|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2005) 1 ΑΑΔ 994
20 Ιουλίου, 2005
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ MORTEZA MOLLA ZEIN AL, ΑΠΟ ΤΟ ΙΡΑΝ,
Αιτητή,
ΚΑΙ
1. ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,
2. ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ,
3. ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Αίτηση Αρ. 52/2005).
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus προς απελευθέρωση του αιτητή του οποίου η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης ανεστάλη μέχρι την εκδίκαση προσφυγής εναντίον των διαταγμάτων σύλληψης και απέλασής του, παρέμεινε όμως σε ισχύ το διάταγμα κράτησής του ― Υιοθέτηση των αρχών που διατυπώθηκαν στην Bondar (Αρ. 2) (2004) 1 Α.Α.Δ. 2075 ― Απόρριψη αίτησης λόγω μη δυνατότητας άσκησης δικαστικού ελέγχου της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης για σκοπούς απέλασης με ένταλμα Habeas Corpus.
Κατάχρηση δικαστικής διαδικασίας ― Επιδίωξη όμοιων σκοπών με την υιοθέτηση παράλληλων ένδικων μέσων.
Ο αιτητής, ο οποίος κατάγεται από το Ιράν, ήλθε στην Κύπρο στις 15.8.2001 και εξασφάλισε άδεια επισκέπτη. Υπέβαλε αίτηση στην Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για παροχή ασύλου και εξασφάλισε προσωρινή άδεια παραμονής η οποία συνέχισε να ανανεώνεται μέχρι 26.8.2003. Η αίτηση του αιτητή για άσυλο απερρίφθη και ο αιτητής εφεσίβαλε την απορριπτική απόφαση. Η έφεση απερρίφθη και ο φάκελος του αιτητή έκλεισε. Στις 24.9.2003 ο αιτητής υπέβαλε στο Επαρχιακό Κλιμάκιο Αλλοδαπών Λευκωσίας αίτηση για ανανέωση της άδειας παραμονής του. Στις 18.12.2003 το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ενημέρωσε τον αιτητή ότι θα έπρεπε να εγκαταλείψει το έδαφος της Δημοκρατίας. Στις 27.5.2004, ο αιτητής υπέβαλε αίτημα στην Κυπριακή Δημοκρατία για άσυλο, η οποία και απορρίφθηκε. Η απορριπτική απόφαση δεν επιδόθηκε στον αιτητή, επειδή αυτός είχε εγκαταλείψει τη διεύθυνση που είχε δώσει. Στις 24.11.2004 εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασής του και έκτοτε κρατείται στις Κεντρικές Φυλακές.
Στις 4.2.2005 ο αιτητής καταχώρησε την προσφυγή υπ' αρ. 124/2005 ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου για απόρριψη της αίτησής του και για το κλείσιμο του φακέλου. Την ίδια ημέρα καταχώρησε και την προσφυγή υπ' αρ. 123/2005 με την οποία ζητά δήλωση και/ή απόφαση του Δικαστηρίου ότι η πράξη των καθ' ων η αίτηση να τον συλλάβουν και να εκδώσουν ένταλμα σύλληψης και απέλασής του την 24.11.2004 είναι άκυρη. Το ίδιο ισχύει και για τα διατάγματα σύλληψης και απέλασής του ημερ. 24.11.2004. Στα πλαίσια της προσφυγής εκείνης, ο αιτητής καταχώρησε και ενδιάμεση αίτηση ζητώντας την αναστολή του διατάγματος κράτησης και απέλασής του μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής. Στις 10.6.2005 εκδόθηκε απορριπτική απόφαση στην προαναφερόμενη ενδιάμεση αίτηση.
