public Ψαρά-Μιλτιάδου, Τάσια Αιτητής προσωπικά CY AD Κύπρος Ανώτατο Δικαστήριο 2018-09-19 el Τμήμα Νομικών Εκδόσεων, Ανώτατο Δικαστήριο Αναφορικά με την Αίτηση του Γεωργιάδη, Πολιτική αίτηση αρ.115/18, 19/9/2018 Δικαστική Απόφαση

ECLI:CY:AD:2018:D407

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

                   Πολιτική αίτηση αρ.115/18

 

 19 Σεπτεμβρίου, 2018

 

 

[Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ]

 

Αναφορικά με το ΄Αρθρο 155.4 του Συντάγματος και τα Άρθρα 3 και  9 του Περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμου του 1964,

και

Αναφορικά με τον περί Ανωτάτου Δικαστηρίου (Δικαιοδοσία Έκδοσης Ενταλμάτων Προνομιακής Φύσεως) Διαδικαστικός Κανονισμός του 2018

και

Αναφορικά με την Αίτηση του XXXXX Γεωργιάδη, φυλακισμένου στις Κεντρικές Φυλακές, για ΑΔΕΙΑ για την καταχώρηση αίτησης για την έκδοση Προνομιακού Εντάλματος MANDAMUS

και

Αναφορικά με τα τον Περί Φυλακών Νόμο 1996, άρθρα 9, 10,12, 14 Α(5), 14 Α(1) και 14 Β(1) (α-γ) και αναφορικά με τα άρθρα 11,12, 28 30, 34,35 και 179 του Συντάγματος

και

Αναφορικά με την άρνηση του Συμβούλιου Αποφυλάκισης επ' Αδεια να παραχωρήσει ακρόαση επί της ουσίας για αποφυλάκιση επ' αδεία.

 

 

Αιτητής προσωπικά

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.:   Ο Αιτητής με την παρούσα αίτηση ζητά άδεια του Δικαστηρίου για την καταχώρηση αίτησης δια κλήσεως για την Έκδοση Προνομιακού Εντάλματος Mandamus που να απευθύνεται προς το Συμβούλιο Αποφυλάκισης επ' Αδεία «για την παραχώρηση ακρόασης επί της ουσίας όπως προνοείται στον Περί Φυλακών Νόμο του 1996, (Ν.62(Ι)/1996)».  Αν και δεν αναφέρεται σαφώς στο παρακλητικό, ο αιτητής εννοεί το αίτημα του προς το Συμβούλιο για αποφυλάκιση.

 

Ο λόγος για τον οποίο ζητεί τη θεραπεία δυνάμει της έκθεσης που συνοδεύει την αίτηση είναι ότι «έχει συμπληρώσει τα χρόνια που απαιτεί ο περί Φυλακών Νόμος του 1996, και το αίτημα του για αποφυλάκιση επ΄ αδεία εκκρεμεί στο Συμβούλιο Αποφυλάκισης για μεγάλο χρονικό διάστημα».  Παράπονο του αιτητή αποτελεί επίσης ότι οι αιτήσεις άλλων καταδίκων οι οποίες καταχωρήθηκαν μεταγενέστερα της δικής του έχουν διεκπεραιωθεί, κατά παράβαση της αρχής της ισότητας και του Άρθρου 28 του Συντάγματος.

 

Σύμφωνα με την ένορκη δήλωση του, ο αιτητής έχει καταδικαστεί από Δικαστήριο των Η.Π.Α. για φόνο σε ποινή φυλάκισης 25 ετών, δια βίου φυλάκιση αορίστου χρόνου για απόπειρα φόνου σε ποινή φυλάκισης 7 ετών, δια βίου φυλάκιση αορίστου χρόνου και για χρήση όπλου 4 χρόνια φυλάκιση,  με πιστώσεις για καλή διαγωγή, εργατικότητα κ.α.

 

Με δικό του αίτημα μεταφέρθηκε στην Κύπρο για να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής του.  Ο αιτητής αναφέρει προηγούμενες προσπάθειες του για αποφυλάκιση επ΄αδεία στο Συμβούλιο καθώς και προσφυγή που καταχώρησε στο Διοικητικό Δικαστήριο το οποίο στις 9.8.2018 εξέδωσε απορριπτική απόφαση.

