|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D694
(2014) 1 ΑΑΔ 2057
22 Σεπτεμβρίου, 2014
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΕΞ ΠΑΡΤΕ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑ ΑΔΕΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΩΣ ΑΙΤΗΣΕΩΣ ΔΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ MANDAMUS
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΩΣ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ MANDAMUS,
ΕΚΘΕΣΗ ΓΕΝΟΜΕΝΟΥ ΣΥΜΦΩΝΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1965 ΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ 1883 Θ.59, Κ.3(2) (ORDER 59, R. 3(2)),
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΤΩΝ ΕΙΝΑΙ:
ΑΝΝΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΕΩΣ ΑΝΝΑ LEVINSKAYA ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΗ ΜΕ ΤΟΝ Κ. ΑΝΔΡΕΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ.
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 163/2014)
Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Αίτηση για παραχώρηση άδειας καταχώρησης αίτησης προς έκδοση προνομιακού εντάλματος της φύσεως Mandamus, με το οποίο να διατασσόταν ο Διευθυντής του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης να απαντήσει στην αίτηση της αιτήτριας για πολιτογράφηση, λόγω παρόδου πέντε μηνών από την υποβολή της αίτησης, χωρίς η διοίκηση να έχει απαντήσει ― Απορριπτική κατάληξη επί τω ότι οι Αιτητές είχαν στη διάθεση τους εναλλακτικό ένδικο μέσο για να διεκδικήσουν την κατάλληλη θεραπεία, δυνάμει του Άρθρου 29 και του Άρθρου 146.4(γ) του Συντάγματος, ώστε να υποχρεωθεί η διοίκηση να τους απαντήσει ― Απουσία εξαιρετικών περιστάσεων.
Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Εκδίδεται για να διαταχθούν κατώτερα δικαστήρια να ασκήσουν συγκεκριμένη εξουσία της αρμοδιότητάς τους ― Μπορεί επίσης να εκδοθεί και εναντίον διοικητικής αρχής για να υποχρεωθεί να εκτελέσει δημόσιο καθήκον που επιβάλλεται από νόμο, το οποίο αρνείται να εκτελέσει.
Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Δεν υπάρχει δικαιοδοσία στην έκδοση προνομιακού εντάλματος για διοικητικές πράξεις που εμπίπτουν κατά αποκλειστικότητα στη σφαίρα της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δυνάμει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος ― Όμως μπορεί να εκδοθεί αν το καθήκον δημόσιας αρχής αφορά σε θέμα ιδιωτικού δικαίου και όχι δημοσίου.
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Mandamus ― Προϋποθέσεις παραχώρησης άδειας αίτησης ― Θα πρέπει να καταδειχθεί ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμο θέμα ― Κατά κανόνα, δεν χορηγείται όταν διαφαίνεται ότι υπάρχει άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία, εκτός και αν αποδειχθεί ότι συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις ή αν ο αιτητής θα υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά, με αποτέλεσμα να καθίσταται αναγκαία η παρέκκλιση από το γενικό κανόνα.
[Πέραν των ως άνω αναφερομένων τίτλων, η απόφαση διαβάζεται στο σύνολο της.]
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Re Χαραλαμπίδης κ.ά. (2012) 1 Α.Α.Δ. 2563,
Re Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41,
Re Μεστάνα (2000) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1469,
Re Hellenger Trading Ltd (2000) 1(Γ) A.A.Δ. 1965,
Base Metal Trading Ltd v. Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1535,
Πολυκάρπου ν. Υπουργείου Εσωτερικών, Υπόθ. Αρ. 730/12, ημερ. 8.4.2013,
Re Moschatos (1985) 1 C.L.R. 381.
Αίτηση.
Μ. Γεωργίου, για τους Αιτητές.
Cur. adv. vult.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Οι Αιτητές με την αίτηση τους ζητούν άδεια για την καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Mandamus, με το οποίο να διατάσσεται ο Διευθυντής του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης «να απαντήσει και/ή εκδώσει στην αίτηση της αιτήτριας για πολιτογράφηση, πιστοποιητικό ιθαγένειας, αίτηση η οποία καταχωρήθηκε στις 15/4/2014 και να πράξει τούτο μέσα σε 5 εργάσιμες μέρες από την έκδοση και επίδοση του διατάγματος MANDAMUS».
Σύμφωνα με τα γεγονότα η Αιτήτρια αρ. 1 είναι από το 2005 παντρεμένη με τον Αντρέα Κυριάκου και από το γάμο τους απέκτησαν τον Αιτητή αρ. 2, ο οποίος είναι σχεδόν 9 χρονών. Στις 15.4.2014 οι δύο Αιτητές καταχώρησαν αίτηση για πολιτογράφηση, αλλά ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν πάρει απάντηση, κατά παράβαση του Άρθρου 29 του Συντάγματος. Παραπονούνται επίσης ότι στις 30.7.2014 έληξε η άδεια προσωρινής παραμονής της Αιτήτριας, γεγονός που την καθιστά παράνομη μετανάστρια και δημιουργεί στους Αιτητές ατμόσφαιρα αβεβαιότητας και αγωνίας. Οι Αιτητές ισχυρίζονται ότι δεν έχουν άλλο ένδικο μέσο, καθότι δεν μπορούν να ασκήσουν προσφυγή, αφού η διοίκηση δεν έχει ακόμη εκδώσει οποιαδήποτε απόφαση στην αίτηση για πολιτογράφηση.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους Αιτητές, επικέντρωσε την προσοχή του στην καθυστέρηση που παρατηρείται και στον επηρεασμό των δικαιωμάτων της Αιτήτριας, εφόσον η θυγατέρα της σε λίγους μήνες θα ενηλικιωθεί, με αποτέλεσμα να απολέσει όποιο δικαίωμα θα αποκτούσε από την πολιτογράφηση της μητέρας της. Πέραν τούτου, εισηγήθηκε, με αναφορά στο Σύγγραμμα «Προνομιακά Εντάλματα» του Π. Αρτέμη, 1η Έκδοση (2004), σελ. 59, ότι ο παράγοντας του χρόνου συσχετιζόμενος με τις ιδιαίτερες ανάγκες της υπόθεσης, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι ισοδυναμεί με εξαιρετική περίσταση. Τέλος, εξήγησε ότι η καταχώρηση προσφυγής από τους Αιτητές δυνάμει του Άρθρου 29 του Συντάγματος και η διεκδίκηση παρεμπίπτοντος διατάγματος, δεν ήταν δυνατή, εφόσον δεν θα μπορούσε να εκδοθεί διάταγμα για να υποχρεώσει τη διοίκηση να προβεί σε κάτι θετικό.
Το προνομιακό ένταλμα Mandamus εκδίδεται για να διαταχθούν κατώτερα δικαστήρια να ασκήσουν συγκεκριμένη εξουσία της αρμοδιότητάς τους. Το ένταλμα μπορεί επίσης να εκδοθεί και εναντίον διοικητικής αρχής για να υποχρεωθεί να εκτελέσει δημόσιο καθήκον που επιβάλλεται από νόμο, το οποίο αρνείται να εκτελέσει (βλ. Re Δημήτρης Χαραλαμπίδης κ.ά. (2012) 1 Α.Α.Δ. 2563 και Σύγγραμμα «Προνομιακά Εντάλματα» του Π. Αρτέμη, 1η Έκδοση (2004) σελ. 248-254).
Σύμφωνα με τη νομολογία, δεν υπάρχει δικαιοδοσία στην έκδοση προνομιακού εντάλματος για διοικητικές πράξεις που εμπίπτουν κατά αποκλειστικότητα στη σφαίρα της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δυνάμει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος. Όμως προνομιακό ένταλμα μπορεί να εκδοθεί αν το καθήκον δημόσιας αρχής αφορά σε θέμα ιδιωτικού δικαίου και όχι δημοσίου. Σχετική είναι η Re Χλόη Κυριακίδου (1997) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1459.
Για να παραχωρηθεί άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Mandamus ή Certiorari, θα πρέπει να καταδειχθεί ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμο θέμα. Κατά κανόνα, δεν χορηγείται τέτοια άδεια, όταν διαφαίνεται ότι υπάρχει άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία, εκτός και αν αποδειχθεί ότι συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις ή ο αιτητής θα υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά, με αποτέλεσμα να καθίσταται αναγκαία η παρέκκλιση από το γενικό κανόνα. Σχετικές είναι οι αποφάσεις Re Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Re Μεστάνα (2000) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1469, Re Hellenger Trading Ltd (2000) 1(Γ) A.A.Δ.1965 και Base Metal Trading Ltd v. Fastact Developments Ltd κ.α. (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1535.
Στην προκειμένη περίπτωση το παράπονο των Αιτητών είναι ότι ενώ έχουν περάσει πέντε μήνες, η διοίκηση δεν έχει απαντήσει στην αίτησή τους για πολιτογράφηση. Όπως προβάλλει ο δικηγόρος τους, αυτό παραβιάζει το Άρθρο 29 του Συντάγματος. Οι Αιτητές ισχυρίζονται ότι δεν μπορούσαν να καταχωρήσουν προσφυγή, επειδή η διοίκηση δεν έχει ακόμα αποφασίσει.
Το Άρθρο 29 του Συντάγματος προβλέπει ότι:-
«29.1. Έκαστος έχει το δικαίωμα ατομικώς ή ομού μετ' άλλων να υποβάλλη εγγράφους αιτήσεις ή παράπονα προς οιανδήποτε αρμοδίαν δημοσίαν αρχήν δικαιούμενος ν' απαιτήση, όπως αύτη επιληφθή αυτών και αποφασίση ταχέως. Η απόφασις της αρχής ταύτης, δεόντως ητιολογημένη, γνωστοποιείται εγγράφως αμέσως εις τον υποβαλόντα την αίτησιν ή τα παράπονα εν πάση περιπτώσει εντός προθεσμίας μη υπερβαινούσης τας τριάκοντα ημέρας.
2. Εφ' όσον ο ενδιαφερόμενος δεν ικανοποιείται εκ της αποφάσεως ή οσάκις ουδεμία απόφασις γνωστοποιήται προς αυτόν εντός της καθοριζομένης εν τη πρώτη παραγράφω του παρόντος άρθρου προθεσμίας δύναται ο ενδιαφερόμενος ν' αγάγη ενώπιον αρμοδίου δικαστηρίου διά προσφυγής την υπόθεσιν, εις ήν αφορά η αίτησις ή το παράπονον αυτού.»
Όπως είχα την ευκαιρία να εξηγήσω στην υπόθεση Πολυκάρπου ν. Υπουργείου Εσωτερικών, Υπόθ. Αρ. 730/12, ημερ. 8.4.2013:-
«Σύμφωνα με τη νομολογία, για να τυγχάνει εφαρμογής το Άρθρο 29 του Συντάγματος, θα πρέπει το αντικείμενο της αίτησης στην οποία δεν δόθηκε απάντηση, να άπτεται εκτελεστής ή διοικητικής λειτουργίας, ώστε να μπορεί να αποτελεί αντικείμενο προσφυγής δυνάμει του Άρθρου 146. Η προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 29 δεν νομιμοποιείται σε κάθε παράλειψη της διοίκησης να απαντήσει σε συγκεκριμένο αίτημα. Απαιτείται όπως το αντικείμενο της αίτησης που υποβάλλεται, να εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου και να αναφέρεται σε άσκηση διοικητικής ή εκτελεστικής αρμοδιότητας (βλ. Σωτήρης Γιωργαλλής κ.ά. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.ά. (1990) 3(Γ) Α.Α.Δ. 1585, Δήμος Λεμεσού ν. Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού Λτδ (1999) 3 Α.Α.Δ. 610 και Μόδεστος Πίτσιλλος ν. Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων (2000) 3 Α.Α.Δ. 777).»
Στην προκειμένη περίπτωση είναι φανερό ότι η παραχώρηση πιστοποιητικού πολιτογράφησης που επιζητούν οι Αιτητές αναμφίβολα ανήκει στον τομέα του διοικητικού δικαίου. Οι Αιτητές έχουν, δυνάμει του Άρθρου 29 του Συντάγματος, δικαίωμα να τύχουν απάντησης μέσα σε 30 ημέρες, με αποτέλεσμα να έχουν αποκτήσει το δικαίωμα να αποταθούν στο αρμόδιο δικαστήριο για να διεκδικήσουν με προσφυγή την κατάλληλη θεραπεία εφόσον η διοίκηση δεν τους έχει απαντήσει (βλ. Re Moschatos (1985) 1 C.L.R. 381). Επομένως οι Αιτητές έχουν, κατά την άποψή μου, εναλλακτικό ένδικο μέσο για να διεκδικήσουν την κατάλληλη θεραπεία, δυνάμει του Άρθρου 29 και του Άρθρου 146.4(γ) του Συντάγματος, ώστε να υποχρεωθεί η διοίκηση να τους απαντήσει. Διαζευκτικά, έχουν το δικαίωμα, δυνάμει του Άρθρου 29.2 του Συντάγματος, να θεωρήσουν τη μη απάντηση εκ μέρους της διοίκησης, ως άρνηση, την οποία θα μπορούσαν και πάλι να προσβάλουν με προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου. Δεν συμφωνώ ότι στην προκειμένη περίπτωση υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις, όπως ο όρος ορίζεται από τη νομολογία (βλ. Re Hellenger Trading Ltd, ανωτέρω).
Ενόψει των πιο πάνω η προσφυγή απορρίπτεται.
Η αίτηση απορρίπτεται.