|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D116
(2014) 1 ΑΑΔ 399
18 Φεβρουαρίου, 2014
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ NGOMBA KALE EKEMA,
Αιτητής,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η Αίτηση.
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 1/2014)
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Απαγορευμένοι μετανάστες ― Αίτηση για έλεγχο νομιμότητας της κράτησης του αιτητή από απόψεως διάρκειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, Κεφ. 105 ― Απορριπτική κατάληξη, δεδομένης της άρνησης του αιτητή να συνεργαστεί για έκδοση σ' αυτόν ταξιδιωτικού εγγράφου.
Απαγορευμένοι μετανάστες ― Κράτηση για σκοπούς απέλασης ― Οδηγία 2008/115/ΕΚ ― Οι νέες εναρμονιστικές πρόνοιες του Άρθρου 18ΠΣΤ στο Κεφ. 105 ― Περιορισμοί αναφορικά με τη διάρκεια της κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας υποκείμενου σε διαδικασίες επιστροφής ― Η κράτηση για σκοπούς απομάκρυνσης δεν πρέπει να υπερβαίνει τους έξι μήνες ― Εδάφιο (7) του Άρθρου 18ΠΣΤ του Νόμου.
Ο αιτητής, επιδίωξε την έκδοση διατάγματος Habeas Corpus, με το οποίο να διατασσόταν η απελευθέρωση του από την κράτηση του για σκοπούς απέλασης.
Με την αίτηση αμφισβήτησε τη νομιμότητα της κράτησής του από απόψεως διάρκειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, Κεφ. 105, ως έχει τροποποιηθεί.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Δεδομένου ότι ο αιτητής προσέβαλε με την παρούσα διαδικασία αποκλειστικά τη διάρκεια της κράτησής του, θα έπρεπε να εξεταστούν οι πρόνοιες του Άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105.
2. Βάσει του εδαφίου (8) του πιο πάνω άρθρου, ο Υπουργός Εσωτερικών δεν δύναται να παρατείνει το διάστημα των έξι μηνών, παρά μόνο για περιορισμένο χρόνο που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες, στις περιπτώσεις που παρ' όλες τις εύλογες προσπάθειες, η επιχείρηση απομάκρυνσης είναι πιθανόν να διαρκέσει περισσότερο, επειδή ο συγκεκριμένος υπήκοος της τρίτης χώρας αρνείται να συνεργαστεί ή καθυστερεί η λήψη αναγκαίων εγγράφων από τρίτες χώρες.
3. Στην παρούσα υπόθεση η κράτηση του αιτητή άρχιζε από την 1.6.2013, οπόταν εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης. Η παράταση της κράτησης του αποφασίστηκε από τον Υπουργό Εσωτερικών στις 18.11.2013, πριν από τη λήξη της προθεσμίας των έξι μηνών, λόγω της άρνησής του να συνεργαστεί με τις αρμόδιες Αρχές ώστε να καταστεί δυνατός ο επαναπατρισμός του.
4. Όπως προέκυπτε από τα σχετικά τεκμήρια στην ένσταση, ο αιτητής προσπαθεί να παραμείνει/ στην Κύπρο κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις αρνούμενος να συνεργαστεί για έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων αφ' ης στιγμής έδιδε οδηγίες ο ίδιος στον Πρόξενο της χώρας του να μην εκδοθούν ταξιδιωτικά έγγραφα.
5. Το γεγονός ότι εκκρεμούσε προσφυγή που προώθησε, υποδηλούσε περαιτέρω την επιθυμία του αιτητή να παραμείνει εντός της Δημοκρατίας μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής του.
6. Οι ενέργειες της Αστυνομίας για διερεύνηση του θέματος του διαβατηρίου, δεν σταμάτησαν με την κράτηση του αιτητή, αλλά, όπως προέκυπτε από τα πιο πάνω στοιχεία, συνεχίζονταν. Όταν ο αιτητής ανακρίθηκε από μέλη της ΥΑΜ Λεμεσού σχετικά με το διαβατήριό του, εξακολουθούσε να μη συνεργάζεται ισχυριζόμενος ότι το απώλεσε.
7. Τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης διαφοροποιούνταν από τις υποθέσεις στις οποίες παρέπεμψε η συνήγορος του αιτητή.
