|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2017:D266
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 100/2017)
19 Ιουλίου 2017
[Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO AΡΘΡO 155.4 TOY ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
KAI
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 8, 11, 28, 33 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3, 5, 13 ΚΑΙ 14 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ 12ΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ ΩΣ ΕΧΕΙ ΚΥΡΩΘΕΙ ΜΕ ΤΟ Ν. 13(ΙΙΙ)/2002
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠ΄ΑΔΕΙΑ ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΗ ΥΠ΄ΟΡΟΥΣ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 14 ΕΠ. ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΦΥΛΑΚΩΝ ΝΟΜΟΥ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ Ή/ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΗΣ ΕΠ΄ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΕΝΤΟΣ ΕΥΛΟΓΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΓΑΠΙΟΥ ΑΛΛΩΣ «ΚΑΥΚΑΡΗ» ΓΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΥΠΟΥ MANDAMUS
------------------
Γιάννης Πολυχρόνης, για τον αιτητή.
--------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ: Ο αιτητής εκτίει ποινές δια βίου φυλάκισης, που του επιβλήθηκαν σε τρεις κατηγορίες για φόνο εκ προμελέτης, στις 10.3.1989.
Στις 9.8.2012, αιτήθηκε αποφυλάκισης επ΄αδεία δυνάμει των προνοιών του άρθρου 14Α του περί Φυλακών Νόμου του 1996 (Ν. 62(Ι)/1996). Το αίτημά του απερρίφθη. Ο αιτητής προσέφυγε με αίτηση ακύρωσης (προσφυγή αρ. 1407/2014) στο Ανώτατο Δικαστήριο. Το Δικαστήριο, στις 25.2.2015, ακύρωσε την απορριπτική απόφαση του Συμβουλίου Αποφυλάκισης, λόγω παράλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας.
Ακολούθησε επανεξέταση από το Συμβούλιο και νέα απορριπτική απόφαση. Ο αιτητής προσέφυγε εκ νέου ενώπιον του Διοικητικού, πλέον, Δικαστηρίου (προσφυγή αρ. 971/2015). Το Δικαστήριο, στις 31.3.2017, ακύρωσε τη δεύτερη απορριπτική απόφαση του Συμβουλίου, κρίνοντας ότι αυτή παραβιάζει το δεδικασμένο της προσφυγής αρ. 1407/2014 και ότι πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και επαρκούς αιτιολογίας ή λόγω πεπλανημένης αιτιολογίας.
Ο αιτητής, ζήτησε εκ νέου επανεξέταση, με επιστολή του δικηγόρου του ημερομηνίας 3.4.2017. Σύμφωνα με την εκδοχή, το αίτημά δεν έτυχε επανεξέτασης, ούτε και έλαβε απάντηση μέχρι τις 10.5.2017, οπότε επανήλθε με νέα επιστολή του δικηγόρου του, χωρίς και πάλι αποτέλεσμα μέχρι τις 14.7.2017, ημερομηνία καταχώρισης της παρούσας αίτησης.
Με την υπό εξέταση αίτηση ο αιτητής ζητά άδεια για καταχώριση αίτησης προς έκδοση προνομιακού εντάλματος φύσεως mandamus, δια του οποίου να διατάσσεται το Συμβούλιο Αποφυλάκισης όπως, εντός καθορισμένης προθεσμίας ή και εντός ευλόγου χρόνου, εξετάσει την αίτησή του για υφ΄όρους αποφυλάκιση επ΄αδεία.
