|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D823
(2015) 1 ΑΑΔ 2747
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΙΑΟΔΟΣΙΑ
(ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 148/15)
11 Δεκεμβρίου, 2015
[Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11 ΚΑΙ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ ΚΑΙ/Η ΦΥΛΑΚΙΣΗ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΤΟΥ GEORGE CIPRIAN BADEA ΕΚ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ/Η ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ GEORGE CIPRIAN BADEA ΕΚ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ ΝΥΝ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΝΟΓΕΙΑΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΥΠΟΥ HABEAS CORPUS AD SUBJICIENDUM
---------
Α. Τουμάζου (κα), για τον αιτητή.
Κ. Σταυρινός, ανώτερος δικηγόρος της Δημοκρατίας εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους καθ΄ ων η αίτηση.
Αιτητής παρών.
---------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.: Ο αιτητής εκ Ρουμανίας απευθύνεται στο Δικαστήριο με το υπό κρίση προνομιακό ένταλμα (Habeas Corpus) επιδιώκοντας να κηρυχθεί ως παράνομη και καταχρηστική η διάρκεια της κράτησης του και να διαταχθεί η άμεση αποφυλάκιση και απελευθέρωση του.
Ο αιτητής διαμένει μόνιμα στην Κύπρο από το 2007 μαζί με τη μητέρα του και την αδελφή του και είναι αρραβωνιασμένος με Κύπρια πολίτιδα από τη Λεμεσό. Στις 4.11.2008 του παραχωρήθηκε δελτίο παραμονής ως Ευρωπαίος πολίτης. Στις 31.7.2013 καταδικάστηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου σε ποινή φυλάκισης 18 μηνών για το αδίκημα της ληστείας και απελάθηκε, στις 6.2.2014, στη Ρουμανία. Επέστρεψε παρανόμως το 2014 και συνελήφθη στις 14.1.2015, ως απαγορευμένος μετανάστης, ενώ σχηματίστηκε εναντίον του ποινική υπόθεση για το αδίκημα της παράνομης εισόδου και παραμονής. Στις 31.1.2015 του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 6 μηνών, από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού. Απελάθηκε και πάλι στις 12.3.2015, για να επιστρέψει παράνομα στην Κύπρο, οπότε και συνελήφθη στις 25.3.2015. Εναντίον του σχηματίστηκε ποινική υπόθεση για το ίδιο ως ανωτέρω αδίκημα και καταδικάστηκε στις 20.4.2015, από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού σε 9μηνη φυλάκιση. Ο αιτητής απολύθηκε από τις φυλακές στις 12.6.2015 οπότε και συνελήφθη εκ νέου δυνάμει διαταγμάτων κράτησης και απέλασης. Στις 15.6.2015 καταχώρισε την προσφυγή, υπ΄ αρ. 758/15, προσβάλλοντας τη νομιμότητα των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης ημερ. 12.6.2015. Μονομερής αίτηση που καταχώρισε στα πλαίσια της εν λόγω προσφυγής αποσύρθηκε με προοπτική σύντομης εκδίκασης της ουσίας της υπόθεσης (ορισμένη για διευκρινίσεις στις 11.3.2016).
Ο αιτητής θεωρεί ότι η κράτηση του, από 12.6.2015, είναι αντίθετη προς τις πρόνοιες του Νόμου, ο περί του Δικαιώματος των Πολιτών της Ένωσης και των Μελών των Οικογενειών τους να Κυκλοφορούν και να Διαμένουν Ελεύθερα στη Δημοκρατία, Ν. 7(Ι)/2007 (ο Νόμος). Επιχειρεί ο αιτητής να εισάγει ότι παρανόμως κηρύχθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης δυνάμει του άρθρου 6(1)(δ) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, ΚΕΦ. 105 (ο περί Αλλοδαπών), εφόσον στην περίπτωση του ως Ευρωπαίου πολίτη, εφαρμόζεται ο Νόμος. Αν τυγχάνουν εφαρμογής οι πρόνοιες του περί Αλλοδαπών, τότε θα πρέπει να ισχύουν και οι πρόνοιες του άρθρου 18 ΠΣΤ του ιδίου, οπότε δυνάμει του άρθρου 18ΠΣΤ(4), ο Υπουργός υποχρεούται να επανεξετάσει τα διατάγματα κράτησης, είτε αυτεπαγγέλτως ανά δίμηνο, 18ΠΣΤ(4)(α) και σε οποιοδήποτε εύλογο χρονικό διάστημα μετά από αίτηση του επηρεαζόμενου, 18ΠΣΤ(4)(β), πράγμα που δεν έγινε στην περίπτωση του αιτητή. Το άρθρο 18ΠΣΤ (5)(α) παρέχει δικαίωμα στον αιτητή να καταχωρίσει αίτηση Habeas Corpus, δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος, για να ελεγχθεί η διάρκεια της κράτησης σε συνέργεια με τη μη επανεξέταση και χωρίς να ληφθούν μέτρα για απομάκρυνση του.
