|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
PARASKEVAIDES (OVERSEAS) LTD ν. CHRISTOFIS (1982) 1 CLR 789
Νησιώτη κ.ά. ν. Σωτηρίου (1994) 1 ΑΑΔ 114
Μαυροπετρή ν. Λουκά (1995) 1 ΑΑΔ 66
Mερακλή Aρετούλλα και Άλλος ν. Aυγερινού Tαλιώτη (1997) 1 ΑΑΔ 1148
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2017:A288
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 15/2011)
11 Σεπτεμβρίου, 2017
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ/στές]
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ
Εφεσείουσα / Εναγόμενη
ΚΑΙ
ΤΑΣΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
Εφεσίβλητος / Ενάγοντας
_________________________
Μαρί Νικόλ Γεωργίου (κα) για Λεωνίδα Γεωργίου, για την Εφεσείουσα-Εναγόμενη
Παναγιώτης Τσαγγάρης για P. Tsangaris & Associates, για τoν Εφεσίβλητο-Ενάγοντα
__________________________
Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Νικολάτος, Π.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Με την παρούσα έφεση προσβάλλεται μόνο, ως εσφαλμένο, το ύψος του ποσού των γενικών αποζημιώσεων που επιδικάστηκε πρωτόδικα υπέρ του Εφεσίβλητου, ως έκδηλα υπερβολικό, ώστε να δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου. Σύμφωνα με την Εφεσείουσα, το πρωτόδικο Δικαστήριο καθοδηγήθηκε και εφάρμοσε λανθασμένα τη σχετική νομολογία.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο βασίστηκε στα τραύματα που υπέστη ο Εφεσίβλητος-Ενάγων, όπως φαίνονταν στην Έκθεση Απαίτησης του και στο ιατρικό πιστοποιητικό, το οποίο παρουσιάστηκε ενώπιον του, ως τεκμήριο 6, εφόσον δέχτηκε τη σχετική ιατρική μαρτυρία, ως αξιόπιστη.
Σύμφωνα με την Έκθεση Απαίτησης και το ιατρικό πιστοποιητικό, ο Εφεσίβλητος-Ενάγων, ο οποίος, κατά την ημερομηνία του τροχαίου ατυχήματος, στις 28.9.2006, ήταν 47 ετών (γεννήθηκε το 1958), εισήχθη στο ορθοπεδικό τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου με κάκωση θωρακοοσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΘΟΜΣΣ). Κλινικά παρουσίασε άλγος και περιορισμό στις κινήσεις. Εξήλθε του Νοσοκομείου Πάφου στις 30.9.2006 φέροντας ειδική ζώνη. Στις 20.10.2006 επανεξετάστηκε, παραπονούμενος για άλγος μετά από ορθοστασία. Η κλινική του εξέταση ήταν φυσιολογική, παρουσίασε μόνο ελαφρό περιορισμό των κινήσεων της ΘΟΜΣΣ. Του συνεστήθη φυσιοθεραπεία και του χορηγήθηκαν αντιφλεγμονώδη. Στις 3.11.2006, λόγω του άλγους, του συνεστήθη αξονική τομογραφία. Του χορηγήθηκε αναρρωτική άδεια από 30.9.2006 μέχρι 30.11.2006.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού αναφέρθηκε στην τάση για αύξηση του ύψους των αποζημιώσεων με την πάροδο του χρόνου (Δέστε Paraskevaides (Overseas) Ltd v. Christofi (1982) 1 C.L.R. 789 και Μαυροπετρή v. Γεωργίου Λουκά (1995) 1 Α.Α.Δ. 66), παρατήρησε ότι το ύψος των αποζημιώσεων είναι αλληλένδετο με τα ιδιαίτερα περιστατικά κάθε τραυματισθέντα και στην προκείμενη περίπτωση, αφού έλαβε υπόψιν τις αρχές της νομολογίας σε σχέση με τον τρόπο υπολογισμού των χρηματικών αποζημιώσεων, το είδος και τη φύση των κακώσεων που υπέστη ο Εφεσίβλητος-Ενάγων, τον πόνο και την ταλαιπωρία που προκλήθηκε σ' αυτόν, τα προβλήματα που αντιμετώπισε λόγω των τραυμάτων του και το γεγονός ότι δεν παρέμεινε οποιοδήποτε κατάλοιπο στην υγεία του, έκρινε ότι το ποσό των €5.500 αποτελούσε δίκαιη και εύλογη αποζημίωση, υπό μορφή γενικών αποζημιώσεων. Ειδική αναφορά έκανε το πρωτόδικο Δικαστήριο στις εξής αποφάσεις: Αριστείδου v. Παυλίδου (1999) 1 Α.Α.Δ 2153, Νεοκλέους v. Worley (2001) 1 A.A.Δ 652, και Νησιώτη κ.α. v. Σωτηρίου (1994) 1 Α.Α.Δ. 114.
Είναι η θέση της Εφεσείουσας-Εναγόμενης ότι, οι αποφάσεις στις οποίες αναφέρθηκε το πρωτόδικο Δικαστήριο αφορούσαν σε πολύ σοβαρότερα τραύματα απ' αυτά που υπέστη ο Εφεσίβλητος στην παρούσα υπόθεση και, επομένως, ότι η καθοδήγηση του ήταν λανθασμένη.
Αντίθετα, η εισήγηση για τον Εφεσίβλητο-Ενάγοντα ήταν ότι, οι γενικές αποζημιώσεις που επιδικάστηκαν πρωτόδικα ήταν ορθές και δίκαιες, υπό τις περιστάσεις, και ότι δεν υπάρχει οποιοσδήποτε λόγος επέμβασης του Εφετείου. Εν πάση περιπτώσει, η ασφαλιστική εταιρεία της Εφεσείουσας κατέβαλε στον Εφεσίβλητο, και εξόφλησε, ολόκληρο το ποσό του εξ αποφάσεως χρέους, χωρίς οποιανδήποτε επιφύλαξη για την πληρωμή αυτή.
Εξετάσαμε με προσοχή όλα τα ενώπιον μας στοιχεία, υπό το φως των ικανών αγορεύσεων των ευπαιδεύτων συνηγόρων των διαδίκων. Το ύψος των αποζημιώσεων είναι αλληλένδετο με τα ιδιαίτερα περιστατικά του κάθε τραυματισθέντα. Στον τομέα των αποζημιώσεων, ο ανθρώπινος πόνος και η δυσχέρεια αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη ευαισθησία. Η υγεία είναι ο κοινός παρονομαστής για την ευημερία του ανθρώπου. Οι αποζημιώσεις είναι το μέσο για την αποτίμηση του ανθρώπινου πόνου και την αντιμετώπιση των λειτουργικών δυσχερειών που επιφέρει ο τραυματισμός (Δέστε Paraskevaides (ανωτέρω)).
Στην υπόθεση Νεοκλέους (ανωτέρω), ο Εφεσείων, ο οποίος ήταν 53 χρόνων κατά το ατύχημα, υπέστη βαρύ διάστρεμμα του αυχένα, με κακώσεις των μαλακών μορίων. Διαγνώστηκε μυϊκός σπασμός, ελάττωση κινητικότητας του αυχένα κατά 50% και πόνος κατά τις κινήσεις. Τέσσερα χρόνια μετά το ατύχημα, διαπιστώθηκε επιδείνωση των οστεοαρθριτικών αλλοιώσεων που υπήρχαν πριν το ατύχημα. Οι γενικές αποζημιώσεις των ΛΚ2.000 αυξήθηκαν από το Εφετείο στις ΛΚ3.500, το 2001. Στην υπόθεση Μαυροπετρή (ανωτέρω), τονίστηκε η σταθερή άνοδος του επιπέδου των γενικών αποζημιώσεων που πρέπει να είναι κοινωνικά αποδεκτές και να στοχεύουν στην αποκατάσταση, στο βαθμό που είναι εφικτό, του ανθρώπινου πόνου και της ταλαιπωρίας. Στην υπόθεση Μερακλή κ.α. v. Ταλιώτη (1997) 1 Α.Α.Δ. 1148, οι γενικές αποζημιώσεις μειώθηκαν από ΛΚ3.500 σε ΛΚ1.500, κατ' έφεση, το 1997, αναφορικά με θλάση του αυχένα (soft tissue injuries) και μωλώπισμα του δεξιού ώμου.
