|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2017:A424
28 Νοεμβρίου, 2017
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.Δ.]
ΜΕΤΑΞΥ:
1. ΕΠΙΣΗΜΟΥ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ ΩΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ARPACTOBIL TRADING LTD,
2. ΕΠΙΣΗΜΟΥ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ ΩΣ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΑΛΩΝΕΥΤΗ,
3. ΕΠΙΣΗΜΟΥ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ ΩΣ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΑΛΩΝΕΥΤΗ,
4. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΓΑΘΟΚΛΕΟΥΣ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΙΔΙΚΗΣ ΑΛΩΝΕΥΤΗ,
Εφεσειόντων
και
1. ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.,
2. ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΚΥΠΡΟΥ) ΛΤΔ,
Εφεσιβλήτων
-----------------------
Μ. Βορκάς, για τους Εφεσείοντες.
Γ. Λοίζου για Α. Τριανταφυλλίδης & Υιοί ΔΕΠΕ, για τους Εφεσίβλητους.
-----------------------
Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Νικολάτος, Π.
------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Με δύο συνενωμένες αγωγές οι εφεσίβλητοι-ενάγοντες πέτυχαν την έκδοση απόφασης εις βάρος των εφεσείοντων-εναγομένων στη μεν αγωγή 11676/98 για ποσόν €426.969,09.- με τόκο 9% ετησίως από 19.3.2011 επί ποσού €169.381,60.- μέχρις εξοφλήσεως, αλληλεγγύως και/ή κεχωρισμένως, στη δε αγωγή 11677/98 για ποσόν €30.560,48.- με τόκο 9% από 19.3.2011 επί ποσού €12.471,15.- μέχρις εξοφλήσεως, επίσης αλληλεγγύως και/ή κεχωρισμένως. Οι εναγόμενοι-εφεσείοντες καταδικάστηκαν επίσης στα έξοδα των δύο αγωγών, ενώ οι ανταπαιτήσεις τους απορρίφθηκαν με έξοδα επίσης υπέρ των εφεσιβλήτων-εναγόντων και εναντίον των εφεσειόντων-εναγομένων.
Οι προαναφερόμενες συνενωμένες αγωγές καταχωρίστηκαν το 1998. Μετά από παρέλευση περίπου 11 ετών οι αγωγές αυτές απορρίφθηκαν στις 11.5.2009, λόγω μη εμφανίσεως του ευπαιδεύτου συνηγόρου των εναγόντων-εφεσιβλήτων. Στη συνέχεια, καταχωρήθηκε αίτηση παραμερισμού της απορριπτικής απόφασης και επαναφοράς των αγωγών, η οποία εγκρίθηκε με απόφαση ημερ. 22.11.2010.
Το πρωτόδικο δικαστήριο στην απόφαση του, ημερ. 22.11.2010, έκρινε ότι μετά από πληθώρα αναβολών των υποθέσεων αυτών για διάφορους λόγους, οι διάδικοι είχαν καταλήξει σε προκαταρκτικό συμβιβασμό, στις 9.4.2009, και οι υποθέσεις είχαν οριστεί στις 11.5.2009, στις 8.30 π.μ., με σκοπό να οριστικοποιηθεί ο συμβιβασμός. Ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσιβλήτων-εναγόντων εμφανίστηκε στο δικαστήριο στις 9.05 π.μ., ενώ ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσειόντων-εναγομένων είχε εμφανιστεί κανονικά στις 8.30 π.μ. και στις 8.50 π.μ. ζήτησε την απόρριψη των αγωγών, η οποία έγινε δεκτή από το δικαστήριο, χωρίς να αναφέρει οτιδήποτε περί συμβιβασμού.
