|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
(2013) 1 ΑΑΔ 1487
18 Ιουλίου, 2013
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΚΛΗΡΙΔΗΣ,
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.2 ΚΑΙ 4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ 33 ΤΟΥ 1964 ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 10 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ ΝΟΜΟΥ 97/70,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ GEORGE SMITH-ΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΛΟΥΚΑ, ΣΤΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS (ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 90/12),
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ 97/70 (ΕΚΔΟΣΗ
ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ) ΚΑΙ 95/70 (ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ
ΕΚΔΟΣΗΣ ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ-ΚΥΡΩΤΙΚΟΣ),
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ
ΦΥΛΑΚΩΝ ΚΑΙ/Ή ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ
ΦΥΓΟΔΙΚΟΥ ΜΕ ΑΡ. 2/12 ΗΜΕΡ. 8/6/2012 ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΩΣ
ΑΝΩ GEORGE SMITH-ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ,
ΚΑΙ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑ ΑΛΛΩΣ GEORGE SMITH,
Εφεσείων-Αιτητής,
ν.
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.
Εφεσιβλήτου - Καθ' ου η Αίτηση.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 344/2012)
Φυγόδικοι ― Ο περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970, (Ν. 97/70), όπως τροποποιήθηκε ― Επικύρωση απόφασης σε αίτηση Habeas Corpus η οποία εκδικάστηκε σε πρώτο βαθμό με απορριπτική κατάληξη ― Προκύπτει από τις επίμαχες τροποποιήσεις ότι μετά τον περί της Πέμπτης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμο του 2006 (127(Ι)/2006), είναι δυνατή η έκδοση κύπριου πολίτη, για τους λόγους, που προβλέπονται στο Σύνταγμα και εφόσον ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις των Ν. 95/70 και Ν. 97/70 ― Η παράλειψη απάλειψης της Επιφύλαξης/Δήλωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Ν. 95/70 δεν αποτελεί εμπόδιο.
Φυγόδικοι ― Ο περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970, (Ν. 97/70),όπως τροποποιήθηκε ― Είναι θεμελιωμένο ότι επιβαρυντική καθυστέρηση στην εκδίκαση της υπόθεσης φυγοδίκου δικαιολογεί την απόρριψη αιτήματος προς έκδοσή του ― Το κριτήριο για μη έκδοση σε σχέση με το χρόνο είναι όχι τόσο το μήκος του χρόνου που έχει διαρρεύσει όσο η ποιότητά του, υπό την έννοια ότι η πάροδος μεγάλου χρόνου ενδέχεται να έχει επιφέρει τέτοιες διαφοροποιήσεις στη ζωή του φυγόδικου, που θα είναι άδικο και καταπιεστικό αυτός να εκδοθεί.
Με την έφεση αμφισβητήθηκε απορριπτική απόφαση σε αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος της φύσεως Habeas corpus η οποία και εκδικάστηκε σε πρώτο βαθμό από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Με την εν λόγω αίτηση, ο εφεσείων ζητούσε όπως κηρυχθεί άκυρη απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, με την οποία διατάχθηκε η έκδοσή του στη Νότιο Αφρική, με σκοπό να δικαστεί για, κατ' ισχυρισμό, διαπραχθέντα αδικήματα.
Η έκδοση του εφεσείοντα, ο οποίος είναι κύπριος υπήκοος, διατάχθηκε για τέσσερα αδικήματα, τα οποία, κατ' ισχυρισμό των Αρχών της Νοτίου Αφρικής, φερόταν ότι αυτός διέπραξε από το 2006 μέχρι και το 2010 και αφορούσαν μεταξύ άλλων κατηγορίες για φόνο, απόσπαση περιουσίας, διαφθοράς και χρηματισμού δημοσίου λειτουργού.
Στη πρωτοβάθμια διαδικασία εξετάστηκε ο ισχυρισμός του εφεσείοντα για καθυστέρηση που παρατηρήθηκε από την ημερομηνία της, κατ' ισχυρισμό, διάπραξης των αδικημάτων για τα οποία αυτός καταζητείτο μέχρι την καταχώριση της αίτησης για έκδοσή του, και αφού ελήφθη υπόψη η φύση των αδικημάτων και, ιδιαίτερα, η σοβαρότητα του αδικήματος του φόνου, οι δυσκολίες που υπήρχαν στον εντοπισμό του και το ότι δεν προβλήθηκε από μέρους του οποιοσδήποτε λόγος αλλαγής των συνθηκών της ζωής του κατά τα τελευταία χρόνια, το Δικαστήριο κατέληξε ότι δεν υπήρχε τέτοια καθυστέρηση, που να καθιστούσε καταπιεστική την έκδοσή του στη Νότιο Αφρική.
