|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2012) 1 ΑΑΔ 1867
30 Ioυλίου, 2012
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
GUO SHUYING,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
3. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ (ΑΡ. 1),
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 108/2012)
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος προς το σκοπό απελευθέρωσης προσώπου που κρατείτο για σκοπούς απέλασης ― Οδηγήθηκε σε απόρριψη επί τω ότι η απόφαση παράτασης της κράτησης εμπεριείχε το στοιχείο της εξωτερικής νομιμότητας και δεν ήταν αντικείμενο ελέγχου με βάση τη διαδικασία Habeas Corpus.
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Το προνομιακό ένταλμα είναι το ένδικο μέσο με το οποίο διασφαλίζεται το δικαίωμα της ελευθερίας ― Η δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου με βάση το Άρθρο 155.4 του Συντάγματος εκδίδεται όποτε διαπιστωθεί ότι ένας πολίτης στερείται της ελευθερίας του εκτός του πλαισίου του Νόμου.
Μετά τη σύλληψη της αιτήτριας στις 27/12/2011 για παράνομη διαμονή στη Δημοκρατία, εκδόθηκαν εναντίον της διατάγματα κράτησης και απέλασης, τα οποία όμως αποσύρθηκαν λόγω Ιεραρχικής Προσφυγής που καταχώρησε ενώπιον του Υπουργού Εσωτερικών. Η εν λόγω προσφυγή απερρίφθη στις 16 Φεβρουαρίου 2012. Στις 8 Ιουνίου 2012 εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης της αιτήτριας. Τα διατάγματα γνωστοποιήθηκαν στην αιτήτρια η οποία όμως αρνήθηκε να τα παραλάβει. Αποσύρθηκαν και εκδόθηκαν νέα επίσης στις 8 Ιουνίου 2012. Στις 14 Ιουνίου 2012 ο Υπουργός Εσωτερικών γνωστοποίησε με επιστολή στην αιτήτρια, η οποία αρνήθηκε να υπογράψει παραλαβή της, ότι η κράτηση της παρατεινόταν για επιπρόσθετη περίοδο 6 μηνών σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεων Νόμου, γιατί, όπως αναφερόταν, η ίδια αρνείτο να συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές για να επιστρέψει στην Κίνα.
Η εν λόγω επιστολή παράτασης του χρόνου κράτησης γνωστοποιήθηκε στην αιτήτρια στις 13 Ιουλίου 2012 και ώρα 15.00. Η ημερομηνία αυτή αποκτά σημασία λαμβανομένου υπόψη ότι η παρούσα αίτηση καταχωρήθηκε στις 13 Ιουλίου 2012.
Εκ μέρους της αιτήτριας υποστηρίχθηκε ότι:
α) Η πέραν των έξι μηνών κράτηση της δεν είχε δικαιολογηθεί και αυτό κατά παράβαση των προνοιών του Άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ.105.
β) Δεν είχε επιδειχθεί οτιδήποτε που να δικαιολογούσε τη μη υλοποίηση της απομάκρυνσης της αιτήτριας και η όλη ενέργεια της διοίκησης κατεδείκνυε ότι δεν εκτελέστηκε το διάταγμα απέλασης με τη δέουσα επιμέλεια. Παρατάθηκε απλώς η παραμονή της αιτήτριας υπό κράτηση και υπήρχε ένας γενικός ισχυρισμός ότι η αιτήτρια δεν είχε συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Εφόσον η κράτηση πηγάζει από διάταγμα κράτησης και απέλασης, δηλαδή πράξη η οποία εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου, σαφώς δεν μπορεί να ελεγχθεί με διαδικασία Habeas Corpus η οποία εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου.
2. Η επιστολή του Υπουργείου Εσωτερικών προς την αιτήτρια ημερ. 14 Ιουνίου 2012 με την οποία παρατεινόταν η κράτηση της περιήλθε σε γνώση της μετά την καταχώριση της αιτήσεως για Habeas Corpus, περιείχε όμως το στοιχείο της εξωτερικής νομιμότητας. Συνεπώς δεν ήταν αντικείμενο ελέγχου με βάση το Habeas Corpus.
3. Η υποπαράγραφος (α) της παραγράφου 8 του Άρθρου 18ΠΣΤ του Νόμου επιτρέπει την παράταση της κράτησης για συγκεκριμένο λόγο. Το γεγονός ότι η επιστολή αυτή περιήλθε σε γνώση της αιτήτριας ή της δικηγόρου της το απόγευμα της ημέρας καταχώρισης της παρούσας αίτησης δεν διαφοροποιούσε την κατάσταση.
