|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:A181
(2015) 1 ΑΑΔ 563
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 20/2014)
17 Μαρτίου, 2015
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ,
ΓΙΑΣΕΜΗ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ
ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
(ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗ
ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΝΑ ΑΙΤΗΘΕΙ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ CERTIORARI
ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ MANDAMUS
Εφεσείοντα/Αιτητή
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ Ε.Δ. Γ.Κ. ΒΛΑΜΗ ΛΕΜΕΣΟΣ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 29/11/2013 ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΑΡ. 380/2007
Μεταξύ:
1. ΣΠΥΡΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ,
2. ΜΑΡΙΟΥ ΧΑΡΤΖΙΩΤΗ,
(ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ
ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ ΣΩΤΗΡΗ ΣΩΤΗΡΙΟΥ),
Εναγόντων
ΚΑΙ
INTERREX DEVELOPMENTS LTD.,
Εναγομένης
ΟΠΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 21/05/08:
ΜΕΤΑΞΥ:
1. ΣΠΥΡΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ,
2. ΜΑΡΙΟΥ ΧΑΡΤΖΙΩΤΗ,
(ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ
ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ ΣΩΤΗΡΗ ΣΩΤΗΡΙΟΥ),
Εναγόντων
ΚΑΙ
1. INTERREX DEVELOPMENTS LTD.,
2. ΕΦΟΡΟΥ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΟΥ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ,
ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΗ
ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ INTERREX DEVELOPMENTS LTD.,
Εναγομένων
ΚΑΙ
ΟΠΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 28/05/08:
ΜΕΤΑΞΥ:
1. ΣΠΥΡΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ,
2. ΜΑΡΙΟΥ ΧΑΡΤΖΙΩΤΗ,
(ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ
ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ ΣΩΤΗΡΗ ΣΩΤΗΡΙΟΥ),
Εναγόντων
και
1. INTERREX DEVELOPMENTS LTD.,
2. ΕΦΟΡΟΥ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΟΥ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ,
ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΗ
ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ INTERREX DEVELOPMENTS LTD.,
Εναγομένων
Λ. Λουκαΐδης, για τον Εφεσείοντα.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Κ. Παμπαλλής.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Οι διαχειριστές του αποβιώσαντος Σωτήρη Σωτηρίου, στη βάση παραβίασης γραπτής συμφωνίας πώλησης ενός διαμερίσματος, από την εταιρεία InterRex Developments Ltd. προχώρησαν, δικαστικώς, στο πλαίσιο της αγωγής υπ' αρ. 380/2007 ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, διεκδικώντας, μεταξύ άλλων, την έκδοση διατάγματος για μεταβίβαση του διαμερίσματος αντικείμενο της συμφωνίας ημερ. 25 Ιουλίου 1987 στο πλαίσιο της διαδικασίας για ειδική εκτέλεση. Το Επαρχιακό Δικαστήριο με απόφαση του ημερ. 29 Νοεμβρίου 2013 ικανοποίησε την απαίτηση και εξέδωσε απόφαση όπου, μεταξύ άλλων, είχε διαταχθεί η πιο πάνω εταιρεία να μεταβιβάσει το συγκεκριμένο διαμέρισμα εντός δύο μηνών, από της εκδόσεως της απόφασης.
Στο σημείο αυτό θεωρούμε αναγκαίο να επισημάνουμε ότι, στο πλαίσιο της πρωτόδικης δικαστικής διαδικασίας για την εναγόμενη εταιρεία, που τελούσε υπό εκκαθάριση, κατέθεσε ο Στέλιος Στυλιανίδης, Διευθυντής της εν λόγω εταιρείας από το 1989 και ο μοναδικός μάρτυρας που κατέθεσε προς όφελος της εν λόγω εταιρείας. Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η συμφωνία για την αγορά του διαμερίσματος από τον αποβιώσαντα ημερ. 25 Ιουλίου 1987, είχε κατατεθεί, για σκοπούς ειδικής εκτέλεσης, με βάση τις πρόνοιες του περί Πώλησης Ακινήτων (Ειδική Εκτέλεση) Νόμου του 2011 (Ν. 81(Ι)/2011). Ταυτοχρόνως, αποτελούσε αντικείμενο ευρήματος του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού ότι υπήρχε κατατεθημένο προς όφελος του εν λόγω Στυλιανίδη (εφεσείοντα), το εμπράγματο βάρος (memo) υπ' αρ. 770/96 και σε βάρος του διαμερίσματος, αντικείμενο της συμφωνίας αγοραπωλησίας μεταξύ Σωτηρίου και InterRex Developments Ltd. Το εν λόγω memo κατατέθηκε από τον εφεσείοντα, υπό την προσωπική του ιδιότητα. Είχε δημιουργηθεί με την κατάθεση δικαστικής απόφασης που εκδόθηκε υπέρ του και εναντίον της εναγόμενης εταιρείας στην αγωγή υπ' αρ. 4271/93 για το ποσό των Λ.Κ.182.879,00.
Ο εφεσείων καταχώρισε αίτηση, για χορήγηση αδείας για την καταχώριση αίτησης για την έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari, στις 13 Ιανουαρίου 2014. Προβλήθηκε από τον εφεσείοντα, τότε αιτητή, ότι, η έκδοση του διατάγματος για ειδική εκτέλεση, στο πλαίσιο της πρωτόδικης διαδικασίας, έγινε κατά παράβαση του συνταγματικού του δικαιώματος για δίκαιη δίκη. Στερήθηκε της δυνατότητας να παρίσταται ως διάδικος σε μια διαδικασία η οποία επηρέασε τα δικαιώματα του που πηγάζουν από το ήδη καταχωρηθέν, και υφιστάμενο, προς όφελος του, εμπράγματο βάρος.
Η αδελφή Δικαστής η οποία είχε επιληφθεί της αίτησης, την απέρριψε, στηριζόμενη στο γεγονός ότι δεν επηρεάστηκαν τα δικαιώματα του εφεσείοντα καθότι, το υπάρχον προς όφελος του εμπράγματο βάρος (memo), δεν είναι προσωποπαγές αλλά δικαίωμα in rem, συνυπάρχον με το ακίνητο. Παράλληλα, διαπιστώθηκε η ύπαρξη καθυστέρησης έξι εβδομάδων, στην υποβολή της αίτησης, και είχε ταυτοχρόνως επισημανθεί το γεγονός ότι, ο εφεσείων ήταν ο κατ' εξοχήν διαχειριστής της περιουσίας της εταιρείας από το 1989 και ότι, το συγκεκριμένο ακίνητο βαρυνόταν με τη σύμβαση που είχε υπογραφεί με τον αποβιώσαντα. Αυτός γνώριζε την ύπαρξη της δικαστικής διαδικασίας τουλάχιστον από το 2007 και απέφυγε να προχωρήσει σε ενέργειες ώστε να καταστεί ο ίδιος διάδικος, αν επιθυμούσε.
Με την παρούσα έφεση υποστηρίχθηκε ότι, το δικαίωμα του εφεσείοντα να έχει δικηγόρο της εκλογής του και να προσαγάγει μαρτυρία για υπεράσπιση των δικαιωμάτων του, όπως προβλέπει το Άρθρο 30 του Συντάγματος και το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του έχει στερηθεί. Τα δικαιώματα του, υποστήριξε ο ευπαίδευτος συνήγορος, αναφορικά με το προς όφελος του εμπράγματο βάρος (memo) αποφασίστηκαν χωρίς ο ίδιος να είναι διάδικος αλλά μόνο ως μάρτυρας.
Το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ της έκδοσης της πρωτόδικης απόφασης, που ήταν στις 29 Νοεμβρίου 2013 και της καταχώρισης της αίτησης για άδεια που ήταν η 13 Ιανουαρίου 2014, με κανένα τρόπο, υποστήριξε ο κ. Λουκαΐδης δεν δικαιολογεί το εύρημα του Δικαστηρίου ότι υπήρξε, από πλευράς του εφεσείοντα, αδικαιολόγητη καθυστέρηση.
Με τον τρίτο λόγο έφεσης ο ευπαίδευτος συνήγορος εισηγήθηκε ότι η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο εφεσείων είχε προς όφελος του όλο το χρονικό διάστημα από το 1993 που κατατέθηκε προς όφελος του το memo και από το 2007 που κινήθηκε η δικαστική διαδικασία να ενεργήσει έτσι ώστε να καταστεί διάδικος, ήταν λανθασμένη.
Oι αρχές σύμφωνα με τις οποίες χορηγείται άδεια για καταχώριση προνομιακού εντάλματος Certiorari επιβεβαιώθηκαν στην υπόθεση Aνθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, όπου στη σελίδα 46 αναφέρεται:
"Για την υποβολή αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος είναι αναγκαία η άδεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Ο λόγος είναι προφανής: Η δικαιοδοσία αυτή είναι το κατάλοιπο της εξουσίας του Δικαστηρίου και ασκείται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για καθορισμένους λόγους που έχουν αναφερθεί πιο πάνω.
Για την χορήγηση άδειας ο αιτητής πρέπει να ικανοποιήσει το Ανώτατο Δικαστήριο ότι έχει «εκ πρώτης όψεως» υπόθεση και/ή ότι υπάρχει «συζητήσιμο ζήτημα», στην έννοια που δόθηκε στις φράσεις αυτές στις Αγγλικές υποθέσεις Sidnell v. Wilson {1966} 1 All E.R. 681 και Land Securities v. Metropolitan Police {1983} 2 All E.R. 254, 258 οι οποίες υιοθετήθηκαν στην υπόθεση In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250. Η πλάνη περί το νόμο πρέπει να είναι έκδηλη στο πρακτικό.
Το πρακτικό είναι ελεγχόμενη απόφαση και το πρακτικό του Δικαστηρίου χωρίς προσθήκες ή ενόρκους ομολογίες - (Rex v. Nat Bell Liquors Ltd {1922} 2 A.C. 128, στη σελ. 159 Baldwin & Francis v. Patent Appeal Tribunal {1959} 2 All E.R. 433, In re Argyrides (1987) 1 C.L.R. 23). Πλάνη νόμου, (error of law), όπως ειπώθηκε στην υπόθεση R v. Preston Appeal Tribunal (1975) 2 All E.R. 807, στη σελ. 810 από το Λόρδο Denning Mr., περιλαμβάνει εσφαλμένη ερμηνεία νόμου, ή εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου στα γεγονότα της υπόθεσης."
Η ύπαρξη εναλλακτικού ένδικου μέσου δεν στερεί από μόνη της τη δυνατότητα σ' ένα διάδικο να προωθήσει επιτυχώς αίτηση για χορήγηση αδείας για καταχώριση Certiorari, όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Μαρκιτανής ν. Μουτζούρη (2000) 1(Β) Α.Α.Δ. 923. Απαιτείται όμως η στοιχειοθέτηση εξαιρετικών περιστάσεων (βλ. Siberia Airlines (2003) 1(A) A.A.Δ. 422). Ως προς την αναγκαιότητα απόδειξης ύπαρξης εξαιρετικών περιστάσεων σχετικές είναι επίσης οι υποθέσεις Βase Metal Trading Ltd v. Fastact Developments κ.ά. (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1535, Κτηματικές Επιχειρήσεις Ανδρέα Ευριπίδη Διογένους Λτδ ν. Φιλίππου (2008) 1 Α.Α.Δ. 720 και Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.ά. (2012) 1(Α) Α.Α.Δ. 878 (απόφαση πλειοψηφίας).
Στο πιο κάτω απόσπασμα από την υπόθεση Μαρκιτανής ν. Μουτζούρη (ανωτέρω) προσδιορίζεται η δυνατότητα επέμβασης του Εφετείου. Στη σελίδα 936 αναφέρεται:
"H άδεια για καταχώρηση αίτησης χορηγείται κατά διακριτική ευχέρεια (βλ. και The Supreme Court Practice 1999, σελ. 908). Εφόσο πρόκειται για απόφαση που απορρέει από άσκηση διακριτικής ευχέρειας επέμβαση του Εφετείου δικαιολογείται:
(α) ΄Οπου διαπιστώνεται ότι η διακριτική ευχέρεια ασκήθηκε έξω από το πλαίσιο που παρέχεται από το Νόμο, όπως όταν διαπιστώνεται ότι υπεισήλθαν στην άσκηση της εξωγενείς παράγοντες.
(β) ΄Οπου η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας οδηγεί σε πασιφανή αδικία, όπως είναι η περίπτωση στην οποία δε θα μπορούσε να προέλθει κανένα δικαστήριο (Αρέστη ν. Ηλία (1991) 1 Α.Α.Δ. 984, 988, 989, Σιακόλας ν. Federal Bank of Lebanon (1992) 1 A.A.Δ. 710).
(γ) ΄Οπου υπάρχει πλάνη ως προς τα γεγονότα, σφάλμα νόμου, εφαρμογή λανθασμένων αρχών δικαίου, λήψη υπόψη άσχετων στοιχείων, μη λήψη υπόψη σχετικών στοιχείων (Νεάρχου ν. Χαραλάμπους (1991) 1 Α.Α.Δ. 954, Donald Campbell & Co. Ltd ν. Pollak [1927] A.C. 732, Evans v. Bartlam [1937] A.C. 473, Young v. Thomas [1892] 2 Ch. 234 και Egerton v. Jones [1939] 3 All E.R. 892)."
Το θέμα του χρόνου είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την άσκηση της, ιδιαίτερα εξαιρετικής και δραστικής, δικαιοδοσίας του προνομιακού εντάλματος.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος παραπονείται ότι ο διαρρεύσας χρόνος μεταξύ 29 Νοεμβρίου 2013, που εκδόθηκε η πρωτόδικη απόφαση, και 13 Ιανουαρίου 2014, που καταχωρήθηκε η αίτηση για χορήγηση αδείας δεν είναι μεγάλος, ούτε θα μπορούσε ν' αποτελέσει παράγοντα για απόρριψη της αίτησης.