Απέρριψε, επίσης, τους υπόλοιπους λόγους που προβλήθηκαν και αφορούσαν ζητήματα που αφορούσαν στον τύπο της αίτησης με τον οποίο προωθήθηκε η διαδικασία στο Επαρχιακό Δικαστήριο.
Απέρριψε ακόμα τους ισχυρισμούς του εφεσείοντα ότι αυτός, ως κύπριος πολίτης, δεν μπορούσε να εκδοθεί, παρά την τροποποίηση του Συντάγματος, εφόσον δεν απαλείφθηκε η Επιφύλαξη/Δήλωση της Κυπριακής Δημοκρατίας που περιέχεται στον περί της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Εκδόσεως Φυγοδίκων (Κυρωτικό) Νόμο του 1970, (Ν. 95)/70), (ο «Ν. 95/70»).
Σύμφωνα με την πρωτοβάθμια κρίση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην αίτηση Habeas Corpus, η παράλειψη, απάλειψης της επιφύλαξης αποτελεί τυπικό ζήτημα, που δεν επηρεάζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Πολιτείας και των πολιτών, δεδομένου ότι το Σύνταγμα είναι ο υπέρτατος Νόμος.
Η έφεση στηρίχθηκε στους κάτωθι μεταξύ άλλων λόγους:
Πρώτος λόγος έφεσης.
Το Δικαστήριο δεν εκτίμησε ορθά όσα τέθηκαν ενώπιόν του, σχετικά με την σημειωθείσα καθυστέρηση και τις ουσιαστικές αλλαγές που υπήρξαν στη ζωή του ιδίου και της πολυμελούς οικογένειάς του.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Έχοντας υπόψη ότι ο εφεσείων, ο οποίος ήταν ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, δεν παρουσιάστηκε το Μάιο του 2010 στη δικαστική διαδικασία για ένα από τα, κατ' ισχυρισμό, αδικήματα και, έκτοτε, οι Αρχές της Νοτίου Αφρικής δε γνώριζαν πού βρισκόταν - ο ίδιος χρησιμοποιούσε πέντε - έξι διαφορετικά ονόματα - η όποια, εξ αντικειμένου, καθυστέρηση υπήρξε ως παράγοντας ανατρεπτικός της έκδοσής του εξουδετερωνόταν, λαμβανομένης, πρόσθετα, υπόψη της σοβαρότητας του, κατ' ισχυρισμό, διαπραχθέντος αδικήματος του φόνου.
2. Ούτε οι προσωπικές και οικογενειακές αλλαγές, ήταν τέτοιες, που να καθιστούσαν την απόδοσή του μέτρο άδικο και καταπιεστικό.
3. Η ένορκη δήλωση ανάκλησης κατάθεσης μάρτυρα που έδωσε στην Αστυνομία της Νοτίου Αφρικής σε σχέση με το αδίκημα του φόνου, δεν μπορούσε να επηρεάσει καθ' οιονδήποτε τρόπο, αφού, σε διαδικασία έκδοσης, δεν γίνονται διαπιστώσεις αναφορικά με τη διάπραξη ή όχι των αδικημάτων ή των όποιων υποχρεώσεων του φυγοδίκου.
Λόγος έφεσης 2.
Υπήρξε παραβίαση των δικαιωμάτων του από την Αστυνομία της Νοτίου Αφρικής.
Αποφασίστηκε ότι:
Εάν, στα πλαίσια έρευνας από την Αστυνομία της Νοτίου Αφρικής, υπήρξαν παραβάσεις, αυτό θα κριθεί κατά τη δίκη του εφεσείοντα και όχι στα πλαίσια της διαδικασίας για έκδοσή του.
Λόγος έφεσης 3.
Το Δικαστήριο παρέλειψε να εξετάσει τον ισχυρισμό του ότι τόσο η σύλληψή του όσο και η κράτησή του για σκοπούς έκδοσής του έγιναν πρόωρα και καταχρηστικά, αφού, όταν αυτός συνελήφθη, δεν υπήρχε αίτημα της Νοτίου Αφρικής.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η πιο πάνω θέση δεν ήταν ορθή. Προέκυπτε ότι η Κυπριακή Αστυνομία, για την εξασφάλιση προσωρινού εντάλματος σύλληψης, ενήργησε στη βάση μηνύματος της Interpol και λεπτομερειών που ζητήθηκαν από τις Αρχές της Νοτίου Αφρικής και δόθηκαν σε ηλεκτρονική μορφή.