Προκριματικά τέθηκε από το Δικαστήριο, όχι απλώς ζήτημα εναλλακτικού ένδικου μέσου, αλλά ζήτημα δικαιοδοσίας, εφόσον, σύμφωνα με το άρθρο 14 I(4) του Νόμου, οι αποφάσεις του Συμβουλίου δύνανται να προσβληθούν με προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος. Στον όρο «αποφάσεις» δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνονται και οι παραλείψεις εν τη εννοία του Άρθρου 146.2. Στην υπόθεση Αίτηση Άθου Χαραλάμπους, Πολ. Αίτ. Αρ. 28/2014, ημερομηνίας 25.2.2014, ένας από τους λόγους που ο Ναθαναήλ, Δ., είχε απορρίψει αίτηση για άδεια προς καταχώριση αίτησης για έκδοση εντάλματος mandamus σε σχέση με κατ΄ισχυρισμό άρνηση του Συμβουλίου Αποφυλάκισης να εξετάσει αίτηση για υπό όρους αποφυλάκιση του αιτητή, ήταν, ακριβώς, το γεγονός πως οι αποφάσεις του Συμβουλίου ρητά καθορίζονται να είναι προσβλητέες με προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος και συνεπώς αυτή θα ήταν η ορθή θεραπεία.
Σε απάντηση, ο ευπαίδευτος δικηγόρος του αιτητή παρέπεμψε σε τρεις αποφάσεις της Προέδρου του Διοικητικού Δικαστηρίου, στις οποίες, παρά τη ρητή πρόνοια του άρθρου 14 Ι(4), παρά το γεγονός ότι τα μέρη ομογνωμούσαν ως προς το ότι το Δικαστήριο είχε δικαιοδοσία και παρά το ότι αναγνώρισε πως εξέταση της δικαιοδοσίας συνεπαγόταν, υπό τις περιστάσεις, έμμεση αμφισβήτηση της συνταγματικότητας της διάταξης, εξέτασε αυτεπάγγελτα το ζήτημα, για να καταλήξει ότι «φαίνεται πως οι αποφάσεις του Συμβουλίου Αποφυλάκισης δεν είναι εκτελεστές διοικητικές πράξεις». Παρά ταύτα, μέσα από ένα τεθλασμένο συλλογισμό, προχώρησε σε έλεγχο της νομιμότητας τους και σε ακύρωση της επίδικης απόφασης σε μία από τις τρεις υποθέσεις, «καθοδηγούμενη από τις αρχές της χρηστής δικαιοσύνης, αλλά και την υπέρ των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της ΕΣΔΑ ερμηνεία του Νόμου και του Συντάγματος». Αυτά, παρά το ότι ως ακυρωτικό Δικαστήριο θα είχε δικαιοδοσία μόνο εάν επρόκειτο για εκτελεστές διοικητικές πράξεις και έχοντας ήδη κρίνει ότι δεν επρόκειτο για τέτοιες (Σωτηρούλα Νεοφύτου κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας για Συμβούλιο Αποφυλάκισης Κρατουμένων επ΄Αδεία, Υπόθεση Αρ. 374/2015, ημερ. 31.3.2017, Παναγή άλλως Καυκαρής ν. Συμβουλίου Αποφυλάκισης Κρατουμένων επ΄Αδεία, Υπόθεση Αρ. 971/2015, ημερ. 31.3.2017 και Ονουφρίου ν. Δημοκρατίας κ.α., Υπόθεση Αρ. 1390/2012, ημερ. 31.3.2017).
Ενόψει της «διάστασης» αυτής στη νομολογία, όπως το έθεσε ο ευπαίδευτος δικηγόρος του αιτητή, εισηγήθηκε ότι προκύπτει νομική αμφιβολία, η οποία από μόνη της είναι αρκετή για να στοιχειοθετηθεί εκ πρώτης όψεως ή συζητήσιμη υπόθεση, έτσι ώστε να μπορεί τώρα να δοθεί άδεια για καταχώριση αίτησης.
