Θεοφάνους Σώζος (2015) 1 ΑΑΔ 979

Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Αίτηση για εξασφάλιση άδειας καταχώρισης αίτησης προς έκδοση εντάλματος Mandamus, με το οποίο να εντελλόταν το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Επισήμου Παραλήπτη να ακυρώσει τις αλλαγές στις οποίες προέβη και αφορούσαν αξιωματούχους και μετόχους εταιρείας ― Απορριπτική κατάληξη ― Μη πλήρωση της προϋπόθεσης για προηγούμενη αξίωση της εκτέλεσης του νόμιμου καθήκοντος και ύπαρξη διαθέσιμου εναλλακτικού ένδικου μέσου.

Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Εφαρμοστέες αρχές ― Προϋποθέσεις παροχής θεραπείας με ένταλμα Mandamus.

Ο αιτητής επιδίωξε την εξασφάλιση άδειας για καταχώριση αίτησης προς έκδοση εντάλματος Mandamus, με το οποίο να εντελλόταν το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Επισήμου Παραλήπτη να ακυρώσει τις αλλαγές στις οποίες προέβη την 13.2.15 και οι οποίες αφορούν τους αξιωματούχους και μετόχους συγκεκριμένης εταιρείας, ώστε τα στοιχεία που τηρούνται στο εν λόγω τμήμα να ανταποκρίνονται και να είναι σύμφωνα με το μητρώο της Εταιρείας.

Σύμφωνα με το υλικό που τέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου, η Εταιρεία γράφτηκε στις 26.8.03 με μόνο μέτοχο τη σύζυγο τότε του αιτητή - η οποία μέχρι και τις 13.2.15 κατείχε τη θέση της Διευθύντριας της Εταιρείας, ενώ ο αιτητής τη θέση του Γραμματέα.

Ο γάμος των δύο συζύγων λύθηκε με απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου, οι οποίοι για επίλυση των περιουσιακών τους διαφορών συνήψαν, στις 6.11.09 συμφωνία, σύμφωνα με την οποία (μεταξύ άλλων) συγκεκριμένη επιχείρηση που ασκείται υπό της πιο πάνω αναφερόμενης εταιρείας, ανήκει εξ ημισείας εις τους Συμβαλλόμενους. Παρόλ' αυτά, όλες οι μετοχές της Εταιρείας παρέμειναν στην (πρώην) σύζυγο του μέχρι την 13.2.15 και ο ισχυρισμός του αιτητή ότι είναι μέτοχος του 50% των μετοχών δεν ανταποκρίνεται τόσο στο Μητρώο της Εταιρείας όσο και στο Μητρώο που τηρείται από τον Έφορο Εταιρειών.

Ήταν ισχυρισμός του αιτητή ότι η πρώην σύζυγος του παρέβηκε τη συμφωνία και στη βάση αυτή καταχώρισε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας την αγωγή υπ' αρ. 6321/14, αξιώνοντας μεταξύ άλλων όπως του μεταβιβαστεί το 50% των μετοχών της Εταιρείας. Στα πλαίσια δε της εν λόγω αγωγής, ο αιτητής καταχώρισε και αίτηση για έκδοση ενδιάμεσου διατάγματος.

Η αίτηση στηρίχθηκε στους κάτωθι λόγους:

α) Παρόλο που το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών είχε παραλάβει επιστολή των δικηγόρων του ημερ. 10.2.15 με την οποία το καλούσαν να μην προβεί σε αλλαγές, εντούτοις το Τμήμα προχώρησε στις 13.2.15 και παράτυπα προέβη σε αλλαγές και στη θέση του διευθυντή διορίστηκε κάποιος Zbigniew Kowalski και στη θέση του γραμματέα η πρώην σύζυγος του.

β) Δεν υπήρχε άλλη νομική οδός για την αιτούμενη θεραπεία, αφού το Άρθρο 111 του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113, παρέχει δικονομικό πλαίσιο για διόρθωση και/ή αλλαγή μόνο του Αρχείου Μελών μιας Εταιρείας και όχι για διόρθωση και/ή αλλαγή στελεχών της εταιρείας.

Αποφασίστηκε ότι:

1. Το υλικό που τέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου, εξετάστηκε υπό το πρίσμα των νομικών αρχών στη βάση των οποίων εξετάζονται αιτήσεις ως η παρούσα.

2. Η θεραπεία που παρέχεται με το ένταλμα Mandamus είναι εφικτή μόνο στις περιπτώσεις που ο Αιτητής έχει δικαίωμα να ζητήσει την εκτέλεση καθήκοντος που επιβάλλει ο νόμος, όχι μόνο σε σχέση με αποφάσεις κατώτερων δικαστηρίων αλλά και κατά παντός οργάνου, προσώπου ή αρχής που ασκεί δημόσια εξουσία και που οφείλει να εκτελέσει καθήκον εκ του Νόμου.