2. Το γεγονός ότι η αποστολή των εγγράφων ακολούθησε δεν επηρέαζε, από τη στιγμή που η σύλληψη έγινε για τους ίδιους λόγους, για τους οποίους, ακολούθως, εστάλησαν, μέσω της διπλωματικής οδού, τα έγγραφα και καταχωρήθηκε η αίτηση για έκδοση του εφεσείοντα.
Λόγος έφεσης 4.
Ήταν λανθασμένη και η διαπίστωση ότι, καίτοι κύπριος πολίτης, είναι δυνατό, στη βάση και μόνο της Πέμπτης Τροποποίησης του Συντάγματος, να εκδοθεί.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Προκύπτει από την Πέμπτη Τροποποίηση του Συντάγματος, στις 28/7/2006, (ο περί της Πέμπτης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμος του 2006, (Ν. 127(Ι)/2006), ότι πλέον, είναι δυνατή η έκδοση κύπριου πολίτη, για τους λόγους, βέβαια, που προβλέπονται στο Σύνταγμα και εφόσον ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις των Ν. 95/70 και Ν. 97/70.
2. Η παράλειψη απάλειψης της Επιφύλαξης/Δήλωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Ν. 95/70 δεν αποτελεί εμπόδιο. Στην ουσία, από τη στιγμή που η απαγόρευση έκδοσης πολίτη της Δημοκρατίας δεν απαγορεύεται από το Σύνταγμα, η εν λόγω Επιφύλαξη/Δήλωση παρέμεινε γράμμα κενό.
Η έφεση απορρίφθηκε χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Νικολαΐδης ν. Αστυνομίας (1999) 1 Α.Α.Δ. 1964,
Drazdova Natalia Sergeenva, άλλως, Drozdova Natalia Sergeevna (Αρ. 2) (2012) 1 Α.Α.Δ. 1574.
Έφεση.
Έφεση από τον Αιτητή κατά της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (Παπαδοπούλου, Δ.), (Αίτηση Αρ. 90/2012) ημερ. 25/7/2013.
Σ. Σωφρονίου, για τον Εφεσείοντα.
Ο. Σοφοκλέους (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Εφεσίβλητο.
Εφεσείων παρών.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Δικαστής Παπαδοπούλου.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Αίτηση του εφεσείοντα για έκδοση διατάγματος της φύσεως habeas corpus απορρίφθηκε από αδελφό μας Δικαστή, με αποτέλεσμα την καταχώριση της παρούσας έφεσης. Με την εν λόγω αίτηση, ο εφεσείων ζητούσε όπως κηρυχθεί άκυρη η απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού ημερομηνίας 8/6/2012, με την οποία διατάχθηκε η έκδοσή του στη Νότιο Αφρική, με σκοπό να δικαστεί για, κατ' ισχυρισμό, διαπραχθέντα αδικήματα.
Η έκδοση του εφεσείοντα, ο οποίος είναι κύπριος υπήκοος, διατάχθηκε για τέσσερα αδικήματα, τα οποία, κατ' ισχυρισμό των Αρχών της Νοτίου Αφρικής, φέρεται ότι αυτός διέπραξε από το 2006 μέχρι και το 2010. Πρόκειται για τα εξής αδικήματα: Το 2006, σε συνεργασία με άλλα πρόσωπα, παραβίασε αποθήκη και, με βία, να απέσπασε περιουσία συνολικής αξίας €154.000,00. Το 2007, ενώ ήταν ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, κατείχε παράνομα σε αποθήκες που ενοικίαζε κλοπιμαία περιουσία, το 2010, με τη χρήση πυροβόλου, πυροβόλησε και σκότωσε τον Emmanuel Jackson και, τέλος, μεταξύ των ετών 2008 και 2010, ενεπλάκη σε υπόθεση διαφθοράς και χρηματισμού δημοσίου λειτουργού.
