|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2016:D70
(2016) 1 ΑΑΔ 305
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 3/2016)
5 Φεβρουαρίου, 2016
[ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ANDREI GHINCUL ΕΚ ΜΟΛΔΑΒΙΑΣ ΚΑΤΟΧΟ ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟΥ ΜΟΔΑΒΙΑΣ ΜΕ ΑΡ. ΑΑ0137089 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΣΤΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ ΝΟΜΟ 97/70
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΑΦΟΥ ΗΜΕΡ. 29.12.2015 ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΦΥΓΟΔΙΚΟΥ ΑΡ. 1/15
_ _ _ _ _ _
Η. Κονναρής, για τον Αιτητή.
Μ. Σπηλιωτοπούλου, Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, για την Καθ΄ ης η αίτηση.
Αιτητής παρών.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.: Μετά από παράκληση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (ΗΠΑ) για την έκδοση στην εν λόγω χώρα του Andrei Ghincul, άλλως Andrey Ghinkul, άλλως Smilex, με σκοπό να δικαστεί για τα εγκλήματα για τα οποία εκδόθηκε ένταλμα σύλληψής του - που άπτονται του ηλεκτρονικού εγκλήματος και αφορούν σε κατ΄ ισχυρισμό συνομωσία στην παράνομη ηλεκτρονική μεταφορά πέραν των 3.500.000 δολαρίων Αμερικής - κινήθηκε διαδικασία έκδοσής του.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου, εξετάζοντας την ενώπιόν του αίτηση, έκρινε ότι πληρούντο οι προϋποθέσεις του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου, Ν. 97/1970, καθώς επίσης και του Κυρωτικού Νόμου 8(ΙΙΙ)/2008 για έκδοση του Αιτητή για όλα τα αδικήματα που αναγράφονται στην εξουσιοδότηση του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης. Υπό τις συνθήκες αυτές διέταξε όπως ο Αιτητής παραμείνει υπό κράτηση μέχρι την έκδοσή του στις ΗΠΑ και τον πληροφόρησε για το δικαίωμά του προς υποβολή αίτησης διά Habeas Corpus, δυνάμει του άρθρου 10(1) του Ν. 97/1970. Κατ΄ ακολουθία ο Αιτητής υπέβαλε την υπό κρίση αίτηση, εγείροντας ένα και μόνο σημείο. Συγκεκριμένα ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο χωρίς επαρκή μαρτυρία, και κατά συνέπεια λανθασμένα, κατέληξε σε εύρημα ότι ο Αιτητής είναι το εκζητούμενο πρόσωπο. Προεκτείνοντας, θέτει ότι ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής προέβη σε ευρήματα και κατέληξε σε συμπεράσματα τα οποία δεν στοιχειοθετούνται από την προσαχθείσα μαρτυρία, η οποία, μαρτυρία, είναι ελλιπής και εγείρει αμφιβολίες ως προς την ταύτιση του Αιτητή με το εκζητούμενο πρόσωπο. Η ουσία των θέσεων του Αιτητή περιστρέφεται γύρω από την προσέγγιση ότι οι ΗΠΑ όταν απέστελλαν μέσω της Interpol αίτημα για σύλληψη του ατόμου το οποίο αναζητούσαν, έψαχναν τον Andrey Ghinkul. Ακολούθως δε - και αφού μεσολάβησε η σύλληψη του Αιτητή και διαπίστωσαν ότι ονομαζόταν διαφορετικά, ήτοι Andrei Ghincul - ξεκίνησαν όλες τις διαδικασίες και συνέταξαν όλα τα έγγραφα με αναφορά πλέον στο πραγματικό του όνομα. Με αυτά ως δεδομένα ισχυρίζεται ο Αιτητής ότι παράνομα τελεί υπό κράτηση και πως δεν έχει καμία σχέση με τα αδικήματα ούτε και ενέχεται στη διάπραξή τους.
Όπως είναι νομολογημένο οι συμβάσεις για την έκδοση φυγοδίκων δεν υπόκεινται στους συνήθεις κανόνες ερμηνείας του ημεδαπού δικαίου, αλλά επιβάλλεται η φιλελεύθερη ερμηνεία τους προς ευόδωση του ευπρόσδεκτου στόχου στον οποίο αποβλέπουν, δηλαδή της καταπολέμησης του εγκλήματος σε διεθνή κλίμακα (Hackem (1991) 1 ΑΑΔ 723). Οι διεθνείς ή διμερείς συμβάσεις υπογράφονται προκειμένου να εκπληρώνονται οι υποχρεώσεις των συμβαλλομένων κρατών μελών σε αυτές προς αμοιβαίο όφελος και δεν πρέπει να εμποδίζεται η εκπλήρωσή τους για ασήμαντους λόγους (Yevgen Shylenko v. Διευθυντή Κεντρικών Φυλακών, ΠΕ 300/2005, ημερ. 15.12.2005). Κατά την εξέταση προνομιακού εντάλματος αυτής της μορφής το Δικαστήριο δεν ενεργεί ως Εφετείο, αλλά απλώς εξετάζει κατά πόσο το πρωτόδικο Δικαστήριο κινήθηκε εντός των ορίων του Νόμου. Υπό το πρίσμα αυτό η δικαιοδοσία του είναι περιορισμένη και δεν μπορεί να αναθεωρήσει τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, ούτε και να επέμβει στην άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας, εφόσον βεβαίως το εν λόγω Δικαστήριο κινήθηκε μέσα στα νόμιμα όρια της διακριτικής του αυτής ευχέρειας. Όπως τέθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Hackem v. Διευθυντή Κεντρικών Φυλακών (1992) 1 ΑΑΔ 191, 198-199:
«Πρέπει όμως πρώτα να διευκρινίσουμε τις νομικές αρχές που διέπουν τη βασιμότητα των κατηγοριών όπως ενσωματώνονται στην υπουργική εξουσιοδότηση. Ο δικαστικός έλεγχος προβλέπεται ρητά από το νόμο {άρθρ. 9 (5)}. Αφορά δε τα προσαγόμενα από τη ξένη χώρα αποδεικτικά στοιχεία: In re Manfred Mutke (1982) 1 C.L.R. 922. To επαρχιακό δικαστήριο αποφαίνεται κατά πόσον η μαρτυρία αυτή είναι επαρκής για να παραπεμφθεί ο συλληφθείς σε δίκη εφόσον το αδίκημα είχε διαπραχθεί στην Κύπρο. Αναφορικά με το επίπεδο ή το βαθμό απόδειξης εισάγεται το κριτήριο του άρθρ. 94 του Κεφ. 155 που ισχύει για τις προανακρίσεις. Είναι αρκετό δηλαδή, για να διαταχθεί η έκδοση αν η προσαχθείσα μαρτυρία δημιουργεί, όπως ορίζει το αρθρ. 94, πιθανό τεκμήριο ενοχής. Βλέπε Re Jean Gabriel Hayek (1983) 1 C.L.R. 266. Και για το σκοπό αυτό η προσφερόμενη μαρτυρία θεωρείται ότι παρέμεινε αναντίλεκτη. Αναμφίβολα οι πρόνοιες αυτές, θεσμοθετώντας το κριτήριο για την αξιολόγηση των πράξεων του συλληφθέντα, συντελούν στην προστασία του, διότι η ικανοποίηση του πιο πάνω κριτηρίου αποτελεί προϋπόθεση για την απόδοση φυγοδίκου.
Από τη συνολική θεώρηση της νομολογίας συνάγεται ότι το δικαστήριο μπορεί να βασισθεί μόνο σε μαρτυρικά στοιχεία που συνιστούν παραδεκτή μαρτυρία. Οι δύο αποφάσεις που προαναφέρθηκαν υποστηρίζουν τη θέση αυτή. Οπως και η απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου In re Rashid (1985) 1 C.L.R. 393. Σ'αυτή η αίτηση κατέρρευσε γιατί η απόφαση για την έκδοση του φυγόδικου στηρίχθηκε σε μαρτυρία μη ειδικών αναφορικά με την αναγνώριση της ουσίας που είχε στην κατοχή του. Η μαρτυρία τους, που αποτέλεσε και τη βάση της απόφασης για έκδοση, κρίθηκε νομικά απαράδεκτη για το σκοπό που είχε προσαχθεί. Ο λόγος γιαυτό ήταν ότι παραβίασε τον κανόνα που υπαγορεύει πως μια τέτοια γνώμη μπορεί να εκφράσει στο δικαστήριο μόνο ειδικός εμπειρογνώμονας.
