|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Karaoglanian Ayda και Άλλοι ν. Hagop Boyadjian (2016) 1 ΑΑΔ 1526, ECLI:CY:AD:2016:A295
Ιωάννου Ανθίτσα και Άλλη ν. Χριστάκη Αντωνίου Σοφιανού (2016) 1 ΑΑΔ 1808, ECLI:CY:AD:2016:A362
Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας στους οποίους κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2018:A77
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Εφεση Αρ. 391/2016)
13 Φεβρουαρίου, 2018
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΙΩΑΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΙΛΛΑΡΑ ΑΛΛΩΣ ΒΑΡΩΣΙΩΤΗ, δια του διαχειριστή του Παρασκευά Βαρωσιώτη, σύμφωνα με το διάταγμα διαχείρισης ημερ. 23.11.1993 στην Αίτηση Διαχείρισης αρ. 88/09
Εφεσείων/ενάγων,
και
ΛΑΜΠΗΔΟΝΑ ΣΠΥΡΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ
Εφεσίβλητη/εναγόμενη
_ _ _ _ _ _
Αίτηση για ασφάλεια εξόδων ημερ. 13.9.2017
Αντ.Νικηφόρου, (κα), για Ν.Νικηφόρου ΔΕΠΕ, για τον Εφεσείοντα/καθ΄ου η αίτηση
Γ.Ζαχαρίου, (κα), για Α.Β.Ζαχαρίου & Σια ΔΕΠΕ, για την Εφεσίβλητη/αιτήτρια
_ _ _ _ _ _
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από την Ψαρά-Μιλτιάδου, Δ.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Στις 13.10.2016 εξεδόθη απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας με την οποία απορρίφθηκε αγωγή του ενάγοντα και νυν εφεσείοντα - καθ΄ου η αίτηση στην ως άνω αίτηση. Η αγωγή στρεφόταν εναντίον της εναγομένης και νυν εφεσίβλητης - αιτήτριας στην αίτηση για ασφάλεια εξόδων.
Πέραν της απόρριψης, ο εφεσείων καταδικάστηκε και σε €5,781 έξοδα συμπεριλαμβανομένων των εξόδων σύνταξης της απόφασης πλέον τόκους 5.5% ετησίως επί του ποσού των €5.739 από 2.6.2011 μέχρι 31.12.2014 και 4% ετησίως από 1.1.2015 μέχρι εξοφλήσεως πλέον ΦΠΑ. Σημειώνεται ότι ο εφεσείων δεν κατέβαλε οποιονδήποτε ποσό.
Η αιτήτρια θεώρησε ορθό να επιδιώξει θεραπεία με έκδοση διατάγματος που να διατάσσει τον εφεσείοντα να καταθέσει στο Δικαστήριο ποσό εκ €14.355 και/ή οποιονδήποτε άλλο ποσό ήθελε διατάξει το Δικαστήριο, ως εγγύηση για τα έξοδα της εφεσίβλητης. Αιτείται επίσης διάταγμα αναστέλλον τη διαδικασία της έφεσης μέχρις ότου τούτο επιτευχθεί.
Παρά το πιο πάνω συγκεκριμένο ποσό που αναφέρεται στο παρακλητικό, η αιτήτρια στη στηρικτική ένορκη δήλωση του γιου της Π.Σπύρου περιορίζει το ζητούμενο στα ως άνω πρωτόδικα έξοδα πλέον €2.000 για τα έξοδα έφεσης.
Για την ίδια την αναγκαιότητα παροχής ασφάλειας εξόδων αναφέρεται στην πιο πάνω ένορκη δήλωση ότι είχε καταχωρηθεί ένταλμα εκποίησης κινητής περιουσίας εναντίον του εφεσείοντα, το οποίο και δεν εκτελέστηκε. Υπήρξε δε πληροφόρηση της πλευράς της εφεσίβλητης ότι η διαχείριση δεν έχει περιουσία καθότι υπήρξε διανομή στους κληρονόμους. Ακόμη διατυπώνεται η θέση πως η παρούσα καλύπτεται πλήρως από τις πρόνοιες των Δ.60 θ.1-4 και της Δ.35 θ.2 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας καθώς και τις αρχές που νομολογιακά έχουν καθιερωθεί. Σε περίπτωση που δεν εκδοθεί το αιτούμενο διάταγμα είναι η θέση της πλευράς της αιτήτριας ότι θα προκληθεί ανεπανόρθωτη αδικία σ΄αυτήν.