8. Η κράτηση δεν ήταν παράνομη και η παράταση που δόθηκε από τον Υπουργό στις 18.11.2013 ήταν δικαιολογημένη, δεδομένης της άρνησης του αιτητή να συνεργαστεί για έκδοση σ' αυτόν ταξιδιωτικού εγγράφου.
Η αίτηση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Todorovic (2013) 1 Α.Α.Δ. 2578,
Khalil (2013) 1 Α.Α.Δ. 1284,
Zhang (2013) 1 Α.Α.Δ. 367,
Patric ν. Δημοκρατίας (2013) 1 Α.Α.Δ. 1343.
Αίτηση.
Ν. Χαραλαμπίδου, για τον Αιτητή.
Λ. Χριστοδουλίδου, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση ο αιτητής, ο οποίος κατάγεται από το Καμερούν και κρατείται στα Κρατητήρια της Μεννόγειας, επιδιώκει την έκδοση διατάγματος Habeas Corpus ώστε να αφεθεί ελεύθερος.
Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως προκύπτουν από την ένορκη δήλωση του αιτητή και την ένορκη δήλωση της Ξένιας Γεωργιάδου, Λειτουργού του Τμήματος Αρχείου, Πληθυσμού και Μετανάστευσης, που συνοδεύει την ένσταση και δεν αμφισβητήθηκαν, έχουν ως ακολούθως:
Ο αιτητής αφίχθηκε στη Δημοκρατία από άγνωστη τοποθεσία και σε άγνωστο χρόνο. Στις 3.7.2007 αποτάθηκε ως αιτητής πολιτικού ασύλου, ενώ στις 23.7.2007 αποτάθηκε για άδεια προσωρινής παραμονής ως αιτητής πολιτικού ασύλου. Το αίτημά του για άσυλο απορρίφθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου και καταχώρησε διοικητική προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, η οποία απορρίφθηκε στις 19.9.2008. Στις 18.6.2009 απεστάλη στον αιτητή επιστολή αναχώρησης στην ίδια διεύθυνση με την απορριπτική απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων.
Στο μεταξύ, στις 14.11.2008 ο αιτητής τέλεσε γάμο στο Δημαρχείο Λύσης με την Dawn Kevern, Βρετανίδα υπήκοο. Στις 22.7.2009 υπέβαλε αίτηση για έκδοση δελτίου διαμονής για μέλη της οικογένειας πολίτη της Ένωσης που δεν είναι υπήκοοι κράτους μέλους της Ένωσης. Μετά από ελέγχους που διενεργήθηκαν από την Αστυνομία για τη γνησιότητα του γάμου του αιτητή με την Ευρωπαία υπήκοο, διαπιστώθηκε ότι η Ευρωπαία απουσίαζε αρκετό καιρό από την Κύπρο και διατυπώθηκαν σαφείς αμφιβολίες για τα κίνητρα του αιτητή, ηλικίας 27 ετών, με το γάμο του με την 51 ετών Βρετανίδα υπήκοο. Ακολούθως, η αίτησή του απορρίφθηκε και ο αιτητής ενημερώθηκε με επιστολή ημερομηνίας 21.2.2011, με την οποία καλείτο να αναχωρήσει από τη Δημοκρατία.
Στις 16.11.2011 ο αιτητής καταχώρησε την προσφυγή υπ' αριθμό 1514/2011 κατά της απορριπτικής επιστολής του Τμήματος ημερομηνίας 1.9.2011. Στις 18.3.2012, αφού διαπιστώθηκε ότι ο αιτητής παρέμενε παράνομα στο έδαφος της Δημοκρατίας, συνελήφθηκε και οδηγήθηκε στις Κεντρικές Φυλακές. Στις 19.3.2012 εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης.
