|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Δεν έχει εντοπιστεί νομοθεσία ή απόφαση ή δικονομικός θεσμός στον οποίο να κάνει αναφορά η απόφαση αυτή
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2017:A225
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 338/2011)
16 Ιουνίου 2017
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/στές]
ΒΑΡΒΑΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ,
Εφεσείουσα
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσιβλήτων
----------------------------------------------
Λ. Λουκαΐδης, για την Εφεσείουσα.
Θ. Μαυρομουστάκη (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους.
----------------------------------------------
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του
Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Ναθαναήλ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Η εφεσείουσα, κατοικούσα στη Λάρνακα, αποφάσισε στις 3.12.2005 και κατά τις 20.00, να έλθει στη Λευκωσία για να ποδηλατίσει στα Λατσιά στην περιοχή της λεωφόρου Κρανιδιώτη όπου πρόσφατα είχε κατασκευαστεί ποδηλατόδρομος. Ως ήταν η θέση της, συνεπεία της ανηφορικότητας του οδοστρώματος και για λόγους που δεν οφείλονταν στην ίδια, έχασε την ισορροπία της και έπεσε προς τα αριστερά σε σημείο με τη διασταύρωση της λεωφόρου Αρχιεπισκόπου Κυπριανού με αποτέλεσμα να πέσει στο έδαφος από ύψος ενός μέτρου, περίπου, εφόσον στο συγκεκριμένο μέρος του ποδηλατόδρομου δεν υπήρχε τοποθετημένο προστατευτικό κάγκελο.
Η εφεσείουσα ενήγαγε την Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του Γενικού Εισαγγελέα και τον Δήμο Λατσιών ως υπευθύνους για τη μη τοποθέτηση προστατευτικού κάγκελου, ισχυριζόμενη ότι ενήργησαν αμελώς κατά τρόπο που εξέθεταν σε κίνδυνο ποδηλάτες. Η αγωγή κατά την πρωτόδικη διαδικασία απεσύρθη εναντίον του Δήμου Λατσιών και παρέμεινε μόνο εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή κρίνοντας ότι στη βάση του ισοζυγίου των πιθανοτήτων, η παράλειψη τοποθέτησης καγκέλου δεν είχε αιτιώδη συνάφεια με το ατύχημα και δεν ήταν η αιτία του ατυχήματος και κατ΄ επέκταση των σωματικών και άλλων ζημιών που υπέστη η εφεσείουσα. Περαιτέρω, έκρινε στη βάση της μαρτυρίας ότι στα κατασκευαστικά σχέδια δεν είχε συμπεριληφθεί στο σημείο εκείνο προστατευτικό κάγκελο γιατί οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες, με τον ποδηλατόδρομο να έχει κόκκινο χρώμα με τη λωρίδα του να είναι σε 2.5 μέτρα πλάτος, μαζί με τον εγκυβωτισμό σε περίζωμα γκρίζο, όπως το μπετόν, παρείχαν ασφάλεια στο χρήστη. Ο ποδηλατόδρομος παραδόθηκε στην κυκλοφορία στις 3.12.2005 και είχε επιφάνεια πάχους 5 μιλίμετρα με χρώμα κόκκινο και άμμο με σφραγιστικό γαλάκτωμα. Δεν υπήρχαν πετραδάκια κατά μήκος του ποδηλατόδρομου, ούτε τσιακίλι. Το Δικαστήριο περαιτέρω θεώρησε ότι δεν υπήρχε αξιόπιστη μαρτυρία ενώπιον του ως προς το ότι η πτώση της εφεσείουσας οφειλόταν στην ύπαρξη τσιακιλιού και η Δημοκρατία δεν ευθυνόταν για το δυστύχημα ή για το γλίστρημα της εφεσείουσας.