Κατ΄αρχάς θα πρέπει να λεχθεί ότι είναι ο ίδιος ο αιτητής που επέλεξε τη διαδικασία της κατ΄επανάληψη προσφυγής. Μετά δε την απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου, ζήτησε επανεξέταση με βάση το Άρθρο 146.5 του Συντάγματος και τα άρθρα 57-59 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου, που αφορούν την υποχρέωση της διοίκησης για ενεργή συμμόρφωση και επανεξέταση διοικητικών πράξεων που έχουν ακυρωθεί. Αποτελεί, θεωρώ, στοιχείο καταχρηστικής στάσης η προσπάθεια να προκληθεί με προνομιακό ένταλμα η επανεξέταση με σκοπό την έκδοση διοικητικής πράξης, ενώ την ίδια στιγμή προβάλλεται ως θεμελιακή, εφόσον άπτεται τελικά της δικαιοδοσίας, η θέση ότι το όλο ζήτημα δεν σχετίζεται καθόλου με την έννοια της διοικητικής πράξης. Δεν μπορεί, υπό αυτές τις περιστάσεις, να εισηγείται ο αιτητής ότι αυτή τη φορά το ζήτημα εκφεύγει των πλαισίων του Άρθρου 146 και εισέρχεται στη σφαίρα του προνομιακού εντάλματος mandamus. Διαφορετική προσέγγιση θα συνιστούσε αθέμιτη επιλογή διαδικασιών και δικαιοδοσιών και κατάχρηση.
Εν πάση περιπτώσει, δεν διαπιστώνεται διάσταση, υπό την έννοια της συγκρουόμενης νομολογίας. Ό,τι αποτελεί πειστικό προηγούμενο, ως ζήτημα δικαστηριακής ιεράρχησης και νομικής τάξης είναι η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε μονομελή σύνθεση. Οι εν λόγω αποφάσεις του Διοικητικού Δικαστηρίου δεν είναι υπ΄αυτή την έννοια πειστικές, αλλ΄ούτε και ευρύτερα μπορούν να θεωρηθούν ως τέτοιες. Ακολουθώ, συνεπώς, ως πειστική την προσέγγιση του αδελφού Ναθαναήλ, Δ., στην υπόθεση Άθου Χαραλάμπους, ανωτέρω.
Εισηγήθηκε, περαιτέρω, ο ευπαίδευτος δικηγόρος του αιτητή ότι, εν πάση περιπτώσει, το πλαίσιο που προσφέρει το Άρθρο 146 του Συντάγματος δεν μπορεί να παρέχει θεραπεία εν προκειμένω, εφόσον πρόκειται για παράλειψη. Παρέπεμψε σχετικώς στην υπόθεση Νικόλα Νικολάου, Πολ. Αίτ. Αρ. 130/2015, ημερομηνίας 21.4.2016, ECLI:CY:AD:2016:D215, όπου κρίθηκε ότι η παράλειψη της διοίκησης δεν μπορούσε, υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης εκείνης, να αντιμετωπισθεί με προσφυγή του Άρθρου 146, οπότε θα μπορούσε το ένταλμα mandamus να αποτελέσει, υπό προϋποθέσεις, προσφερόμενη θεραπεία. Η σχετική, όμως, αναφορά αφορούσε τη συγκεκριμένη περίπτωση παράλειψης της διοίκησης να επαναφέρει υπάλληλο στη θέση του μετά από την ακύρωση της απόλυσής του. Όπως εξηγήθηκε, υπήρχε καθήκον για υλοποίηση της αυτοδικαίως επερχόμενης, δια της ακυρωτικής απόφασης, αποκατάστασης του αιτητή και είναι σ΄αυτά τα πλαίσια που κρίθηκε ότι δεν επρόκειτο για παράλειψη υπό την τεχνική έννοια του όρου της «παράλειψης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας», η οποία δύναται να προσβληθεί παραδεκτώς με αίτηση ακυρώσεως, αλλ΄απλώς για παράλειψη διενέργειας υλικών πράξεων προς συμμόρφωση.
Ως αποτέλεσμα της παραπάνω θεώρησης, η αίτηση θα απορριφθεί. Δράττομαι, όμως, της ευκαιρίας να εκφράσω ανησυχία για το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν έχει εξετάσει το αίτημα του αιτητή, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη του ιστορικού που το περιβάλλει. Αντίγραφο της παρούσας να κοινοποιηθεί χωρίς καθυστέρηση στο Συμβούλιο Αποφυλάκισης.
Η αίτηση απορρίπτεται.
Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
/ΚΧ»Π