Στις 29.6.2005, ημερομηνία κατά την οποία επιφυλάχθηκε η απόφαση στην προσφυγή 123/2005, ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα αίτηση με την οποία ζητά την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus με στόχο την απελευθέρωσή του υποστηρίζοντας ότι η κράτηση του είναι παράνομη, ότι η απέλασή του στο Ιράν είναι αδύνατη καθότι εκεί κινδυνεύει άμεσα η ζωή του και ότι η μεταφορά του από την Αστυνομία στην Πρεσβεία του Ιράν στη Λευκωσία, παρά τη θέλησή του, καταστρατηγεί το σχετικό Νόμο εφόσον ο αιτητής είναι πολιτικός πρόσφυγας, αιτητής πολιτικού ασύλου.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Bondar (Αρ. 2) (2004) 1 Α.Α.Δ. 2075 για έκδοση εντάλματος της φύσεως Habeas Corpus, ημερ. 30.12.2004, είναι απόλυτα σχετική με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης και δεσμεύει και το παρόν Δικαστήριο. Το παρόν Δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία να εξετάσει το αίτημα του αιτητή για ένταλμα Habeas Corpus εφόσον τα διατάγματα απέλασης και συναρτώμενης κράτησης του αιτητή, είναι δυνατό να ελεγχθούν δικαστικά μόνον με προσφυγή δυνάμει του άρθρου 146.1 του Συντάγματος. Τέτοια προσφυγή έχει καταχωρηθεί και εκκρεμεί ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου και η καταχώρηση της παρούσας αίτησης στις 29.6.2005 ημέρα κατά την οποία επιφυλάχθηκε η απόφαση στην εν λόγω προσφυγή, συνιστά, υπό τις περιστάσεις, κατάχρηση της δικαστικής διαδικασίας.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Παρατήρηση Ανωτάτου Δικαστηρίου: Η συνεχιζόμενη κράτηση του αιτητή οφείλεται στα μέτρα που πήρε ο ίδιος με σκοπό την ακύρωση του διατάγματος απέλασής του και στο γεγονός ότι δεν έχει τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγγραφα, στοιχεία για τα οποία δεν ευθύνονται οι καθ' ων η αίτηση.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Βondar (Αρ. 2) (2004) 1 Α.Α.Δ. 2075.
Αίτηση.
Αίτηση από τον αιτητή, ιρανικής καταγωγής, εναντίον του οποίου η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, στις 24.11.2004, εξέδωσε διάταγμα κράτησης και απέλασης μετά την απόρριψη του αιτήματός του για παροχή ασύλου από την Υπηρεσία Ασύλου και το οποίο αναστάληκε στις 17.2.2005 ένεκα της καταχώρισης προσφυγής (υπ' αρ. 123/2005) από αυτόν καθώς και ενδιάμεσης αίτησης, για έκδοση διατάγματος Habeas Corpus ώστε να ελεγχθεί από το Δικαστήριο η νομιμότητα της κράτησής του και να αποφυλακιστεί και αφεθεί ελεύθερος.
Γ. Ερωτοκρίτου, για τον Αιτητή.
Λ. Ουστά, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Με την αίτηση του ο αιτητής ζητά την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus με το οποίο να διατάσσεται η Αστυνομία να παρουσιάσει τον αιτητή ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου για να αφεθεί ελεύθερος και/ή να αποφυλακιστεί.
Είναι παραδεκτό γεγονός ότι ο αιτητής, ο οποίος κατάγεται από το Ιράν, βρίσκεται υπό αστυνομική κράτηση από τις 24.11.2004.
Με την ένσταση τους οι καθ' ων η αίτηση υποβάλλουν ότι το Δικαστήριο στερείται δικαιοδοσίας να εκδικάσει την υπόθεση αυτή καθότι το διάταγμα κράτησης του δεν μπορεί να ελεγχθεί με ένταλμα Habeas Corpus εφόσον το ζήτημα που εγείρεται εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου.
Τα γεγονότα, που ουσιαστικά δεν αμφισβητούνται, είναι ότι η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, στις 24.11.2004, εξέδωσε διάταγμα κράτησης και απέλασης του αιτητή, μετά την απόρριψη του αιτήματος του για παροχή ασύλου από την Υπηρεσία Ασύλου. Το διάταγμα απέλασης αναστάληκε στις 17.2.2005 ένεκα της καταχώρισης προσφυγής (υπ' αρ. 123/2005) από τον αιτητή καθώς και ενδιάμεσης αίτησης.
Τα γεγονότα που προηγήθηκαν είναι σε συντομία τα εξής:
Ο αιτητής αφίχθηκε στη Δημοκρατία την 15.8.2001 και εξασφάλισε άδεια επισκέπτη. Την 21.8.2001 αποτάθηκε στην Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών όπου υπέβαλε αίτηση για παροχή ασύλου. Σαν συνέπεια τούτου εκδόθηκε στον αιτητή προσωρινή άδεια παραμονής του η οποία συνέχισε να ανανεώνεται μέχρι 26.8.2003. Στις 23.9.2003 η Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών ενημέρωσε το Αρχείο Πληθυσμού και Μετανάστευσης ότι η αίτηση του αιτητή για άσυλο απερρίφθη. Στη συνέχεια ο αιτητής υπέβαλε έφεση εναντίον της προαναφερόμενης απορριπτικής απόφασης και στις 7.10.2003 το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ενημερώθηκε από την Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών ότι και η έφεση του αιτητή απορρίφθηκε και ο φάκελος του έκλεισε. Στις 24.9.2003 ο αιτητής είχε αποταθεί στο Επαρχιακό Κλιμάκιο Αλλοδαπών Λευκωσίας όπου υπέβαλε αίτηση για ανανέωση της άδειας παραμονής του. Στις 18.12.2003 το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ενημέρωσε τον αιτητή ότι θα έπρεπε να εγκαταλείψει το έδαφος της Δημοκρατίας. Στις 27.5.2004 ο αιτητής υπέβαλε αίτημα στην Κυπριακή Δημοκρατία για άσυλο. Μετά από συνέντευξη, στις 3.8.2004, η Υπηρεσία Ασύλου απέρριψε την αίτηση του και στις 5.8.2004 ενημέρωσε το Τμήμα Αρχείου για την απόφαση της. Η απορριπτική απόφαση δεν επιδόθηκε στον αιτητή και υπάρχει στο φάκελο ένορκη δήλωση του αρμόδιου επιδότη ο οποίος λέει πως δεν έγινε κατορθωτή η επίδοση επειδή ο αιτητής είχε εγκαταλείψει τη διεύθυνση που είχε δώσει. Στις 24.11.2004 ο αιτητής οδηγήθηκε στα αστυνομικά κρατητήρια των Κεντρικών Φυλακών και την ίδια μέρα εκδόθηκαν από την Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης διατάγματα κράτησης και απέλασης του. Στα αστυνομικά κρατητήρια ο αιτητής ενημερώθηκε για τους λόγους κράτησης του.
Στις 12.1.2005 η Υπηρεσία Ασύλου ενημέρωσε το δικηγόρο του αιτητή πως η διαδικασία εξέτασης του φακέλου του διεκόπη στις 31.10.2004 εξαιτίας αδικαιολόγητης μη παραλαβής της απορριπτικής επιστολής, από τον αιτητή. Στις 4.2.2005 ο αιτητής καταχώρησε την προσφυγή υπ' αρ. 124/2005 ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου για απόρριψη της αίτησης του και για το κλείσιμο του φακέλου.
Οι καθ' ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι ο λόγος για τον οποίο δεν κατέστη ακόμη δυνατή η απέλαση του αιτητή είναι ότι αυτός δεν είναι κάτοχος ταξιδιωτικού εγγράφου της χώρας του και γι' αυτό το σκοπό μεταφέρθηκε στην Πρεσβεία του Ιράν αλλά δεν κατέστη ακόμα δυνατή η έκδοση ταξιδιωτικού εγγράφου. Ως εκ τούτου ο αιτητής συνεχίζει να τελεί υπό κράτηση.
Την 4.2.2005 ο αιτητής καταχώρησε προσφυγή ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, την υπ' αρ. 123/2005, με την οποία ζητά δήλωση και/ή απόφαση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των καθ' ων η αίτηση, στην Προσφυγή 123/2005, να τον συλλάβουν και να εκδώσουν ένταλμα σύλληψης και απέλασης του την 24.11.2004, είναι άκυρη και/ή παράνομη και χωρίς νομικό αποτέλεσμα. Το ίδιο ισχύει και για τα διατάγματα σύλληψης και απέλασης του ημερ. 24.11.2004. Στα πλαίσια της προσφυγής εκείνης, ο αιτητής καταχώρησε και ενδιάμεση αίτηση ζητώντας την αναστολή του διατάγματος κράτησης και απέλασης του μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής. Στις 10.6.2005 εκδόθηκε απορριπτική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην προαναφερόμενη ενδιάμεση αίτηση. Στο μεταξύ, από 17.2.2005 η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης είχε αναστείλει την εκτέλεση του διατάγματος απέλασης του αιτητή έως την εκδίκαση της πιο πάνω ενδιάμεσης αίτησης.
Στις 29.6.2005, ημερομηνία κατά την οποία επιφυλάχθηκε η απόφαση στην προαναφερόμενη Προσφυγή 123/2005, ο αιτητής καταχώρησε και την υπό εξέταση αίτηση.
Είναι η θέση του αιτητή ότι η κράτηση του από τις 24.11.2004 είναι παράνομη, ότι η απέλαση του στο Ιράν είναι αδύνατη καθότι εκεί κινδυνεύει άμεσα η ζωή του και ότι η μεταφορά του από την Αστυνομία στην Πρεσβεία του Ιράν στη Λευκωσία, παρά τη θέληση του, καταστρατηγεί το σχετικό Νόμο εφόσον ο αιτητής είναι πολιτικός πρόσφυγας, αιτητής πολιτικού ασύλου.