Στην απόφαση ημερ. 22.11.2010, για επαναφορά των αγωγών, το πρωτόδικο δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ενάγοντες-εφεσίβλητοι καταχώρησαν αμέσως, μετά την απόρριψη των αγωγών τους, αίτηση παραμερισμού της απορριπτικής απόφασης και επαναφοράς των αγωγών και έδωσαν επαρκείς εξηγήσεις για την καθυστέρηση, μισής περίπου ώρας, του δικηγόρου τους να εμφανιστεί ενώπιον του δικαστηρίου. Η καθυστέρηση του δικηγόρου τους οφειλόταν στην επίτευξη συμβιβασμού μεταξύ των δύο πλευρών και σε προσπάθεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με το δικηγόρο των εναγομένων-εφεσειόντων που δεν έγινε κατορθωτή. Ο δικηγόρος των εφεσειόντων δεν ανέφερε οτιδήποτε στο δικαστήριο περί συμβιβασμού των υποθέσεων αλλά ζήτησε την απόρριψη των αγωγών στις 8.50 π.μ.. Υπό τις περιστάσεις το πρωτόδικο δικαστήριο θεώρησε ορθό και δίκαιο να εγκρίνει την αίτηση επαναφοράς, με έξοδα της αίτησης εις βάρος των εναγόντων-εφεσιβλήτων.
Σημειώνεται ότι, όταν ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσειόντων-εναγομένων ζήτησε την απόρριψη των αγωγών, απέσυρε και την ανταπαίτηση των εφεσειόντων, άνευ βλάβης δικαιωμάτων.
Αφού το πρωτόδικο δικαστήριο διέταξε την επαναφορά των αγωγών, προχώρησε σε ακρόαση. Στην αξιολόγηση της ενώπιον του μαρτυρίας, για το μάρτυρα των εναγόντων-εφεσιβλήτων, κ. Λούκα Χατζησάββα, το πρωτόδικο δικαστήριο παρατήρησε ότι κατέθεσε, ως τεκμήρια, τις επίδικες συμφωνίες ενοικιαγοράς και αναφέρθηκε στα αξιούμενα ποσά, όπως υπολογίστηκαν, με επιτόκιο 9% επί του υπολοίπου του κεφαλαίου. Δεν υπήρξε οποιαδήποτε αμφισβήτηση της μαρτυρίας του, είτε αναφορικά με τα αξιούμενα ποσά, είτε αναφορικά με το επιτόκιο, ούτε και έγινε οποιοσδήποτε ισχυρισμός για ανατοκισμό. Δεδομένης και της μη αμφισβήτησης της μαρτυρίας του επί των οφειλομένων ποσών και του τόκου, το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε το μάρτυρα αυτό ως αξιόπιστο και δέχθηκε τη μαρτυρία του.
Αναφορικά με τη μαρτυρία που δόθηκε εκ μέρους των εφεσειόντων-εναγομένων από τον κ. Μιχαλάκη Αλωνεύτη, εναγόμενο 3, το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε ότι ήταν αναξιόπιστη και την απέρριψε. Θεώρησε ότι η μαρτυρία του ήταν αντιφατική, άφηνε κενά και περιείχε ψευδείς ισχυρισμούς.
Ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής, στη συνέχεια εξέτασε την εισήγηση των εφεσειόντων ότι, λόγω της μεγάλης καθυστέρησης στην εκδίκαση της υπόθεσης, δεν διεξήχθη δίκαιη δίκη. Συγκεκριμένα, κατά την εκκρεμότητα των υποθέσεων, είχαν αποβιώσει οι εναγόμενοι 2 και 4 και ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσειόντων διερωτήθηκε ποια θα ήταν η έκβαση της υπόθεσης αν είχαν την ευκαιρία να καταθέσουν ως μάρτυρες και οι αποβιώσαντες εναγόμενοι 2 και 4. Το πρωτόδικο δικαστήριο παρατήρησε ότι η εναγόμενη 4 το μόνο που έπραξε ήταν να υπογράψει ως εγγυήτρια επί των συμβάσεων ενοικιαγοράς, ενώ ο εναγόμενος 2 ενδεχομένως να επαναλάμβανε το περιεχόμενο της επιστολής του ημερ. 23.6.1992 (τεκμήριο 30), που απέστειλε στους ενάγοντες, δεχόμενος δηλαδή ότι συνήφθησαν έγκυρες συμβάσεις ενοικιαγοράς και ότι υπήρχαν καθυστερημένες δόσεις. Στη συνέχεια κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, από την καθυστέρηση, δεν διαφάνηκε ότι η δίκη που διεξήχθη δεν ήταν δίκαιη. Παρέπεμψε συναφώς στις υποθέσεις Γενικός Εισαγγελέας ν. Μενελάου (2004) 2 ΑΑΔ, 223 και Καϊλής ν. Δημοκρατίας (2004) 2 ΑΑΔ, 251.