 

Επίσης αναφέρει στην ίδια δήλωση για  δύο ανεπιτυχείς προσπάθειες που έγιναν εκ μέρους του για έκδοση habeas corpus.  Πρόκειται για την Πολ. Αιτ. αρ. 63/2016, Κυριάκος Γεωργιάδης, ημερ. 27.7.2016 και την Πολ. Αιτ. αρ.147/17, Κυριάκος Γεωργιάδης, ημερ. 22.11.2017.  Δεν χρειάζεται να επεκταθούμε στο ιστορικό των προηγούμενων προσπαθειών του αιτητή.  Σημασία, για την αιτούμενη θεραπεία, έχει η τελευταία αίτηση του προς το Συμβούλιο.

 

Η αίτηση αυτή, σύμφωνα με τα γεγονότα της ένορκης δήλωσης του, καταχωρήθηκε στις 21.12.2015.  Στο μεταξύ, τον Μάϊο του 2018,  δημοσιεύτηκε τροποποίηση του ως άνω Νόμου η οποία περιλαμβάνει το άρθ.14Α(5)[1], το οποίο, κατά τον ισχυρισμό του, θα «λειτουργούσε» υπέρ του αιτήματος στο Συμβούλιο.

 

Είναι η θέση του αιτητή πως μέχρι σήμερα το Συμβούλιο απέτυχε να του παραχωρήσει ακρόαση επί της ουσίας όπως προβλέπει ο Νόμος.  Εν αντιθέσει, «παραχώρησε ακρόαση σε φυλακισμένους που κατέθεσαν την αίτηση τους στο Συμβούλιο, μήνες μετά που κατάθεσε την αίτηση μου στο Συμβούλιο», καταλήγει.  Αυτό προσβάλλει το δικαίωμα του για ίση μεταχείριση.  Ζητεί δε από το Ανώτατο Δικαστήριο, ως το μόνο ένδικο μέσο που είναι στη διάθεση του, «να θεραπεύσει την αδικαιολόγητη και παράνομη ή καταχρηστική άρνηση του Συμβουλίου» ώστε να προχωρήσει σε ορισμό της αίτησης του.

 

Ο αιτητής επιδιώκει την ενεργοποίηση της διαδικασίας για έκδοση εντάλματος τύπου mandamus.  Το ένταλμα αυτό είναι προνομιακό ακριβώς επειδή εκδίδεται κατ΄εξαίρεση της συνήθους πορείας των πραγμάτων.  Για το λόγο αυτό είναι αναγκαία η προηγούμενη λήψη σχετικής άδειας.  Το ένταλμα φύσεως mandamus εκδίδεται βεβαίως κατ΄αποκλειστικότητα από το Ανώτατο Δικαστήριο κατ΄εξουσιοδότηση του αρθρ.155.4 του Συντάγματος και αντιδιαστέλλεται με τη δικαιοδοσία που ασκεί το Ανώτατο Δικαστήριο με βάση το Άρθρο 146 του Συντάγματος. Το ένταλμα mandamus  δεν αποσκοπεί στο να ελέγξει μόνο τα κατώτερα δικαστήρια που αρνούνται να εκτελέσουν ένα καθήκον που τους επιβάλλει ο Νόμος αλλά και άλλες αρχές ή πρόσωπα για να υποχρεωθούν να εκτελέσουν δημόσιο καθήκον.  (Πολ.έφ.304/14 Κώστα Κωνσταντίνου κ.ά. ημερ. 25.6.2015), ECLI:CY:AD:2015:A458.

 

Στο σύγγραμμα Halsbury´s Laws of England, 3^η έκδοση, τόμος 11, παρα.159 σελ.85 και 86, αναφέρονται τα εξής:

 

"The order of mandamus is an order of a most extensive remedial nature, and is, in form, a command issuing from the High Court of Justice, directed to any person, corporation, or inferior tribunal requiring him or them to do some particular thing therein specified which appertains to his or their office and is in the nature of a public duty.  Its purpose is to supply defects of justice; and accordingly it will issue, to the end that justice may be done, in all cases where there is a specific legal right and no specific legal remedy for enforcing that right, and it may issue in cases where, although there is an alternative legal remedy, yet that mode of redress is less convenient, beneficial and effectual."

 

Στο Σύγγραμμα Phillips Constitutional and Administrative Law, 5^η έκδ., σελ.542 αναφέρεται:

 

"The order of mandamus may be issued to any person or body (not necessarily an inferior court) commanding him or them to carry out some public duty.  It is a residual remedy of use where no other remedy is available.»

 (βλ. Λυκούργου Κυπριανού κ.ά. (2006) 1Δ Α.Α.Δ. 176 και ΒNK East Med. Ltd (1997) 1Γ Α.Α.Δ. 1302).

 

Είναι σαφές και νομολογιακά εδραιωμένο ότι mandamus δεν εκδίδεται, όταν και όπου το επιδιωκόμενο προς εκτέλεση καθήκον, εμπίπτει στο δημόσιο δίκαιο καθότι τότε η μόνη υπάρχουσα θεραπεία είναι αυτή της προσφυγής δυνάμει του αρθρ.146 του Συντάγματος (βλ. In re Moschatos (1985) 1 C.L.R. 381). 

 

Aκόμη με βάση τα νομολογηθέντα, έχουν σημασία τα κάτωθι:

(α)  Όταν το ζήτημα αφορά ακριβώς ιδιωτικό δίκαιο, περαιτέρω ο αιτητής πρέπει να αποδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.  Δεν αρκεί επίκληση γενικού τύπου ενδιαφέροντος  (βλ. BNK East Med. Ltd (ανωτέρω)).

 

(β) Το mandamus δεν εκδίδεται όπου υπάρχει άλλη καταλληλότερη θεραπεία στο Αστικό Δίκαιο ή όπου είναι πρόσφορη άλλη ευχερέστερη διαδικασία (βλ. R. v. Charity Commissioners (1987) 1 Q.B.407), Pasmose v. Oswaldtwistle Urban District Council (1898) AC 387, R v. ILEA, ex parte Ali (1990) COD  317 και Τσαγγαρίδου Αντρούλλα (Αρ.2), (2008) 1 Α.Α.Δ. 1004).

 

(γ)  Πρέπει ακόμη ο αιτητής - προτού αποταθεί στο Δικαστήριο για άδεια - να έχει αιτηθεί από το δημόσιο όργανο την εκτέλεση του καθήκοντος του και το όργανο αυτό να έχει αρνηθεί να συμμορφωθεί.  (βλ. Αναφορικά με την αίτηση του Ιερόθεου Χριστοδούλου άλλως Ρόπα (2008) 1Α Α.Α.Δ. 43.)

(δ)  Επιπροσθέτως το Δικαστήριο πρέπει να πεισθεί ότι δεν υπήρξε αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην καταχώρηση της αίτησης. 

 

Το πρώτιστο έργο του Δικαστηρίου στην αντιμετώπιση τέτοιων αιτήσεων είναι βέβαια η εκπλήρωση της υποχρέωσης να ελέγξει ότι η αίτηση ομού με την ΄Εκθεση και την ΄Ενορκη Ομολογία περιέχει εκείνα τα στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα ώστε να καταδειχθεί συζητήσιμη ή εκ πρώτης όψεως υπόθεση εκ μέρους του αιτητή ως προς την αιτούμενη θεραπεία.  Μάλιστα, επειδή η αίτηση καταχωρείται ως ex parte, το καθήκον να τεθούν και βεβαίως να αποκαλυφθούν  όλα τα ουσιώδη γεγονότα είναι εγγενές με την ίδια τη φύση της Αίτησης, καλύπτουσα ακόμη και την υποχρέωση για εύλογη έρευνα (βλ. Αναφορικά με την αίτηση του Shanmukan Uthajenthiran (αρ.3) (2011) 1A Α.Α.Δ. 123).

 

΄Εχοντας ως κατευθύνσεις τα πιο πάνω εξετάζοντας την παρούσα αίτηση παρατηρώ τα ακόλουθα:

 

Kατ΄αρχάς τίθεται ερώτημα εάν το θέμα θα έπρεπε να ενταχθεί στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου.  Επ΄αυτού για πράξεις ή παραλείψεις του Συμβουλίου έχουν εκδοθεί δύο αποφάσεις αδελφών μου Δικαστών που ως πρωτόδικες έχουν πειστική αξία.  Είναι οι εξής:

Πολ.Αιτ.28/14, Αναφορικά με την αίτηση του ΄Αθου Χαραλάμπους, ημερ. 25.2.14, (απόφαση Ναθαναήλ), όπου αναφέρονται τα εξής: 

«Το δεύτερο που παρατηρείται είναι ότι με βάση τον τροποποιητικό Νόμο αρ. 37(1)/2009, που εισήγαγε και θεσμοθέτησε το Συμβούλιο Αποφυλάκισης Επ΄ Αδεία στον περί Φυλακών Νόμο του 1996, οι αποφάσεις του Συμβουλίου ρητά καθορίζονται να είναι προσβλητές με προσφυγή δυνάμει του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος. Αυτό αναφέρεται στο άρθρο 14Ι, εδάφιο 4 της σχετικής τροποποίησης. Σχετική επίσης είναι και η απόφαση Ανδρέας Ανδρέου ν. Συμβουλίου Αποφυλάκισης Κρατουμένων επ΄ Αδεία, υπόθεση αριθμός 1026/2010, ημερομηνίας 31.5.2011».

 

 

Πολ.Αιτ.100/17, Αναφορικά με την αίτηση του Π.Αγαπίου, ημερ. 19.7.2017 (απόφαση Οικονόμου),  όπου αναφέρονται και τα εξής σχετικά:

«Εισηγήθηκε, περαιτέρω, ο ευπαίδευτος δικηγόρος του αιτητή ότι, εν πάση περιπτώσει, το πλαίσιο που προσφέρει το Άρθρο 146 του Συντάγματος δεν μπορεί να παρέχει θεραπεία εν προκειμένω, εφόσον πρόκειται για παράλειψη. Παρέπεμψε σχετικώς στην υπόθεση Νικόλα Νικολάου, Πολ. Αίτ. Αρ. 130/2015, ημερομηνίας 21.4.2016, ECLI:CY:AD:2016:D215, όπου κρίθηκε ότι η παράλειψη της διοίκησης δεν μπορούσε, υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης εκείνης, να αντιμετωπισθεί με προσφυγή του Άρθρου 146, οπότε θα μπορούσε το ένταλμα mandamus να αποτελέσει, υπό προϋποθέσεις, προσφερόμενη θεραπεία. Η σχετική, όμως, αναφορά αφορούσε τη συγκεκριμένη περίπτωση παράλειψης της διοίκησης να επαναφέρει υπάλληλο στη θέση του μετά από την ακύρωση της απόλυσής του. Όπως εξηγήθηκε, υπήρχε καθήκον για υλοποίηση της αυτοδικαίως επερχόμενης, δια της ακυρωτικής απόφασης, αποκατάστασης του αιτητή και είναι σ΄αυτά τα πλαίσια που κρίθηκε ότι δεν επρόκειτο για παράλειψη υπό την τεχνική έννοια του όρου της «παράλειψης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας», η οποία δύναται να προσβληθεί παραδεκτώς με αίτηση ακυρώσεως, αλλ΄απλώς για παράλειψη διενέργειας υλικών πράξεων προς συμμόρφωση».

Δυνάμει των πιο πάνω αποφάσεων η παρούσα περίπτωση θα πρέπει να ενταχθεί στη σφαίρα δημοσίου δικαίου.  Εν πάση περιπτώσει, κρίσιμα είναι και τα ακόλουθα:

 

 

Το αίτημα του αιτητή προς το Συμβούλιο είχε καταχωρηθεί σύμφωνα με τη δήλωση τέλη του Δεκεμβρίου 2017.  Δεν περιλαμβάνει ο,τιδήποτε, ούτε ο όρκος, ούτε τα τεθέντα τεκμήρια, σε σχέση με επιμέρους διαδικαστικές ενέργειες που θα έπρεπε ή μπορούσαν να γίνουν για τον ορισμό της αίτησης.  Τουλάχιστον θα ήταν αναμενόμενο να τεθεί επιστολή του αιτητή προς το Συμβούλιο με την οποία να ζητείται ο ορισμός της αίτησης ή εν πάση περιπτώσει να ζητηθούν εξηγήσεις για την όποια καθυστέρηση.

 

Επίσης δεν δίδονται οποιεσδήποτε εξηγήσεις για την κατ΄ισχυρισμόν μεροληπτική προώθηση αιτήσεων άλλων καταδίκων, ώστε κατ΄ελάχιστον το Δικαστήριο να μπορεί να διαγνώσει συζητήσιμη υπόθεση, ως προς αυτή τη θέση.

 

Για τους λόγους που εξήγησα, θεωρώ ότι η αίτηση πρέπει να απορριφθεί.  Ωστόσο, ορθό είναι, κρίνω, ενόψει του ότι η παρούσα αίτηση αφορά αίτημα ενώπιον του Συμβουλίου, το οποίο φαίνεται να εκκρεμεί από το Δεκέμβρη 2017, να κοινοποιηθεί από τον Πρωτοκολλητή, αντίγραφο της παρούσας.

 

Η αίτηση απορρίπτεται.

 

                                                                            

Τ.Ψαρά-Μιλτιάδου,

                                                                                      Δ.