Θεωρώ ότι το ζήτημα που αναφύεται στην παρούσα υπόθεση, δηλαδή το ζήτημα της νομιμότητας της κράτησης του αιτητή από τις 24.11.2004, με βάση το προαναφερόμενο διάταγμα κράτησης και απέλασής του, είναι ζήτημα που δεν ελέγχεται με αίτηση για ένταλμα Habeas Corpus. Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, επικροτώντας τη θέση που εκφράστηκε σε σωρεία αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απεφάσισε ότι η έκδοση διαταγμάτων απέλασης και κράτησης, μέχρι την απέλαση, συνιστούν ανεξάρτητες διοικητικές πράξεις, η νομιμότητα των οποίων μπορεί να ελεγχθεί μόνο με βάση την αποκλειστική δικαιοδοσία που παρέχεται στο Ανώτατο Δικαστήριο από το άρθρο 146.1 του Συντάγματος (Δέστε:Bondar (Αρ. 2) (2004) 1 Α.Α.Δ. 2075). Στην προαναφερόμενη απόφαση η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου παρατήρησε πως έστω και αν η διαδικασία της προσφυγής είναι χρονοβόρα και δεν μπορεί να οδηγήσει σε άμεση διαταγή απελευθέρωσης ενός αιτητή, το γεγονός αυτό δεν είναι δυνατό να παράσχει δικαιοδοσία στο Δικαστήριο σε αίτηση για Habeas Corpus, αφού τέτοια δικαιοδοσία ουσιαστικά δεν υπάρχει. Η κατάληξη στην προαναφερόμενη απόφαση ήταν ότι τόσο το διάταγμα απέλασης, όσο και το προς αυτό συναρτώμενο διάταγμα κράτησης, αδιαμφισβήτητα συνιστούν αυτοτελείς διοικητικές πράξεις, η νομιμότητα των οποίων μπορεί μόνον να ελεγχθεί σε διαδικασία προσφυγής, με βάση το άρθρο 146.1 του Συντάγματος και όχι σε διαδικασία αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus δυνάμει του άρθρου 155.4 του Συντάγματος.
Θεωρώ πως η προαναφερόμενη απόφαση της Ολομέλειας είναι απόλυτα σχετική με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης και είναι βέβαια δεσμευτική για το παρόν Δικαστήριο. Ως εκ τούτου καταλήγω στο συμπέρασμα ότι το παρόν Δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία να εξετάσει το αίτημα του αιτητή για ένταλμα Habeas Corpus εφόσον τα διατάγματα απέλασης και συναρτώμενης κράτησης του αιτητή, είναι δυνατό να ελεγχθούν δικαστικά μόνον με προσφυγή δυνάμει του άρθρου 146.1 του Συντάγματος. Αξίζει μόνον να σημειωθεί ότι στην προκείμενη περίπτωση ο αιτητής κατεχώρησε τέτοια προσφυγή, την υπ' αρ. 123/2005, η οποία εκκρεμεί ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου και μάλιστα η απόφαση επιφυλάχθηκε στις 29.6.2005, ημερομηνία κατά την οποία ο αιτητής κατεχώρησε και την παρούσα αίτηση. Το μόνο που θα μπορούσε να λεχθεί είναι ότι η παρούσα αίτηση, υπό τις περιστάσεις, συνιστά κατάχρηση της δικαστικής διαδικασίας.
Δεν προτίθεμαι επομένως να εξετάσω την ουσία της αίτησης, δεδομένης της μη ύπαρξης δικαιοδοσίας στο παρόν Δικαστήριο να ελέγξει δικαστικά τα προαναφερόμενα διατάγματα και επομένως και τη νομιμότητα της κράτησης του αιτητή, εκκρεμούσης της απέλασής του. Μπορεί όμως να παρατηρηθεί πως, με βάση τα όσα οι καθ' ων η αίτηση έθεσαν ενώπιον του Δικαστηρίου, η συνεχιζόμενη κράτηση του αιτητή οφείλεται στα μέτρα που ο ίδιος πήρε με σκοπό την ακύρωση του διατάγματος απέλασης του και στο γεγονός ότι ο αιτητής δεν έχει τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγγραφα, στοιχεία για τα οποία οι καθ' ων η αίτηση δεν ευθύνονται.
Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω, η αίτηση του αιτητή απορρίπτεται, χωρίς διαταγή για έξοδα, δεδομένων των συνθηκών του αιτητή.
Η αίτηση απορρίφθηκε.