|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2005) 1 ΑΑΔ 369
1 Μαρτίου, 2005
[ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΜΜΑΡΙ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ CERTIORARI,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΗΜΕΡ. 16.2.2005 ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ 41/2005 (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΓΟΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ) ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 216/90.
(Αίτηση Αρ. 16/2005)
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης Certiorari με το οποίο να ακυρώνεται μέρος προσωρινού διατάγματος του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (δικαιοδοσία γονικής μέριμνας) ― Άρνηση άδειας, υπήρχε δυνατότητα άσκησης εναλλακτικού ένδικου μέσου και δεν στοιχειοθετήθηκαν εξαιρετικές περιστάσεις ώστε το Δικαστήριο να επέμβει σ' αυτό το ζήτημα με το ένδικο μέσο που χρησιμοποιήθηκε.
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Κριτήρια και λόγοι έκδοσης προνομιακών ενταλμάτων.
Το προσωρινό διάταγμα, μέρος του οποίου ζητείται η ακύρωση μετά τη χορήγηση άδειας για καταχώρηση αίτησης για Certiorari, είχε εκδοθεί μονομερώς από το Οικογενειακό Δικαστήριο Λευκωσίας μετά από αίτηση των παππούδων της ανήλικης εγγονής τους Γεωργίας και θυγατέρας της καθ' ης η αίτηση. Η καθ' ης η αίτηση, είναι η αιτήτρια στην παρούσα διαδικασία. Με το εν λόγω προσωρινό διάταγμα ερυθμίζετο το δικαίωμα επικοινωνίας των αιτητών με την εγγονή τους και επίσης απαγορεύετο η έξοδός της από την Κύπρο χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου μέχρι εκδίκασης της αίτησης για έκδοση του διατάγματος και/ή μέχρι νεότερης διαταγής του Δικαστηρίου. Το μέρος του διατάγματος το οποίο αποτελεί αντικείμενο της παρούσας διαδικασίας, αφορά το δεύτερο σκέλος του, ήτοι, τη μεταφορά της ανήλικης εκτός Κύπρου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, αφού αναφέρθηκε στα κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται για τη χορήγηση άδειας για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων και στους λόγους για τους οποίους αυτά εκδίδονται, απέρριψε την αίτηση λόγω ύπαρξης άλλου ένδικου μέσου, ήτοι, της καταχώρησης ένστασης στη συνέχιση του διατάγματος, και μη στοιχειοθέτησης εξαιρετικών περιστάσεων για παράκαμψη του κανόνα ότι όπου προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο δεν χωρεί αίτηση για έκδοση εντάλματος Certiorari.
Η αίτηση απορρίφθηκε. Δεν
εκδόθηκε διαταγή για έξοδα.
Παρατήρηση Εφετείου: Το θέμα ως προς το κατά πόσο το πρωτόδικο Δικαστήριο εκ πρώτης όψεως ενήργησε εκτός δικαιοδοσίας, είναι πιο κατάλληλο να αποφασιστεί από το Οικογενειακό Δικαστήριο στο πλαίσιο εξέτασης αν θα συνεχιστεί ή όχι το προσωρινό διάταγμα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Κωνσταντινίδης (2003) 1 (Β) Α.Α.Δ. 1298,
Base Metal Trading Ltd v. Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 1535,
Μεττής (2003) 1 (Γ) Α.Α.Δ. 1909,
Μανώλη κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 1443.
Αίτηση.
Αίτηση από την αιτήτρια για άδεια καταχώρισης αίτησης για έκδοση διατάγματος Certiorari με το οποίο να ακυρώνεται μέρος του προσωρινού διατάγματος του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, ημερ. 16/2/05 που εκδόθηκε στην αίτηση αρ. 41/05 (δικαιοδοσία γονικής μέριμνας) και με το οποίο διάταγμα απαγορεύετο η έξοδος από την Κύπρο της ανήλικης εγγονής των αιτητών στην αίτηση 41/05 και θυγατέρας της καθ' ής η αίτηση, Γεωργίας Παύλου Φιλαρέτου χωρίς την άδεια του δικαστηρίου, μέχρι να εκδικαστεί η πιο πάνω αίτηση και/ή μέχρι νεότερης διαταγής του δικαστηρίου.
Δ. Παπαχρυσοστόμου, για την Αιτήτρια.