Οι θέσεις αυτές αντικρούονται από τον καθ΄ου η αίτηση κυρίως στη βάση ότι δεν υπάρχουν οποιεσδήποτε ειδικές περιστάσεις στην υπόθεση ώστε να δικαιολογείται η έκδοση τέτοιου διατάγματος. Ο καθ΄ου η αίτηση είναι κάτοικος Κύπρου (όπως και ο αποβιώσας) και η διαχείριση καταχωρήθηκε στην Κύπρο. Περαιτέρω, στη στηρικτική ένορκη δήλωση του ίδιου του διαχειριστή της περιουσίας αναφέρεται ότι «ούτε κατά την καταχώρηση της αγωγής, ούτε και τώρα υπάρχει οποιαδήποτε περιουσία του αποβιώσαντος και επομένως δεν θα μπορεί να ικανοποιηθεί οποιονδήποτε διάταγμα για ασφάλεια εξόδων με αποτέλεσμα την απόρριψη της έφεσης». Με αυτό όμως τον τρόπο, καταλήγει, στερείται ο καθ΄ου η αίτηση του δικαιώματος πρόσβασης στο Δικαστήριο.
Η κύρια νομική βάση της αίτησης συναντάται κυρίως στις δύο πρόνοιες, δηλαδή τη Δ.60 θ.1 και Δ.35 θ.2 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας:
Παρατίθεται αυτούσιο το λεκτικό των δύο θεσμών στο σημείο που ενδιαφέρει:
«Δ.60 θ.1. A plaintiff (and, in respect of a counter-claim which is not merely in the nature of a set-off, a defendant) ordinarily resident out of Cyprus ή Κράτους-Μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης may, at any stage of the action, be ordered to give security for costs, though he may be temporarily resident in Cyprus ή σε Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Δ.35 θ.2
Subject and without prejudice to the power of the Court of Appeal .... refusal. Such deposit or other security for the costs to be occasioned by any appeal shall be made or given as may be directed under special circumstances by the Court of Appeal.
Προκύπτει ότι εν προκειμένω επιδιώκεται ενεργοποίηση και εφαρμογή τόσο της Δ.35 θ.2, όσο και της Δ.60 θ.1 ενόψει των επικαλουμένων ειδικών περιστάσεων, δηλαδή της διανομής της περιουσίας της διαχείρισης σε συνάρτηση με την ιδιότητα του καθ΄ου η αίτηση ως διαχειριστής της περιουσίας, όπως άλλωστε προκύπτει από τον τίτλο της διαδικασίας.
Θα συμφωνήσουμε απόλυτα με την ευπαίδευτη συνήγορο του καθ΄ου η αίτηση ότι η Δ.60 θ.1 δεν τυγχάνει εφαρμογής αφού στον εφεσείοντα-ενάγοντα δεν μπορεί να προσδοθεί η ιδιότητα του εκτός της Κύπρου (και εκτός της ευρωπαϊκής ένωσης) διαμένοντος. Οπότε, παραμένει η εξέταση της αίτησης δυνάμει της Δ.35 θ.2 όπου εισάγεται το κριτήριο των ειδικών περιστάσεων (special circumstances) περιοριζομένης όμως της εξέτασης στο θέμα των εξόδων της έφεσης και μόνο.
Δια της σχετικής νομολογίας έχει διαφανεί ότι η Δ.35 θ.2 παρέχει το βάθρο προς εξέταση αιτήσεων για ασφάλεια εξόδων εκκρεμούσης της έφεσης όταν συντρέχουν ειδικές περιστάσεις. (Βλ. Ανθίτσα Ιωάννου κ.ά. και Χρ.Σοφιανού, πολ.έφ. 155/15, 15.7.2016, ECLI:CY:AD:2016:A362, Ayda Karaoglanian κ.ά. ν. Hagop Βoyadjian, πολ.εφ.213/14 , 21.6.16, ECLI:CY:AD:2016:A295 και Φάρμα Ρένος Χ΄Ιωάννου Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.ά. ν. Ρένου Παντελή, πολ.εφ.229/15, 13.2.2017), ECLI:CY:AD:2017:A42.
Στην υπόθεση Karaoglanian, ως άνω, λέχθηκαν τα εξής σχετικά:
Το πρώτο που προκύπτει ξεκάθαρα από την πιο πάνω νομολογία, είναι ότι το Ανώτατο Δικαστήριο κατά την εξέταση αίτησης για παροχή ασφάλειας εξόδων δυνάμει της Δ.35, μπορεί να λάβει υπόψη ορισμένα από τα κριτήρια που έχουν καθιερωθεί κάτω από τη Δ.60.
