|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2013) 1 ΑΑΔ 993
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 49/13
24 Απριλίου 2013
Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ.
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ LAAL BADH SHAH ΥΠΗΚΟΟΣ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ ΝΥΜΦΕΥΜΕΝΟΣ ΜΕ ΚΥΠΡΙΑ ΥΠΗΚΟΟ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS
KAI
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 5 ΚΑΙ 6 Της ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 30, 34 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 9 ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑιΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2004/38/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΤΟΥΣ ΝΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΑΜΕΝΟΥΝ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ, ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2004/38/ΕΚ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 2/7/2009 ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 16ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
2. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ
3. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
4. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜ. ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΟΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΣΤΑΘΜΟ ΠΕΡΑ ΧΩΡΙΟΥ ΝΗΣΟΥ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟΝ LAAL BADH SHAH ΥΠΗΚΟΟΣ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ ΝΥΜΦΕΥΜΕΝΟΣ ΜΕ ΚΥΠΡΙΑ ΥΠΗΚΟΟ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΝΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ Της ΜΕΝΟΓΕΙΑ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5 ΚΑΙ 6 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 11, 30, 34 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 9 ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΜΕΛΕΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Της ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2004/38ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ τους ΝΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΑΜΕΝΟΥΝ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ, ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Της ΟΔΗΓΙΑΣ 2004/38/ΕΚ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 2/7/2009 ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008.
Μιχάλης Παρασκευάς για τον αιτητή.
Μαρία Λοΐζου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση.
Ο αιτητής παρών.
Χριστιάνα Τζιώρτζιου παρούσα για σκοπούς μετάφρασης από τα ελληνικά στα αγγλικά και αντίστροφα.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ.: Ο αιτητής κατάγεται από το Αφγανιστάν και, όπως αναφέρεται στην έκθεση και στην ένορκη δήλωση του που συνοδεύουν την παρούσα αίτηση, είναι νυμφευμένος με Κυπρία από τις 26.9.2005 και έκτοτε διαμένουν μαζί σε συγκεκριμένη διεύθυνση στο Καϊμακλί της Επαρχίας Λευκωσίας, ενώ εργάζεται συνεχώς στην Κύπρο. Ο αιτητής διατείνεται ότι στις 13.2.2012 και ενώ βρισκόταν στο χώρο της εργασίας του, «απήχθηκε» από αστυνομικά όργανα χωρίς οποιοδήποτε ένταλμα και οδηγήθηκε την επόμενη μέρα στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας το οποίο «παράνομα» τον καταδίκασε σε ποινή φυλάκισης 2 μηνών για το αδίκημα της παράνομης παραμονής. Κατά παράβαση, σύμφωνα με τον αιτητή, της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ και προνοιών του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου. Ως εκ τούτου, κρατήθηκε παράνομα στις Κεντρικές Φυλακές μέχρι τις 14.4.2012 όπου και κρατείται μέχρι σήμερα χωρίς να του δοθεί οποιαδήποτε εξήγηση ή λόγος για τη συνεχιζόμενη κράτηση του.
Η παρούσα αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus είναι η δεύτερη σε σειρά που καταχωρεί ο αιτητής. Η πρώτη, Πολιτική Αίτηση αρ. 80/2012, απορρίφθηκε στις 17.7.2012 από το Ανώτατο Δικαστήριο με την αιτιολογία, όπως αναφέρει ο αιτητής, ότι υπήρχε διοικητική πράξη για την κράτηση του με σκοπό την απέλαση του. Κατά της εν λόγω διοικητικής πράξης, ο αιτητής καταχώρησε ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου την προσφυγή με αρ. 979/2012, η οποία εκκρεμεί.
Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι κατά παράβαση του άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ.105, κρατείται πέραν των 6 μηνών που ορίζεται ως το ανώτατο όριο κράτησης, ενώ οι καθ' ων η αίτηση δεν έχουν προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια - προφανώς εννοεί με σκοπό την απέλαση του. Είναι δε η θέση του πως είναι ξεκάθαρο ότι δεν υφίσταται λογική προοπτική απομάκρυνσης του αφού δεν έχει ταξιδιωτικά έγγραφα και οι διαδικασίες απέλασης του έχουν σταματήσει. Επισημαίνει ότι σύμφωνα με το άρθρο 15(4) της ως άνω Οδηγίας, η κράτηση δικαιολογείται μόνο όταν η διαδικασία απέλασης συνεχίζεται με πάσα επιμέλεια.
Με βάση τα πιο πάνω, είναι η θέση του αιτητή ότι θα πρέπει να αφεθεί ελεύθερος σύμφωνα με το άρθρο 18ΠΣΤ του Νόμου.
Το Δικαστήριο έδωσε οδηγίες όπως η αίτηση επιδοθεί στην άλλη πλευρά, η οποία εμφανίστηκε στη διαδικασία δηλώνοντας ότι έχει ένσταση στην αίτηση. Δόθηκαν οδηγίες από το Δικαστήριο για την καταχώρηση γραπτής ένστασης και η αίτηση ορίστηκε για ακρόαση. Οι καθ' ων η αίτηση δεν καταχώρησαν ένσταση, ενώ αίτημα τους κατά την ημέρα της ακρόασης για αναβολή με σκοπό να καταχωρηθεί η ένσταση, απορρίφθηκε. Ακολούθως, το Δικαστήριο άκουσε επιχειρηματολογία και από τις δύο πλευρές στη βάση γεγονότων και μαρτυρικού υλικού που είχε ενώπιον του, ενώ ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή κατέθεσε και γραπτή αγόρευση προς διευκόλυνση του δικαστηρίου.
Το προνομιακό ένταλμα τύπου Habeas Corpus ad subjiciendum διασφαλίζει την ελευθερία του παρανόμως διατελούντα υπό κράτηση πολίτη. Αρχή ή ιδιώτης που κρατεί πολίτη της Δημοκρατίας ή άτομο που βρίσκεται στην επικράτεια της, ελέγχεται ως προς τη νομιμότητα της κράτησης και στέρησης της ελευθερίας του ατόμου. Η έκδοση του εντάλματος habeas corpus προϋποθέτει την εκ μέρους του αιτούμενου το ένταλμα, απόδειξη του παρανόμου της κράτησης ή φυλάκισης. (Βλ. Farhan Khalil v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Πολιτικές Εφέσεις 104/2011-108/2011, ημερ.15.10.2012). Η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου σταθερά αποδέχεται ότι η νομιμότητα της κράτησης αλλοδαπού από πλευράς της διάρκειας της συμφώνως των προνοιών του άρθρου 18ΠΣΤ του Νόμου ελέγχεται με Habeas Corpus. (βλ. μεταξύ άλλων, Guo Shuying Πολ. Έφεση 351/2012, ημερ. 10.12.2012, Hahgilo, Πολ. Αιτ. Αρ. 133/2011, ημερ. 22.12.2011, Bochorishvilli, Πολ. Αιτ. Αρ. 38/2012, ημερ. 2.5.2012, Majid Eazadi, Πολ. Αιτ. Αρ. 137/2012, ημερ. 22.11.2012 και Amer Mahmoud, Πολ. Αιτ. 164/2012, ημερ. 30.11.2012.)
Aποτελεί κοινό έδαφος ότι τα ως άνω διατάγματα κράτησης και απέλασης του αιτητή εκδόθηκαν κατόπιν καταδίκης του για παράνομη παραμονή και παράνομη εργοδότηση. Προκύπτει δε από την απόφαση ημερ. 17.7.2012 στην Πολιτική Αίτηση 80/2012, ότι τα διατάγματα εκδόθηκαν από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, ασκώντας τις εξουσίες του Υπουργού Εσωτερικών, αφού ο αιτητής είχε προηγουμένως θεωρηθεί από τη διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ως ανεπιθύμητος μετανάστης με βάση το άρθρο 6(1) δ του Κεφ. 105. Στα πλαίσια της διαδικασίας εκείνης, είχε γίνει δεκτό από τον συνήγορο του αιτητή, ο οποίος, ας σημειωθεί, είναι ο ίδιος που τον εκπροσωπεί και στην παρούσα διαδικασία, πως ο αιτητής και η σύζυγος του δεν διαμένουν πλέον μαζί, αλλά δεν έχει ακόμη εκδοθεί οποιοδήποτε διαζύγιο. To δεδομένο αυτό, όπως σημείωσε το Δικαστήριο, «έρχεται σε αντίθεση με ένορκη δήλωση του ιδίου του αιτητή ημερ. 21.5.2012, προς υποστήριξη της αίτησης για habeas corpus, στην παρ. 5 της οποίας αναφέρει ότι από τη σύναψη του γάμου και εντεύθεν διαμένουν μαζί στο Καϊμακλί της Λευκωσίας παρουσιάζοντας προς τούτο πιστοποιητικό του κοινοτάρχη Καϊμακλίου, το οποίο όμως φέρει παλιά ημερομηνία, ήτοι, ημερ. 12.7.2007». Στην ίδια δήλωση προβαίνει ο αιτητής στην ένορκη δήλωση του, ημερ. 20.3.2013, η οποία υποστηρίζει την παρούσα αίτηση για habeas corpus, παρουσιάζοντας και στην παρούσα περίπτωση Βεβαίωση του Κοινοτάρχη Καϊμακλίου, επίσης ημερομηνίας 12.7.2007, χωρίς, όμως, να υπάρξει οποιαδήποτε σχετική δήλωση εκ μέρους του αιτητή, όπως έγινε στην Πολιτική Αίτηση Αρ. 80/2012.