Στις 28.9.2012, στην προσφυγή υπ' αριθμό 1514/2011, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ του αιτητή και αυτός αφέθηκε ελεύθερος, καθότι έκρινε ότι δεν είχε γίνει ενδελεχής έρευνα για τους λόγους απουσίας της συζύγου του από τη Δημοκρατία. Στις 30.4.2013 ζητήθηκε με επιστολή όπως εξηγήσει τους ιατρικούς λόγους για τους οποίους η σύζυγός του μετέβη και διαμένει στην Αγγλία και, επιπρόσθετα, όπως υποβάλει αίτηση MEU2A εντός 30 ημερών. Στις 30.5.2013 μέλη της Αστυνομικής Δύναμης Λεμεσού εντόπισαν τον αιτητή, ο οποίος δεν είχε στην κατοχή του οποιοδήποτε έγγραφο που να αποδεικνύει την ταυτότητα του και, ως εκ τούτου, συνελήφθη για εξακρίβωση των στοιχείων του. Σε τηλεφωνική επικοινωνία την επόμενη ημέρα με τη σύζυγο του αλλοδαπού, η Βρετανίδα σύζυγος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι, μετά από αρκετά προβλήματα που αντιμετώπιζαν, επαναπατρίστηκε το 2010 και έκτοτε δεν είχαν οποιαδήποτε επικοινωνία. Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι πριν τρεις μήνες επικοινώνησε τηλεφωνικώς μαζί του ζητώντας του να προβεί σε αίτηση διαζυγίου, πράγμα το οποίο αυτός παρέλειψε να πράξει και, ως εκ τούτου, θα πράξει η ίδια εφόσον δεν υπάρχει πιθανότητα επανασύνδεσης. Ως αποτέλεσμα, την 1.6.2013 εκδόθηκαν εναντίον του αιτητή διατάγματα κράτησης και απέλασης, τα οποία γνωστοποιήθηκαν με επιστολή της ίδιας ημερομηνίας την οποία ο αιτητής αρνήθηκε να παραλάβει και υπογράψει.
Ο αιτητής καταχώρησε την υπ' αριθμό 5630/2013 προσφυγή, προσβάλλοντας τα διατάγματα κράτησης και απέλασης. Επίσης, καταχώρησε μονομερή αίτηση με σκοπό την αναστολή των εν λόγω διαταγμάτων, η οποία όμως απορρίφθηκε από το Δικαστήριο στις 26.7.2013, ενώ η προσφυγή εξακολουθεί να εκκρεμεί. Στις 27.6.2013 η Διευθύντρια, επανεξετάζοντας την περίπτωση του αιτητή, κατέληξε ότι αυτός θα πρέπει να απελαθεί στη χώρα του και να αποταθεί για άδεια εισόδου στο Ηνωμένο Βασίλειο από εκεί. Την ίδια ημερομηνία ακύρωσε τη βεβαίωση εγγραφής της συζύγου του. Στις 18.11.2013 ο Υπουργός Εσωτερικών αποφάσισε την παράταση της κράτησης του αιτητή για περίοδο 12 μηνών, λόγω της άρνησής του να συνεργαστεί με τις αρμόδιες Αρχές ώστε να καταστεί δυνατός ο επαναπατρισμός του. Η εν λόγω απόφαση του Υπουργού κοινοποιήθηκε στον αιτητή με επιστολή του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών ημερομηνίας 21.11.2013, η οποία του επιδόθηκε στις 28.11.2013, αλλά αυτός αρνήθηκε να την παραλάβει.
Στις 28.6.2013 ανευρέθηκε αντίγραφο του διαβατηρίου του αιτητή, το οποίο απεστάλη στο Προξενείο του Καμερούν στην Κύπρο για έκδοση ταξιδιωτικού εγγράφου. Στις 28.8.2013 ο Πρόξενος ανέφερε στον αστυφύλακα 254 ότι ο αιτητής επικοινώνησε μαζί του ζητώντας όπως μη εκδοθεί στο παρόν στάδιο ταξιδιωτικό έγγραφο.
Ο αιτητής με την παρούσα αίτηση αμφισβητεί τη νομιμότητα της κράτησής του από απόψεως διάρκειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, Κεφ. 105.
Οι καθ' ων η αίτηση υπέβαλαν προδικαστικές ενστάσεις τις οποίες όμως δεν προώθησαν στο στάδιο των αγορεύσεων. Αναφορικά με την ουσία της αίτησης, η θέση των καθ' ων είναι ότι η κράτηση του αιτητή είναι καθόλα νόμιμη, αφού αυτός κρατείται δυνάμει διαταγμάτων κράτησης και απέλασης που εκδόθηκαν εναντίον του από το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, λόγω της παράνομης παραμονής του στη Δημοκρατία και/ή του ότι κατέστη απαγορευμένος μετανάστης βάσει του σχετικού Νόμου. Περαιτέρω, ισχυρίζονται ότι η νομιμότητα της έκδοσης του διατάγματος κράτησης του αιτητή δεν μπορεί να ελεγχθεί με βάση την παρούσα διαδικασία, αλλά αποκλειστικά εμπίπτει στη σφαίρα της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου με βάση το Άρθρο 146 του Συντάγματος. Η κράτηση του αιτητή πέραν του εξαμήνου παρατάθηκε με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών λόγω του ότι ο αιτητής αρνείται να συνεργαστεί με τις αρμόδιες Αρχές ώστε να καταστεί δυνατός ο επαναπατρισμός του.