Τέλος έχει εγερθεί το εξής θέμα: ποίο ακριβώς είναι το πλαίσιο των εξουσιών του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε αιτήσεις habeas corpus. Η δικαιοδοσία του, είτε σε πρώτο είτε σε δεύτερο βαθμό, είναι πράγματι περιορισμένη. Αυτή είναι η άποψη που επικράτησε από την αρχή, όταν ανεφύη το θέμα, στη νομολογία. Το δικαστήριο δεν έχει την ευχέρεια να ασκήσει όλες τις συνηθισμένες του εξουσίες. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να αναθεωρήσει τα ευρήματα του δικαστηρίου που επιλήφθηκε της έκδοσης ή να επέμβει στην άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας εφόσον κινήθηκε μέσα στα νόμιμα όρια της.»
Το ζήτημα της ταυτότητας του εκζητουμένου αποτέλεσε και το ουσιαστικό σημείο τριβής ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου, όπου ο ευπαίδευτος συνήγορος του Αιτητή έθεσε ότι οι ΗΠΑ ζητούν την έκδοση του Andrey Ghinkul και όχι του Andrei Ghincul. Ως προς το επίμαχο αυτό σημείο η πλευρά του Αιτητή ουδεμία μαρτυρία παρουσίασε. Αντιθέτως, η αντίδικη πλευρά, η Αιτούσα χώρα, έθεσε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου τη μαρτυρία αστυνομικού, που υπηρετεί στο ΤΑΕ Πάφου και ο οποίος αναφέρθηκε στο αίτημα που λήφθηκε από τις αμερικανικές αρχές για εντοπισμό και σύλληψη του εκζητούμενου και στην ετοιμασία από τον ίδιο του προσωρινού εντάλματος σύλληψης το οποίο και εκτέλεσε στη συνέχεια συλλαμβάνοντας τον Αιτητή. Η Αιτούσα χώρα παρουσίασε επίσης τη μαρτυρία νομικού, υπαλλήλου στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, η οποία ήταν και το πρόσωπο που συνέταξε τη νενομισμένη εξουσιοδότηση κατόπιν μελέτης, μεταξύ άλλων, των επίσημων εγγράφων έκδοσης που παρελήφθησαν μέσω της διπλωματικής οδού από τις ΗΠΑ.
Τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου σε σχέση με το επίμαχο θέμα της ταύτισης του Αιτητή με το εκζητούμενο πρόσωπο και τα συνακόλουθα συμπεράσματά του εδράσθηκαν στην αξιολόγηση της πιο πάνω μαρτυρίας και στην εξέταση του συνόλου των σχετικών εγγράφων που τέθηκαν ενώπιόν του. Παρέμεινε αδιαμφισβήτητο ότι από τα αρχικά στάδια οι ΗΠΑ καταχώρησαν κατηγορητήριο και, συνακόλουθα, ζητούσαν την έκδοση του Andrei Ghincul με ημερομηνία γέννησης 7.7.1985 και αριθμό διαβατηρίου ΑΑ0137089, εκδοθέντος από τη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Αυτά τα στοιχεία αποτυπώθηκαν και στο προσωρινό ένταλμα σύλληψης, το οποίο εκτέλεσε ο προαναφερόμενος αστυνομικός συλλαμβάνοντας τον Αιτητή. Κατά την προσαγωγή μάλιστα του Αιτητή στο Δικαστήριο, στις 29.8.2015, την επομένη δηλαδή της σύλληψής του, δηλώθηκε από τον συνήγορο που τότε τον εκπροσωπούσε ότι είναι το πρόσωπο που αναφέρετο στο προσωρινό ένταλμα σύλληψης. Τα ίδια στοιχεία περιλαμβάνονται στα έγγραφα που συναποτέλεσαν το αίτημα για έκδοση και τα οποία συνιστούν τη βάση σύνταξης της νενομισμένης εξουσιοδότησης. Το ονοματεπώνυμο του εκζητούμενου αναγράφεται στα πιο πάνω τεκμήρια με τους δύο διαφορετικούς τρόπους και προστίθεται το, προφανώς, ψευδώνυμό του, Smilex. Μάλιστα, στην παράγραφο 25 της ένορκης δήλωσης του ειδικού πράκτορα του FBI, Steven J. Lampo, ο οποίος είχε αναμιχθεί στις έρευνες που οδήγησαν στη διαλεύκανση των κατ΄ ισχυρισμό εγκληματικών συμπεριφορών, εντοπίζεται η ταύτιση του εκζητούμενου - Αιτητή τόσο με τα δύο ονόματα όσο και με το ψευδώνυμο Smilex. Στο καταληκτικό δε μέρος της ένορκης αυτής δήλωσης και υπό τον τίτλο «DESCRIPTION OF GHINKUL» γίνεται περιγραφή του εν λόγω προσώπου και επιβεβαιώνεται ότι η φωτογραφία άλλου τεκμηρίου συνιστά ακριβή απεικόνισή του. Η φωτογραφία αυτή, όπως παρέμεινε αδιαμφισβήτητο και επαναεπιβεβαιώθηκε στα πλαίσια της ακρόασης του υπό εξέταση προνομιακού εντάλματος από τον ευπαίδευτο συνήγορο του Αιτητή, παρουσιάζει τον Αιτητή.
