Μαρνέρου Γεωργία (2005) 1 ΑΑΔ 1082

Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Αιτήτρια, της οποίας η αίτηση εναντίον του πρώην συζύγου της για παρακοή διατάγματος επικοινωνίας με τα ανήλικα τέκνα τους, απορρίφθηκε από το Οικογενειακό Δικαστήριο, καταχώρησε αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης Mandamus, με στόχο ουσιαστικά να διαταχθεί το Οικογενειακό Δικαστήριο να εκδικάσει ξανά την αίτηση παρακοής ― Απόρριψη αίτησης για άδεια λόγω μη χρησιμοποίησης των εναλλακτικών ένδικων μέσων που προσφέρονταν και απουσίας εξαιρετικών περιστάσεων ώστε να είναι ορθό για το παρόν Δικαστήριο να αναλάβει δικαιοδοσία με το ένδικο μέσο που χρησιμοποιήθηκε.

Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Στόχος εκδόσεως των ενταλμάτων Mandamus είναι να διαταχθεί ένα κατώτερο Δικαστήριο που έχει αρνηθεί να εξασκήσει τα καθήκοντα του μέσα στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του, να εξασκήσει αυτά τα καθήκοντα. Τέτοιο διάταγμα μπορεί να στραφεί και εναντίον διοικητικών οργάνων τα οποία αρνούνται να εκτελέσουν καθήκοντα που πηγάζουν από το νόμο.

Προνομιακά εντάλματα ― Δεν χορηγείται άδεια καταχώρησης αίτησης για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων όπου υπάρχει εναλλακτικό ένδικο μέσο στην απουσία εξαιρετικών περιστάσεων ― Αρχές της νομολογίας που διέπουν τους λόγους έκδοσης προνομιακών ενταλμάτων.

Το Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού απέρριψε με έξοδα αίτηση της αιτήτριας ημερ. 22.4.05 εναντίον του πρώην συζύγου της, για παρακοή διατάγματος επικοινωνίας σχετικά με τα δύο ανήλικα τέκνα τους. Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ότι η αιτήτρια δεν απέδειξε την κατηγορία πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας.

Η αιτήτρια καταχώρησε την παρούσα αίτηση με την οποία ζητά άδεια για καταχώρηση αίτησης Mandamus διατάσσοντας το Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού να επιληφθεί της προαναφερόμενης αίτησης.

Το Ανώτατο Δικαστήριο αφού αναφέρθηκε στη νομική πτυχή που διέπει την έκδοση προνομιακών ενταλμάτων όπως έχει διασαφηνιστεί από τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και επίσης στο σκοπό έκδοσης του διατάγματος Mandamus με παραπομπή στο σύγγραμμα Πέτρος Αρτέμης, Προνομιακά Εντάλματα, Πρώτη Έκδοση (2004) Σελ. 248-250, απέρριψε την αίτηση και αποφάνθηκε ότι:

Η αιτήτρια είχε το δικαίωμα να καταχωρήσει έφεση αλλά δεν το έπραξε. Δεν έχουν καταδειχθεί εξαιρετικές περιστάσεις ώστε να είναι ορθό για το παρόν Δικαστήριο να αναλάβει δικαιοδοσία με το ένδικο μέσο που χρησιμοποιήθηκε. Οι θεραπείες που ζητά η αιτήτρια με την αίτηση Mandamus είναι ουσιαστικά να διαταχθεί το Οικογενειακό Δικαστήριο να εκδικάσει ξανά την αίτηση παρακοής και μάλιστα με συγκεκριμένο αποτέλεσμα, κάτι που σίγουρα δεν μπορεί να γίνει.

Η αίτηση απορρίφθηκε.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

Κωνσταντινίδης (2003) 1 (Β) Α.Α.Δ. 1298,

Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1 A.A.Δ. 1535,

Μεττής (2003) 1 (Γ) Α.Α.Δ. 1909,

Μανώλη κ.ά. (2004) 1 A.A.Δ. 1443.

Αίτηση.

Αίτηση από την αιτήτρια για άδεια καταχώρισης αίτησης για έκδοση διατάγματος Mandamus το οποίο να υποχρεώνει τον καθ' ου η αίτηση, πρώην σύζυγό της Φαίδωνα Ιωάννου, να σεβασθεί το Δικαστικό Διάταγμα του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού ημερομηνίας 18/3/04, το οποίο επιβάλλει στον καθ' ου η αίτηση την υποχρέωση να επιτρέπει την επικοινωνία της καθ' ης η αίτηση με τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων.