Στην παρούσα υπόθεση, το τραύμα του Εφεσίβλητου συνίστατο σε κάκωση θωρακοοσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης, η οποία του προκάλεσε άλγος και περιορισμό των κινήσεων της συγκεκριμένης μοίρας. Έμεινε δύο μέρες στο Νοσοκομείο, εξήλθε φέροντας ειδική ζώνη, υποβλήθηκε σε φυσιοθεραπεία και αξονική τομογραφία και του δόθηκαν αντιφλεγμονώδη και αναλγητικά. Του χορηγήθηκε αναρρωτική άδεια για δύο μήνες, από 30.9.2006 μέχρι 30.11.2006. Δεν φαίνεται να έμεινε οποιοδήποτε κατάλοιπο στον Εφεσίβλητο.
Η πρωτόδικη απόφαση δόθηκε στις 26.11.2010 ενώ μέχρι σήμερα παρήλθαν σχεδόν επτά χρόνια από την ημερομηνία της πρωτόδικης απόφασης και έντεκα από το ατύχημα.
Είναι προφανές ότι, τα τραύματα του Εφεσίβλητου-Ενάγοντα δεν ήταν ιδιαίτερα σοβαρά, ότι δεν του έμειναν οποιαδήποτε ουσιαστικά κατάλοιπα και ότι, στην πραγματικότητα, ο πόνος και η ταλαιπωρία του διήρκησαν περί τους δύο μήνες. Σίγουρα, το ποσό των €5.500 που επιδικάστηκε υπό τύπον γενικών αποζημιώσεων υπέρ του Εφεσίβλητου, είναι υψηλό. Το ερώτημα, όμως, που τίθεται, είναι αν είναι έκδηλα υπερβολικό ώστε να δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου. Λαμβανομένης υπόψιν της τάσης για άνοδο του επιπέδου των γενικών αποζημιώσεων, θεωρούμε ότι το προαναφερόμενο ποσό είναι μεν υψηλό, αλλά όχι έκδηλα υπερβολικό. Επίσης, δεν θεωρούμε ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο καθοδηγήθηκε λανθασμένα από τη σχετική νομολογία. Στην υπόθεση Νεοκλέους (ανωτέρω), την οποία το Δικαστήριο ρητώς ανέφερε, επιδικάστηκε ποσό ΛΚ3.500 το 2001 για σοβαρότερο τραυματισμό απ' αυτόν του Εφεσίβλητου στην παρούσα υπόθεση. Στην Μερακλή (ανωτέρω), για τραυματισμό μη σοβαρό, όπως και στην προκείμενη περίπτωση, το Εφετείο μείωσε την αποζημίωση σε ΛΚ1.500, το 1997, δηλαδή πριν είκοσι χρόνια.
Υπό τις περιστάσεις θεωρούμε πως το ποσό των γενικών αποζημιώσεων ήταν γενναιόδωρο και υψηλό, όμως όχι έκδηλα υπερβολικό για να δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου. Κατά συνέπεια, η Έφεση απορρίπτεται με έξοδα εις βάρος της Εφείουσας και υπέρ του Εφεσίβλητου, τα οποία να υπολογιστούν από τον αρμόδιο Πρωτοκολλητή και να υποβληθούν για έγκριση από το Δικαστήριο.
Π.
Δ.
Δ.
/ΜΣ