Αναφορικά με την εισήγηση των εφεσειόντων-εναγομένων ότι η ενάγουσα 2-εφεσίβλητη 2 δεν νομιμοποιείτο στην έγερση των αγωγών, ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής αναφέρθηκε στο γεγονός ότι οι επίδικες συμφωνίες ενοικιαγοράς καταρτίστηκαν μεταξύ ενάγουσας 1 και εναγομένων και στο γεγονός ότι η «συμφωνία πώλησης», δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, ημερ. 14.2.1994, που καταρτίστηκε μεταξύ της 1ης και της 2ης ενάγουσας κατατέθηκε, χωρίς ένσταση, ως τεκμήριο 1. Σ΄ αυτή τη συμφωνία, προνοείτο ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις της 1ης ενάγουσας εκχωρούντο στη 2η ενάγουσα. Αναφέρθηκε στην υπόθεση Λουκά ν. Eurolife (2009) 1 ΑΑΔ, 1524, σύμφωνα με την οποίαν ένας εκδοχέας (assignee), στην προκείμενη περίπτωση η 2η ενάγουσα, νομιμοποιείται να καταχωρήσει αγωγή στο όνομα της και να διεκδικήσει, αυτοδίκαια, τα δικαιώματά του από την εκχώρηση, χωρίς να προσθέσει ως ενάγοντα και τον εκχωρητή (assignor). Με βάση τα προαναφερόμενα έκρινε, το πρωτόδικο δικαστήριο, ότι η ενάγουσα 2 νομιμοποιείτο στη έγερση των αγωγών.
Άλλο ζήτημα που τέθηκε από τους εφεσείοντες-εναγόμενους ήταν το ζήτημα του κατ΄ ισχυρισμόν δεδικασμένου που προέκυψε από την Αγωγή 2087/96 σε σχέση με την Αγωγή 11676/98. Ήταν αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η πρώτη ενάγουσα-πρώτη εφεσίβλητη είχε, προηγουμένως, καταχωρήσει την αγωγή 2087/96 αναφορικά με τη συμφωνία ενοικιαγοράς, αντικείμενο των αγωγής 11676/98, εναντίον των ιδίων εναγομένων-εφεσειόντων. Η αγωγή 2087/96 απορρίφθηκε, άνευ βλάβης, στις 7.7.1998. Σύμφωνα με την αξιόπιστη μαρτυρία του Πρωτοκολλητή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας κ. Α. Τζιωρτζή (Μ.Ε.2) η δικηγόρος, που εμφανίστηκε για την ενάγουσα, ζήτησε άδεια να αποσύρει την αγωγή, με επιφύλαξη δικαιωμάτων, ο δικηγόρος των εναγομένων δεν έφερε ένσταση αλλά ζήτησε τα έξοδα, και το δικαστήριο απέρριψε την αγωγή, άνευ βλάβης, και με έξοδα υπέρ των εναγομένων.
Το πρωτόδικο δικαστήριο αναφέρθηκε στην υπόθεση Θεοδώρου ν. Μάντη (2010) 1 ΑΑΔ,1036 και είπε ότι τα γεγονότα στην υπόθεση εκείνη ήταν εντελώς διαφορετικά και ότι στην προκείμενη περίπτωση η αγωγή απορρίφθηκε, άνευ βλάβης και επομένως δεν δημιουργείτο δεδικασμένο ή κώλυμα για την πρώτη ενάγουσα να προωθήσει την αγωγή 11676/98.
Με την παρούσα έφεση, η πρωτόδικη απόφαση προσβάλλεται ως εσφαλμένη με έξι λόγους, λανθασμένα όμως δεν υπάρχει τέταρτος λόγος έφεσης και αναγράφεται ότι υπάρχουν επτά λόγοι έφεσης.
Ο πρώτος λόγος αφορά στην κατ΄ ισχυρισμό εσφαλμένη πρωτόδικη κατάληξη αναφορικά με το δεδικασμένο και/ή το κώλυμα των εναγόντων-εφεσιβλήτων να προωθήσουν τις αγωγές τους.