Π. Κλεοβούλου, για την Αιτήτρια.

Cur. adv. vult.

ΦΩΤΙΟΥ, Δ.: Η αιτήτρια είχε τελέσει γάμο με τον καθού η αίτηση Φαίδωνα Ιωάννου στις 30/8/92 ο οποίος όμως γάμος έχει λυθεί από το Οικογενειακό Δικαστήριο στις 9/6/03. Από το γάμο τους γεννήθηκαν δυο παιδιά, η Στέφανη στις 25/1/93 και ο Αλβίνος στις 28/1/94.

Μετά τη λύση του γάμου άρχισαν οι διαφορές μεταξύ των διαδίκων ως προς το ποιός θα έχει τη γονική μέριμνα των παιδιών. Κατά διαστήματα έγιναν διευθετήσεις μέσω δικαστηρίου, αλλά η διαφωνία συνεχίστηκε με αποτέλεσμα στις 27/5/03 η αιτήτρια να καταχωρήσει την αίτηση με αρ. 110/03 για αναθεώρηση προηγούμενου διατάγματος που είχε εκδοθεί στις 30/5/02 στην αίτηση 209/01.

Η προαναφερθείσα αίτηση 110/03, για διάφορους λόγους, έκτοτε εκκρεμεί και είναι ορισμένη για ακρόαση στις 29/11/05. Στο μεταξύ, μέσα στα πλαίσια της αίτησης 110/03 καταχωρήθηκαν άλλες ενδιάμεσες αιτήσεις μεταξύ των οποίων και η αίτηση ημερ. 22/4/05 για παρακοή διατάγματος από τον καθού η αίτηση. Παραθέτω αυτούσια την αιτούμενη από την αιτήτρια θεραπεία:

«(α) Διάταγμα του Δικαστηρίου διατάττον την φυλάκιση του Καθ' ου η Αίτηση και/ή την επιβολή προστίμου, διότι παρέλειψε να συμμορφωθεί με την Απόφαση και/ή Διάταγμα του Δικαστηρίου, ημερομηνίας 18/3/04, δηλαδή κατά παράβαση του Διατάγματος δεν επέτρεψε στην Αιτήτρια να έχει επικοινωνία με τα Ανήλικα Αλβίνο και Στέφανη ως ακολούθως:

(i) Καθόλου διανυκτέρευση δηλαδή δεν επέτρεψε επικοινωνία από ώρα 11.00 του Σαββάτου μέχρι την Κυριακή ώρα 15:00, στις ημερομηνίες από 19/3 έως 20/5, από 26/3 έως 27/3, από 2/4 έως 3/4, από 9/4 έως 10/4, από 16/4 έως 17/4, από 23/4 έως 24/4

(ii) Όλες τις Τετάρτες, ήτοι στις 16/3, 23/3, 30/3, 6/4, 13/4 και 20/4.

(β) Διάταγμα του Δικαστηρίου εξαναγκάζον τον Καθ' ου η αίτηση να συμμορφωθεί αμέσως με τους όρους του ρηθέντος Διατάγματος.

............................................................................................................»

Το πρωτόδικο δικαστήριο αφού εκδίκασε την εν λόγω αίτηση κατάληξε ότι η αιτήτρια δεν απέδειξε την κατηγορία πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας και απέρριψε τη αίτηση με έξοδα εις βάρος της αιτήτριας.

Η αιτήτρια καταχώρησε την παρούσα αίτηση με την ποία ζητά άδεια για καταχώρηση αίτησης mandamus. Παραθέτω αυτούσια την αιτούμενη θεραπεία:

«Α. Άδεια του Δικαστηρίου δια την καταχώρηση αιτήσεως για έκδοση Διατάγματος Mandamus το οποίο να διατάσσει:

Το Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού, το οποίο επιλαμβάνεται της Αιτήσεως Γονικής Μέριμνας της Αιτήριας, υπ' αριθμό 110/03, και η οποία Αίτηση στρέφεται εναντίον του πρώην συζύγου της, Φαίδωνα Ιωάννου, να επιληφθεί της αιτήσεως της Αιτήτριας, ημερομηνίας 22/4/05 την οποία το οικογενειακό Δικαστήριο με την προσβαλλομένη απόφαση ημερομηνίας 12/7/05, πιστόν αντίγραφο της οποίας επισυνάπτεται, απέρριψε με έξοδα και:

1. Να δικάσει και να αποφασίσει σύμφωνα με τον Νόμο και/ή διαζευκτικά και/ή περαιτέρω,