Όμως η Δ.35 θ.1 δίνει στο Ανώτατο Δικαστήριο πρόσθετη εξουσία για έκδοση διατάγματος για παροχή ασφάλειας εξόδων «που πρόκειται να προκληθούν από οποιαδήποτε έφεση σύμφωνα με τις ειδικές περιστάσεις». Σύμφωνα με το Annual Practice του 1958, ο αντίστοιχος αγγλικός όρος «special circumstances»
που παρουσιάζεται στο O.58 r.9, δεν περιορίζεται μόνο στο κριτήριο της έλλειψης περιουσίας ή οικονομικής ανικανότητας και των άλλων κριτηρίων που τίθενται από τη νομολογία δυνάμει της Δ.60, αλλά εκτείνεται και στις περιπτώσεις που διαπιστωθεί εκ πρώτης όψεως κατά τη διαδικασία της έφεσης ότι η αγωγή είναι ενοχλητική ή ότι υπάρχει κατάχρηση της διαδικασίας, ώστε να είναι δίκαιο να διαταχθεί ασφάλεια. Όπως για παράδειγμα όπου ο Ενάγων του οποίου η αγωγή απορρίφθηκε ως επιπόλαιη ή ενοχλητική, καταχωρεί δεύτερη αγωγή για ουσιαστικά το ίδιο επίδικο θέμα και στη συνέχεια εφεσιβάλλει και τη διαταγή για απόρριψη και της δεύτερης αγωγής ως επιπόλαιης ή ενοχλητικής. Στο πιο πάνω σύγγραμμα δίνεται ως σχετική αυθεντία για τα πιο πάνω, η Weldon v. Maples (1887) 20 QBD 331.
Ένας από τους περιορισμούς που θέτει η Δ.60 θ.1, είναι ότι η έκδοση διατάγματος για παροχή ασφάλειας για τα έξοδα περιορίζεται στις περιπτώσεις όπου ο καθ' ου η αίτηση έχει τη συνήθη διαμονή του εκτός Κύπρου και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Αιτητή-Εφεσίβλητο εισηγείται ότι η Δ.35 θ.2 δεν επιβάλλει αντίστοιχο περιορισμό και δεν θέτει καμία τέτοια προϋπόθεση.»
Και παρακάτω στην ίδια απόφαση αναφέρονται και τα ακόλουθα:
«Όπου η αίτηση αποσκοπεί στην παραχώρηση ασφάλειας μόνο για τα έξοδα της έφεσης και όχι και για τα πρωτόδικα έξοδα, η εξουσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεν μπορεί να περιοριστεί καθ' οιονδήποτε τρόπο για έγκριση σχετικού αιτήματος εφόσον, παρά τα κριτήρια που θέτει η Δ.60, εισάγεται κατ' έφεση προς εξέταση το στοιχείο των ειδικών περιστάσεων. Και αυτό ισχύει είτε ο Καθ' ου η αίτηση είναι Κύπριος, είτε είναι αλλοδαπός. Εάν το Ανώτατο Δικαστήριο στο στάδιο της έφεσης διαπιστώσει για παράδειγμα ότι υπάρχει κατάχρηση των ενώπιον του διαδικασιών, είναι επιθυμητό να έχει την εξουσία, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής του καθ' ου η αίτηση, να εκδώσει διάταγμα για παροχή ασφάλειας για τα έξοδα της έφεσης. Η άσκηση της συγκεκριμένης εξουσίας με κανένα τρόπο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι παραβιάζει την αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων που προστατεύεται από το άρθρο 18 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως νομολογήθηκε στην Data Delecta and others v. MSL Dynamics Ltd, ανωτέρω και στην Rashid v. Παπόρη, ανωτέρω, εφόσον εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε όλους τους διαδίκους, ανεξάρτητα τόπου διαμονής. Αντίθετα, η ύπαρξη μιας τέτοιας εξουσίας δίδει στο Ανώτατο Δικαστήριο τη δυνατότητα να ελέγξει αποτελεσματικά τις ενώπιον του διαδικασίες, κάτι που προβάλλει τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της δικαιοσύνης.
Στην προκειμένη περίπτωση επιζητείται η έκδοση διατάγματος τόσο για τα πρωτόδικα, όσο και για τα έξοδα έφεσης με επίκληση τόσο του τόπου διαμονής των Εφεσειόντων, όσο και του ότι η έφεση είναι ανυπόστατη, εκδικητική και χωρίς πιθανότητα επιτυχίας.
Στο βαθμό που η αίτηση αφορά τα πρωτόδικα έξοδα, αυτή δεν μπορεί να εγκριθεί αφού κατ' εφαρμογή των ρητών διατάξεων της Δ.60 θ.1 και των αρχών που διέπουν την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου, δεν είναι δυνατό να εκδοθεί διάταγμα για ασφάλεια για τα έξοδα εναντίον μόνιμων κατοίκων Κύπρου ή κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πληρωμή των ήδη επιδικασθέντων πρωτόδικων εξόδων μπορεί να διασφαλιστεί με τη λήψη μέτρων εκτέλεσης στον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο.
Όμως επειδή η αίτηση στηρίζεται και στη Δ.35 που αφορά την παροχή ασφάλειας για τα έξοδα της έφεσης, κρίνουμε, με βάση το υλικό που έχουμε ενώπιον μας, ότι λόγω των «ειδικών περιστάσεων» που βρίσκουμε ότι υπάρχουν, ενδείκνυται η άσκηση της διακριτικής μας ευχέρειας υπέρ των Αιτητών».
Η ίδια προσέγγιση ακολουθείται και στη Φάρμα Ρένος Χ΄Ιωάννου Δημόσια Εταιρεία Λτδ (ανωτέρω).
Με βάση λοιπόν τη νομολογιακή εξέλιξη της ερμηνείας της Δ.35 θ.2 το θέμα περιορίζεται στα έξοδα της έφεσης.
Είμαστε διατεθειμένοι με βάση το ενώπιον μας δικογραφικό υλικό να θεωρήσουμε ότι η ιδιότητα του καθ΄ου η αίτηση ως διαχειριστή ο οποίος ενάγει με αυτή την ιδιότητα και συνεπακόλουθα καταχωρεί έφεση, ομού με τη θέση ότι η διανομή της περιουσίας της διαχείρισης έχει ήδη συντελεστεί, συνιστούν εξαιρετικές περιστάσεις εντός του πλαισίου της Δ.35 θ.2. Από την ίδια την προφορική αγόρευση της κας Νικηφόρου διεφάνη ότι η διανομή έχει όντως συντελεστεί. Όλα όσα δε έχουν προβληθεί σε επίπεδο ένορκης δήλωσης δεν φαίνεται να μετατρέπουν το δεδομένο αυτό.
Κρίνουμε ότι είναι απόλυτα λογική η θέση της κας Ζαχαρίου πως για να δύναται η διαχείριση της περιουσίας του αποβιώσαντος να διεκδικεί θεραπείες και δη κατ΄έφεση θα πρέπει είτε η διαχείριση είτε τα άτομα που προφανώς έχουν συμφέρον απ΄αυτή, δηλαδή οι κληρονόμοι και ο διαχειριστής, να εξεύρουν πόρους για παροχή της εγγύησης. Με όλο το σεβασμό, δεν θα ήταν ορθό να θωρακίζεται κάποιος στην ιδιότητα του με την επίκληση μη ύπαρξης περιουσίας της διαχείρισης και να μη παρέχεται σχετική ασφάλεια για τα έξοδα, με δεδομένο επίσης ότι ούτε τα πρωτόδικα έξοδα έχουν πληρωθεί.
Για τους λόγους που εξηγήσαμε θεωρούμε ότι η αίτηση θα πρέπει να επιτύχει μερικώς.
Κατά συνέπεια εκδίδεται διάταγμα όπως ο εφεσείων-καθ΄ου η αίτηση καταθέσει στο πρωτοκολλητείο μέσα σε 40 μέρες από σήμερα, ποσό €2.000 ή παραδώσει τραπεζική εγγύηση για το ίδιο ποσό ως ασφάλεια εξόδων της έφεσης. Μέχρι την κατάθεση του πιο πάνω, η διαδικασία της έφεσης αναστέλλεται. Αν ο εφεσείων παραλείψει να δώσει τη διαταχθείσα ασφάλεια μέσα στην προθεσμία που έχει ταχθεί, τότε η έφεση θα θεωρείται ως απορριφθείσα. Ενόψει της μερικής επιτυχίας της αίτησης, το ήμισυ των εξόδων της αίτησης, όπως αυτά θα υπολογιστούν από το Πρωτοκολλητείο και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο, επιδικάζονται υπέρ της αιτήτριας-εφεσίβλητης και εναντίον του καθ'ου η αίτηση-εφεσείοντα.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Δ.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.