Η Δημοκρατία προωθεί τη θέση ότι η παρούσα αίτηση συνιστά κατάχρηση της διαδικασίας: ήδη ο αιτητής έχει ασκήσει προσφυγή, υπ΄ αρ. 758/2015, ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, προσβάλλοντας τη νομιμότητα των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης. Πρόκειται περί συγκεκαλυμένης αίτησης ακυρώσεως εφόσον ο αιτητής στοχεύει ουσιαστικά σε έλεγχο νομιμότητας. Δεδομένου δε ότι δεν έχουν συμπληρωθεί οι έξι μήνες κράτησης από την ημερομηνία καταχώρισης της αίτησης, το ζήτημα δεν μπορεί να εξεταστεί περαιτέρω και η κράτηση τεκμαίρεται νόμιμη, άρθρο 6(1)(δ) του περί Αλλοδαπών, ο αιτητής θεωρήθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης.
Η νομιμότητα του διατάγματος απέλασης ελέγχεται υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 29, 30 και 31, επί της ουσίας, δια του ένδικου μέσου της προσφυγής ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όπως και έπραξε ο αιτητής δια της κατάθεσης της υπ΄ αρ. 758/2015 προσφυγής, η δε διάρκεια της μέσω της αίτησης για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus (Άρθρα 146 και 155.4 του Συντάγματος). Σχετικές με το δικαίωμα πολίτη της Ένωσης για ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή και την αντίστοιχη ευχέρεια της Δημοκρατίας για περιορισμό του δικαιώματος Ευρωπαίου πολίτη, ως η περίπτωση του αιτητή, είναι οι πρόνοιες των άρθρων 27 και 28 της Οδηγίας 2004/38/ΕΚ. Εναρμονιστικός της εν λόγω Οδηγίας είναι ο Νόμος, ο οποίος κατ΄ ουσίαν επαναλαμβάνει στα άρθρα 29 και 30 τις πρόνοιες των άρθρων 26 και 27 της Οδηγίας (γενικές αρχές και προστασία κατά της απέλασης).
Προκύπτει από τα επισυνημμένα στις ένορκες δηλώσεις επίδικα διατάγματα κράτησης και απέλασης, ημερ. 12.6.2015, ότι η απέλαση του αιτητή αποφασίστηκε δυνάμει του άρθρου 35 του Νόμου ως ανωτέρω, ως παρεπόμενο μέτρο της καταδίκης του σε φυλάκιση: ο αιτητής κρίθηκε ότι εξακολουθεί να αποτελεί πραγματική, ενεστώσα και επαρκώς σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή ασφάλεια της Δημοκρατίας, άρθρο 35(2) του Νόμου.
Σύμφωνα με το άρθρο 35(1) και (2) του Νόμου:
«35.-(1) Η αρμόδια αρχή δύναται να εκδίδει διατάγματα απέλασης ως παρεπόμενο μέτρο σε σχέση με ποινή φυλάκισης, μόνο εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 29, 30 και 31.
(2) Κατά την εκτέλεση του διατάγματος απέλασης που εκδόθηκε δυνάμει του εδαφίου (1), η αρμόδια αρχή ελέγχει κατά πόσο ο ενδιαφερόμενος εξακολουθεί να αποτελεί πραγματική απειλή για τη δημόσια τάξη ή τη δημόσια ασφάλεια, και αξιολογεί, επίσης, κατά πόσο έχει, ενδεχομένως, επέλθει ουσιαστική μεταβολή των περιστάσεων αφότου εκδόθηκε το διάταγμα απέλασης.»
Δυνάμει των προνοιών του άρθρου 31 της Οδηγίας 2004/38/ΕΚ, Διαδικαστικές Εγγυήσεις, προνοείται:
«Άρθρο 31
Διαδικαστικές εγγυήσεις
1. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν πρόσβαση σε δικαστικές και, ενδεχομένως, διοικητικές διαδικασίες προσφυγών στο κράτος μέλος υποδοχής, προκειμένου να προσβάλλουν ή να ζητήσουν την αναθεώρηση απόφασης η οποία έχει ληφθεί εις βάρος τους για λόγους δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας υγείας.