4. Εξακολουθούσε να υπάρχει μια απόφαση της διοίκησης η οποία είχε εξωτερικευθεί με βάση την οποία παρατάθηκε η κράτηση για μια συγκεκριμένη περίοδο. Συνεπώς, η αίτηση δεν μπορούσε να επιτύχει.
5. Η διοίκηση θα έπρεπε να προβληματιστεί σοβαρά για τον τρόπο με τον οποίο έγινε η διαδικασία στην παρούσα υπόθεση. Σίγουρα αυτή η πορεία δεν είναι επιθυμητή και απαιτεί δραστικότερη προσέγγιση εκ μέρους της διοίκησης.
Η αίτηση απορρίφθηκε χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Ριαλάς (1990) 1 Α.Α.Δ. 820,
Barquwi (2003) 1 A.A.Δ. 1417,
Botar Αρ.2 (2004) 1 Α.Α.Δ. 2078.
Αίτηση.
Ν. Χαραλαμπίδου (κα.), για την Αιτήτρια.
Κ. Σταυρινός, για την Καθ' ης η αίτηση, για Γενικό Εισαγγελέα.
Ex tempore
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Eπιλαμβάνομαι αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus από πολίτη της Κίνας η οποία ήλθε στην Κύπρο για να εργαστεί σε εστιατόριο τον Αύγουστο του 2000. Η άδεια παραμονής της παρατάθηκε μέχρι το 2005. Το Νοέμβριο του 2005 τέλεσε γάμο με κύπριο πολίτη και το 2007 υπέβαλε αίτηση για εξασφάλιση υπηκοότητας λόγω της μακράς παραμονής της στην Κύπρο. Το 2008 υπέβαλε αίτηση για άδεια παραμονής ως επί μακρόν διαμένων, η οποία απερρίφθη.
Στις 3 Σεπτεμβρίου 2010 υπέβαλε αίτηση για ανανέωση της προσωρινής παραμονής της και τελικώς τον Απρίλη του 2011, λόγω διαφωνιών με το σύζυγο της μετακόμισε σε άλλο σπίτι. Στις 14 Σεπτεμβρίου 2011 έλαβε επιστολή από τη Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, σύμφωνα με την οποία ο γάμος της κρίθηκε ως εικονικός και ως εκ τούτου η άδεια προσωρινής διαμονής της δεν εγκρίθηκε. Στις 13 Οκτωβρίου 2011 υπέβαλε ιεραρχική προσφυγή ενώπιον του Υπουργού Εσωτερικών.
Στις 27 Δεκεμβρίου 2011 συνελήφθη, όπως πρόβαλε με την ένορκη της δήλωση η αιτήτρια, χωρίς προειδοποίηση για το λόγο ότι διέμενε παράνομα στη Δημοκρατία. Στις 11 Ιουνίου 2012 ενημερώθηκε για την έκδοση διαταγμάτων κράτησης και απέλασης της πλην όμως μέχρι σήμερα παραμένει υπό κράτηση.
Με την ένσταση που κατατέθηκε από τη Δημοκρατία μετά τη σχετική επίδοση της αιτήσεως, επιβεβαιώνονται ουσιαστικώς τα γεγονότα που αναφέρθηκαν πιο πάνω, με τα πιο κάτω συμπληρωματικά στοιχεία.
Μετά τη σύλληψη της αιτήτριας στις 27 Δεκεμβρίου 2011 εκδόθηκαν εναντίον της διατάγματα κράτησης και απέλασης, τα οποία όμως αποσύρθηκαν λόγω της ύπαρξης ιεραρχικής προσφυγής, ενώπιον του Υπουργού Εσωτερικών. Η εν λόγω προσφυγή απερρίφθη στις 16 Φεβρουαρίου 2012. Στις 8 Ιουνίου 2012 εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης της αιτήτριας. Τα διατάγματα γνωστοποιήθηκαν στην αιτήτρια η οποία όμως αρνήθηκε να τα παραλάβει. Τα διατάγματα αποσύρθηκαν και εκδόθηκαν νέα επίσης στις 8 Ιουνίου 2012. Στις 14 Ιουνίου 2012 ο Υπουργός Εσωτερικών γνωστοποίησε με επιστολή στην αιτήτρια, η οποία αρνήθηκε να υπογράψει παραλαβή της, ότι η κράτηση της παρατείνεται για επιπρόσθετη περίοδο 6 μηνών σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεων Νόμου, γιατί, όπως αναγράφεται, η ίδια αρνείτο να συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές για να επιστρέψει στην Κίνα.
Για σκοπούς πληρέστερης εικόνας των γεγονότων, αποτελεί κοινό έδαφος μεταξύ των δύο πλευρών, ότι η αιτήτρια καταχώρισε στις 17 Ιουλίου 2012, ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου την προσφυγή υπ΄αριθμό 1050/2012 και είχε δηλωθεί, με τη σύμφωνη γνώμη και των δύο πλευρών, ότι η αιτήτρια δεν επρόκειτο να απελαθεί μέχρι τη συμπλήρωση της προσφυγής της, για την οποία θα γινόταν προσπάθεια να εκδικαστεί σε σύντομο χρόνο.
Επίσης αποτελεί γεγονός αναντίλεκτο ότι η εν λόγω επιστολή παράτασης του χρόνου κράτησης γνωστοποιήθηκε στην αιτήτρια στις 13 Ιουλίου 2012 και ώρα 15.00. Η ημερομηνία αυτή αποκτά σημασία λαμβανομένου υπόψη ότι η παρούσα αίτηση καταχωρήθηκε στις 13 Ιουλίου 2012.
Με την αγόρευση της η ευπαίδευτη συνήγορος για την αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι η πέραν των έξι μηνών κράτηση της αιτήτριας δεν έχει δικαιολογηθεί και αυτό κατά παράβαση των προνοιών του Άρθρου 18ΠΣΤ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ.105. Δεν έχει επιδειχθεί οτιδήποτε που να δικαιολογεί τη μη υλοποίηση της απομάκρυνσης της αιτήτριας και η όλη ενέργεια της διοίκησης καταδεικνύει ότι δεν εκτελέστηκε το διάταγμα απέλασης με τη δέουσα επιμέλεια. Παρατείνεται απλώς η παραμονή της αιτήτριας υπό κράτηση και υπάρχει ένας γενικός ισχυρισμός ότι η αιτήτρια δεν έχει συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές. Εν πάση περιπτώσει, πρόβαλε η κα. Χαραλαμπίδου, από τη στιγμή που η απομάκρυνση της αιτήτριας από τη Δημοκρατία δεν μπορεί να υλοποιηθεί ενόψει της δέσμευσης που έγινε στο πλαίσιο της προσφυγής 1050/12 ενεργοποιείται η παράγραφος 6 του Άρθρου 18ΠΣΤ του Νόμου.
Από την άλλη πλευρά ο ευπαίδευτος συνήγορος της Δημοκρατίας υποστήριξε ότι ναι μεν η αιτήτρια κρατείται πέραν των 6 μηνών πλην όμως η παράταση κατέστη αναγκαία αφού η αιτήτρια δεν έχει συνεργαστεί για να απελαθεί. Η διαδικασία έχει παραταθεί και δεν έχει αντικείμενο η παρούσα αίτηση, αφού η νομιμότητα της παράτασης θα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο διοικητικής προσφυγής και όχι της διαδικασίας του Habeas Corpus.
Υπάρχει, πρόσθεσε ο συνήγορος, μια κατάχρηση της διαδικασίας γιατί η αιτήτρια έχει καταθέσει προσφυγή (1050/2012) εναντίον της απόφασης για κράτηση και απέλαση και η παρούσα δεν δικαιολογείται να προωθηθεί περαιτέρω.
Η ελευθερία του ατόμου είναι ένα από τα κεφαλαιώδους σημασίας, δικαιώματα εκάστου, που αναγνωρίζεται από το Σύνταγμα. Αποστέρηση της έξω από τα πλαίσια που ορίζει το Σύνταγμα δεν μπορεί να γίνει ανεκτή. Το προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus είναι το ένδικο μέσο με το οποίο διασφαλίζεται το δικαίωμα της ελευθερίας. Η δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου με βάση το Άρθρο 155.4 του Συντάγματος εκδίδεται όποτε διαπιστωθεί ότι ένας πολίτης στερείται της ελευθερίας του εκτός του πλαισίου του Νόμου. Όπως έχει τονιστεί στην υπόθεση Ριαλάς (1990) 1 Α.Α.Δ. 820 ένταλμα της φύσης αυτής εκδίδεται σε ένα αιτητή δικαιωματικά εφόσον διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την έκδοση του.
