|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Holiday Tours ν. Κούτα κ.ά. (1993) 1 ΑΑΔ 766
Aβραάμ Hρόδοτος, Άλλως Δώρος Φασουλή και Άλλος ν. Στυλιανού Nικολάου και Άλλου (1996) 1 ΑΑΔ 656
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2019:A27
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 232/2012)
31 Ιανουαρίου, 2019
[ΠΑΝΑΓΗ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ/στές]
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟΝ xxx xxx ΠΑΥΛΙΔΗ, ΤΕΩΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΜΕΣΟ
xxx ΚΟΦΤΕΡΟΥ,
Εφεσείων-Αιτητής,
ν.
xxx xxx JIMMERSON,
Εφεσίβλητης-Ενδιαφερομένου Μέρους.
________________________
Μ. Ιωάννου, για τον Εφεσείοντα.
Αντ. Νικολάου, για Γ. Χαραλαμπίδη, για την Εφεσίβλητη.
________________________
ΠΑΝΑΓΗ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα
δώσει ο Δικαστής Γ.Ν. Γιασεμής.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Η παρούσα έφεση στρέφεται κατά απόφασης Δικαστή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση που καταχώρισε ο εφεσείων υπό την ιδιότητά του ως διαχειριστής της κληρονομιάς του αποβιώσαντος xxx xxx Παυλίδη, (ο αποβιώσας). Η αίτηση, αν και μονομερής, με οδηγίες του Δικαστηρίου, επιδόθηκε σε συγκεκριμένο πρόσωπο, το οποίο εμφανιζόταν ως κληρονόμος του αποβιώσαντος, όμως, δεν αναφερόταν σε αυτή. Εν τέλει, η αίτηση εκδικάστηκε ως εάν να ήταν διά κλήσεως, κατόπιν προβολής ένστασης, διά σχετικής ειδοποίησης, από το εν λόγω πρόσωπο.
Με το πέρας της ακρόασης, η υπό αναφορά αίτηση απορρίφθηκε∙ όχι διότι κρίθηκαν αβάσιμες ή αδικαιολόγητες οι ζητούμενες θεραπείες, αλλά επειδή, όπως θεωρήθηκε, αυτή είχε βασιστεί στο άρθρο 53 του περί Διαχείρισης Κληρονομιών Αποθανόντων Νόμου, Κεφ. 189. Σημειώνεται δε, σχετικά, πως αίτηση η οποία υποβάλλεται κατ' επίκληση του άρθρου 53[1] πρέπει, όπως προβλέπεται στο εδάφιο (1) αυτού, να καταχωρείται με εναρκτήρια κλήση, η οποία, κατά κανόνα, χρησιμοποιείται προς επίλυση νομικών διαφορών, όταν δεν υπάρχει αντιδικία ως προς τα γεγονότα. Η υπό αναφορά αίτηση, όμως, δεν ήταν τέτοια. Αντίθετα, αυτή είχε λάβει τη μορφή ενδιάμεσης αίτησης, καταχωρηθείσας στο πλαίσιο της αίτησης για διαχείριση της κληρονομιάς του αποβιώσαντος, φέροντας και τον ίδιο αριθμό, όπως φαίνεται στον τίτλο της.
Η εν λόγω αίτηση, βέβαια, είχε βασιστεί και σε άλλα άρθρα του Κεφ. 189, περιλαμβανομένου του άρθρου 33 και, έτσι, μπορούσε να καταχωριστεί στο πλαίσιο που αναφέρεται πιο πάνω. Σύμφωνα δε με εισήγηση του συνηγόρου του εφεσείοντος κατά την ακρόαση της έφεσης, το Δικαστήριο, δεδομένου του περιεχομένου των αιτηθεισών με αυτή θεραπειών, έπρεπε να την είχε εξετάσει υπό το πρίσμα των προνοιών του εν λόγω άρθρου. Συνεπώς, εισηγήθηκε, περαιτέρω, αυτό λανθασμένα κατέληξε ότι η αίτηση βασιζόταν στο άρθρο 53 του Κεφ. 189 και την απέρριψε, με το αιτιολογικό ότι έπρεπε να είχε καταχωριστεί στον τύπο της εναρκτήριας κλήσης.