2. Όταν η αίτηση προσφυγής ή η αίτηση δικαστικής αναθεώρησης κατά της απόφασης απέλασης συνοδεύεται από αίτηση ασφαλιστικών μέτρων για την αναστολή της εκτέλεσής της, η σωματική απομάκρυνση του ενδιαφερομένου από την επικράτεια δεν μπορεί να διενεργείται προτού ληφθεί απόφαση επί των ασφαλιστικών μέτρων, εκτός εάν :
_ η απόφαση απέλασης βασίζεται σε προηγούμενη δικαστική απόφαση, ή
_ τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα είχαν ήδη πρόσβαση σε δικαστική αναθεώρηση, ή
- η απόφαση απέλασης βασίζεται σε επιτακτικούς λόγους δημόσιας ασφάλειας σύμφωνα με το άρθρο 28, παράγραφος 3.
3. Οι διαδικασίες προσφυγών επιτρέπουν τον έλεγχο της νομιμότητας της απόφασης καθώς και των γεγονότων και των περιστάσεων επί των οποίων βασίζεται το προτεινόμενο μέτρο. Εξασφαλίζουν επίσης ότι η απόφαση δεν είναι δυσανάλογη, ιδίως σε σχέση με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 28.
4. ..........»
Η απόφαση για κράτηση του αιτητή-Ευρωπαίου πολίτη και η παράταση της, χωρίς επανεξέταση, εξήγηση ή αιτιολογία, εν όψει δε και του διαπιστωμένου γεγονότος ότι δεν εισήχθησαν λόγοι αδυναμίας άμεσης απέλασης του στη Ρουμανία, χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για ταχεία προώθηση του στη χώρα καταγωγής του ή σε άλλη χώρα που επιθυμεί να διακινηθεί, οδηγεί σε αποδοχή της αίτησης (C-534/11, Arslan, ημερ. 30.5.2013). Οι καθ΄ ων η αίτηση δεν απέσεισαν το νομικό βάρος που φέρουν ότι η συνέχιση της κράτησης του αιτητή για χρονικό διάστημα, πέντε περίπου μηνών, για σκοπούς απέλασης είναι αναγκαία. Ούτε εισήχθηκαν λόγοι ή δόθηκαν εξηγήσεις, αν η κράτηση του αιτητή επανεξετάστηκε, σε συνάρτηση με την υφιστάμενη, άγνωστη στο Δικαστήριο, κατάσταση πραγμάτων σε σχέση με τη διαδικασία απομάκρυνσης. Υποστηρίχθηκε ως μόνη αιτιολογία ότι ο αιτητής κρατείται για λόγους δημόσιας ασφάλειας.
Τα αναγκαστικά μέσα που μπορούν να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη δυνάμει της Οδηγίας 2008/115, ακόμα και ποινικής φύσεως (ποινική νομοθεσία και Κανόνες Ποινικής Δικονομίας) που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα τους, πρέπει να επηρεάζονται από το δίκαιο της Ένωσης (αποφάσεις της 11ης Νοεμβρίου 1981, 203/80, Casati, Συλλογή 1981, σ. 2595, σκέψη 27ˑ της 2ας Φεβρουαρίου 1989, 186/87, Cowan, Συλλογή 1989, σ.195, σκέψη 19 και της 16ης Ιουνίου 1998, C-226/97, Lemmens, Συλλογή 1998, σ. Ι-3711, σκέψη 19). Δεν μπορεί να εφαρμόζεται μια ρύθμιση έστω και ποινικής φύσεως, όπως η συνεχιζόμενη κράτηση του αιτητή, ικανή να θέσει σε κίνδυνο την επίτευξη των σκοπών που επιδιώκει η Οδηγία με συνέπεια να της αφαιρείται η πρακτική της αποτελεσματικότητα. Τόσο η Οδηγία 2008/115/ΕΚ όσο και η Οδηγία 2004/38/ΕΚ, προδιαγράφουν τον έλεγχο της νομιμότητας και της διάρκειας της κράτησης η οποία και ανυπερθέτως θα πρέπει να αιτιολογείται με στόχευση την εξισορρόπηση από τη μια, του δικαιώματος προστασίας της ελευθερίας του προσώπου και από την άλλη, της προστασίας της δημόσιας ασφάλειας.
Εφόσον δεν έχουν τεθεί στοιχεία που να δικαιολογούν την μη απομάκρυνση του αιτητή και γιατί αυτή δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί τάχιστα και αμέσως, εν όψει και της απόσυρσης της αίτησης για συντηρητικό διάταγμα, η συνέχιση της κράτησης του αιτητή για το ανωτέρω διάστημα κρίνεται παράνομη. Η αίτηση επιτυγχάνει. Εκδίδονται διατάγματα ως οι παράγρ. (Α) και (Β).
Έξοδα υπέρ του αιτητή όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
/ΦΚ