Οι συνήγοροι των δύο πλευρών ανέπτυξαν τις αντίστοιχες θέσεις τους σε γραπτές εμπεριστατωμένες αγορεύσεις τις οποίες εξέτασα.
Έχοντας υπόψη ότι ο αιτητής προσβάλλει με την παρούσα διαδικασία αποκλειστικά τη διάρκεια της κράτησής του, θα πρέπει να εξεταστούν οι πρόνοιες του Άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105. Το εν λόγω άρθρο αναλύθηκε σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην Πολιτική Αίτηση Αρ. 197/2013, Αναφορικά με την αίτηση του Zoran Todorovic (2013) 1 Α.Α.Δ. 2578 συνοψίστηκαν οι αρχές που διέπουν το θέμα:
«Με τον τροποποιητικό Νόμο 153(Ι)/11, εισήχθη το Άρθρο 18ΠΣΤ, ώστε να εναρμονιστεί η κυπριακή νομοθεσία με το Άρθρο 15 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ. Με τις νέες εναρμονιστικές πρόνοιες, τέθηκαν, μεταξύ άλλων, περιορισμοί αναφορικά με τη διάρκεια της κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας υποκείμενου σε διαδικασίες επιστροφής. Σύμφωνα με το εδάφιο (7) του Άρθρου 18ΠΣΤ του Νόμου, η κράτηση για σκοπούς απομάκρυνσης δεν πρέπει να υπερβαίνει τους έξι μήνες. Βάσει του εδαφίου (8) του πιο πάνω άρθρου, ο Υπουργός Εσωτερικών δεν δύναται να παρατείνει το διάστημα των έξι μηνών, παρά μόνο για περιορισμένο χρόνο που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες, στις περιπτώσεις που «παρ' όλες τις εύλογες προσπάθειες, η επιχείρηση απομάκρυνσης είναι πιθανόν να διαρκέσει περισσότερο επειδή (α) ο συγκεκριμένος υπήκοος της τρίτης χώρας αρνείται να συνεργαστεί ή (β) καθυστερεί η λήψη αναγκαίων εγγράφων από τρίτες χώρες.» (βλ. Shuying v. Δημοκρατίας (2012) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2725).»
Η κα Χαραλαμπίδου παρέπεμψε στις υποθέσεις Todorovic v. Δημοκρατίας (2013) 1 Α.Α.Δ. 2578, Khalil (2013) 1 A.A.Δ. 1284, Zhang (2013) 1 A.A.Δ. 367 και Patric ν. Δημοκρατίας (2013) 1 A.A.Δ. 1343. Οι υποθέσεις αυτές αφορούν ανανέωση κράτησης στη βάση έλλειψης συνεργασίας του αιτητή για εξασφάλιση ταξιδιωτικών εγγράφων που προκαλεί παρακώλυση στη διαδικασία απέλασης. Στις περιπτώσεις αυτές υπήρχε διαπίστωση του Δικαστηρίου είτε ότι δεν είχαν γίνει οι αναγκαίες ενέργειες από πλευράς των καθ' ων η αίτηση είτε δεν είχε τεκμηριωθεί η πρόκληση κωλυσιεργίας από πλευράς των αιτητών.