Ο αδελφός μας Δικαστής, αφού εξέτασε τον ισχυρισμό του εφεσείοντα για καθυστέρηση που παρατηρήθηκε από την ημερομηνία της, κατ' ισχυρισμό, διάπραξης των αδικημάτων για τα οποία αυτός καταζητείτο μέχρι την καταχώριση της αίτησης για έκδοσή του, το Μάρτιο του 2012, και αφού έλαβε υπόψη του τη φύση των αδικημάτων και, ιδιαίτερα, τη σοβαρότητα του αδικήματος του φόνου, τις δυσκολίες που υπήρχαν στον εντοπισμό του - χρησιμοποιούσε πέντε - έξι διαφορετικά ονόματα - και το ότι δεν προβλήθηκε από μέρους του οποιοσδήποτε λόγος αλλαγής των συνθηκών της ζωής του κατά τα τελευταία χρόνια, κατέληξε ότι δεν υπήρχε τέτοια καθυστέρηση, που να καθιστούσε καταπιεστική την έκδοσή του στη Νότιο Αφρική.
Απέρριψε, επίσης, τους υπόλοιπους λόγους που προβλήθηκαν. Αφορούσαν τη νομιμότητα της διαδικασίας που ακολουθήθηκε για την αποστολή των αναγκαίων εγγράφων, τη μη ύπαρξη «Έκθεσης Γεγονότων» και την αδυναμία έκδοσής του, ως κύπριου πολίτη. Η αποστολή, έκρινε, των αναγκαίων για την έκδοσή του εγγράφων ήταν καθ' όλα νόμιμη, στη βάση της μαρτυρίας των αρμόδιων λειτουργών του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και της Διεύθυνσης Προξενικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, την οποία αποδέχτηκε το Επαρχιακό Δικαστήριο. Σε συμφωνία με το Επαρχιακό Δικαστήριο, θεώρησε ότι, από τη στιγμή που τα έγγραφα διαβιβάστηκαν από το Υπουργείο Εξωτερικών της Νοτίου Αφρικής στην πρεσβεία της στην Αθήνα, που είναι η έδρα της Υπάτης Αρμοστείας της Νοτίου Αφρικής στην Κύπρο, και από εκεί στην πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα και, ακολούθως, στο Υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου, δεν υπήρχε οποιοδήποτε κενό στην αλυσίδα της διπλωματικής οδού.
Σε ό,τι αφορά την απουσία «Έκθεσης Γεγονότων», η οποία πρέπει να συνοδεύει αίτηση έκδοσης φυγοδίκου, αυτή, κατέληξε, δεν επιδρούσε, εφόσον, στα έγγραφα, τα οποία εξετάστηκαν από το Επαρχιακό Δικαστήριο, περιέχονταν όλες οι απαραίτητες πληροφορίες και στοιχεία. Δεδομένης της αρχής ότι, σε διαδικασία έκδοσης, δε γίνονται διαπιστώσεις των αδικημάτων ή των υποχρεώσεων του φυγοδίκου, αλλά είναι αρκετό η προσαχθείσα μαρτυρία να δημιουργεί πιθανόν τεκμήριο ενοχής, όπως ορίζει το Άρθρο 94 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155 - το Επαρχιακό Δικαστήριο, κατέληξε, εκτίμησε ορθά τα ενώπιόν του τεθέντα. Απέρριψε τους ισχυρισμούς του εφεσείοντα ότι αυτός, ως κύπριος πολίτης, δεν μπορεί να εκδοθεί, παρά την τροποποίηση του Συντάγματος, εφόσον δεν απαλείφθηκε η Επιφύλαξη/Δήλωση της Κυπριακής Δημοκρατίας που περιέχεται στον περί της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Εκδόσεως Φυγοδίκων (Κυρωτικό) Νόμο του 1970, (Ν. 95)/70), (ο «Ν. 95/70»). Η παράλειψη, έκρινε, απάλειψης της επιφύλαξης αποτελεί τυπικό ζήτημα, που δεν επηρεάζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Πολιτείας και των πολιτών, δεδομένου ότι το Σύνταγμα είναι ο υπέρτατος Νόμος.
Ο εφεσείων, με πέντε λόγους έφεσης, τους οποίους θα εξετάσουμε με τη σειρά που αυτοί αναπτύχθηκαν, αμφισβητεί τις πρωτόδικες διαπιστώσεις στην ολότητά τους.
Πρώτος λόγος έφεσης.
Ισχυρίζεται ο εφεσείων ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν εκτίμησε ορθά όσα τέθηκαν ενώπιόν του, με σκοπό να καταδειχθεί ότι η μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρήθηκε από το χρόνο διάπραξης των, κατ' ισχυρισμό, αδικημάτων μέχρι την καταχώριση της αίτησης για έκδοσή του, καθιστούν την απόδοσή του μέτρο άδικο και καταπιεστικό γι' αυτόν. Οι ουσιαστικές αλλαγές που υπήρξαν στη ζωή του ιδίου και της πολυμελούς οικογένειάς του, οι οποίες τέθηκαν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου κατά τη διαδικασία ενδιάμεσου αιτήματος για απελευθέρωσή του μέχρι την εκδίκαση της αίτησης habeas corpus, δε συνυπολογίστηκαν. Το κριτήριο για μη έκδοση λόγω παρόδου μεγάλου χρόνου πρέπει να είναι όχι τόσο ο χρόνος που διέρρευσε, εισηγήθηκε ο συνήγορός του, όσο η ποιότητά του, υπό την έννοια των ουσιαστικών αλλαγών που επέρχονται στη ζωή του εκζητούμενου προσώπου και, στην περίπτωση του εφεσείοντα, επήλθαν τέτοιες - επαναπατρισμός της οικογένειάς του, η ίδρυση από τον ίδιο εταιρείας, η ανεύρεση τακτικής εργασίας από τη σύζυγό του και η φοίτηση των τεσσάρων παιδιών του σε δημοτικό, λύκειο και πανεπιστήμιο.
Με βάση τις πρόνοιες του Άρθρου 10(3)(β) και (γ) του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970, (Ν. 97/70), (όπως τροποποιήθηκε), (ο «Ν. 97/70»), το Ανώτατο Δικαστήριο έχει εξουσία να αποφυλακίσει πρόσωπο του οποίου διετάχθη η προφυλάκιση μέχρι την έκδοσή του από τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας, εφόσον ήθελε κρίνει ότι :-
«(3) Το Ανώτατον Δικαστήριον, επιλαμβανόμενον της τοιαύτης αιτήσεως, δύναται, μη επηρεαζομένης οιασδήποτε ετέρας δικαιοδοσίας αυτού, να διατάξη την αποφυλάκισιν του υπό έκδοσιν προσώπου, εφ' όσον ήθελε κρίνει ότι -
(α) ....................................................................................................
(β) λόγω της παρόδου μακρού χρόνου, αφ' ου εγένετο η διάπραξις του αδικήματος ή, αναλόγως της περιπτώσεως, αφ' ου καταζητείται προς έκτισιν ποινής μετά καταδίκην αυτού· ή
(γ) λόγω του ότι η κατ' αυτού κατηγορία δεν εγένετο καλή τη πίστει ή εν τω συμφέροντι της δικαιοσύνης,
η απόδοσις αυτού θα απετέλει, λαμβανομένων υπ' όψιν απασών των περιστάσεων, άδικον ή καταπιεστικόν μέτρον.»
Στη Νικολαΐδης ν. Αστυνομίας (1999) 1 Α.Α.Δ. 1964, σε σχέση με το ζήτημα της καθυστέρησης ως παράγοντα ανατρεπτικού της έκδοσης φυγοδίκου, αναφέρθηκαν τα εξής:- (σελ. 1968-1969)
«Είναι θεμελιωμένο ότι επιβαρυντική καθυστέρηση στην εκδίκαση της υπόθεσης φυγοδίκου δικαιολογεί την απόρριψη αιτήματος προς έκδοσή του. Επιβαρυντική είναι η καθυστέρηση η οποία οφείλεται σε λόγους άλλους από τη φυγή του υποδίκου, η οποία καθιστά τη διεξαγωγή της δίκης, στο χρονικό σημείο που θα λάβει χώραν, μέτρο καταπιεστικό για τον κατηγορούμενο. Ο επηρεασμός του δικαιώματος υπεράσπισης του κατηγορουμένου από την καθυστέρηση μπορεί, αφ' εαυτού, να καταστήσει τη δίκη μέτρο καταπιεστικό. Το πρωτόδικο Δικαστήριο υιοθέτησε την προσέγγιση που ακολουθήθηκε επί του θέματος στην In re Wehbe (1985) 1 C.L.R. 56 (απόφαση Τριανταφυλλίδη, Π.) και τη σχετική αγγλική νομολογία, στην οποία η ανωτέρω απόφαση θεμελιώνεται - (βλ. Kakis v. Republic of Cyprus [1978] 2 All E.R. 634, Re Tarling [1979] 1 All E.R. 981, 989, 990 και Ali v. Secretary of State [1984] 1 All E.R. 1009). Καθυστέρηση, η οποία απολήγει σε καταπίεση, μπορεί να καταστήσει την έκδοση άδικο ή καταπιεστικό μέτρο, όπως προβλέπεται στο Άρθρο 10(3) του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970, (Ν. 97/70).»
Το κριτήριο για μη έκδοση σε σχέση με το χρόνο είναι όχι τόσο το μήκος του χρόνου που έχει διαρρεύσει όσο η ποιότητά του, υπό την έννοια ότι η πάροδος μεγάλου χρόνου ενδέχεται να έχει επιφέρει τέτοιες διαφοροποιήσεις στη ζωή του φυγόδικου, που θα είναι άδικο και καταπιεστικό αυτός να εκδοθεί - (βλ. Drazdova Natalia Sergeenva, άλλως, Drozdova Natalia Sergeevna (Αρ. 2) (2012) 1 Α.Α.Δ. 1574).
Στην παρούσα περίπτωση, δε διακρίνουμε στη διαπίστωση του αδελφού μας Δικαστή οτιδήποτε που θα δικαιολογούσε επέμβασή μας. Η πάροδος των δύο, περίπου, χρόνων από το σοβαρότερο, κατ' ισχυρισμό, διαπραχθέν αδίκημα του φόνου μέχρι την υποβολή της αίτησης για έκδοση του εφεσείοντα, εξεταζόμενη όχι ανεξάρτητα και κατ' απομόνωση των περιστάσεων που την αφορούν, δικαιολογεί την κατάληξη. Έχοντας υπόψη ότι ο εφεσείων, ο οποίος ήταν ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, δεν παρουσιάστηκε το Μάιο του 2010 στη δικαστική διαδικασία για ένα από τα, κατ' ισχυρισμό, αδικήματα και, έκτοτε, οι Αρχές της Νοτίου Αφρικής δε γνώριζαν πού βρισκόταν - ο ίδιος χρησιμοποιούσε πέντε - έξι διαφορετικά ονόματα - θεωρούμε, σε συμφωνία με τον αδελφό μας Δικαστή, ότι η όποια, εξ αντικειμένου, καθυστέρηση υπήρξε ως παράγοντας ανατρεπτικός της έκδοσής του εξουδετερώνεται, λαμβανομένης, πρόσθετα, υπόψη της σοβαρότητας του, κατ' ισχυρισμό, διαπραχθέντος αδικήματος του φόνου. Ούτε οι προσωπικές και οικογενειακές αλλαγές, τις οποίες ο συνήγορος του εφεσείοντα πρόβαλε ενώπιόν μας, είναι τέτοιες, που να καθιστούν την απόδοσή του μέτρο άδικο και καταπιεστικό. Άλλωστε, από τα έγγραφα που κατατέθηκαν ενώπιόν μας, διαπιστώνουμε ότι η φοίτηση δύο παιδιών του άρχισε πριν από το 2010, που, κατ' ισχυρισμό, διεπράχθη το σοβαρότερο αδίκημα. Τα ενώπιόν μας έγγραφα αναφέρονται σε φοίτηση κατά το σχολικό έτος 2009 - 2010. Η ένορκη δήλωση του Radovan Krecjir, με την οποία αυτός ανακαλεί τα όσα ο ίδιος κατέθεσε στην Αστυνομία της Νοτίου Αφρικής σε σχέση με το αδίκημα του φόνου, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δόθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο της υπό έφεση απόφασης, δεν μπορεί να επηρεάσει καθ' οιονδήποτε τρόπο, αφού, σε διαδικασία έκδοσης, δε γίνονται διαπιστώσεις αναφορικά με τη διάπραξη ή όχι των αδικημάτων ή των όποιων υποχρεώσεων του φυγοδίκου. Αυτά είναι ζητήματα που θα κριθούν κατά τη διάρκεια της δίκης.
Ο πιο πάνω λόγος έφεσης απορρίπτεται.
Λόγος έφεσης 2.
Εισηγείται ο εφεσείων ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο, εάν εξέταζε σε βάθος τους ισχυρισμούς του για παραβίαση των δικαιωμάτων του στη Νότιο Αφρική, θα διαπίστωνε ότι κάτοχος των αποθηκών στις οποίες βρέθηκε η, κατ' ισχυρισμό, κλοπιμαία περιουσία ήταν ο ίδιος, ως ενοικιαστής τους, και, συνεπώς, δεν μπορούσε ο ιδιοκτήτης να δώσει νόμιμα άδεια για είσοδο και έρευνα σ' αυτές. Η είσοδος της Αστυνομίας έγινε παράνομα, χωρίς δικαστικό ένταλμα και χωρίς τη συγκατάθεσή του.
Όπως ορθά κρίθηκε πρωτοδίκως, το ζήτημα αυτό καλύπτεται από τα γενικά ευρήματα του Επαρχιακού Δικαστηρίου, το οποίο, εφαρμόζοντας, κατ' αναλογία, τις αρχές που εφαρμόζονται στο στάδιο της προανάκρισης, δεν εξετάζει το αποδεκτό ή όχι μιας μαρτυρίας. Εάν, στα πλαίσια έρευνας από την Αστυνομία της Νοτίου Αφρικής, υπήρξαν παραβάσεις, αυτό θα κριθεί κατά τη δίκη του εφεσείοντα και όχι στα πλαίσια της διαδικασίας για έκδοσή του.
Ο πιο πάνω λόγος έφεσης απορρίπτεται.
Λόγος έφεσης 3.
Ισχυρίζεται ο εφεσείων ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρέλειψε να εξετάσει τον ισχυρισμό του ότι τόσο η σύλληψή του όσο και η κράτησή του για σκοπούς έκδοσής του έγιναν πρόωρα και καταχρηστικά, αφού, όταν αυτός συνελήφθη, δεν υπήρχε αίτημα της Νοτίου Αφρικής.
Δε συμφωνούμε με την πιο πάνω θέση του εφεσείοντα. Η απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου ήταν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου και εξετάστηκε, προτού αυτό καταλήξει ότι όλα τα θέματα που ο εφεσείων έθεσε, μεταξύ των οποίων και το πιο πάνω, δεν ευσταθούσαν. Έχουμε και εμείς μελετήσει την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου, από την οποία προκύπτει ότι η Κυπριακή Αστυνομία, για την εξασφάλιση προσωρινού εντάλματος σύλληψης, ενήργησε στη βάση μηνύματος της Interpol και λεπτομερειών που ζητήθηκαν από τις Αρχές της Νοτίου Αφρικής και δόθηκαν σε ηλεκτρονική μορφή. Το γεγονός ότι η αποστολή των εγγράφων ακολούθησε δεν επηρεάζει, από τη στιγμή που η σύλληψη έγινε για τους ίδιους λόγους, για τους οποίους, ακολούθως, εστάλησαν, μέσω της διπλωματικής οδού, τα έγγραφα και καταχωρήθηκε η αίτηση για έκδοση του εφεσείοντα.
Ο πιο πάνω λόγος έφεσης απορρίπτεται.
Λόγος έφεσης 4.
Ο εφεσείων θεωρεί λανθασμένη και τη διαπίστωση ότι, καίτοι κύπριος πολίτης, είναι δυνατό, στη βάση και μόνο της Πέμπτης Τροποποίησης του Συντάγματος, να εκδοθεί.
Πριν από την Πέμπτη Τροποποίηση του Συντάγματος, στις 28/7/2006, η έκδοση κύπριου πολίτη δεν ήταν δυνατή. Υπήρχε ρητή απαγόρευση στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας - (Άρθρο 11.2(στ)) - εξ ου και η πιο κάτω Επιφύλαξη/Δήλωση της Κυπριακής Δημοκρατίας* σε σχέση με το Άρθρο 1 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Εκδόσεως Φυγοδίκων - (βλ. Ν. 95/70) - το οποίο προβλέπει περί της αμοιβαίας αποδόσεως.
Στις 28/7/2006, έλαβε χώρα η Πέμπτη Τροποποίηση του Συντάγματος - (ο περί της Πέμπτης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμος του 2006, (Ν. 127(Ι)/2006)) - σύμφωνα με την οποία το Άρθρο 11.2(στ) αυτού, για ό,τι εδώ ενδιαφέρει, προβλέπει τα εξής:-
«(2) Ουδείς στερείται της ελευθερίας αυτού, ειμή ότε και όπως ο νόμος ορίζη εις τας περιπτώσεις:
...............................................................................................................
(στ) σύλληψης ή κράτησης ατόμου προς παρεμπόδιση της χωρίς άδεια εισόδου στο έδαφος της Δημοκρατίας ή σύλληψης ή κράτησης αλλοδαπού εναντίον του οποίου έγιναν ενέργειες προς το σκοπό απέλασης ή έκδοσης ή σύλληψης ή κράτησης πολίτη της Δημοκρατίας προς το σκοπό έκδοσης ή παράδοσής του, με την επιφύλαξη των ακόλουθων διατάξεων:
.....................................................................................................