Ο δεύτερος λόγος αφορά στο κατ΄ ισχυρισμό εσφαλμένο πρωτόδικο συμπέρασμα ότι οι ενάγοντες 2- εφεσίβλητοι 2 νομιμοποιούνταν στην προώθηση των απαιτήσεων τους.
Ο τρίτος λόγος αφορά στην κατ΄ ισχυρισμό εσφαλμένη πρωτόδικη κατάληξη αναφορικά με τους τόκους στους οποίους οι ενάγοντες-εφεσίβλητοι δικαιούνταν, οι οποίοι, κατά τους εφεσείοντες, ήταν πέραν του διπλασίου του κεφαλαίου των απαιτήσεων τους και κατά συνέπεια καταστρατηγείτο ο περί Τόκου Νόμος του 1977, Ν 2/77.
Με τον πέμπτο λόγο έφεσης προσβάλλεται, ως εσφαλμένη, η πρωτόδικη απόφαση για επαναφορά των δύο απορριφθεισών αγωγών.
Με τον έκτο λόγο έφεσης προσβάλλεται ως εσφαλμένη η πρωτόδικη κρίση ότι δεν παραβιάστηκαν οι αρχές της δίκαιης δίκης εξαιτίας της καθυστέρησης στην εκδίκαση των αγωγών και του θανάτου δύο εναγομένων, στο μεταξύ.
Με τον έβδομο λόγο έφεσης προσβάλλεται ως εσφαλμένη και πεπλανημένη η έκδοση απόφασης υπέρ των εναγόντων-εφεσιβλήτων για ποσά που συμπεριλάμβαναν τα ποσά των Λ.Κ.28.414,26.- και Λ.Κ.61.221,36.-.
Εξετάσαμε με προσοχή όλα τα ενώπιον μας στοιχεία και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι κανένας από τους λόγους έφεσης δεν ευσταθεί. Αναφορικά με το ζήτημα του δεδικασμένου, χρήσιμη αναφορά μπορεί να γίνει στην υπόθεση Παμπορίδης ν. Κτηματικής Τραπέζης Λτδ (1995) 1 ΑΑΔ, 670, στην οποίαν αναφέρθηκαν οι αρχές με βάση τις οποίες δημιουργείται δεδικασμένο ή κώλυμα, μετά από τη διακοπή ή την απόσυρση μιας αγωγής. Μεταξύ άλλων τονίζεται, στην Παμπορίδης, ότι η απόσυρση μιας αγωγής και η επακόλουθη απόρριψη της, χωρίς άδεια του δικαστηρίου, η οποία άδεια εξ ορισμού εμπεριέχει την αναγνώριση δικαιώματος καταχώρησης νέας αγωγής εκ μέρους του ενάγοντα, δημιουργεί δεδικασμένο. Στην προκείμενη περίπτωση, όμως, οι ενάγοντες-εφεσίβλητοι, εξυπακουόμενα, ζήτησαν άδεια του δικαστηρίου να αποσύρουν την προηγούμενη αγωγή, με επίφυλαξη δικαιωμάτων, δεν υπήρξε ένσταση εκ μέρους των εναγομένων και το δικαστήριο έδωσε τη ζητηθείσα άδεια και απέρριψε την προηγούμενη αγωγή, άνευ βλάβης των δικαιωμάτων των εναγόντων, δηλαδή χωρίς επηρεασμό του δικαιώματος τους να καταχωρήσουν νέα αγωγή. Ως εκ τούτου συμφωνούμε με την πρωτόδικη κρίση για το ζήτημα αυτό.