Βλέποντας, εκ πρώτης όψεως, τη χρονική διάρκεια, θα είχε έρεισμα η εισήγηση, αλλά, όμως, η κάθε υπόθεση κρίνεται με τα δικά της δεδομένα. Στην υπό κρίση υπόθεση ο παράγοντας χρόνος είχε ιδιαίτερη και καθοριστική σημασία. Το Επαρχιακό Δικαστήριο με την απόφαση του ημερ. 29 Νοεμβρίου 2013, προκαθόρισε, ως χρόνο υλοποίησης του διατάγματος της μεταβίβασης του διαμερίσματος στους διαχειριστές - ενάγοντες, τους δύο μήνες. Ο εφεσείων άφησε ουσιαστικώς το χρόνο να διαρρεύσει για ένα θέμα που επηρέαζε άμεσα τα δικαιώματα του. Με αυτά τα δεδομένα θεωρούμε το παράπονο του εφεσείοντα ανεδαφικό και απορρίπτεται. Ορθώς κρίθηκε ότι υπήρξε καθυστέρηση στην υποβολή της αίτησης για χορήγηση αδείας.
Ο παράγων χρόνος έχει στην υπό κρίση υπόθεση και μια άλλη διάσταση που άπτεται των ενεργειών του εφεσείοντα και καλύπτεται από τον τρίτο λόγο έφεσης.
Ο εφεσείων ήταν ο κατ' εξοχήν διαχειριστής της εταιρείας InterRex από το 1989. Γνώριζε την αγοραπωλησία που έγινε το 1987. Επίσης είχε υπόψη του ότι ο ίδιος κατέθεσε την υπέρ του απόφαση σε βάρος του διαμερίσματος από το 1993. Πέραν τούτου, από το 2007 που κατατέθηκε η αγωγή 380/2007, που στόχευε στην εφαρμογή της συμφωνίας αγοράς και έλαβε μέρος ως μάρτυρας της InterRex, ως την έκδοση απόφασης στις 29 Νοεμβρίου 2013, δεν έδρασε ούτε έκαμε οποιαδήποτε ενέργεια για προστασία των δικαιωμάτων του.
Η παρατηρηθείσα πολύχρονη αδράνεια ορθώς, κατά τη γνώμη μας, κρίθηκε πρωτοδίκως ως παράγοντας για απόρριψη της αιτήσεως του.
Η εγγραφή δικαστικής απόφασης επί ακίνητης ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο, λειτουργεί προς όφελος του εκ δικαστικής αποφάσεως πιστωτή, ως εγγύηση για την πληρωμή του χρέους. (Άρθρο 53 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 6).
Αναφορικά με τα αποτελέσματα της τοιαύτης εγγραφής κατά τη διάρκεια της ισχύος της, η επιβαρυμένη περιουσία διατηρείται ως τέτοια ανεξαρτήτως οιασδήποτε μεταβίβασης ή υποθήκευσης που έγινε μετά την εγγραφή της εν λόγω δικαστικής απόφασης. (Άρθρο 57 του Κεφ. 6).
Η συνύπαρξη του εμπράγματου βάρους της δικαστικής απόφασης (memo) με το ακίνητο αναλύθηκε και στην υπόθεση Μελανθίου ν. Μελανθίου (2011) 1 Α.Α.Δ. 2342, στην οποία στηρίχθηκε και η εκκαλούμενη απόφαση.
Ανεξαρτήτως τούτου, το άρθρο 8(4) του περί Πωλήσεως Ακινήτων (Ειδική Εκτέλεση) Νόμου του 2011 (Ν. 8(Ι)/2011) που επικαλείται ο εφεσείων, εφαρμόζεται στην περίπτωση που προϋπήρξε, της εγγραφής, υποθήκη. Κάτι που δεν συμβαίνει στην προκείμενη περίπτωση.
Έχοντας ιδιαιτέρως υπόψη τα περιστατικά της υπόθεσης, όπως τα έχουμε αναλύσει πιο πάνω, δεν έχουμε πεισθεί ότι επηρεάστηκαν με οποιοδήποτε τρόπο τα δικαιώματα του εφεσείοντα, όπως αυτά αναλύονται στη συμπληρωματική του αγόρευση.
Με γνώμονα τα πιο πάνω η έφεση απορρίπτεται.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
ΓΙΑΣΕΜΗ, Δ.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.
/ΔΓ