Στην παρούσα υπόθεση η κράτηση του αιτητή αρχίζει από την 1.6.2013, οπόταν εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης. Η παράταση της κράτησης του αιτητή αποφασίστηκε από τον Υπουργό Εσωτερικών στις 18.11.2013, πριν τη λήξη της προθεσμίας των έξι μηνών, λόγω της άρνησής του να συνεργαστεί με τις αρμόδιες Αρχές ώστε να καταστεί δυνατός ο επαναπατρισμός του. Όπως προκύπτει από το Τεκμήριο 18 στην Ένσταση των καθ' ων, η Λειτουργός Μαίρη Επιφανίου ανέφερε, μεταξύ άλλων, στην Έκθεσή της τα ακόλουθα:
«Μέχρι τις 13.06.2013 αυτός δεν συνεργάζεται για τον επαναπατρισμό του και γίνονται εξετάσεις για εξασφάλιση προσωπικών του εγγράφων για την έκδοση ταξιδιωτικού εγγράφου. Στις 28.06.13 ανεβρέθηκε αντίγραφο του διαβατηρίου του αλλοδαπού το οποίο αποστάληκε στο Προξενείο του Καμερούν στην Κύπρο για έκδοση ταξιδιωτικού εγγράφου. Στις 28.08.2013 ο Αστ. 254 επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον πρόξενο του Καμερούν ... με σκοπό να μάθει μέχρι που βρίσκεται η διαδικασία έκδοσης του ταξιδιωτικού εγγράφου του αλλοδαπού και ο πρόξενος ανάφερε ότι ο αλλοδαπός επικοινώνησε μαζί του ζητώντας όπως μη εκδοθεί στο παρόν στάδιο ταξιδιωτικό έγγραφο. Ο πρόξενος ανέφερε ότι θα δώσει πίστωση χρόνου και ανάλογα θα προωθήσει τη διαδικασία έκδοσης ταξιδιωτικού εγγράφου.»
Περαιτέρω, καταχωρήθηκε έγγραφο στο οποίο αναφέρονται οι ενέργειες της ΥΑΜ σε συνάρτηση με το συγκεκριμένο αιτητή. Στο εν λόγω έγγραφο, πέραν των αναφορών που περιλαμβάνονται στο Τεκμήριο 18, αναφέρονται τα ακόλουθα:
«- Μέχρι τις 02/10/13 δεν εκδόθηκε το Έγγραφο.
- Στις 18/10/13 ο αλλοδαπός ανακρίθηκε ξανά από μέλη της ΥΑΜ Λεμεσού σχετικά με το διαβατήριο του και εξακολουθεί να μην συνεργάζεται ισχυριζόμενος ότι το απώλεσε.
- Μέχρι τις 22/10/13 δεν εκδόθηκε το Έγγραφο.
- Στις 28/11/13 αναφέρθηκε από τον Πρόξενο του Καμερούν ...., ότι δεν έχει ακόμη εκδοθεί το Έγγραφο για τον αλλοδαπό.»
Από τα πιο πάνω στοιχεία προκύπτει ότι ο αιτητής προσπαθεί να παραμείνει στην Κύπρο κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις αρνούμενος να συνεργαστεί για έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων αφ' ης στιγμής δίδει οδηγίες ο ίδιος στον Πρόξενο να μην εκδοθούν ταξιδιωτικά έγγραφα. Το γεγονός ότι εκκρεμεί η υπ' αριθμό 5630/2013 προσφυγή, στα πλαίσια της οποία απορρίφθηκε αίτημά του για προσωρινό διάταγμα άρσης των διαταγμάτων κράτησης και απέλασής του, υποδηλοί την επιθυμία του αιτητή να παραμείνει εντός της Δημοκρατίας μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής του. Αυτό άλλωστε επιβεβαιώθηκε και από τη συνήγορό του στο στάδιο της αγόρευσης. Σημειώνεται πως οι ενέργειες της Αστυνομίας για διερεύνηση του θέματος του διαβατηρίου του αιτητή, δεν σταμάτησαν με την κράτηση του αιτητή, αλλά, όπως προκύπτει από τα πιο πάνω στοιχεία, συνεχίζονται. Σημειώνεται ακόμα ότι και στις 18.10.2013, όταν ο αιτητής ανακρίθηκε από μέλη της ΥΑΜ Λεμεσού σχετικά με το διαβατήριό του, εξακολουθούσε να μη συνεργάζεται ισχυριζόμενος ότι το απώλεσε.
Έχοντας υπόψη τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης θεωρώ ότι η παρούσα διαφοροποιείται από τις υποθέσεις που παρέπεμψε η κα Χαραλαμπίδου. Κρίνω ότι η κράτηση του αιτητή δεν είναι παράνομη και πως η παράταση που δόθηκε από τον Υπουργό στις 18.11.2013 είναι δικαιολογημένη, ενόψει της άρνησης του αιτητή να συνεργαστεί για έκδοση σ' αυτόν ταξιδιωτικού εγγράφου και δεν συντρέχει οποιοσδήποτε λόγος έκδοσης του αιτουμένου προνομιακού εντάλματος.
Η αίτηση απορρίπτεται, με €500 έξοδα εναντίον του αιτητή και υπέρ των καθ' ων η αίτηση.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.