Αναφορικά με τη νομιμοποίηση της ενάγουσας 2 να προωθήσει τις απαιτήσεις της, δεδομένης της εκχώρησης σ΄ αυτήν των δικαιωμάτων της πρώτης ενάγουσας, παρατηρούμε ότι είναι θεμελιωμένο ότι ο εκδοχέας νομιμοποιείται να καταχωρήσει την αγωγή στο όνομα του και να διεκδικήσει, αυτοδίκαια, τα δικαιώματά του από την εκχώρηση, χωρίς η μη συνένωση του εκχωρητή να καθιστά τη διαδικασία άκυρη (Δέστε: Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Χριστόπουλου (1994) 1 ΑΑΔ, 479). Ενόψει των προαναφερομένων θεωρούμε ότι η δεύτερη ενάγουσα-δεύτερη εφεσίβλητη, που είναι ο εκδοχέας των δικαιωμάτων που της εκχώρησε η πρώτη ενάγουσα-πρώτη εφεσίβλητη, είχε δικαίωμα να καταχωρήσει και να προωθήσει τις παρούσες αγωγές. Το δικαίωμα αυτό του εκδοχέα δεν απέκλειε τη συνένωση ως ενάγοντα και του εκχωρητή.
Αναφορικά με το ζήτημα του τόκου, συμφωνούμε με τον ευπαίδευτο συνήγορο των εφεσιβλήτων ότι το ζήτημα του ανατοκισμού ή της διπλασίασης του κεφαλαίου δεν τέθηκε ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου, δεν αντεξετάστηκε ο Μ.Ε.1 επί αυτού του σημείου και επομένως δεν δικαιούνται οι εφεσείοντες να το εγείρουν, για πρώτη φορά, ενώπιον του Εφετείου.
Για το ζήτημα της επαναφοράς των απορριφθεισών αγωγών θεωρούμε ορθή την πρωτόδικη κρίση, δεδομένου ότι η αίτηση επαναφοράς καταχωρήθηκε χωρίς καθυστέρηση, η καθυστέρηση του δικηγόρου των εναγόντων να παρουσιαστεί ενώπιον του δικαστηρίου ήταν ολιγόλεπτη και αιτιολογήθηκε επαρκώς, στη βάση του συμβιβασμού που είχε επιτευχθεί μεταξύ των διαδίκων. Συναφώς παρατηρούμε ότι δεν θα έπρεπε να είχε ζητηθεί η απόρριψη των αγωγών, 20 λεπτά μετά το χρόνο που ήταν ορισμένες ενώπιον του δικαστηρίου, χωρίς να λεχθεί οτιδήποτε για φιλική διευθέτηση.
Ως προς το ζήτημα της, κατ΄ ισχυρισμόν, παραβίασης των αρχών της δίκαιης δίκης και πάλι συμφωνούμε με το πρωτόδικο δικαστήριο. Οι υποθέσεις αυτές βέβαια καθυστέρησαν υπερβολικά, περισσότερο από 10 χρόνια για να εκδικαστούν, τελικά, ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου. Η καθυστέρηση όμως οφειλόταν και στις δύο πλευρές και σε μεγάλο βαθμό στην προσπάθεια των διαδίκων να καταλήξουν σε φιλική διευθέτηση. Το πρωτόδικο δικαστήριο έδωσε τη δέουσα προσοχή και στο γεγονός του θανάτου δύο από τους εναγομένους, όμως για λόγους που επαρκώς εξήγησε και στους οποίους ήδη αναφερθήκαμε, δεν φαίνεται να προκλήθηκε οποιαδήποτε αδικία ή παράβαση των αρχών της δίκαιης δίκης, στην προκείμενη περίπτωση.
Αναφορικά με τα ποσά που αναφέρονται στον έβδομο λόγο έφεσης θεωρούμε ότι, από τη στιγμή που ο Μ.Ε.1 κρίθηκε ως καθόλα αξιόπιστος μάρτυρας και δεν αμφισβητήθηκε ουσιαστικά, αλλά του έγιναν απλώς γενικές και αόριστες υποβολές, το πρωτόδικο δικαστήριο δικαιολογείτο να εκδώσει απόφαση βασιζόμενο στην αξιόπιστη μαρτυρία του Μ.Ε.1.
Για τους προαναφερόμενους λόγους η έφεση απορρίπτεται, με έξοδα εις βάρος των εφεσειόντων και υπέρ των εφεσιβλήτων. Τα έξοδα να υπολογιστούν από τον αρμόδιο Πρωτοκολλητή και να υποβληθούν για έγκριση από το δικαστήριο.
Π.
Δ.
Δ.
/ΕΑΠ.