|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2004) 1 ΑΑΔ 338
2 Φεβρουαρίου, 2004
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΧΡΙΣΤΟΣ ΠΑΣΙΑΡΔΗΣ,
Εφεσείων,
ν.
ΑΝΤΩΝΙΑΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ,
Εφεσίβλητης.
(Έφεση Αρ. 125)
Οικογενειακό Δίκαιο ― Γονική μέριμνα ― Καθορισμός ονόματος ανηλίκου ― Αποτελεί άσκηση γονικής μέριμνας η οποία πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του ανηλίκου ― Επιθυμία ανηλίκου ― Πότε πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ― Άρθρο 6(3) του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου, Ν. 216/90.
Έξοδα ― Κατά κανόνα ακολουθούν το αποτέλεσμα της δίκης, εκτός αν υπάρχουν λόγοι περί του αντιθέτου ― Αποστέρηση εξόδων από επιτυχόντα διάδικο ― Ανατράπηκε κατ' έφεση.
Οι διάδικοι, πρώην σύζυγοι, ερίζουν για το όνομα του γιού τους το οποίο καταχωρήθηκε στο ληξιαρχικό βιβλίο γεννήσεων ως Πάρης-Υάκινθος. Η μεν μητέρα θέλει το όνομα του παιδιού να είναι Πάρης-Μιχάλης, ο δε πατέρας Πάρης-Υάκινθος. Η μητέρα υπέβαλε αίτηση στο Οικογενειακό Δικαστήριο για τροποποίηση του ονόματος του παιδιού από Πάρης-Υάκινθος σε Πάρης-Μιχάλης. Το Δικαστήριο αποδέκτηκε την αίτηση αφού ζήτησε από το ίδιο το παιδί, ηλικίας τότε 8 χρόνων, να εκφράσει τη δική του επιθυμία. Το παιδί απάντησε πως θέλει να ονομάζεται Πάρης-Μιχάλης.
Ο πατέρας εφεσίβαλε την απόφαση αμφισβητώντας την ορθότητά της.
Η μητέρα καταχώρησε αντέφεση εναντίον της πρωτόδικης απόφασης στην οποία δεν έγινε διαταγή ως προς τα έξοδα.
Αποφασίστηκε ότι:
Α. Έφεση
1. Ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε πως ο καθορισμός του ονόματος ανήλικου παιδιού αποτελεί άσκηση γονικής μέριμνας, η οποία, σύμφωνα με το Άρθρο 6(1) του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου, Ν. 216/90, (ο Νόμος), πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του παιδιού.
2. Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στην επιλογή του ονόματός του. Στην περίπτωση ανηλίκου είναι φυσικό, οι γονείς που ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα, να συναποφασίζουν γι' αυτό. Είναι σοφή και η διάταξη του Άρθρου 6(3) του Νόμου, η οποία προβλέπει ότι, ανάλογα με την ωριμότητα του ανηλίκου, πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του πάνω σε θέματα γονικής μέριμνας που άπτονται του συμφέροντός του. Το Δικαστήριο αξιολογεί την ωριμότητα αυτή και το βαθμό αντίληψης, λαμβάνει δε υπόψη και το είδος της γονικής μέριμνας στο οποίο αφορά η υπόθεση, για να αποφασίσει αν ο ανήλικος μπορεί να έχει γνώμη γι' αυτή. Η παρούσα υπόθεση αφορά στο όνομα, στοιχείο γονικής μέριμνας, για το οποίο ο ανήλικος εύκολα μπορεί να εκφράσει τη γνώμη του, καθόσον το όνομα είναι το εξωτερικό κυρίαρχο στοιχείο που καθορίζει την ταυτότητά του.
Β. Αντέφεση
Οι λόγοι που δίδει το πρωτόδικο Δικαστήριο για τη διαταγή του ως προς τα έξοδα δεν άπτονται της συμπεριφοράς των διαδίκων στη δικαστική διαδικασία, ούτως ώστε να μη τηρηθεί ο κανόνας ότι η διαταγή για έξοδα συνήθως ακολουθεί το αποτέλεσμα.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα. Η αντέφεση επιτράπηκε. Εκδόθηκε διαταγή για έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας υπέρ της εφεσίβλητης.
Έφεση και Αντέφεση.
Έφεση από τον καθ' ου η αίτηση κατά της απόφασης του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας που δόθηκε στις 15/7/00, (Αρ. Αγωγής 240/97) με την οποία έγινε αποδεκτό το αίτημα της αιτήτριας-εφεσίβλητης, πρώην συζύγου του καθ' ου η αίτηση, και διατάχθηκε η τροποποίηση του ονόματος του ανήλικου παιδιού των διαδίκων από Πάρης-Υάκινθος σε Πάρης-Μιχάλης.
Αντέφεση από την εφεσίβλητη-αιτήτρια εναντίον της απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου, στην οποία δεν έγινε διαταγή ως προς τα έξοδα, μολονότι είχε επιτύχει στην αίτησή της.
Χρ. Παρπόττα για Α.Παπαχαραλάμπους, για τον Eφεσείοντα.