Τα πιο πάνω δεν αφήνουν περιθώρια σοβαρής αμφισβήτησης της ταύτισης του Αιτητή με το εκζητούμενο πρόσωπο και εκθεμελιώνουν τους περί αντιθέτου ισχυρισμούς του.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του Αιτητή παρέπεμψε το Δικαστήριο στην απόφαση Leke Prendi aka Aleks Kola and The Government of the Republic of Albania (High Court of Justice, Queen's Bench Division, Administrative Court) [2015] EWHC 1809 (Admin), προκειμένου να εισηγηθεί ότι καλύπτεται με παρόμοια γεγονότα ως προς την αδυναμία απόδειξης της ταυτότητας του εκζητουμένου, τα οποία και οδήγησαν το αγγλικό δικαστήριο στην αποδοχή της έφεσης και στην απελευθέρωση του εκζητουμένου.
Η πιο πάνω προσέγγιση δεν βρίσκει σύμφωνο το Δικαστήριο. Στην υπό αναφορά απόφαση το αγγλικό δικαστήριο διαπίστωσε ότι φωτογραφία που φέρεται να παρουσίαζε τον εκζητούμενο δεν φαινόταν να ήταν, όπως παρουσιάστηκε, επίσημης μορφής (official photograph) και ήταν πτωχής ποιότητας (poor quality), γεγονός που καθιστούσε προβληματική την αναγνώριση του προσώπου. Περαιτέρω, εντοπίστηκε κενό στη μαρτυρία που προσφέρθηκε, αφού στο αίτημα για έκδοση δεν παρουσιάσθηκε δήλωση από την Interpol Τιράνων (Αλβανίας), η οποία και να επεξηγεί με λεπτομέρεια πότε, πώς και από ποιον η φωτογραφία και δακτυλικά αποτυπώματα που παρουσιάστηκαν λήφθηκαν ή ετοιμάστηκαν και πως αυτά αποδίδονταν στον εκζητούμενο. Επίσης δεν αποδείχθηκε η ταύτιση της ημερομηνίας γέννησης και εντοπίστηκαν αδυναμίες ως προς την απόδειξη των φυσικών χαρακτηριστικών και πιο συγκεκριμένα του ύψους. Σε αντίθεση με τα πιο πάνω, στην υπό κρίση περίπτωση συνιστά παραδεκτό γεγονός ότι η φωτογραφία παρουσιάζει τον εκζητούμενο, η ημερομηνία γέννησης ταυτίζεται και δεν αμφισβητείται, η δε ταυτότητα του Αιτητή επιβεβαιώθηκε με συντριπτική μαρτυρία, όπως έχει ήδη επεξηγηθεί στο αμέσως προηγούμενο στάδιο της απόφασης.
Καταληκτικά δεν έχει καταδειχθεί λόγος που να δικαιολογεί τον παραμερισμό της πρωτόδικης διαταγής για την έκδοση του Αιτητή ή την κράτησή του για σκοπούς έκδοσής του στις ΗΠΑ. Ο πρωτόδικος Δικαστής εξέτασε με ενδελέχεια το ενώπιόν του αίτημα και η κράτηση του Αιτητή είναι νόμιμη και πλήρως αιτιολογημένη. Συνεπώς η παρούσα αίτηση δεν έχει περιθώρια επιτυχίας και απορρίπτεται.
Α.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.
ΣΦ.