(ιι) Η σύλληψη ή κράτηση πολίτη της Δημοκρατίας προς το σκοπό έκδοσης ή παράδοσής του σύμφωνα με διεθνή σύμβαση που δεσμεύει τη Δημοκρατία είναι δυνατή μόνο αναφορικά με γεγονότα που επισυνέβησαν ή πράξεις που τελέστηκαν μετά τη δημοσίευση του περί της Πέμπτης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμου του 2006.
(ιιι) Η σύλληψη ή κράτηση οποιουδήποτε προσώπου προς το σκοπό έκδοσης ή παράδοσής του σύμφωνα με διεθνή σύμβαση δεν είναι δυνατή, εάν το αρμόδιο κατά νόμο όργανο ή αρχή έχει ουσιώδη λόγο να πιστεύει ότι το αίτημα της έκδοσης ή παράδοσης έγινε με σκοπό την ποινική δίωξη ή την τιμωρία προσώπου συνεπεία της φυλής, της θρησκείας, της εθνικότητας, της εθνοτικής καταγωγής, των πολιτικών πεποιθήσεων ή των νόμιμων κατά το διεθνές δίκαιο διεκδικήσεων συλλογικών ή ατομικών δικαιωμάτων.»
Ακολούθως, υπήρξε τροποποίηση του Άρθρου 6 του Ν. 97/70, σύμφωνα με την οποία αυτό προβλέπει:-
«6. - (1) Ουδείς θέλει εκδοθή δυνάμει του παρόντος Νόμου εις Κράτος συνάψαν συνθήκην εκδόσεως μετά της Δημοκρατίας ή εις καθωρισμένην χώραν της Κοινοπολιτείας ουδέ δύναται να κρατηθή ή να εκδοθή ένταλμα κρατήσεως αυτού διά τους σκοπούς της τοιαύτης εκδόσεως, εάν ούτος είναι πολίτης της Δημοκρατίας εξαιρουμένων των περιπτώσεων που επιτρέπεται από το Σύνταγμα ...»
Προκύπτει από τα πιο πάνω ότι, μετά τις 28/7/2006, είναι δυνατή η έκδοση κύπριου πολίτη, για τους λόγους, βέβαια, που προβλέπονται στο Σύνταγμα και εφόσον ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις των Ν. 95/70 και Ν. 97/70.
Σε συμφωνία με τον αδελφό μας Δικαστή, θεωρούμε ότι η παράλειψη απάλειψης της Επιφύλαξης/Δήλωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Ν. 95/70 δεν αποτελεί εμπόδιο. Στην ουσία, από τη στιγμή που η απαγόρευση έκδοσης πολίτη της Δημοκρατίας δεν απαγορεύεται από το Σύνταγμα, η εν λόγω Επιφύλαξη/Δήλωση παρέμεινε γράμμα κενό.
Ο πιο πάνω λόγος έφεσης απορρίπτεται.
Πέμπτος λόγος έφεσης.
Υποστηρίζει, τέλος, ο εφεσείων ότι δεν εξετάστηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο το ζήτημα της έλλειψης «καλόπιστης καταχώρισης, εκ μέρους της Νοτίου Αφρικής, της αίτησης για έκδοσή του», ούτε κατά πόσο η αίτηση έγινε προς το συμφέρον της Δικαιοσύνης. Η καθυστέρηση, υπέβαλε, που σημειώθηκε μέχρι την καταχώριση της αίτησης και το γεγονός ότι, για έξι χρόνια, οι Αρχές της Νοτίου Αφρικής εξέδιδαν εντάλματα σύλληψης εναντίον του και γνώριζαν πού ο ίδιος βρισκόταν, χωρίς να τον αναζητήσουν, ούτε να τον διώξουν, καταδεικνύει την κακή τους πίστη.
Οι πιο πάνω ισχυρισμοί του εφεσείοντα εξετάστηκαν και καλύπτονται από τις διαπιστώσεις πρωτοδίκως σε σχέση με τον ισχυρισμό για καθυστέρηση στην καταχώριση της αίτησης, για απόρριψη του οποίου το πρωτόδικο Δικαστήριο έλαβε υπόψη του ότι ο εφεσείων χρησιμοποιούσε περισσότερα του ενός ονόματα, γεγονός που καθιστούσε δύσκολο τον εντοπισμό του, όπως, επίσης, και ότι οι Αρχές της Νοτίου Αφρικής δε γνώριζαν πού αυτός βρισκόταν. Οι λόγοι απόρριψης του εν λόγω ισχυρισμού ισχύουν και οδηγούν σε απόρριψη και του ισχυρισμού για έλλειψη καλής πίστης.
Η έφεση απορρίπτεται.
Καμιά διαταγή για έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.