|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:A456
(2014) 1 ΑΑΔ 1324
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 283/2010)
3 Ιουλίου, 2014
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ,
Εφεσείουσα/Ενάγουσα,
v.
1. ELLINAS FINANCE LTD,
2. ELLINAS FINANCE (CUSTODIAN) LTD,
3. SHARELINK SECURITIES LTD,
Εφεσιβλήτων/Εναγομένων.
Αίτηση ημερ. 30.5.2013 για τροποποίηση των λόγων έφεσης
Λ. Λουκαΐδης και Δ. Δημητρό (κα) για Α. Παπαντωνίου, για την Εφεσείουσα-Αιτήτρια.
Λ. Παπαχαραλάμπους, για τους Εφεσίβλητους-Καθ' ων η αίτηση 1 και 2.
Γ. Στυλιανού (κα) για Α. Νικολάου, για τους Εφεσίβλητους-Καθ' ων η αίτηση 3.
Δικαστήριο: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γ. Ερωτοκρίτου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Με τριανταεπτά λόγους έφεσης, η Εφεσείουσα αμφισβητεί την απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου ημερ. 9.8.2010 με την οποία απορρίφθηκε η απαίτησή της, ενώ εκδόθηκε εναντίον της απόφαση στην ανταπαίτηση των Εφεσιβλήτων. Στις 28.1.2013 η Εφεσείουσα ειδοποιήθηκε ότι τα πρακτικά είχαν ετοιμαστεί και ότι η έφεση ορίστηκε για προδικασία στις 11.3.2013. Εκείνη την ημέρα δόθηκαν οδηγίες για καταχώρηση περιγραμμάτων αγόρευσης. Στο μεταξύ η Εφεσείουσα διόρισε και πρόσθετο δικηγόρο. Στις 23.4.2013 εγκρίθηκε αίτημα της Εφεσείουσας για παράταση του χρόνου καταχώρησης του περιγράμματος της Εφεσείουσας για άλλες 45 μέρες. Μελετώντας τα πρακτικά για την ετοιμασία του περιγράμματος, οι δικηγόροι της Εφεσείουσας διαπίστωσαν ότι υπήρχε ανάγκη να καταχωρήσουν δύο αιτήσεις, πράγμα που έπραξαν. Με την πρώτη, ημερ. 30.5.2013, που είναι η παρούσα, ζητείται τροποποίηση της Ειδοποίησης Έφεσης, ώστε να προστεθεί 38ος λόγος έφεσης, ενώ με τη δεύτερη, ημερ. 19.9.2013, ζητούνται διατάγματα για προσαγωγή μαρτυρίας στο Ανώτατο Δικαστήριο και για διεύρυνση της σύνθεσης του Εφετείου.
Με την παρούσα αίτηση, ζητείται η έκδοση:-
«Α. Διατάγματος για την τροποποίηση της πιο πάνω Έφεσης, με την προσθήκη του πιο κάτω Λόγου Εφέσεως:
ΤΡΙΑΚΟΣΤΟΣ-ΟΓΔΟΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΕΩΣ
1. Το Πρωτόδικο Δικαστήριο όλως εσφαλμένα αντινομικά κατά παράβαση της αρχής της δίκαιης απονομής της δικαιοσύνης αλλά και κατά παράβαση των εχεγγύων αμεροληψίας της δικαστικής εξουσίας, με ανεπίτρεπτο τρόπο επενέβαινε κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, χωρίς ακόμη να υπάρχει ένσταση, διακόπτοντας την κυρίως εξέταση και αντεξέταση με σχόλια, χαρακτηρισμούς ή ερωτήσεις, αναδιαμορφώνοντας την μέχρι τότε μαρτυρία με τον τρόπο που τότε το Πρωτόδικο Δικαστήριο αντιλαμβανόταν, διατυπώνοντας αντινομικά και κατά παράβαση των αρχών της Νομολογίας, διαπιστώσεις, συμπεράσματα και ευρήματα.
Το Πρωτόδικο Δικαστήριο επενέβαινε κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας σε τέτοια έκταση, μορφή και σε τέτοιο βαθμό που επηρέαζε τη διεξαγωγή δίκαιης δίκης και την αμεροληψία του κατά παράβαση του Συντάγματος και ειδικά του άρθρου 30(2).
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
α) Το Πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα αντινομικά κατά παράβαση της αρχής της δίκαιης απονομής της δικαιοσύνης αλλά και κατά παράβαση των εχεγγύων αμεροληψίας της δικαστικής εξουσίας, με ανεπίτρεπτο τρόπο επενέβαινε κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, διακόπτοντας την κυρίως εξέταση και αντεξέταση με σχόλια, χαρακτηρισμούς ή ερωτήσεις, αναδιαμορφώνοντας την μέχρι τότε μαρτυρία με τον τρόπο που τότε το Πρωτόδικο Δικαστήριο αντιλαμβανόταν, διατυπώνοντας διαπιστώσεις, συμπεράσματα και ευρήματα σύμφωνα με τα όσα έχουν καταγραφεί στα πρακτικά (ακολουθούν πολυάριθμες αναφορές στις σελίδες των πρακτικών) ...........
...........................
β) Με τις συνεχείς επεμβάσεις του παραβίασε την ισότητα των όπλων.
γ) Με τις συνεχείς επεμβάσεις του πλήττεται ο πυρήνας της δίκαιης δίκης, κατά παράβαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου άρθρο 6(1).
Β. Διατάγματος για αναστολή της διαδικασίας της πιο πάνω Έφεσης μέχρι την εκδίκαση της παρούσας Αίτησης.
Γ. Οιανδήποτε άλλη ή περαιτέρω διαταγή ως το Δικαστήριο ήθελε κρίνει εύλογη και/ή δίκαιη.
Δ. Έξοδα της παρούσας αίτησης.»
Η Αίτηση βασίζεται επί του Διαδικαστικού Κανονισμού του 1996, του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962 και των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
Τόσο οι Εφεσίβλητοι 1 και 2, όσο και οι Εφεσίβλητοι 3 που αντιπροσωπεύονται από διαφορετικό δικηγόρο, καταχώρησαν ένσταση στην Αίτηση. Οι περισσότεροι από τους λόγους που εγείρουν είναι κοινοί και αφορούν στην καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην καταχώρηση της αίτησης, στη λανθασμένη νομική βάση της αίτησης, στη μη επαρκή αιτιολογία της αναγκαιότητας για τροποποίηση, στο ότι με την προσθήκη του νέου λόγου θα διευρυνθεί η βάση της έφεσης, στην πρόκληση αδικίας και ανεπανόρθωτης ζημιάς στους Εφεσίβλητους και τέλος, ότι δεν συντρέχουν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου υπέρ της Εφεσείουσας.
Οι αρχές με βάση τις οποίες ασκείται η διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου, έχουν αποκρυσταλλωθεί σε πάρα πολλές υποθέσεις. Περιορίζουμε την αναφορά μας στην πρόσφατη απόφαση αυτού του Εφετείου στην Ιωάννου ν. Ελληνική Τράπεζα Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.α., Πολιτική Έφεση Αρ. 181/10, ημερ. 27.5.2014, καθώς και στις υποθέσεις Muskita Aluminium Industries Ltd κ.α. ν. Alsako Aluminium Ltd κ.α. (Αρ. 1) (2009) 1Α ΑΑΔ 59, Κυπριακή Ομοσπονδία Αγωνιστικού Αυτοκινήτου ν. ΚΟΑ (2011) 3Α ΑΑΔ 175 και στην Investylia Public Company Ltd v. Παπαδόπουλου, Πολιτική Έφεση Αρ. 238/10, ημερ. 5.12.2013.
Εκείνο που προκύπτει από τη σχετική νομολογία, ως θεμελιώδης αρχή, είναι ότι η τροποποίηση των λόγων έφεσης εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του Εφετείου η οποία ασκείται πρωτίστως με γνώμονα τα συμφέροντα της δικαιοσύνης. Διάφοροι παράγοντες όπως η καθυστέρηση και ο επηρεασμός των συμφερόντων των διαδίκων, αναμφίβολα επηρεάζουν την κρίση του Δικαστηρίου. Άλλος παράγοντας ο οποίος είναι καθοριστικός στην έκβαση μιας αίτησης για τροποποίηση, είναι ο λόγος για τον οποίο υποβάλλεται το αίτημα για τροποποίηση. Σύμφωνα με τις αρχές που έχουν καθιερωθεί νομολογιακά, είναι πιο εύκολο να εγκριθεί μια αίτηση για τροποποίηση των λόγων έφεσης, αν επιζητεί τη διεύρυνση της υφιστάμενης αιτιολογίας ή της διασαφήνισης ή καλύτερης παρουσίασης των θεμάτων και λόγων έφεσης. Όμως το εγχείρημα γίνεται πιο δύσκολο όταν επιχειρείται να προστεθούν καινούργιοι λόγοι, εντελώς ανεξάρτητοι από τους υπάρχοντες ή όταν επιδιώκεται η ανάπλαση των λόγων έφεσης χωρίς αποχρώντα λόγο. Εκείνο που θα πρέπει να τονιστεί είναι ότι όλες οι αρχές που διατυπώνονται από τη νομολογία «καθοδηγούν αλλά δεν στερούν από το Δικαστήριο τη δυνατότητα να ασκήσει τη δική του κρίση και είτε να επιτρέψει, είτε να απορρίψει τη συγκεκριμένη τροποποίηση .» (βλ. F. Kassab Golf Solar France Ltd v. Yiacoumis Bros (Construction) Co Ltd (1990) 1 ΑΑΔ 510, 515).
Έχοντας εξετάσει τα γεγονότα που αφορούν στην παρούσα περίπτωση υπό το φως των πιο πάνω αρχών, δεν συμφωνούμε ότι υπάρχουν περιθώρια για έγκριση της αίτησης. Το πιο σοβαρό κώλυμα αφορά στο ότι επιχειρείται η εισαγωγή νέου λόγου έφεσης, εντελώς ασύνδετου με τους υφιστάμενους.
Στην ειδοποίηση έφεσης υπάρχουν 37 λόγοι έφεσης. Αυτοί συντάχθηκαν χωρίς η Εφεσείουσα να έχει στη διάθεσή της τα πρακτικά της πρωτόδικης διαδικασίας. Προφανώς στηρίχθηκε στην πρωτόδικη απόφαση και στα όσα έλαβαν χώρα κατά την ακροαματική διαδικασία στην παρουσία της ή των δικηγόρων της. Κατά τη σύνταξη της Ειδοποίησης Έφεσης, δεν κρίθηκε σκόπιμο να περιληφθεί λόγος που αφορά στη δίκαιη δίκη και στις διακόσιες, κατ' ισχυρισμό, διακοπές και επεμβάσεις που επιχειρήθηκαν από το πρωτόδικο δικαστήριο. Κατά την άποψη των δικηγόρων της Αιτήτριας, οι επεμβάσεις της πρωτόδικης δικαστού ήταν τέτοιας έκτασης και μορφής που έδειχναν μεροληψία εκ μέρους της και επηρέαζαν τη δίκαιη δίκη κατά παράβαση του Άρθρου 30.2 του Συντάγματος. Κατά την κρίση μας, τα πιο πάνω αποτελούν εντελώς νέα ζητήματα. Ενώ διατυπώθηκαν 37 λόγοι έφεσης δεν κρίθηκε σκόπιμο να περιληφθεί ίσως και το σοβαρότερο κατά τους ισχυρισμούς της Εφεσείουσας, παράπονο. Τυχόν έγκριση της τροποποίησης θα σήμαινε, κατά την άποψή μας, αλλοίωση της βάσης της έφεσης.
Πέραν τούτου, το θέμα της δίκαιης δίκης δεν ηγέρθη καν πρωτοδίκως, γεγονός που επίσης προσμετρά, καταλυτικά θα λέγαμε, στην άσκηση της διακριτικής μας ευχέρειας κατά της έγκρισης της αίτησης. Αναμέναμε κάποια ικανοποιητική εξήγηση ως προς τους λόγους που το θέμα δεν ηγέρθη προηγουμένως και γιατί δεν συμπεριλήφθηκε στους πολυάριθμους υφιστάμενους λόγους έφεσης. Όμως καμιά εξήγηση δεν δόθηκε παρά μόνο ότι το θέμα εντοπίστηκε μετά τη μελέτη των πρακτικών. Δεν θεωρούμε ικανοποιητική την εξήγηση, εφόσον ένα τέτοιο σοβαρό θέμα θα έπρεπε να ήταν το πρώτο στο μυαλό του δικηγόρου στην παρουσία του οποίου διαδραματίστηκαν οι παρεμβάσεις κατά την πρωτόδικη διαδικασία και ο οποίος στη συνέχεια συνέταξε το εφετήριο.
Άλλος λόγος που συνέβαλε στην άσκηση της διακριτικής μας ευχέρειας κατά της έγκρισης της αίτησης, είναι η καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην υποβολή της. Για την πτυχή αυτή αναμέναμε κάποια πειστική εξήγηση την οποία όμως δεν εντοπίσαμε στην ένορκη δήλωση της Αιτήτριας που συνοδεύει την αίτηση. Το μόνο που αναφέρεται και εμμέσως μπορεί να θεωρηθεί ως εξήγηση, είναι ότι το θέμα προέκυψε μετά την παραλαβή των πρακτικών. Λόγω της παρουσίας του δικηγόρου κατά την πρωτόδικη διαδικασία, δεν θεωρούμε τον παράγοντα του χρόνου παράδοσης των πρακτικών ικανοποιητικό για να δικαιολογήσει τη μη έγκαιρη έγερση του συγκεκριμένου λόγου έφεσης. Όμως ακόμα και μετά την παράδοση των πρακτικών και πάλιν παρατηρείται αδικαιολόγητη καθυστέρηση. Η Εφεσείουσα όχι μόνο δεν προχώρησε στην καταχώρηση του περιγράμματος της εντός της προθεσμίας που όρισε το δικαστήριο, αλλά ζήτησε και παράταση. Παρήλθαν τελικά περίπου δυόμιση μήνες μέχρι να υποβληθεί η αίτηση τροποποίησης. Δεν θα λέγαμε ότι υπήρξε η σπουδή που αναμέναμε για υποβολή της αίτησης σε μια υπόθεση που τα επίδικα γεγονότα συνέβησαν πριν 14 χρόνια, η αγωγή καταχωρήθηκε πριν 12 χρόνια, ενώ η πρωτόδικη απόφαση εκδόθηκε πριν 4 περίπου χρόνια και η έφεση καταχωρίστηκε το 2010. Η καθυστέρηση στην υποβολή της αίτησης τροποποίησης είναι ζήτημα που λαμβάνεται υπόψη υπό το φως όλων των γεγονότων της υπόθεσης. Όπως αναφέρθηκε στην F. Kassab Golf Solar France Ltd v. Yiacoumis Bros (Construction) Co Ltd, ανωτέρω, η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου σε σχέση με τον παράγοντα χρόνο, θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από «σεβασμό στις χρονικές προθεσμίες που καθορίζονται από τους Κανόνες Πολιτικής Δικονομίας». Πιο φιλελεύθερη άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου όπου δεν υπάρχουν επαρκείς λόγοι που να δικαιολογούν την καθυστέρηση, όπως στην προκειμένη περίπτωση, θα σήμαινε εξουδετέρωση των θεσμών και ιδιαίτερα των χρονικών περιορισμών με σημαντικές επιπτώσεις στις προσπάθειες που καταβάλλονται για πάταξη των καθυστερήσεων που αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα δικαστήρια. Στην προκειμένη περίπτωση, η Αιτήτρια κατά την άποψή μας δεν απέσεισε το βάρος απόδειξης που είχε για να δικαιολογήσει την καθυστέρηση.
Εκτός των πιο πάνω, υπάρχουν και άλλοι λόγοι που θα συνηγορούσαν υπέρ της απόρριψης της αίτησης. Ο πρώτος αφορά στη λανθασμένη νομική βάση της Αίτησης από την οποία απουσιάζει η Δ.35 θ.4, η οποία είναι η πιο σχετική διάταξη στην περίπτωση τροποποίησης των λόγων έφεσης. Η Αιτήτρια δέχεται ότι εκ παραδρομής δεν αναφέρθηκε η σχετική διάταξη, παρά ταύτα θεωρεί ότι η αίτηση είναι νομότυπη. Διαζευκτικά ισχυρίζεται ότι αν θεωρηθεί παρατυπία, μπορεί να θεραπευθεί με βάση τη Δ.64 θ.1. Η νομική βάση μιας αίτησης σύμφωνα με τη νομολογία έχει μεγάλη σημασία, αφού προσδιορίζει το νομικό υπόβαθρο της αίτησης, το οποίο προσδίδει εγκυρότητα στο δικονομικό μέτρο (βλ. Χριστοφόρου ν. Οικοδομικές Επιχειρήσεις Λοΐζος Ιορδάνους Λίμιτεδ (2001) 1Β ΑΑΔ 743). Μετά την τροποποίηση της Δ.64 και την κατάργηση της διάκρισης μεταξύ άκυρου και αντικανονικού δικονομικού μέτρου, ενδεχομένως στην παρούσα περίπτωση η παράλειψη να μπορούσε να θεραπευθεί. Όμως καμία αίτηση δεν υποβλήθηκε από την Αιτήτρια ζητώντας να θεραπευθεί η παράλειψη, ώστε να αποκτήσει η αίτηση το αναγκαίο νομικό υπόβαθρο. Υπάρχουν περιπτώσεις που το δικαστήριο κατ' εξαίρεση μπορεί αυτεπάγγελτα να θεωρήσει ότι η παράλειψη έχει ήδη θεραπευθεί, αλλά η παρούσα δεν είναι μια τέτοια περίπτωση. Στην υπόθεση Φαλέκκου ν. Χριστοφίδη, Πολιτική Έφεση Αρ. 63/10, ημερ. 17.12.2013, τονίσαμε ότι οι παρατηρήσεις μας ως προς την ευχέρεια που πάντοτε έχει το δικαστήριο να θεραπεύει παρατυπία «δεν πρέπει να τύχουν παρανόησης ως προς το καθήκον του κάθε δικηγόρου ή διαδίκου που διαπιστώνει την παρατυπία να λαμβάνει έγκαιρα στην κατάλληλη περίπτωση τα αναγκαία μέτρα για θεραπεία της και όχι να αφήνει τα πράγματα να τύχουν διόρθωσης από το δικαστήριο».
Ο άλλος λόγος που συνηγορεί υπέρ της απόρριψης της αίτησης, είναι ο επηρεασμός των συμφερόντων των Καθ' ων η αίτηση ως αποτέλεσμα της εισαγωγής εντελώς νέου λόγου έφεσης και της καθυστέρησης που θα παρατηρηθεί ως αποτέλεσμα της τροποποίησης. Ο παράγοντας αυτός συνεκτιμούμενος με τα υπόλοιπα στοιχεία που αναφέραμε πιο πάνω, δεν μας επιτρέπει να ασκήσουμε τη διακριτική μας ευχέρεια υπέρ της Αιτήτριας. Τυχόν έγκριση του αιτήματος θα προσέθετε περαιτέρω χρόνο στην εκδίκαση της αίτησης, κάτι που θεωρούμε άκρως ανεπιθύμητο υπό τις περιστάσεις της παρούσας έφεσης.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα εναντίον της Εφεσείουσας-Αιτήτριας και υπέρ των Εφεσιβλήτων 1 και 2 και των Εφεσιβλήτων 3. Τα έξοδα να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και να εγκριθούν από το Δικαστήριο. Θα είναι όμως πληρωτέα μετά την αποπεράτωση της διαδικασίας της έφεσης.
Γ. ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.
Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.
/ΕΠσ