2. Να δικάσει και/ή να αποφασίσει σύμφωνα με το συμφέρον των Ανηλίκων και/ή οιουδήποτε εκ των Ανηλίκων και διαζευκτικά και/ή περαιτέρω,

3. Να δικάσει και να υποχρεώσει τον Καθ' ου η Αίτηση πρώην σύζυγο της Αιτήτριας Φαίδωνα Ιωάννου, να σεβασθεί το Δικαστικό Διάταγμα ημερομηνίας 18/3/04, το οποίο επιβάλλει στον Καθ' ου η Αίτηση την υποχρέωση να επιτρέπει την επικοινωνία της Καθ' ης η Αίτηση με τα Ανήλικα τέκνα των Διαδίκων Στέφανης και Αλβίνου.

Β. Οιανδήποτε άλλη θεραπεία αρμόζουσα υπό τις περιστάσεις.»

Νομική πτυχή

Tα κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται για τη χορήγηση άδειας για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος, έχουν διασαφηνιστεί από όγκο νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση του Αλέκου Κωνσταντινίδη (2003) 1 (Β) Α.Α.Δ. 1298 σελ. 1303 ο Αρέστης Δ. (όπως ήταν τότε) διατύπωσε το θέμα ως ακολούθως:

«Στο παρόν στάδιο το δικαστήριο κατά την ενάσκηση της διακριτικής του εξουσίας εξετάζει κατά πόσον υπάρχει συζητήσιμη εκ πρώτης όψεως υπόθεση που να δικαιολογεί επαρκώς την παραχώρηση της αιτούμενης άδειας. Δεν χρειάζεται να εμβαθύνει περισσότερο στην υπόθεση. Είναι αρκετό σε αυτό το στάδιο με βάση το υλικό που βρίσκεται ενώπιον του δικαστηρίου να δικαιολογείται η παραχώρηση τέτοιας άδειας: Γενικός Εισαγγελέας ν. Π. Χρίστου (1962) C.L.R. 129, Εξ πάρτε Νίνα Παναρέτου (1972) 1 C.L.R. 165, Kακος (1985) 1 C.L.R. 250, Αργυρίδης (1987) 1 C.L.R. 23, A.L.S. Aircraft Leasing System Ltd. (2000) 1 Α.Α.Δ. 51.

Οι λόγοι για τους οποίους εκδίδονται προνομιακά εντάλματα περιλαμβάνουν:

(α) Έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας.

(β) Έκδηλη πλάνη Νόμου.

(γ) Προκατάληψη ή συμφέρον από τα πρόσωπα που λαμβάνουν την απόφαση.

(δ) Δόλο ή ψευδορκία στη λήψη της απόφασης.

(ε) Παράβαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης.

(Βλ. μεταξύ άλλων, Αναφορικά με το Genaro Perella (1995) 1 A.Α.Δ. 692).»

Πιο πρόσφατα στην Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1 A.A.Δ. 1535, ο Γαβριηλίδης Δ. εκδίδοντας την απόφαση του Εφετείου, διατύπωσε το θέμα ως ακολούθως:

«Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος παρέχεται μόνο όταν καταδεικνύεται από τον αιτητή ότι υπάρχει, στην ουσία, συζητήσιμο ζήτημα και, περαιτέρω, στην περίπτωση όπου προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή άλλη θεραπεία, ότι συντρέχουν επαρκώς εξαιρετικές περιστάσεις οι οποίες να καθιστούν συζητήσιμο το ότι πρέπει να γίνει παρέκκλιση από τον κανόνα ότι, εφόσον προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή άλλη θεραπεία, ο αιτητής δεν θεωρείται ότι απέδειξε συζητήσιμο ζήτημα. (Βλ. μεταξύ άλλων, R. v Secretary of State [1986] 1 All ER 717, Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Στ. Μεστάνας (2000) 1 Α.Α.Δ. 1469 και Χρ. Μιχαήλ και Στ. Μιχαηλίδη (2001) 1 Α.Α.Δ. 247). Στη Hellenger Trading Ltd (2000) 1 Α.Α.Δ. 1965, διευκρινίστηκε, ορθά ότι η αρχή αυτή «ισχύει γενικά, ανεξάρτητα από το λόγο για τον οποίο επιδιώκεται το διάταγμα». Έστω, δηλαδή, και αν ο προβαλλόμενος λόγος είναι έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας. (Βλ. επίσης, Σ. Μαρκίδης κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 552). Αν δε, παρά τη μη ύπαρξη εξαιρετικών περιστάσεων, χορηγηθεί άδεια για καταχώρηση αίτησης για certiorari, η μη ύπαρξη τέτοιων περιστάσεων συνιστά, a fortiori λόγω απόρριψης της αίτησης.»

