|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D212
(2015) 1 ΑΑΔ 741
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 46/2015)
24 Μαρτίου, 2015
[K. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 23, 30 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 17 ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ (ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ) (ΠΡΟΣΩΡΙΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1991 (Ν. 139/1991 ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1962 (15/1962)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ HADIDJE HAMUZA ΓΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΥΠΟΥ MANDAMUS
- - - - - -
Μ. Γεωργίου, για την Αιτήτρια.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Η αιτήτρια ζητά «άδεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου για καταχώρηση αίτησης προς έκδοση προνομιακού εντάλματος φύσεως «Mandamus», δια του οποίου να διατάσσεται η Κυπριακή Δημοκρατία και/ή οι αντιπρόσωποι και/ή οι λειτουργοί αυτής και/ή ο Υπουργός Οικονομικών και/ή οι αντιπρόσωποι και/ή οι λειτουργοί αυτού και/ή ο Γενικός Λογιστής και/ή οι αντιπρόσωποι και/ή οι λειτουργοί αυτού να καταβάλουν και/ή επιστρέψουν και/ή παραδώσουν στην αιτήτρια το ποσό των €1.396.893, το οποίο αποτελεί μέρος του ποσού που καταβλήθηκε στην αιτήτρια ως αποζημίωση για την απαλλοτρίωση της περιουσίας της και το οποίο παράνομα και/ή αθέμιτα και/ή αδικαιολόγητα και/ή αχρεωστήτως κατακρατείται και/ή κατέχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία και/ή τους λειτουργούς και/ή υπαλλήλους και/ή αντιπροσώπους αυτής.»
Τα γεγονότα της υπόθεσης, όπως προκύπτουν από την Έκθεση και την ένορκη δήλωση που τη συνοδεύει, έχουν ως ακολούθως:
Το Υπουργικό Συμβούλιο, με απόφασή του ημερομηνίας 31.1.2011, ενέκρινε την καταβολή ποσού €6.600.000 ως δίκαιη και εύλογη αποζημίωση για την απαλλοτρίωση της ιδιοκτησίας της αιτήτριας. Η όλη διαδικασία ολοκληρώθηκε και το ακίνητο της αιτήτριας ενεγράφη επ΄ονόματι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μετά από έγκριση του Υπουργείου Οικονομικών, εκδόθηκε επιταγή προς όφελος της αιτήτριας για το ποσό των €6.600.000 με εκδότη την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία παραλήφθηκε και, ακολούθως, κατατέθηκε σε λογαριασμό που διατηρούσε η αιτήτρια στη ΣΠΕ Μακράσυκας, από δικηγόρο ο οποίος ενεργούσε ως μόνιμος πληρεξούσιος αντιπρόσωπος της αιτήτριας. Μετά την κατάθεση της επιταγής, έγινε ανάληψη του ποσού των €3.850.400 από το λογαριασμό της αιτήτριας, χωρίς τη συγκατάθεσή της. Ακολούθησε δίωξη και καταχώρηση ποινικής υπόθεσης εναντίον τριών προσώπων που κατ΄ ισχυρισμό προέβησαν στην ανάληψη του εν λόγω ποσού, ένας εκ των οποίων επέστρεψε το ποσό των €1.396.893, το οποίο μεταφέρθηκε από το λογαριασμό του εν λόγω προσώπου στο λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Κεντρική Τράπεζα.
Ο Υπουργός Εσωτερικών, ως κηδεμόνας Τουρκοκυπριακών περιουσιών, δεν έχει καθ΄οιονδήποτε τρόπο ανακαλέσει ή απαλλοτριώσει το διάταγμα απαλλοτρίωσης και, με επιστολή του ημερομηνίας 13.11.2014, δήλωσε ότι δεν ενίσταται στην επιστροφή του εν λόγω ποσού. Μέχρι σήμερα το εν λόγω ποσό δεν έχει καταβληθεί στην αιτήτρια. Επισυνάπτεται επίσης στην αίτηση επιστολή από τη Νομική Υπηρεσία ημερομηνίας 8.1.2015, όπου αναφέρεται ότι το ποσό των €30.000 πληρώθηκε σε λογαριασμό δικηγόρου, άσχετου με την αιτήτρια για λόγους που η αιτήτρια αγνοεί.