Στη γραπτή του αγόρευση, ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή διευκρινίζει ότι αυτό που προσβάλλεται με την παρούσα αίτηση είναι η διάρκεια της κράτησης του αιτητή, η οποία, εισηγείται, υπερβαίνει κατά πολύ τους έξι μήνες που ορίζει ως ανώτατο όριο κράτησης το άρθρο 15 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ και το άρθρο 18ΠΣΤ του Κεφ. 105, ενώ δεν υπάρχει λογική προοπτική απομάκρυνσης του.
Σημειώνεται εδώ, ότι το άρθρο 15 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, οι πρόνοιες της οποίας ενσωματώθηκαν στον περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμο, Κεφ. 105, αποτελεί το νομικό πλαίσιο το οποίο διέπει το θέμα της κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας υποκείμενου σε διαδικασίες επιστροφής κλπ.
Από την άλλη πλευρά, η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ' ων η αίτηση, αντιτάσσει ότι η περίπτωση του αιτητή δεν εμπίπτει στις πρόνοιες του άρθρου 18ΠΣΤ του Κεφ. 105 αφού, όπως είναι κοινά παραδεκτό, πρόκειται για περίπτωση κράτησης με σκοπό την απέλαση, παρεπόμενα της καταδίκης του αιτητή σε ποινή φυλάκισης. Στην προκείμενη περίπτωση, εισηγείται, ισχύει το άρθρο 18ΟΕ (2) (β) του Κεφ. 105.
Σύμφωνα με το άρθρο 18ΟΕ(2)(β):
«(2) Τα άρθρα 18ΟΔ μέχρι 18ΠΘ δεν εφαρμόζονται στους υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι -
.
(β) υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής, ως ποινική κύρωση ή ως συνέπεια ποινικής κύρωσης, σύμφωνα με το κυπριακό δίκαιο, ή υπόκεινται σε διαδικασίες έκδοσης».
Επομένως, σε τέτοια περίπτωση, δεν τυγχάνει εφαρμογής το άρθρο 18ΠΣΤ ως προς τη διάρκεια της κράτησης (Βλ. Πολ. Αίτηση 15/13, Αναφορικά με τον Khorak Paz Foumani Farhad, ημερ.15.2.2013).
Από τα ενώπιον του Δικαστηρίου γεγονότα, προκύπτει ότι η περίπτωση του αιτητή εμπίπτει στις πρόνοιες του άρθρου 18ΟΕ(2)(β), δηλαδή πρόκειται για πρόσωπο το οποίο υπόκειται σε απόφαση επιστροφής ως συνέπεια ποινικής κύρωσης.
Εδώ θα πρέπει να λεχθεί ότι τα όσα προβάλλονται με την αίτηση και αναπτύσσονται στη γραπτή αγόρευση του ευπαίδευτου συνηγόρου του αιτητή σχετικά με το παράνομο της επιβληθείσας στον αιτητή ποινής φυλάκισης κατ' αντίθεση προς την απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση C-61/11 PPU - El Dridi ημερ. 28.4.2011 και της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, δεν βρίσκουν σύμφωνο το Δικαστήριο. Σύμφωνα με τον λόγο (ratio) της El Dridi, «η οδηγία και ειδικότερα τα άρθρα 15 και 16 αυτής, έχει την έννοια ότι απαγορεύει νομοθεσία κράτους μέλους . η οποία προβλέπει την επιβολή ποινής φυλακίσεως σε παρανόμως διαμένοντα υπήκοο τρίτου κράτους για τον μοναδικό λόγο ότι αυτός, κατά παράβαση διαταγής εγκαταλείψεως του εδάφους του κράτους αυτού εντός ορισμένης προθεσμίας, παραμένει εντός του εν λόγω εδάφους χωρίς να συντρέχει δικαιολογητικός λόγος». Η υπόθεση εκείνη, στην οποία επεβλήθη ποινή φυλάκισης ακριβώς λόγω μη συμμόρφωσης με απόφαση απέλασης, δεν έχει καμία εφαρμογή στα γεγονότα της παρούσας, όπου η ποινή επιβλήθηκε λόγω παράνομης διαμονής και παράνομης εργοδότησης. Βέβαια, ο αιτητής θα μπορούσε, εάν παραπονείτο για την ποινή, να υποβάλει έφεση.
Καθόσον αφορά την Οδηγία 2004/38/ΕΚ, αναφορά στην οποία γίνεται στον τίτλο της παρούσας αίτησης και στην αγόρευση του ευπαίδευτου συνηγόρου του αιτητή ότι «έχει εφαρμογή», σημειώνεται ότι σε σχέση με τα γεγονότα της παρούσας αίτησης δεν έχει αναπτυχθεί οποιαδήποτε σχετική επιχειρηματολογία. Ως εκ τούτου, δεν θα απασχολήσει το δικαστήριο.
Η αίτηση απορρίπτεται. Καμία διαταγή για έξοδα.
Π. Παναγή, Δ.