Κ. Κυριακόπουλος, για την Eφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Οι διάδικοι τέλεσαν γάμο την 1.3.92. Απέκτησαν ένα γιο που γεννήθηκε στις 13.10.92. Είχαν δηλώσει το όνομα του, και καταχωρήθηκε στο ληξιαρχικό βιβλίο γεννήσεων, ως Πάρης-Υάκινθος. Αρχές του 1993 οι σχέσεις των διαδίκων κλονίστηκαν και οδηγήθηκαν σταδιακά σε πλήρη ρήξη. Ο γάμος τους διαλύθηκε στις 7.3.94. Οι διασαλευθείσες σχέσεις των διαδίκων και η διχαστική τους διάθεση οδήγησαν στο σημείο να ερίζουν και για το όνομα του παιδιού τους. Η μητέρα, αιτήτρια στην αίτηση και εφεσίβλητη ενώπιον μας, θέλει να ονομάζεται Μιχάλης - Πάρης, ενώ ο πατέρας, καθ΄ου η αίτηση εφεσείων, Πάρης - Υάκινθος. Δεν πρόκειται να αναφερθούμε με λεπτομέρεια στα γεγονότα που αφορούν στη φιλονικία αυτή των διαδίκων, μήτε και στις δικαστικές διαδικασίες που ακολούθησαν. Η πορεία διαγράφεται με περισσή λεπτομέρεια στην από 34 σελίδες απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Με αυτή έγινε αποδεκτό το αίτημα της εφεσίβλητης και διατάχθηκε η τροποποίηση του ονόματος του παιδιού από Πάρης - Υάκινθος σε Πάρης - Μιχάλης.
Ο εφεσείων αμφισβητεί την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης. Έχουμε μελετήσει με προσοχή τη δικογραφία και ιδιαίτερα την εμπεριστατωμένη πρωτόδικη απόφαση. Κρίνουμε πως αυτή είναι απόλυτα ορθή και την υιοθετούμε. Θα σταθούμε μόνο σε ένα σημείο της υπόθεσης, που κατά τη γνώμη μας είναι και το αποφασιστικό στην κατάληξη του Δικαστηρίου. Το άρθρο 6(3) του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου, Ν.216/90, προβλέπει τα εξής:
«Ανάλογα με την ωριμότητα του τέκνου και στο βαθμό που μπορεί να αντιληφθεί, πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του, πριν από κάθε απόφαση σχετικά με τη γονική μέριμνα, εφόσον η απόφαση αφορά τα συμφέροντα του».
Ορθά το πρωτόδικο δικαστήριο αποφάσισε πως ο καθορισμός του ονόματος ανήλικου παιδιού αποτελεί άσκηση γονικής μέριμνας η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 6(1) του Νόμου, πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του παιδιού. Ο πρωτόδικος δικαστής ζήτησε από το ίδιο το παιδί να εκφράσει τη δική του επιθυμία αναφορικά με το όνομα του. Ήταν τότε περίπου 8 χρόνων. Το παιδί απάντησε πως θέλει να ονομάζεται Πάρης - Μιχάλης. Μερικοί συμμαθητές του τον φωνάζουν Μιχάλη, άλλοι Πάρη, μολονότι το Μιχάλης είναι επικρατέστερο.
Το όνομα ενός ατόμου προεκτείνει με τους φθόγγους της γλώσσας την εξωτερική ιδιαίτερη ταυτότητα του. Εφόσον είναι τόσο σημαντικό στοιχείο, το κάθε άτομο έχει δικαίωμα στην επιλογή του ονόματος του. Στην περίπτωση ανηλίκου είναι φυσικό οι γονείς, που ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα, να συναποφασίζουν γι' αυτό. Είναι σοφή και η διάταξη στην παράγραφο 3 του άρθρου 6, που ενθέτουμε πιο πάνω, σύμφωνα με την οποία ανάλογα με την ωριμότητα του ανήλικου πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του πάνω σε θέματα γονικής μέριμνας που άπτονται του συμφέροντος του. Η ωριμότητα αυτή και ο βαθμός αντίληψης αξιολογείται από το ίδιο το δικαστήριο, λαμβάνεται δε υπόψη και το είδος της γονικής μέριμνας στο οποίο αφορά η υπόθεση, για να αποφασιστεί αν ανήλικος μπορεί να έχει γνώμη γι' αυτή. Εδώ αφορά στο όνομα, στοιχείο γονικής μέριμνας, για το οποίο ο ανήλικος εύκολα μπορεί να εκφράσει τη γνώμη του, καθόσον, όπως υποδείξαμε, το όνομα είναι το εξωτερικό κυρίαρχο στοιχείο που καθορίζει την ταυτότητα του. Σε λίγα χρόνια το παιδί θα έχει ικανότητα δικαιοπραξίας και τότε θα μπορεί, αν θέλει, τηρώντας τη νόμιμη διαδικασία να επιλέξει ο ίδιος ένα από τα δύο ονόματα, που επιθυμεί να έχει.
Η εφεσίβλητη καταχώρισε αντέφεση εναντίον της απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου, στην οποία δεν έγινε διαταγή ως προς τα έξοδα, μολονότι είχε επιτύχει στην αίτηση της. Το Εφετείο σπανίως υπεισέρχεται σε διαταγή τέτοιας φύσεως. Κατά κανόνα εναπόκειται στο πρωτόδικο Δικαστήριο να εκδώσει οποιαδήποτε διαταγή θεωρεί δίκαιη. Δεν έχουμε όμως αντιληφθεί γιατί να αποστερηθεί η εφεσίβλητη, που πέτυχε στην αίτηση της, των εξόδων της. Οι λόγοι που δίδει το πρωτόδικο Δικαστήριο για τη σχετική διαταγή του δεν άπτονται της συμπεριφοράς των διαδίκων στη δικαστική διαδικασία. Η διαταγή για έξοδα συνήθως ακολουθεί το αποτέλεσμα. Επομένως η αντέφεση επιτυγχάνει.
Ενόψει των ανωτέρω η έφεση απορρίπτεται με έξοδα. Η αντέφεση επιτυγχάνει. Η εφεσίβλητη δικαιούται στα έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας.
Η�έφεση απορρίπτεται με έξοδα. Η αντέφεση επιτρέπεται. Εκδίδεται διαταγή για έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας υπέρ της εφεσίβλητης.