3. Για έκδοση εντάλματος Mandamus το ζήτημα που ανακύπτει πρέπει να εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού και όχι του δημοσίου δικαίου. Σε τέτοια περίπτωση το ενδιαφερόμενο πρόσωπο πρέπει να αποδείξει ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην εφαρμογή του Νόμου και ότι, πριν καταφύγει στο ένδικο μέσο Mandamus, αξίωσε την εκτέλεση του νόμιμου καθήκοντος και το αίτημα του απερρίφθη.

4. Τα δύο από τα κριτήρια που τίθενται από τη νομολογία για χορήγηση της αιτούμενης άδειας δεν ικανοποιούνταν ώστε το Δικαστήριο να ασκήσει θετικά τη διακριτική του ευχέρεια επί του αιτήματος.

5. Συγκεκριμένα, ο αιτητής, πριν καταφύγει στο ένδικο μέσο του Μandamus, δεν αξίωσε την ακύρωση των προσβαλλόμενων αλλαγών θεωρώντας - λανθασμένα - ότι η επιστολή των δικηγόρων του ημερ. 10.2.15 ικανοποιούσε το υπό συζήτηση κριτήριο.

6. Διαφορετική όμως είναι η αξίωση να μην γίνουν αλλαγές και διαφορετική η αξίωση ακύρωσης αλλαγών που ήδη έγιναν.

7. Επομένως όταν πληροφορήθηκε τις αλλαγές θα έπρεπε να απευθυνθεί στο Τμήμα για ακύρωση τους και μόνο εάν το αίτημα του δεν γινόταν αποδεκτό νομιμοποιείτο να καταφύγει στο ένδικο μέσο του Μandamus.

8. Περαιτέρω, φαινόταν να μην ευσταθεί και η θέση του ότι το Άρθρο 111 του περί Εταιρειών Νόμου δεν του παρέχει προστασία. Βάσει του άρθρου αυτού έχει κάθε δυνατότητα να καταχωρίσει αίτηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας (Άρθρα 2 και 209 του Κεφ.113) και σε περίπτωση επιτυχίας, ενεργοποιούνται οι πρόνοιες της παρ. (4) του εν λόγω άρθρου σύμφωνα με τις οποίες ένα διάταγμα διόρθωσης κοινοποιείται στον Έφορο Εταιρειών για ανάλογη διόρθωση και στο μητρώο που τηρεί.

9. Υπήρχε επομένως άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία και η σχετική επί του θέματος εισήγηση δεν ευσταθούσε.

Η αίτηση για άδεια απορρίφθηκε.

Αναφερόμενες Υποθέσεις:

Re Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41,

Re Μεστάνα (2000) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1469,

Βase Metal Trading Ltd v. Fastact Development Ltd κ.ά. (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1535,

Ιn Re Moschatos (1985) 1 C.L.R. 381,

Re Κυριακίδου (1997) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1459,

Re BNK East Med Ltd (1997) 1 A.A.Δ. 1302.

Αίτηση.

Λ. Δήμου (κα) για Μ. Γεωργίου, για τον Αιτητή.

Αιτητής παρών.

Cur. adv. vult.

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.: Ο αιτητής αποβλέπει σε εξασφάλιση άδειας για καταχώριση αίτησης προς έκδοση εντάλματος Mandamus, με το οποίο να εντέλλεται το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Επισήμου Παραλήπτη (στο εξής το Τμήμα) να ακυρώσει τις αλλαγές στις οποίες προέβη την 13.2.15 και οι οποίες αφορούν τους αξιωματούχους και μετόχους της εταιρείας S.S. NET TO PHONE LTD (στο εξής η Εταιρεία) ώστε τα στοιχεία που τηρούνται στο εν λόγω τμήμα να ανταποκρίνονται και να είναι σύμφωνα με το μητρώο της Εταιρείας.

Σύμφωνα με το υλικό που τέθηκε ενώπιον μου, η Εταιρεία γράφτηκε στις 26.8.03 με μόνο μέτοχο τη Σύλβια Θεοφάνους - σύζυγο τότε του αιτητή - η οποία μέχρι και τις 13.2.15 κατείχε τη θέση της Διευθύντριας της Εταιρείας, ενώ ο αιτητής τη θέση του Γραμματέα.