Στην προκείμενη περίπτωση η κράτηση της αιτήτριας έχει διαταχθεί με βάση τον περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμο, Κεφ.105 και συγκεκριμένα του Άρθρου 18ΠΣΤ. Η εξωτερίκευση της εξουσίας αυτής έχει αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου με αριθμό 1050/12. Όπως έχει λεχθεί μεταξύ άλλων και στην υπόθεση Barquwi (2003) 1 A.A.Δ. 1417, το διάταγμα απέλασης παραμένει ισχυρό μέχρι ότου ακυρωθεί κατόπιν προσβολής μέσω της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου. Δικαιολογείται στο μεταξύ η κράτηση είτε αυτή απορρέει από το ίδιο το διάταγμα απέλασης ή στηρίζεται σε άλλο διακριτό διάταγμα που και πάλι προέρχεται από διοικητική αρχή και φέρει τα εξωτερικά γνωρίσματα της νομιμότητας όπως επιτρέπει το Άρθρο 12.2(στ) του Συντάγματος. Είναι παγίως νομολογημένο και αναφέρομαι μεταξύ άλλων στην υπόθεση Botar (Aρ. 2) (2004) 1 Α.Α.Δ. 2078 ότι εφόσον η κράτηση πηγάζει από διάταγμα κράτησης και απέλασης, δηλαδή πράξη η οποία εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου, σαφώς δεν μπορεί να ελεγχθεί με διαδικασία Habeas Corpus η οποία εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου.
Υπάρχει μια απόφαση που περιλαμβάνεται στην επιστολή του Υπουργείου Εσωτερικών προς την αιτήτρια ημερ. 14 Ιουνίου 2012 με την οποία παρατείνεται η κράτηση της. Αυτή η επιστολή, και συμφωνώ με την εισήγηση της κας. Χαραλαμπίδου, περιήλθε σε γνώση της αιτήτριας μετά την καταχώριση της αιτήσεως για Habeas Corpus, περιέχει όμως το στοιχείο της εξωτερικής νομιμότητας. Συνεπώς δεν είναι αντικείμενο ελέγχου με βάση το Habeas Corpus. Η υποπαράγραφος (α) της παραγράφου 8 του Άρθρου 18ΠΣΤ του Νόμου επιτρέπει την παράταση της κράτησης για συγκεκριμένο λόγο. Πρόβαλε η συνήγορος της αιτήτριας ότι σε καμία περίπτωση η τελευταία δεν είχε, με οποιονδήποτε τρόπο, αρνηθεί να συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές με σκοπό την απέλαση της. Αντίθετη επί του προκειμένου η θέση της Δημοκρατίας χωρίς να υπάρχουν οποιαδήποτε στοιχεία τα οποία να συνηγορούν υπέρ της υιοθέτησης της μιας ή της άλλης πλευράς. Κατά τη γνώμη μου το γεγονός ότι η επιστολή αυτή περιήλθε σε γνώση της αιτήτριας ή της δικηγόρου της το απόγευμα της ημέρας καταχώρισης της παρούσας αίτησης δεν διαφοροποιεί την κατάσταση. Εξακολουθεί να υπάρχει μια απόφαση της διοίκησης η οποία έχει εξωτερικευθεί με βάση την οποία παρατάθηκε η κράτηση για μια συγκεκριμένη περίοδο. Συνεπώς, η παρούσα αίτηση δεν μπορεί να επιτύχει.
Πριν όμως συμπληρώσω την απόφαση αυτή θεωρώ ότι η διοίκηση θα πρέπει να προβληματιστεί σοβαρά στον τρόπο με τον οποίο έγινε η διαδικασία με την παρούσα αιτήτρια. Η ιεραρχική προσφυγή που καταχώρισε απορρίφθηκε από τις 16 Φεβρουαρίου 2012. Έκτοτε καταχωρήθηκαν δύο διατάγματα κράτησης και απέλασης τα οποία έχουν αποσυρθεί και από τις 8 Ιουνίου 2012 που εκδόθηκαν τα τελευταία διατάγματα δεν προχώρησαν σε απέλαση διατηρώντας την αιτήτρια υπό κράτηση μέχρι και την ημερομηνία καταχώρισης προσφυγής ενώπιον του Δικαστηρίου, που οδήγησε στην εκ συμφώνου μη απέλαση για ένα χρονικό διάστημα. Σίγουρα αυτή η πορεία δεν είναι επιθυμητή και απαιτεί δραστικότερη προσέγγιση εκ μέρους της διοίκησης. Η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.