Αγορεύοντας προς υποστήριξη της αίτησης, ο κ. Γεωργίου εισηγήθηκε ότι υπάρχει δημόσιο καθήκον πληρωμής του ποσού της απαλλοτρίωσης και αυτό αναγνωρίστηκε στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση των Αγρότου Ανθή κ.ά., Αίτηση 142/2012, ημερομηνίας 15.10.2012, όπου δόθηκε σχετική άδεια για καταχώρηση αίτησης mandamus, παρόλο που τελικά αυτή αποσύρθηκε, λόγω συμμόρφωσης. Παρέπεμψε επίσης ο συνήγορος στην υπόθεση Moschatos (1985) 1 CLR 381 και στο σύγγραμμα Προνομιακά εντάλματα του Πέτρου Αρτέμη, στη σελ. 253, παράγραφο 6.11, κάτω από τον τίτλο «Καθήκον Μεταβίβασης Γης». Τέθηκε, επίσης, στο συνήγορο κατά τη συζήτηση της υπόθεσης κατά πόσο υπάρχει υπαλλακτική θεραπεία. Υπήρξε η θέση του ότι στην παρούσα περίπτωση έχει συμφωνηθεί το ποσό της απαλλοτρίωσης και δεν υπάρχει άρνηση καταβολής του ποσού. Συνεπώς, εισηγήθηκε ότι δεν υπάρχει άλλος ευχερής τρόπος λήψης του ποσού.
Διατάγματα τύπου mandamus μπορούν να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς εξαναγκασμού αρχών, οργάνων ή προσώπων, τα οποία ασκούν δημόσια εξουσία για να εκτελέσουν δημόσιο καθήκον, το οποίο ο νόμος τους επιβάλλει (βλ. Ιερόθεος Χριστοδούλου, άλλως Ρόπας, (2008) 1 ΑΑΔ 43). Στην υπόθεση Ιn re Moschatos (πιο πάνω), εκδόθηκε διάταγμα mandamus, με σκοπό να υποχρεωθεί το Επαρχιακό Κτηματολόγιο να ασκήσει δημόσιο καθήκον το οποίο δεν ήταν διακριτικής μορφής, ήτοι να μεταβιβάσει περιουσία, με βάση το άρθρο 8 του Νόμου 9/1965.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση άδειας είναι η αποκάλυψη εκ πρώτης όψεως υπόθεσης με την έννοια της συζητήσιμης υπόθεσης, χωρίς αναφορά προς ο,τιδήποτε θα μπορούσε να αντιταχθεί (βλ. In re Kakos (1985) 1 CLR 250). Επίσης, εξετάζεται το κατά πόσο προβλέπεται ή όχι άλλο ένδικο μέσο. Άδεια δεν δίδεται όπου υπάρχει άλλη καταλληλότερη θεραπεία στο αστικό δίκαιο ή όπου είναι πρόσφορη άλλη ευχερέστερη διαδικασία ή παρέχεται νομοθετική θεραπεία.
Εξέτασα την αίτηση υπό το φως των πιο πάνω αρχών.
Κατ΄ αρχάς σημειώνεται ότι η υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση των Αγρότου Ανθή κ.ά., (πιο πάνω), που με παρέπεμψε ο ευπαίδευτος συνήγορος, αφορά καθήκον πληρωμής ποσού απαλλοτρίωσης, που δεν είναι η παρούσα περίπτωση. Διαφοροποιούνται, επίσης, από τα γεγονότα της υπό κρίση υπόθεσης και οι υποθέσεις που αφορούν καθήκον μεταβίβασης γης, στις οποίες επίσης παρέπεμψε ο συνήγορος. Όπως υπεδείχθη από τον κ. Γεωργίου, στην παρούσα, δεν πρόκειται για περίπτωση όπου υπάρχει άρνηση πληρωμής του ποσού της απαλλοτρίωσης. Αυτό που ενδεχόμενα να υπάρχει είναι ανενέργεια και καθυστέρηση εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων να προβούν στην καταβολή του ποσού που μεταφέρθηκε στο λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Κεντρική Τράπεζα, ως ανωτέρω αναφέρεται, στην αιτήτρια. Όμως, κάτι τέτοιο θεωρώ ότι δε θεμελιώνει εκ πρώτης όψεως υπόθεση. Και αυτό, πέραν του ότι, ενδεχομένως, να υπάρχει προς άσκηση αγώγιμο δικαίωμα.
Τέλος, με βάση τα γεγονότα που τέθηκαν προς υποστήριξη της αίτησης είναι φανερό ότι υπήρξε καθυστέρηση στην υποβολή της και αυτό από μόνο του αποτελεί λόγο για απόρριψη της αίτησης.
Για τους πιο πάνω λόγους, η αίτηση απορρίπτεται.
Κ. Σταματίου,
Δ.
/ΧΤΘ