Με βάση τα πιο πάνω δεδομένα και την κατάληξη του Δικαστηρίου, η επίλυση της συγκεκριμένης διαφοράς εστιάζεται, κατά κύριο λόγο, στο περιεχόμενο των αιτηθεισών με την αίτηση θεραπειών. Συγκεκριμένα, ο εφεσείων ζητούσε από το Δικαστήριο: (α) Οδηγίες ως προς τη διανομή της κινητής και της ακίνητης περιουσίας του αποβιώσαντος, (β) διάταγμα όπως τα υπολογισθέντα από τον Πρωτοκολλητή έξοδα συγκεκριμένου δικηγόρου σε διάφορες άλλες δικαστικές διαδικασίες, καθώς και τα έξοδά του στην υπό αναφορά αίτηση πληρώνονταν από την περιουσία, (γ) απόφαση ότι τα πρόσωπα που είχαν δικαίωμα σε κληρονομικό μερίδιο στην περιουσία του αποβιώσαντος ήταν οι δυο υιοί του και (δ) διάταγμα με το οποίο να καθοριζόταν η αμοιβή του διαχειριστή στο ποσό των €10.000,00 ή σε οποιοδήποτε άλλο ποσό ήθελε κριθεί εύλογο.
Το άρθρο 33 του Κεφ. 189, στη βάση του οποίου έγινε εισήγηση ότι έπρεπε να είχε εξεταστεί η αίτηση πρωτοδίκως, προβλέπει, στο βαθμό που εδώ ενδιαφέρει, ότι:-
«33. - (1) Για σκοπούς διευκόλυνσης της διανομής της κληρονομιάς αποθανόντος προσώπου μεταξύ των δικαιούχων σύμφωνα με το νόμο, το Δικαστήριο δύναται σχετικά με οποιοδήποτε μέρος της κληρονομιάς να διατάξει την πώληση, εκμίσθωση, υποθήκευση, εγκατάλειψη ή απαλλαγή, διαίρεση ή άλλη διάθεσή του, όπως το Δικαστήριο θα κρίνει σκόπιμο, αν η πράξη αυτή δεν δύναται να διενεργηθεί από τον προσωπικό αντιπρόσωπο επειδή αυτός στερείται οποιασδήποτε εξουσίας για το σκοπό αυτό:
...................................................................................................
(2) Διάταγμα δυνάμει του άρθρου αυτού δύναται να εκδοθεί τηρουμένων τέτοιων τυχόν προνοιών και όρων ως το Δικαστήριο ήθελε κρίνει σκόπιμο, και το Δικαστήριο δύναται να διατάξει με ποιο τρόπο θα δαπανηθούν ή διανεμηθούν τα χρήματα που προέρχονται από τη διάθεση της περιουσίας δυνάμει του άρθρου αυτού.»
΄Οπως προκύπτει από το αιτητικό της αίτησης, ο εφεσείων δε ζητούσε «την πώληση, εκμίσθωση, υποθήκευση, εγκατάλειψη ή απαλλαγή, διαίρεση ή άλλη διάθεση» οποιασδήποτε περιουσίας της κληρονομιάς, όπως προνοείται στο εδάφιο (1) του άρθρου 33 του Κεφ. 189, προς ενεργοποίηση των λοιπών προνοιών του, ειδικά στο εδάφιο (2) αυτού. Κανένα δε από τα άλλα άρθρα που αναφέρονταν στην αίτηση, ήτοι τα άρθρα 42, 55 και 58 του Κεφ. 189, δε θα μπορούσε να αποτελέσει τη νομική βάση για την προώθησή της. Η αναφορά δε σε αυτή στο άρθρο 53 του Κεφ. 189, προφανώς, έγινε εκ του περισσού, δεδομένου ότι η καταχώρισή της, όπως έχει ήδη αναφερθεί, έγινε στο πλαίσιο της διαχείρισης της κληρονομιάς στο Δικαστήριο. Συγχρόνως, γίνεται αντιληπτό ότι ο εφεσείων ουδέποτε είχε πρόθεση να βασίσει τη συγκεκριμένη αίτηση στο εν λόγω άρθρο. Το Δικαστήριο δε, αντί να διευκρινίσει την πτυχή αυτή, ώστε να καθίστατο σαφής η πιο πάνω ορθή νομική βάση της αίτησης, αχρείαστα διενήργησε την εξέταση που έχει προαναφερθεί.
Η κατάληξη, βέβαια, του Δικαστηρίου να απορρίψει την αίτηση είναι ορθή. Ωστόσο, τούτο έγινε για λάθος λόγο, όπως έχει προηγουμένως εξηγηθεί. Δεν τίθεται, όμως, θέμα η αίτηση να τεθεί, εκ νέου, ενώπιόν του, προκειμένου αυτό να προβεί στην εξέτασή της. Το παρόν Δικαστήριο δύναται, στη βάση συγκεκριμένων δεδομένων και της σχετικής διάταξης του Κεφ. 189, να εξαγάγει τα δικά του συμπεράσματα ως προς την κατάληξη που έπρεπε να είχε η αίτηση, έστω και αν δεν υπάρχει λόγος αντέφεσης, συναφώς. Η εξουσία αυτή του παρέχεται από τον Κ. 8 της Δ. 35 των περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών, ο οποίος προνοεί, μεταξύ άλλων, τα εξής: "The Court of Appeal shall have power to draw inferences of fact and to give any judgment and make any order which ought to have been made, and to make such further or other order as the case may require. The powers aforesaid may be exercised by the said Court ... in favour of all or any of the respondents or parties, although such respondents or parties may not have appealed from or complained of the decision." Σχετικές ως προς την εφαρμογή των πιο πάνω δικονομικών προνοιών είναι, μεταξύ άλλων, οι υποθέσεις Holiday Tours Ltd v. Κούτα κ.ά. (1993) 1 Α.Α.Δ. 766 και Φασουλή κ.ά. ν. Νικολάου κ.ά. (1996) 1 Α.Α.Δ. 656.
Εν προκειμένω, ό,τι θα πρέπει, για την ακρίβεια, να εξεταστεί είναι το περιεχόμενο των θεραπειών που ζητούντο με την υπό αναφορά αίτηση, υποβληθείσα εντός της αίτησης για διαχείριση της εν λόγω κληρονομιάς, υπό το φως των προνοιών του άρθρου 33 του Κεφ. 189. Παρατηρείται δε, σχετικά, πως το εδάφιο (2) του εν λόγω άρθρου, το οποίο εδώ είναι άμεσα σχετικό, δεν παρέχει εξουσία σε δικαστήριο για έκδοση οδηγιών, αν με την αίτηση δε ζητείται διάταγμα, δυνάμει του εδαφίου (1) αυτού, για διάθεση κ.λπ. συγκεκριμένης περιουσίας της κληρονομιάς. Στην προκειμένη δε περίπτωση, με την υπό αναφορά ενδιάμεση αίτηση, δε ζητείτο οτιδήποτε από τα προβλεπόμενα στο εν λόγω εδάφιο και, ειδικά, για διάθεση των ακινήτων της κληρονομιάς. Συνεπώς, το Δικαστήριο δε θα μπορούσε να ασκήσει την εξουσία που του παρέχει το άρθρο 33 του Κεφ. 189. Για το λόγο δε αυτό, η αίτηση δε θα μπορούσε, εν πάση περιπτώσει, να επιτύχει και, επομένως, επανακρόασή της από το πρωτόδικο Δικαστήριο, προς εξέταση της ουσίας των αιτηθεισών με αυτή θεραπειών, δε θα εξυπηρετούσε οποιοδήποτε σκοπό. Παρεμπιπτόντως, όσον αφορά τις οδηγίες του Δικαστηρίου προς τον εφεσείοντα, διαχειριστή της κληρονομιάς, για την καταχώριση τελικών λογαριασμών, εμφανώς, αυτές δόθηκαν καθηκόντως, δυνάμει του άρθρου 45 του Κεφ. 189, εκτός του πλαισίου της υπό αναφορά αίτησης.
Για τους λόγους, λοιπόν, ανωτέρω, η έφεση απορρίπτεται. Υπό τις περιστάσεις που αναφέρονται πιο πάνω, δεν εκδίδεται οποιαδήποτε διαταγή για έξοδα.
Π. Παναγή, Δ.
Μ. Χριστοδούλου, Δ.
Γ.Ν. Γιασεμής, Δ.
/ΜΠ
[1] «53. - (1) Προσωπικοί αντιπρόσωποι ή οποιοσδήποτε από αυτούς, πιστωτές, κληροδόχοι ή οι πλησιέστεροι συγγενείς, ή πρόσωπα που αξιώνουν μέσω των εν λόγω πιστωτών ή δικαιούχων με εκχώρηση ή με άλλο τρόπο, δύνανται να ζητήσουν από το Δικαστήριο με εναρκτήρια κλήση (originating summons) την επίλυση, χωρίς διαχείριση της κληρονομιάς σε Δικαστήριο, οποιουδήποτε από τα πιο κάτω ζητήματα ή θέματα: ...»