Cur. adv. vult.
ΦΩΤΙΟΥ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση η αιτήτρια Γεωργία Χριστοφή ζητά άδεια του δικαστηρίου για να καταχωρήσει αίτηση για την έκδοση εντάλματος certiorari με το οποίο να ακυρώνεται μέρος του προσωρινού διατάγματος του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, ημερ. 16/2/05 που εκδόθηκε στην αίτηση αρ. 41/05 (δικαιοδοσία γονικής μέριμνας) και με το οποίο διάταγμα «........απαγορεύεται η έξοδος από την Κύπρο της ανήλικης εγγονής των αιτητών και θυγατέρας της καθής η αίτηση, Γεωργίας Παύλου Φιλαρέτου χωρίς την άδεια του δικαστηρίου, μέχρι να εκδικαστεί η πιο πάνω αίτηση και/ή μέχρι νεότερης διαταγής του δικαστηρίου.»
Η αιτήτρια στην παρούσα αίτηση είναι η μητέρα της εν λόγω ανηλίκου οι δε αιτητές στην προαναφερθείσα αίτηση 41/05 στην οποία εκδόθηκε μονομερώς το εν λόγω προσωρινό διάταγμα, μέρος του οποίου η αιτήτρια ζητά να ακυρώσει με αίτηση certiorari, οι παππούδες της ανηλίκου από την πλευρά του πατέρα της, ο οποίος απεβίωσε σε τροχαίο δυστύχημα στις 16/5/02.
Παραθέτω εδώ το κείμενο του προσωρινού διατάγματος μέρος του οποίου ζητείται η ακύρωση, αν παραχωρηθεί η αιτούμενη άδεια για καταχώρηση αίτησης για certiorari:
«ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΕΚΔΙΔΕΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ με το οποίο ΡΥΘΜΙΖΕΤΑΙ το δικαίωμα επικοινωνίας των αιτητών με την ανήλικη εγγονή τους Γεωργία Παύλου Φιλαρέτου, μέχρι να εκδικαστεί η πιο πάνω αίτηση και ή μέχρι νεότερης διαταγής του Δικαστηρίου ως εξής:
(1) Κάθε δεύτερο Σαββατοκυρίακο από η ώρα 1 το μεσημέρι του Σαββάτου μέχρι η ώρα 7.30 της Κυριακής με διανυκτέρευση. Ως πρώτο Σαββατοκυρίακο θεωρείται το Σάββατο 19.2.05.
(2) Κάθε Τετάρτη από η ώρα 2 μ.μ. έως η ώρα 8 μ.μ. της ίδιας μέρας.
ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ με το οποίο ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η έξοδος από την Κύπρο της ανήλικης εγγονής των αιτητών και θυγατέρας της καθ' ης η αίτηση Γεωργίας Παύλου Φιλαρέτου χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου, μέχρι να εκδικαστεί η πιο πάνω αίτηση και ή μέχρι νεότερης διαταγής του Δικαστηρίου.
Οι αιτητές ΔΙΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ όπως παραλαμβάνουν και παραδίδουν την ανήλικη στον τόπο διαμονής της που είναι ο τόπος διαμονής της καθ' ης η αίτηση, και η καθ' ης η αίτηση ΔΙΑΤΑΣΣΕΤΑΙ όπως παραδίδει και παραλαμβάνει την ανήλικη στον τόπο διαμονής της.
Τα διατάγματα είναι επιστρεπτέα στις 2.3.05 η ώρα 9 π.μ.»
Tα κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται για τη χορήγηση άδειας για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος, έχουν διασαφηνιστεί από όγκο νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση του Αλέκου Κωνσταντινίδη (2003) 1 (Β) Α.Α.Δ. 1298 σελ. 1303 ο Αρέστης Δ. (όπως ήταν τότε) διατύπωσε το θέμα ως ακολούθως:
«Στο παρόν στάδιο το δικαστήριο κατά την ενάσκηση της διακριτικής του εξουσίας εξετάζει κατά πόσον υπάρχει συζητήσιμη εκ πρώτης όψεως υπόθεση που να δικαιολογεί επαρκώς την παραχώρηση της αιτούμενης άδειας. Δεν χρειάζεται να εμβαθύνει περισσότερο στην υπόθεση. Είναι αρκετό σε αυτό το στάδιο με βάση το υλικό που βρίσκεται ενώπιον του δικαστηρίου να δικαιολογείται η παραχώρηση τέτοιας άδειας: Γενικός Εισαγγελέας ν. Π. Χρίστου (1962) C.L.R. 129, Εξ πάρτε Νίνα Παναρέτου (1972) 1 C.L.R. 165, Kακος (1985) 1 C.L.R. 250, Αργυρίδης (1987) 1 C.L.R. 23, A.L.S. Aircraft Leasing System Ltd., Αίτηση (2000) 1 Α.Α.Δ. 51.
Οι λόγοι για τους οποίους εκδίδονται προνομιακά εντάλματα περιλαμβάνουν:
(α) Έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας.
(β) Έκδηλη πλάνη Νόμου.
(γ) Προκατάληψη ή συμφέρον από τα πρόσωπα που λαμβάνουν την απόφαση.
(δ) Δόλο ή ψευδορκία στη λήψη της απόφασης.
(ε) Παράβαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης.
(Βλ. μεταξύ άλλων, Αναφορικά με το Genaro Perella (1995) 1 A.Α.Δ. 692).»
Πιο πρόσφατα στην Base Metal Trading Ltd v. Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 1535, ο Γαβριηλίδης Δ. εκδίδοντας την απόφαση του Εφετείου, διατύπωσε το θέμα ως ακολούθως:
«Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος παρέχεται μόνο όταν καταδεικνύεται από τον αιτητή ότι υπάρχει, στην ουσία, συζητήσιμο ζήτημα και, περαιτέρω, στην περίπτωση όπου προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή άλλη θεραπεία, ότι συντρέχουν επαρκώς εξαιρετικές περιστάσεις οι οποίες να καθιστούν συζητήσιμο το ότι πρέπει να γίνει παρέκκλιση από τον κανόνα ότι, εφόσον προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή άλλη θεραπεία, ο αιτητής δεν θεωρείται ότι απέδειξε συζητήσιμο ζήτημα. (Βλ. μεταξύ άλλων, R. v Secretary of State [1986] 1 All ER 717, Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Στ. Μεστάνας (2000) 1 Α.Α.Δ. 1469 και Χρ. Μιχαήλ και Στ. Μιχαηλίδη (2001) 1 Α.Α.Δ. 247). Στη Hellenger Trading Ltd (2000) 1 Α.Α.Δ. 1965, διευκρινίστηκε, ορθά ότι η αρχή αυτή «ισχύει γενικά, ανεξάρτητα από το λόγο για τον οποίο επιδιώκεται το διάταγμα». Έστω, δηλαδή, και αν ο προβαλλόμενος λόγος είναι έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας. (Βλ. επίσης, Σ. Μαρκίδης κ.ά., (2004) 1 Α.Α.Δ. 552). Αν δε, παρά τη μη ύπαρξη εξαιρετικών περιστάσεων, χορηγηθεί άδεια για καταχώρηση αίτησης για certiorari, η μη ύπαρξη τέτοιων περιστάσεων συνιστά, a fortiori λόγω απόρριψης της αίτησης.»
Είναι φανερό από τα πιο πάνω ότι εκεί που προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο, αίτηση αυτής της φύσης δε δικαιολογείται εκτός αν υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις (Βλ. περαιτέρω Αναφορικά με την αίτηση του Χριστόδουλου Μεττή (2003) 1 (Γ) Α.Α.Δ. 1909, Αναφορικά με την αίτηση των Αδάμου Μανώλη κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 1443).
Στις δυο τελευταίες υποθέσεις κρίθηκε ότι δε θα έπρεπε να εκδοθεί τέτοια άδεια, αφού υπήρχε θεραπεία με άλλο ένδικο μέσο και η περίπτωση δεν ήταν τέτοια που να υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις ούτως ώστε να μπορούσε να χορηγηθεί άδεια παρά την ύπαρξη άλλου ένδικου μέσου.
Στη δική μας περίπτωση το μέρος του προσωρινού διατάγματος για το οποίο η αιτήτρια ζητά άδεια να καταχωρήσει αίτηση για ένταλμα certiorari, αποτελεί μέρος προσωρινού διατάγματος (το κείμενο του οποίου παρέθεσα πιο πάνω) που εκδόθηκε στις 16/2/05 και είναι επιστρεπτέο στις 2 Μαρτίου, δηλαδή, αύριο. Όπως δέχθηκε και ο ευπαίδευτος συνήγορος της αιτήτριας, υπάρχει άλλο ένδικο μέσο. Να καταχωρήσει δηλαδή ένσταση στη συνέχιση του διατάγματος. Προτίμησε όμως, όπως είπε, την παρούσα διαδικασία καθότι εδώ η θεραπεία είναι πιο γρήγορη. Ήταν η εισήγηση του ότι ο περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμος του 1990 (Ν. 216/90 ως έχει τροποποιηθεί) δίνει αποκλειστικό δικαίωμα γονικής μέριμνας στους γονείς, εδώ στη μητέρα, και οι παππούδες δεν έχουν τέτοιο δικαίωμα. Έτσι το πρωτόδικο δικαστήριο εκδίδοντας προσωρινό διάταγμα με το οποίο απαγορεύει την έξοδο της ανηλίκου από την Κύπρο σε αίτηση των παππούδων, είναι καθ' υπέρβαση της δικαιοδοσίας του.
Στην έκταση που η εισήγηση του ευπαιδεύτου συνηγόρου της αιτήτριας ήταν ότι προτίμησε αυτή τη διαδικασία διότι είναι πιο γρήγορη, με όλο το σεβασμό, διαφωνώ με τη θέση του. Η διαδικασία μπορεί να είναι ταχεία και στο Οικογενειακό Δικαστήριο αφού αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι η καταχώρηση ένστασης στη συνέχιση του διατάγματος που αν αυτό γινόταν μέχρι τώρα, στις 2/3/05 (δηλαδή αύριο) θα μπορούσε να εξεταστεί το θέμα από το εν λόγω Δικαστήριο. Και αν ακόμη η απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου ήταν εναντίον της αιτήτριας στην παρούσα υπόθεση (καθής η αίτηση στην αίτηση για προσωρινό διάταγμα) ούτως ώστε να οδηγούντο τα πράγματα στη διαδικασία έφεσης, το ίδιο μπορεί να γίνει και στην παρούσα διαδικασία των προνομιακών ενταλμάτων. Επομένως η δικαιολογία που έχει δοθεί γιατί να μην ακολουθηθεί το άλλο ένδικο μέσο, δεν ευσταθεί. Δε θεωρώ ότι υπάρχουν στην υπόθεση αυτή εξαιρετικές περιστάσεις ούτως ώστε να επιτραπεί η αίτηση παρά την ύπαρξη του ένδικου μέσου που ανάφερα.
Με βάση τα πιο πάνω καταλήγω ότι η παρούσα υπόθεση είναι τέτοια που το δικαστήριο πρέπει να αρνηθεί τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας. Επομένως αποφεύγω να εκφέρω άποψη αν το πρωτόδικο δικαστήριο εκ πρώτης όψης ενήργησε εκτός δικαιοδοσίας. Το όλο θέμα εξαρτάται και από την ερμηνεία του Άρθρου 17Α του προαναφερθέντος νόμου το οποίο έχει δώσει στους ανιόντες δηλαδή τους παππούδες, δικαίωμα επικοινωνίας με το τέκνο. Εφόσον το προαναφερθέν διάταγμα όσον αφορά τις ημέρες και ώρες επικοινωνίας των παππούδων δεν έχει αμφισβητηθεί, στην παρούσα τουλάχιστον διαδικασία, τότε δυνατό να έχουν λόγο οι παππούδες και στο θέμα αν θα μεταφερθεί το παιδί εκτός Κύπρου αφού τέτοια μεταφορά επηρεάζει το δικαίωμα τους για επικοινωνία, όπως καθορίστηκε από το ένα σκέλος του προσωρινού διατάγματος. Κρίνω όμως ότι το θέμα αυτό είναι πιο κατάλληλο να αποφασιστεί από το Οικογενειακό Δικαστήριο στο πλαίσιο εξέτασης αν θα συνεχιστεί ή όχι το προσωρινό διάταγμα.
Ως αποτέλεσμα η αίτηση απορρίπτεται. Καμιά διαταγή για τα έξοδα.
Η αίτηση απορρίπτεται. Δεν εκδίδεται διαταγή για έξοδα.