Ο γάμος των δύο συζύγων λύθηκε με απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου, οι οποίοι για επίλυση των περιουσιακών τους διαφορών συνήψαν, στις 6.11.09 συμφωνία, σύμφωνα με την οποία (μεταξύ άλλων) «. η επιχείρηση του περιπτέρου η οποία ευρίσκεται επί της οδού Ρηγαίνης 67Γ, στη Λευκωσία και ασκείται υπό της εταιρείας S.S. NET TO PHONE LTD ανήκει εξ ημισείας εις τους Συμβαλλόμενους». Παρόλ' αυτά, όλες οι μετοχές της Εταιρείας παρέμειναν στην (πρώην) σύζυγο του μέχρι την 13.2.15 και ο ισχυρισμός του ότι είναι μέτοχος του 50% των μετοχών δεν ανταποκρίνεται τόσο στο Μητρώο της Εταιρείας όσο και στο Μητρώο που τηρείται από τον Έφορο Εταιρειών.

Είναι ισχυρισμός του αιτητή ότι η πρώην σύζυγος του παρέβηκε τη συμφωνία και στη βάση αυτή καταχώρισε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας την αγωγή υπ' αρ. 6321/14, αξιώνοντας μεταξύ άλλων όπως του μεταβιβαστεί το 50% των μετοχών της Εταιρείας. Στα πλαίσια δε της εν λόγω αγωγής, ο αιτητής καταχώρισε και αίτηση για έκδοση ενδιάμεσου διατάγματος, κατά την ακρόαση της οποίας η πρώην σύζυγος του κατέθεσε στο Δικαστήριο σειρά εγγράφων. Αφορούσαν αλλαγές στο μετοχικό κεφάλαιο και τους αξιωματούχους της Εταιρείας, οι οποίες, όπως ισχυρίζεται, έγιναν εν αγνοία του. Αναφέρει συναφώς ότι ενώ αρχικά το Τμήμα δεν αποδέχτηκε το αίτημα της πρώην συζύγου του για τις αμφισβητούμενες αλλαγές καθότι αυτές δεν υπογράφονταν και από τον ίδιο ως γραμματέα, εντούτοις στη συνέχεια αποδέχτηκε την επιστολή ημερ. 17.12.14 του δικηγόρου της ότι αυτός δεν συνεργάζεται και ενόψει τούτου το Τμήμα του απέστειλε διπλοσυστημένη επιστολή ημερ. 5.1.05, με την οποία του ζητούσαν να αναφέρει τους λόγους για τους οποίους δεν υπέγραφε τη βεβαίωση αλλαγών. Παρόλο δε που η εν λόγω επιστολή δεν παραλήφθηκε και παρόλο που το Τμήμα είχε παραλάβει επιστολή των δικηγόρων του ημερ. 10.2.15 με την οποία το καλούσαν να μην προβεί στις αλλαγές, εντούτοις το Τμήμα προχώρησε στις 13.2.15 και παράτυπα προέβη στις αλλαγές. Δηλαδή, στη θέση του διευθυντή διορίστηκε κάποιος Zbigniew Kowalski και στη θέση του γραμματέα η πρώην σύζυγος του Σύλβια Θεοφάνους. Καταλήγει δε ότι δεν έχει άλλη νομική οδό για τη θεραπεία που ζητά αφού το Άρθρο 111 του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113, παρέχει δικονομικό πλαίσιο για διόρθωση και/ή αλλαγή μόνο του Αρχείου Μελών μιας Εταιρείας και όχι για διόρθωση και/ή αλλαγή στελεχών της εταιρείας.

Εξέτασα το υλικό που τέθηκε ενώπιον μου υπό το πρίσμα των νομικών αρχών στη βάση των οποίων εξετάζονται αιτήσεις ως η παρούσα, τις οποίες παραθέτω.

Για να παραχωρηθεί άδεια για καταχώριση αίτησης για έκδοση εντάλματος mandamus - όπως συμβαίνει για όλα τα προνομιακά εντάλματα - θα πρέπει να καταδειχθεί από τον αιτητή ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμο ζήτημα και ότι δεν υπάρχει άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία, εκτός κι αν αποδείξει ότι συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις που καθιστούν αναγκαία την χρήση του εξαιρετικού αυτού μέτρου (Re Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Re Μεστάνα (2000) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1469, Βase Metal Trading Ltd v. Fastact Development Ltd κ.ά. (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1535).

Η θεραπεία που παρέχεται με το ένταλμα mandamus είναι εφικτή μόνο στις περιπτώσεις που ο Αιτητής έχει δικαίωμα να ζητήσει την εκτέλεση καθήκοντος που επιβάλλει ο νόμος, όχι μόνο σε σχέση με αποφάσεις κατώτερων δικαστηρίων αλλά και κατά παντός οργάνου, προσώπου ή αρχής που ασκεί δημόσια εξουσία και που οφείλει να εκτελέσει καθήκον εκ του Νόμου. Παραθέτω σχετικά αυτούσιο το πιο κάτω απόσπασμα από το Σύγγραμμα Halsbury´s Laws of England, 3η έκδοση, Τόμος 11, παρ. 159 όπου στις σελ. 84 και 85 αναφέρονται τα εξής:-

"The order of mandamus is an order of a most extensive remedial nature, and is, in form, a command issuing from the High Court of Justice, directed to any person, corporation, or inferior tribunal, requiring him or them to do some particular thing therein specified which appertains to his or their office and is in the nature of a public duty. Its purpose is to supply defects of justice; and accordingly it will issue, to the end that justice may be done, in all cases where there is a specific legal right and no specific legal remedy for enforcing that right; and it may issue in cases where, although there is an alternative legal remedy, yet that mode 0 redress is less convenient, beneficial and effectual."

Όπως προκύπτει από τη νομολογία, για έκδοση εντάλματος mandamus το ζήτημα που ανακύπτει πρέπει να εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού και όχι του δημοσίου δικαίου (Ιn Re Moschatos (1985) 1 C.L.R. 381 και Re Κυριακίδου (1997) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1459). Σε τέτοια περίπτωση το ενδιαφερόμενο πρόσωπο πρέπει να αποδείξει ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην εφαρμογή του Νόμου (Re BNK East Med Ltd (1997) 1 A.A.Δ. 1302) και ότι, πριν καταφύγει στο ένδικο μέσο mandamus, αξίωσε την εκτέλεση του νόμιμου καθήκοντος και το αίτημα του απερρίφθη. Παραθέτω επί τούτου το πιο κάτω απόσπασμα από το Σύγγραμμα του Basu «Commentary of the Constitution of India», 5η έκδοση, τόμος 3, σελ. 479 που αναφέρεται στην ΒΝΚ East Met Ltd (ανωτέρω).

"The application must be preceded by a distinct demand for performance of the duty, in order to give the party an opportunity to consider whether he should comply or not, and such demand must be shown to have been met by a refusal either by words or conduct, so that the Court may be satisfied that the party complained of is determined not to do what is demanded "»

Διεξήλθα με προσοχή τόσο το υλικό που τέθηκε ενώπιον μου όσο και την επιχειρηματολογία της ευπαιδεύτου συνηγόρου του αιτητή επί του θέματος. Κατέληξα ότι δύο από τα κριτήρια που τίθενται από τη νομολογία για χορήγηση της αιτούμενης άδειας δεν ικανοποιούνται ώστε το Δικαστήριο να ασκήσει θετικά τη διακριτική του ευχέρεια επί του αιτήματος. Συγκεκριμένα, ο αιτητής, πριν καταφύγει στο ένδικο μέσο του Μandamus, δεν αξίωσε την ακύρωση των προσβαλλόμενων αλλαγών θεωρώντας - λανθασμένα κατά την άποψή μου - ότι η επιστολή των δικηγόρων του ημερ. 10.2.15 ικανοποιούσε το υπό συζήτηση κριτήριο. Διαφορετική όμως είναι η αξίωση να μην γίνουν αλλαγές και διαφορετική η αξίωση ακύρωσης αλλαγών που ήδη έγιναν. Επομένως όταν πληροφορήθηκε τις αλλαγές θα έπρεπε να απευθυνθεί στο Τμήμα για ακύρωση τους και μόνο εάν το αίτημα του δεν γινόταν αποδεκτό νομιμοποιείτο να καταφύγει στο ένδικο μέσο του Μandamus. Περαιτέρω, φαίνεται να μην ευσταθεί και η θέση του ότι το Άρθρο 111* του περί Εταιρειών Νόμου δεν του παρέχει προστασία. Βάσει του άρθρου αυτού έχει κάθε δυνατότητα να καταχωρίσει αίτηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας (Άρθρα 2 και 209 του Κεφ.113) και σε περίπτωση επιτυχίας, ενεργοποιούνται οι πρόνοιες της παρ. (4) του εν λόγω άρθρου σύμφωνα με τις οποίες ένα διάταγμα διόρθωσης κοινοποιείται στον Έφορο Εταιρειών για ανάλογη διόρθωση και στο μητρώο που τηρεί. Υπάρχει επομένως άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία και η σχετική επί του θέματος εισήγηση του δεν ευσταθεί.

Καταλήγοντας να υπενθυμίσω ότι η χρήση των προνομιακών ενταλμάτων πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη περίσκεψη και όχι να χρησιμοποιούνται ως μέσο για εξασφάλιση πλεονεκτήματος σε εκκρεμούσες δικαστικές διαδικασίες, όπως εδώ, στην απουσία του αντιδίκου που δεν είναι ο Έφορος Εταιρειών αλλά η πρώην σύζυγος.

Το αίτημα για τη χορήγηση άδειας για καταχώριση εντάλματος Mandamus απορρίπτεται.

Η αίτηση για άδεια απορρίπτεται.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία