|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D589
(2014) 1 ΑΑΔ 1846
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αíτηση Αρ. 115/2014)
30 Ιουλίου, 2014
[ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ DANIEL BOAFO BOATENG,
Αιτητή,
KAI
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ:
Καθ'ων η αίτηση.
------------------------------------
Ν. Χαραλαμπίδου (κα), για τον Αιτητή.
Αιτητής παρών.
Ελ. Γαβριήλ (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.
-----------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.: Ο αιτητής, υπήκοος Γκάνας, ήλθε στην Κύπρο για πρώτη φορά το Φεβρουάριο του 2005. Του χορηγήθηκε άδεια προσωρινής παραμονής ως φοιτητή, αρχικά μέχρι την 31/1/2006 και στη συνέχεια μέχρι 30/10/2006.
Στις 10/4/2008 και ενώ νέα αίτηση για ανανέωση της άδειας του, την οποία ο αιτητής είχε στο μεταξύ υποβάλει, απορρίφθηκε γιατί αυτός είχε διακόψει τη φοίτηση του, αυτός συνήψε γάμο με πολίτιδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακολούθησε αίτηση του αιτητή για έκδοση δελτίου διαμονής ως μέλος οικογένειας πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία όμως στη συνέχεια απορρίφθηκε καθώς ο αιτητής δεν είχε υποβάλει όλα τα απαιτούμενα έγγραφα. Παράλληλα, ο αιτητής ειδοποιήθηκε ότι θα έπρεπε να αναχωρήσει από τη Δημοκρατία, πράγμα όμως που αυτός δεν έπραξε. Συνέχισε να διαμένει στην Κύπρο, αλλά παράνομα.
Ο αιτητής, εντοπίστηκε το Μάιο του 2011 και εναντίον του εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης, τα οποία όμως κατόπιν παρέμβασης της δικηγόρου του, ακυρώθηκαν, ενώ παράλληλα στον αιτητή δόθηκε χρόνος να διευθετήσει το θέμα εγγραφής του ως συζύγου πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στις 22/5/2013 ο αιτητής, ο οποίος συνέχισε να διαμένει στην Κύπρο, αποτάθηκε εκ νέου ζητώντας όπως του χορηγηθεί δελτίο διαμονής ως συζύγου πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό το αίτημα του απορρίφθηκε με απόφαση των καθ'ων η αίτηση ημερομηνίας 22/11/2013. Με την ίδια απόφαση ζητήθηκε από τον αιτητή να εγκαταλείψει τη Δημοκρατία εντός ενός μηνός. Εναντίον της εν λόγω απόφασης, ο αιτητής καταχώρισε την Προσφυγή 19/14, η εκδίκαση της οποίας εκκρεμεί.
Στις 16/3/2014 εκδόθηκαν εναντίον του αιτητή διατάγματα κράτησης και απέλασης, τα οποία του γνωστοποιήθηκαν με επιστολή της ίδιας ημέρας για την παραλαβή της οποίας αρνήθηκε να υπογράψει. Τη νομιμότητα των νέων διαταγμάτων κράτησης και απέλασης του ο αιτητής αμφισβητεί με την Προσφυγή 364/14, στα πλαίσια της οποίας καταχώρισε ενδιάμεση αίτηση επιδιώκοντας την προσωρινή αναστολή εκτέλεσης των εν λόγω διαταγμάτων. Ενόψει της καταχώρισης της ενδιάμεσης αυτής αίτησης, η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης ανεστάλη μέχρι την εκδίκαση της αίτησης. Η εν λόγω ενδιάμεση αίτηση του αιτητή απορρίφθηκε στις 6/6/2014.
Στη συνέχεια και αφού στο μεταξύ η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου, Πληθυσμού και Μετανάστευσης, στα πλαίσια επανεξέτασης της περίπτωσης της κράτησης του αιτητή, αποφάσισε, ενόψει της απορριπτικής απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τη συνέχιση της κράτησης του αιτητή και παράλληλα την εντατικοποίηση των ενεργειών της Αστυνομίας προς απέλασή του, ο αιτητής καταχώρισε την παρούσα αίτηση με την οποία επιδιώκει την έκδοση προνομιακού εντάλματος της φύσεως Habeas Corpus.
Είναι η θέση του αιτητή ότι, η κράτηση του με σκοπό την απέλαση παραβιάζει την Οδηγία 2004/38/ΕΚ, εφόσον αυτός είναι μέλος οικογένειας πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τις 16/3/2014 που τελεί υπό κράτηση, κανένα μέτρο δεν λήφθηκε για σκοπούς υλοποίησης του διατάγματος απέλασης του, παρά το γεγονός ότι οι Αρχές έχουν στην κατοχή τους τα ταξιδιωτικά έγγραφα του και ο ίδιος δεν πρόβαλε, ούτε προβάλλει, οποιαδήποτε προσκόμματα στην απέλαση του.
Το αίτημα του αιτητή αντιμετώπισε την ένσταση των καθ'ων η αίτηση, οι οποίοι, πέραν της ένστασης τους επί της ουσίας των θέσεων του αιτητή, εγείρουν και δύο προδικαστικές ενστάσεις. Συγκεκριμένα, ισχυρίζονται ότι η παρούσα αίτηση είναι πρόωρη, καθότι η συνολική περίοδος κράτησης του αιτητή δεν έχει υπερβεί τους έξι μήνες και συνεπώς δεν είναι δυνατό να ελεγχθεί η νομιμότητα της με αίτηση Habeas Corpus, καθώς επίσης και ότι η νομιμότητα των επίδικων διαταγμάτων δεν μπορεί να αμφισβητηθεί με αίτηση όπως η παρούσα, αλλά με προσφυγή δυνάμει του άρθρου 146 του Συντάγματος.
Αναφορικά με τη δεύτερη από τις πιο πάνω δύο ενστάσεις των καθ'ων η αίτηση, παρατηρώ τα εξής: Σύμφωνα με την κα Γαβριήλ, εκείνο που προκύπτει από την ένορκη δήλωση του αιτητή και ιδιαίτερα από τις παραγράφους 19, 21 και 22 της ένορκης δήλωσης του, είναι, πως με την παρούσα αίτηση του ο τελευταίος, στην ουσία, αμφισβητεί τη νομιμότητα των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης του, πράγμα ανεπίτρεπτο, εφόσον κάτι τέτοιο μόνο στα πλαίσια προσφυγής μπορεί να επιδιωχθεί. Διεξήλθα προσεκτικά τις εν λόγω παραγράφους της ένορκης δήλωσης του αιτητή. Η επί του προκειμένου θέση της κας Γαβριήλ δεν με βρίσκει σύμφωνο. Εκείνο που ο αιτητής αμφισβητεί με την παρούσα αίτηση του είναι η νομιμότητα της διάρκειας της κράτησης του και όχι η νομιμότητα των διαταγμάτων δυνάμει των οποίων κρατείται. Στην υπόθεση Guo Shuying v. Δημοκρατίας, Πολιτική Έφεση Αρ. 351/12, ημερομηνίας 10/12/2012, επαναλήφθηκε για ακόμα μια φορά πως εκεί όπου επιδίωξη του αιτητή είναι ο έλεγχος της νομιμότητας της διάρκειας κράτησής του, όπως είναι η παρούσα περίπτωση, αυτό μπορεί, σύμφωνα με τις πρόνοιες του εδαφίου 5(α)[1] του άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, Κεφ. 105, να γίνει μόνο με αίτηση Habeas Corpus.
Αλλά ούτε η πρώτη από τις πιο πάνω δύο προδικαστικές ενστάσεις με βρίσκει σύμφωνο. Σύμφωνα με το εδάφιο (1) του άρθρου 18ΠΣΤ, οι πρόνοιες του οποίου παρέχουν την εξουσία στον Υπουργό Εσωτερικών να εκδίδει διάταγμα κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας, με σκοπό την απέλαση, «Τέτοια κράτηση έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και διατηρείται μόνο καθόσον χρόνο η διαδικασία απομάκρυνσης εξελίσσεται και εκτελείται με τη δέουσα επιμέλεια». Σύμφωνα με το εδάφιο (7) του ιδίου άρθρου, η κατ' ανώτατο χρονική περίοδος κράτησης είναι έξι μήνες και τελεί υπό την προϋπόθεση ότι είναι αναγκαία για τη διασφάλιση επιτυχούς απομάκρυνσης του αλλοδαπού, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που τίθενται από το εδάφιο (1)[2], όχι βέβαια εξαντλητικά. Σχετικές με το θέμα που εξετάζουμε είναι και οι πρόνοιες του εδαφίου (4) του ιδίου άρθρου, σύμφωνα με τις οποίες το διάταγμα κράτησης επανεξετάζεται από τον αρμόδιο Υπουργό, είτε αυτεπάγγελτα ανά δίμηνο, είτε σε οποιοδήποτε εύλογο χρονικό διάστημα, κατόπιν αίτησης του κρατουμένου. Τέλος, οι πρόνοιες του εδαφίου 5(α) του άρθρου 18ΠΣΤ ρητά προνοούν ότι η διάρκεια κράτησης με σκοπό την απέλαση, υπόκειται σε αίτηση για την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus δυνάμει του άρθρου 155.4 του Συντάγματος.
Η συνδυασμένη εφαρμογή των πιο πάνω προνοιών οδηγεί με ασφάλεια στο συμπέρασμα ότι οι αρμόδιες αρχές δεν δικαιούνται να κρατούν υπήκοο τρίτης χώρας κατά το δοκούν, απλά και μόνο γιατί το διάστημα αυτό είναι μικρότερο των έξι μηνών. Θα πρέπει, κατά τη διάρκεια της κράτησης, έστω και αν το διάστημα κράτησης είναι μικρότερο των έξι μηνών, να συντρέχουν οι απαιτούμενες προϋποθέσεις και να λαμβάνονται τα προνοούμενα διαβήματα.
Επομένως, είναι εφικτός ο δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας της κράτησης του αιτητή πριν από τη συμπλήρωση έξι μηνών κράτησης του και το ένδικο μέσο στα πλαίσια του οποίου ο εν λόγω δικαστικός έλεγχος ασκείται, είναι η διαδικασία έκδοσης εντάλματος Habeas Corpus.
Ενόψει των πιο πάνω και οι δύο προδικαστικές ενστάσεις αποτυγχάνουν και απορρίπτονται.
Στρέφομαι τώρα να εξετάσω την ουσία της αίτησης. Όπως έχω ήδη αναφέρει, επίκεντρο των επιχειρημάτων του αιτητή συνιστά η θέση ότι καθόλη τη διάρκεια της κράτησης του - ο αιτητής κρατείται από τις 16/3/2014 - οι καθ'ων η αίτηση δεν προέβησαν σε οποιαδήποτε ενέργεια προς την κατεύθυνση απέλασης του, γεγονός που διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο αν ληφθεί υπόψη ότι τα ταξιδιωτικά έγγραφα του αιτητή βρίσκονται στα χέρια τους. Με αιχμή του δόρατος της βασικά την απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση C-61/11, PPU EI Dridi, ημερομηνίας 28/4/2011 και την απόφαση του ΕΔΑΔ, M.A. v. Cyprus, Application No. 41872/10, ημερομηνίας 23/7/2013, η ευπαίδευτη συνήγορος του αιτητή υπέβαλε ότι, η συγκεκριμένη αδράνεια των καθ'ων η αίτηση παραβιάζει τις πρόνοιες της Οδηγίας καθιστώντας την κράτηση του αιτητή, παράνομη, εφόσον αυτός δεν πρόβαλε οποιαδήποτε προσκόμματα στην απέλασή του.
Το κατά πόσο η διάρκεια της κράτησης του αιτητή είναι ή όχι νόμιμη, θα πρέπει να κριθεί υπό το φως του συνόλου της περιόδου που ο αιτητής τελεί υπό κράτηση, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων που την περιβάλλουν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο αιτητής τελεί υπό κράτηση από τις 16/3/2014, δηλαδή για 4½ περίπου μήνες. Οι ενέργειες όμως για απέλαση του είχαν ανασταλεί ως αποτέλεσμα της ενδιάμεσης αίτησης που ο τελευταίος καταχώρισε στα πλαίσια της Προσφυγής 364/14, μέχρι τις 6/6/2014, ECLI:CY:AD:2014:D378, ημερομηνία κατά την οποία η ενδιάμεση αίτηση του απορρίφθηκε. Έχω την άποψη ότι η διάρκεια της περιόδου κράτησης του αιτητή, κρινόμενη, είτε από μόνη της, είτε σε συνδυασμό με τους άλλους παράγοντες και ιδιαίτερα τις ενέργειες στις οποίες οι καθ'ων η αίτηση προέβησαν με στόχο την απέλαση του αιτητή, δεν είναι τέτοια που να καθιστά την κράτηση του τελευταίου παράνομη, ούτε και θεωρώ ότι οι ενέργειες των καθ'ων η αίτηση και γενικά η συμπεριφορά τους καθόλη τη διάρκεια κράτησης του αιτητή, δύναται να ερμηνευθεί ως μη συνάδουσα με την υποχρέωση τους να επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια, ως οι πρόνοιες της σχετικής Οδηγίας επιτάσσουν. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι πέραν του μισού του χρόνου που ο αιτητής τελεί υπό κράτηση, οι ενέργειες προς την κατεύθυνση απέλασης του είχαν ανασταλεί.
Οι δύο υποθέσεις στις οποίες η κα Χαραλαμπίδου με έχει παραπέμψει (El Dridi και M.A. v. Cyprus), διαφοροποιούνται ουσιωδώς από την παρούσα υπόθεση, ως προς τα γεγονότα τους. Είναι πιστεύω αρκετό να επισημάνω ότι και στις δύο υποθέσεις, η περίοδος κράτησης των εκεί αιτητών ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη από την περίοδο κράτησης του εδώ αιτητή. Στην μεν πρώτη υπόθεση, η κράτηση του αιτητή είχε παραταθεί και πέραν της αρχικής περιόδου των έξι μηνών, στη δε δεύτερη υπόθεση, η κράτηση ήταν σχεδόν ένας χρόνος.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η αίτηση δεν μπορεί να επιτύχει και απορρίπτεται, με έξοδα υπέρ των καθ'ων η αίτηση, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ.
[1] Η διάρκεια κράτησης βάσει του παρόντος άρθρου υπόκειται σε αίτηση για την έκδοση εντάλματος habeas corpus δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του εν λόγω Άρθρου.
[2] 18ΠΣΤ.-(1) Εκτός εάν στη συγκεκριμένη περίπτωση επιτρέπεται να εφαρμοστούν αποτελεσματικά άλλα επαρκή αλλά λιγότερο αναγκαστικά μέτρα, ο Υπουργός Εσωτερικών δύναται να εκδίδει διάταγμα με το οποίο να θέτει υπό κράτηση υπήκοο τρίτης χώρας υποκείμενο σε διαδικασίες επιστροφής, μόνο για την προετοιμασία της επιστροφής και/ή τη διεκπεραίωση της διαδικασίας απομάκρυνσης, ιδίως όταν -
(α) υπάρχει κίνδυνος διαφυγής, ή
(β) ο συγκεκριμένος υπήκοος τρίτης χώρας αποφεύγει ή παρεμποδίζει την προετοιμασία της επιστροφής ή τη διαδικασία απομάκρυνσης.
Τέτοια κράτηση έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και διατηρείται μόνο καθόσον χρόνο η διαδικασία απομάκρυνσης εξελίσσεται και εκτελείται με τη δέουσα επιμέλεια.