιστώνεται, οι σχετικές ένορκες δηλώσεις τους περιέχουν, εκ διαμέτρου, αντίθετες θέσεις. Αν τέτοια μαρτυρία τίθετο ενώπιον δικαστηρίου, στο πλαίσιο κανονικής δίκης, τούτο θα έπρεπε να την αξιολογήσει και να αποφασίσει επί της αντικειμενικότητας του αλλοδαπού δικαίου, όπως για οποιοδήποτε άλλο ισχυρισμό, (βλ. Bank of Scotland v. Geodrill Ltd κ.ά. (1993) 1 Α.Α.Δ. 753). Το Ανώτατο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της παρούσας δικαιοδοσίας του, δεν προβαίνει σε τέτοιο χειρισμό της οποιασδήποτε μαρτυρίας που τίθεται ενώπιόν του. Η διαπίστωση δε αυτή είναι αρκετή, ώστε να οδηγήσει σε απόρριψη την αίτηση, ως μη αποδειχθείσα.
Υπάρχει, όμως, ακόμα ένας λόγος ο οποίος συνηγορεί προς το ίδιο, ως άνω, αποτέλεσμα και αυτός αφορά στο θέμα της εξουσίας του Επαρχιακού Δικαστηρίου να προβεί στην έκδοση του εντάλματος έρευνας. Κατ' αρχάς, σημειώνεται πως το Επαρχιακό Δικαστήριο είχε εξουσία να το εκδώσει, εφόσον συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 27 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, και η έκδοσή του ήταν σύμφωνη με τις απαιτήσεις του άρθρου 28 του ιδίου Νόμου. Το μόνο άλλο θέμα που παραμένει, σχετικά με το λόγο, ανωτέρω, για τον οποίο δόθηκε η άδεια για καταχώριση της παρούσας αίτησης, αφορά στο κατά πόσο το Επαρχιακό Δικαστήριο έπρεπε να ικανοποιηθεί και για την τήρηση οποιασδήποτε απαίτησης του περί Διεθνούς Συνεργασίας σε Ποινικά Θέματα Νόμου του 2001, (Ν. 23(Ι)/2001), όπως αυτός έχει τροποποιηθεί, (ο «Νόμος»), που σχετίζεται με την άσκηση, από το ίδιο, της προαναφερθείσας εξουσίας του.
Σύμφωνα με το Νόμο, αίτημα για δικαστική συνδρομή λαμβάνεται στην Κύπρο και προωθείται για υλοποίηση από την αρμόδια αρχή της Δημοκρατίας, που είναι ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως. Σχετικές, ειδικά, με τη λήψη μαρτυρίας, προς χρήση εκτός της Δημοκρατίας, είναι οι πρόνοιες του άρθρου 9 του Νόμου. ΄Οπως δε προβλέπεται στα εδάφια (1) και (2) αυτού:-
«9. - (1) Το άρθρο αυτό εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπου η αρμόδια αρχή της Δημοκρατίας λαμβάνει από -
(α) Δικαστήριο ή άλλη εισαγγελική αρχή ξένης χώρας, ...
(β) ............................................................................................
έγγραφο αίτημα συνδρομής για εξασφάλιση μαρτυρίας εντός της Δημοκρατίας σχετικά με διαδικασία που έχει αρχίσει ενώπιον Δικαστηρίου της ξένης χώρας ή σχετικά με ποινική ανάκριση που διεξάγεται στην εν λόγω χώρα.
(2) Η αρμόδια αρχή της Δημοκρατίας αφού ικανοποιηθεί ότι -
(α) ΄Εχει διαπραχθεί αδίκημα κατά παράβαση των διατάξεων νόμου της εν λόγω ξένης χώρας, και
(β) έχει αρχίσει διαδικασία ή διεξάγεται ανάκριση για το αδίκημα αυτό στην εν λόγω χώρα,
δύναται να -
(i) ..............................................................................................
(ii) ... αναθέσει σε εισαγγελική αρχή της Δημοκρατίας αν διεξάγεται ανάκριση στην ξένη χώρα,
την εκτέλεση του αιτήματος, σύμφωνα με τον τρόπο που ορίζεται σ' αυτό, εκτός αν ο τρόπος αυτός απαγορεύεται από το Σύνταγμα ή άλλη διεθνή σύμβαση για ανθρώπινα δικαιώματα την οποία έχει επικυρώσει η Δημοκρατία:
...»
Επιπρόσθετα, στο εδάφιο (4) του ιδίου άρθρου του Νόμου, προβλέπεται ότι:-
«(4) Για σκοπούς διαπίστωσης των ζητημάτων που αναφέρονται στις παραγράφους (α) και (β) του εδαφίου (1), η αρμόδια αρχή της Δημοκρατίας θεωρεί ως επαρκή μαρτυρία δήλωση από τις αρμόδιες αρχές της ξένης χώρας, που περιλαμβάνεται στο έγγραφο αίτημα.»
Παρεμπιπτόντως, η πρόνοια του πιο πάνω εδαφίου, ίσως, θα είχε περισσότερο νόημα, εάν παρέπεμπε και στο εδάφιο (2) του άρθρου 9 του Νόμου. Ανεξάρτητα, όμως, εκείνο που προκύπτει από τις πιο πάνω πρόνοιες είναι πως, αν κάποιος πρέπει να ικανοποιηθεί σε σχέση με το περιεχόμενο του αιτήματος για δικαστική συνδρομή, αυτός, ξεκάθαρα, είναι η αρμόδια αρχή της Δημοκρατίας και όχι το Επαρχιακό Δικαστήριο, στο οποίο προωθείται, για υλοποίηση, η συνδρομή που ζητείται, πλέον, συγκεκριμένα, με το εν λόγω αίτημα, στην προκειμένη περίπτωση, η έκδοση εντάλματος έρευνας. Επομένως, το Επαρχιακό Δικαστήριο, έχοντας ενώπιόν του αίτημα εκ μέρους της αρμόδιας αρχής της Δημοκρατίας για έκδοση εντάλματος έρευνας, το μόνο για το οποίο έπρεπε να ικανοποιηθεί, προκειμένου να προέβαινε στην έκδοσή του, ήταν ότι πληρούντο οι πρόνοιες των άρθρων 27 και 28 του Κεφ. 155, όπως σε κάθε άλλη περίπτωση. Οπωσδήποτε, δεν απαιτείτο από αυτό να εξετάσει τη νομιμότητα του αιτήματος για δικαστική συνδρομή που υπέβαλε η αρμόδια Γερμανική Αρχή. Επομένως, και για το λόγο αυτό, η υπό εξέταση αίτηση δεν μπορεί να επιτύχει.
Για τους πιο πάνω λόγους, η αίτηση απορρίπτεται. Επιδικάζονται έξοδα υπέρ του καθ' ου η αίτηση και εναντίον της αιτήτριας, τα οποία καθορίζονται στο ποσό των €2.500,00.
Γ.Ν. Γιασεμής,
Δ.
/ΜΠ
[1] Peter Kraemer Holdings Limited κ.ά., 30.1.2018