Παρά ταύτα προχώρησε να εξετάσει και το θέμα των αποζημιώσεων κρίνοντας ότι το ποσό των €20.000 ήταν δίκαιο ποσό ως γενικές αποζημιώσεις πλέον ΛΚ378 ως ειδικές αποζημιώσεις που είχαν αποδειχθεί. Η εφεσείουσα, λόγω των τραυματισμών της στο κεφάλι και στο πρόσωπο, κρατήθηκε στο νευροχειρουργικό θάλαμο μέχρι τις 12.12.2005, αφού έτυχε ακτινολογικού ελέγχου και αξονικής τομογραφίας. Έλαβε αναρρωτική άδεια μέχρι και τις 28.2.2006, ενώ ακινητοποιήθηκε η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης με Halo Vest, το οποίο παρέμεινε για τρεις μήνες με αντικατάσταση του με σκληρό κολλάρο αυχένα για δύο περαιτέρω μήνες. Παρουσίαζε δυσκολία στην κατάκλιση, αυχεναλγία κατά τη μετακίνηση σε ύπτια θέση και δυσκολίες στην οδήγηση λόγω μειωμένης ικανότητας περιστροφής της κεφαλής. Στο αριστερό άνω άκρο υπήρχε γενικευμένη υπαισθησία και μικρή αδυναμία σε όλες τις μυϊκές ομάδες. Θα παρέμεινε με μόνιμα προβλήματα στον αυχένα τα οποία θα επιδεινώνονταν με το χρόνο και μειωμένες ικανότητες λόγω της λειτουργικής ανεπάρκειας του αυχένα. Οι κεφαλαλγίες και οι πόνοι στον αυχένα θεραπεύονται με αναλγητικά και αντιφλογιστικά φάρμακα με λίγη φυσιοθεραπεία και χρήση κολλάρου.
Η έφεση επιδιώκει την ανατροπή της πρωτόδικης κρίσης με βασική εισήγηση ότι η απουσία του προστατευτικού καγκέλου στο σημείο του ατυχήματος ήταν καίριο στοιχείο αμέλειας με τη μορφή παράλειψης καθήκοντος προστασίας των ποδηλατών. Περαιτέρω, άλλη σοβαρή παράλειψη προστασίας ήταν και η ύπαρξη τσιακιλιού στην επιφάνεια του ποδηλατόδρομου που συνέβαλε ουσιαστικά στο γλίστρημα του ποδηλάτου ως αποτέλεσμα του οποίου, ελλείψει προστατευτικού κιγκλιδώματος, η εφεσείουσα έπεσε από αρκετό ύψος και κτύπησε στο χώρο από κάτω όπου υπήρχαν πέτρες και άλλα αντικείμενα. Την ύπαρξη του τσιακιλιού κατά το περίγραμμα είχε διαπιστώσει και ανεξάρτητος μάρτυρας που ήταν στην περιοχή και φωτογράφησε την σκηνή και μάλιστα το τσιακίλι φαίνεται στις σχετικές φωτογραφίες. Ήταν μετέπειτα που έγινε επίστρωση του ποδηλατόδρομου ώστε να είχε αποκτηθεί λεία επιφάνεια.
Η πλευρά της Δημοκρατίας, ως εφεσίβλητη, εστιάζει την προσοχή της στο δικό της περίγραμμα στο ότι στις λεπτομέρειες αμελείας στο ειδικώς οπισθογραφημένο κλητήριο ένταλμα, ο μόνος λόγος που αναφερόταν ήταν η απουσία του προστατευτικού κιγκλιδώματος και ουδεμία αναφορά γινόταν στην ύπαρξη τσιακιλιού. Τα ευρήματα του Δικαστηρίου ήταν απόλυτα λογικά και η αξιολόγηση της μαρτυρίας εύλογη ώστε να μην υπάρχει πεδίο επέμβασης από το Εφετείο. Η μαρτυρία της ίδιας της εφεσείουσας έδειξε ότι η ίδια στην ουσία ευθυνόταν για την απώλεια ελέγχου του ποδηλάτου της και η πτώση της ήταν το πρόβλημα που δημιούργησε τις ζημιές και όχι η απουσία του κιγκλιδώματος.
Έχοντας εξετάσει τα όλα δεδομένα της υπόθεσης, πράγματι πιστοποιείται ότι στην έκθεση απαίτησης καμία αναφορά δεν υπήρχε στην ύπαρξη τσιακιλιού στον ποδηλατόδρομο που θα μπορούσε να δημιουργήσει οποιοδήποτε πρόβλημα στους ποδηλάτες και τέτοιο στοιχείο παράλειψης ή αμέλειας εκ μέρους της Δημοκρατίας, δεν δικογραφήθηκε. Ως εκ τούτου δεν μπορεί κατ΄ έφεση να γίνεται λόγος για στοιχείο αμέλειας προερχόμενο από την ύπαρξη τσιακιλιού στον ποδηλατόδρομο. Πρωτοδίκως, η σχετική μαρτυρία από τους μάρτυρες που κατέθεσαν είτε φωτογραφίες είτε διά ζώσης τη θέση αυτή, δεν έπρεπε να είχε αφεθεί να δοθεί. Το Δικαστήριο εν πάση περιπτώσει απέρριψε την εκδοχή ότι υπήρχε τσιακίλι στον ποδηλατόδρομο, θέση η οποία δεν μπορεί να αμφισβητηθεί όπως καθίσταται φανερό από τη φωτογραφία 3 του Τεκμ. 8, αλλά και τις φωτογραφίες 2Α, 2Δ (που είναι ουσιαστικά η φωτογραφία 3 του Τεκμ. 8) και τις φωτογραφίες 2Ζ και 2Η.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ως προς τις συνθήκες του ατυχήματος είχε υπόψη του τη μαρτυρία της ίδιας της εφεσείουσας, η οποία κατά την αντεξέταση της, ανέφερε επί λέξει τα εξής:
«Σε κάποιο σημείο ήταν λίγο ανηφορικός. Ένοιωσα τη φόρα του ποδηλάτου να ελαττώνει και άρχισε να στραβώνει το τιμόνι. Ένοιωσα κάτι, δεν ξέρω τι, δεν μπορούσα να συγκρατήσω το ποδήλατο μου. Στην προσπάθεια μου να πιαστώ κάπου στο κάγκελο, δεν ήξερα ότι δεν υπήρχε και έδωσα μέσα. Έγειρε το ποδήλατο μου και έπεσα μέσα.»
Τη θέση αυτή το Δικαστήριο την αποδέχθηκε ως προερχόμενη από την εφεσείουσα, η οποία προξένησε καλή εντύπωση, πλην όμως δεν ήταν η απουσία του προστατευτικού κιγκλιδώματος που ήταν η αιτία της πτώσης ή της απώλειας ισορροπίας της εφεσείουσας. Όπως ορθά το έθεσε, δεν υπήρχε αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της παράλειψης τοποθέτησης κιγκλιδώματος και του ατυχήματος. Ούτε υπήρχε ενώπιον του Δικαστηρίου σαφής μαρτυρία ότι αν υπήρχε κιγκλίδωμα, η εφεσείουσα δεν θα έπεφτε και δεν θα τραυματιζόταν παρά μόνο ελαφρά, ως η ίδια κατέθεσε διότι θα στηριζόταν στο κάγκελο. Όλα αυτά αποτελούσαν θεωρητικές πλέον θέσεις με αποτέλεσμα να μην μπορούσε ούτε να προβλεφθεί η έκταση των τραυματισμών της εφεσείουσας, ακόμη και αν υπήρχε κάγκελο. Να σημειωθεί δε ότι, σύμφωνα με τη μαρτυρία της πρωτοδίκως, η εφεσείουσα δεν έφερε κράνος κατά την ώρα της ποδηλασίας της, το οποίο αναμφίβολα θα την προστάτευε, (στοιχείο δικής της αμέλειας όπως της καταλογίζει η Δημοκρατία στην Υπεράσπιση της), ενώ επέλεξε να χρησιμοποιήσει σε νυκτερινή ώρα, Δεκέμβριο μήνα, ποδηλατόδρομο ο οποίος μόλις είχε κατασκευαστεί και παραδοθεί την ίδια ουσιαστικά ημέρα στο κοινό.
Είναι πρόδηλο από την όλη μαρτυρία της ότι η εφεσείουσα, δυστυχώς, απώλεσε την ισορροπία της σε σημείο που ο ποδηλατόδρομος ήταν λίγο ανηφορικός, δεν ήλεγξε επαρκώς το τιμόνι της και το σώμα της με αποτέλεσμα να πέσει και να κτυπήσει. Δεν ευθύνεται όμως για τη δική της αμέλεια η Δημοκρατία και αναμφίβολα δεν είναι η απουσία προστατευτικού κιγκλιδώματος που ήταν το αίτιο της πτώσης και των ζημιών της.
Κατά τα λοιπά, η αξιολόγηση των διαφόρων μαρτύρων που κατέθεσαν ήταν υπό τις περιστάσεις απόλυτα εύλογη κα συνετή και δεν παρέχεται πεδίο επέμβασης. Εύλογα το Δικαστήριο ανέλυσε και δέχθηκε εν προκειμένω την κατάθεση της Ελένης Φράγκου, Μ.Υ.1, Ανώτερης Εκτελεστικής Μηχανικού στα Δημόσια Έργα, επιβλέπουσας μηχανικού του έργου κατασκευής του ποδηλατόδρομου, ως προς τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν, και την ασφάλεια που παρείχαν, χωρίς να περιείχαν τσιακίλι.
Η έφεση κατά συνέπεια απορρίπτεται με έξοδα εναντίον της εφεσείουσας και υπέρ της εφεσίβλητης Δημοκρατίας, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Δ.
Δ.
Δ.
/ΕΘ