Είναι φανερό από τα πιο πάνω ότι εκεί που προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο, αίτηση αυτής της φύσης δε δικαιολογείται εκτός αν υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις (Βλ. περαιτέρω Μεττής (2003) 1 (Γ) Α.Α.Δ. 1909, Μανώλη κ.ά. (2004) 1 A.A.Δ 1443 και την προαναφερθείσα Fastact Developments Ltd κ.ά.).

Το ερώτημα που τίθεται στην παρούσα είναι κατά πόσο η πιο πάνω απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου εμπεριέχει έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας ή έκδηλη πλάνη νόμου που να είναι καταφανής στο πρακτικό του δικαστηρίου ή παράβαση κανόνων φυσικής δικαιοσύνης. Περαιτέρω τίθεται και το ερώτημα κατά πόσο το εν λόγω δικαστήριο παρέλειψε να εξασκήσει καθήκον το οποίο είχε υποχρέωση σύμφωνα με το νόμο να πράξει.

Παρόλο που είμαστε στο στάδιο αίτησης για άδεια, όπου είναι αρκετό να αποκαλύπτεται εκ πρώτης συζητήσιμη υπόθεση και όχι στο στάδιο εξέτασης της ουσίας μιας αίτησης για mandamus, η οποία σημειώνω ότι είναι διαφορετική από αυτή των prohibition και certiorari, το θεωρώ ορθό να αναφερθώ και στο σκοπό έκδοσης τέτοιου διατάγματος με παραπομπή στο σύγγραμμα Πέτρος Αρτέμης, Προνομιακά Εντάλματα, Πρώτη έκδοση (2004) σελ. 248-250. Διατυπώνεται εκεί η άποψη, με αναφορά σε σχετική νομολογία, ότι τέτοια διατάγματα εκδίδονται για να διαταχθεί ένα κατώτερο δικαστήριο που έχει αρνηθεί να εξασκήσει τα καθήκοντα του μέσα στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του, να εξασκήσει αυτά τα καθήκοντα. Τέτοιο διάταγμα μπορεί να στραφεί και εναντίον διοικητικών οργάνων τα οποία αρνούνται να εκτελέσουν καθήκοντα που πηγάζουν από το νόμο.

Από την ίδια την αίτηση αλλά και την αγόρευση του συνηγόρου της αιτήτριας, δε φαίνεται να υπάρχει οτιδήποτε που να δικαιολογεί το αίτημα για χορήγηση άδειας για καταχώρηση αίτησης της φύσης mandamus. Η ουσία της απόφασης ημερ. 12/7/05 είναι ότι η αιτήτρια δεν απέδειξε ότι υπήρξε παρακοή του διατάγματος. Αν η αιτήτρια διαφωνούσε, είχε το δικαίωμα καταχώρησης έφεσης, πράγμα που δεν έπραξε. Δεν έχουν καταδειχθεί εξαιρετικές περιστάσεις ούτως ώστε να είναι ορθό για το δικαστήριο τούτο να αναλάβει δικαιοδοσία. Εφόσον η κατάληξη του πρωτόδικου δικαστηρίου ήταν ότι δεν αποδείχθηκε παρακοή του διατάγματος, ορθά δεν προχώρησε για τιμωρία του καθού η αίτηση είτε όπως ζητούσε η αιτήτρια με την παράγραφο (α) της αίτησης, είτε για εξαναγκασμό του καθού η αίτηση σε συμμόρφωση, όπως ζητούσε με την παράγραφο (β) της αίτησης. Το καθήκον του πρωτόδικου δικαστή ήταν να εκδικάσει την αίτηση για παρακοή, πράγμα που έπραξε και κατάληξε σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Οι θεραπείες που ζητά η αιτήτρια με την σκοπούμενη αίτηση mandamus, είναι ουσιαστικά να διαταχθεί το Οικογενειακό Δικαστήριο να εκδικάσει ξανά την αίτηση παρακοής και μάλιστα με συγκεκριμένο αποτέλεσμα, κάτι που σίγουρα δεν μπορεί να γίνει.

Ενόψει όλων των πιο πάνω η παρούσα αίτηση απορρίπτεται.

Η αίτηση απορρίπτεται.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία